9
Yesu̱ Naatuma Bakwenda Baamwe I̱ku̱mi̱ na Babiri
(Matayo 10:5-15; Mari̱ko 6:7-13)
Yesu̱ b̯u̱yeeti̱ri̱ Bakwenda baamwe i̱ku̱mi̱ na babiri, yaabaheeri̱ maani na b̯u̱sobozi̱ kubinga mizumu myensei̱ na ku̱honi̱a nseeri̱. Kinyakuhonderaho, yaabatu̱mi̱ri̱ batebye bigambu bya b̯ukama b̯wa Ruhanga, kandi bahoni̱e baseeri̱. Mu kubatuma, yaabaragi̱i̱ri̱ naakoba, “B̯umwakabbanga nimukugyenda, mutatwalanga kintu kyensei̱, gubbe mubbeere, nsahu, bidyo, rundi sente; kandi, mutatwalanga kilwalu kyakabiri. Kandi, rub̯uga lumwakeingirangamwo, mwi̱calenge mu nnyu̱mba gi̱gyo gya muntu abatangi̱ri̱i̱ri̱ ku̱doosya b̯umwakaruganga mu lu̱lwo rub̯uga. Bantu b̯ubaabbanga batabatangi̱ri̱i̱ri̱, mukunkumulenge icuucu lili ha magulu geenyu̱, nimukuruga mu rub̯uga lwab̯u, nib̯uli b̯u̱kei̱so b̯wa kubasalira musangu.” Mwomwo Bakwenda baabyokya, baagyenda mu byaru. Henseenya habaakagyendi̱ri̱, baatebeeryeyo Makuru Garungi, kandi baahoni̱ayo baseeri̱.
Herodi̱ Niyeelalikiira
(Matayo 14:1-12; Mari̱ko 6:14-29)
Mu biro bi̱byo, mukama Herodi̱* 9:7 Herodi̱ yaali weisaza lya kicweka kya Galilaaya. yeegwi̱ri̱ bintu byensei̱ binyakubba nibiloho, yeelalikiira. Yeelali̱ki̱ri̱i̱ri̱ hab̯wakubba bantu bandi baakobengi̱ nti, Yohaana Mu̱bati̱zi̱ ahi̱mbooki̱ri̱ kuruga mu baku̱u̱. Bantu bandi bo baakobengi̱ nti, mu̱ragu̱ri̱ wa Ruhanga Eri̱ya awoneki̱ri̱ murundi gundi, kandi bandi bo nibakoba nti, omwei̱ ha baragu̱ri̱ ba kadei, ahi̱mbooki̱ri̱ kuruga mu baku̱u̱. Herodi̱ yaakoba, “Yohaana, nyaaragi̱i̱ri̱ baamusalaho mu̱twe. Hataati̱ kandi, yogwo naani gi̱nkwegwaho bi̱byo bintu byamahanu?” Herodi̱, yei̱ceeri̱ naatolereerya kuwona Yesu̱.
Yesu̱ Naadi̱i̱sya Bantu Nku̱mi̱ Itaanu
(Matayo 14:13-21; Mari̱ko 6:30-44; Yohaana 6:1-14)
10 Bakwenda bei̱ri̱ri̱, baaweera Yesu̱ bintu bi̱baakoori̱. B̯u̱baamaari̱ kumuweera yaabatwala magyenda mu rub̯uga lubeeta Bbeti̱sai̱da, habaaku̱soboori̱ kubba bankei kwantandu. 11 Bei̱tu̱ bantu banene b̯u̱baakengi̱ri̱ Yesu̱ na bakwenda baamwe ha baali nibakugyenda baahondera Yesu̱. Yesu̱, yaabatangi̱ri̱i̱ri̱ kurungi, yaabeegesya bigambu bikukwatagana na b̯ukama b̯wa Ruhanga, yaahoni̱a na baseeri̱ banyakwendyanga ku̱bahoni̱a.
12 Hahwo lyoba b̯ulyalingi nilikugyenda ku̱gwa, beegeseb̯wa baamwe i̱ku̱mi̱ na babiri bei̱zi̱ri̱ hali Yesu̱ baamuweera, “Waazula bantu aleke bagyende mu biikaru bi̱hereeri̱ho na mu byaru basobore kugula kintu kibaadya na kutunga b̯ulaalu, hab̯wakubba kiikaru kitulimwo kili kwantandu.” 13 Bei̱tu̱ Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Nywe mu̱bahe kyakudya.” Bo bei̱ramu nibamuweera, “Tuli na migaati mitaanu misa, na nsu̱ ibiri; gana rundi waakabba nookwendya twe tugyende tugule bidyo bikudwa baba bantu bensei̱.” 14 (Haalingiho badulu nka nku̱mi̱ itaanu).
Kasi Yesu̱ yaaweera beegeseb̯wa baamwe yati, “Mwi̱caarye bantu; beicaare maku̱mi̱ gataanu gataanu.”
15 Beegeseb̯wa baakoori̱ Yesu̱ nka ku̱yaabaweereeri̱, bei̱cali̱i̱rya bantu bensei̱. 16 Yesu̱ yaakweti̱ migaati mitaanu na nsu̱ ibiri, yaalingiira hakyendi̱, yaabisabira mu̱gi̱sa. Kasi yaasabbasabbula migaati na nsu̱, yaabi̱kwatya beegeseb̯wa baamwe babigabire bantu. 17 Bantu bensei̱ baadi̱i̱ri̱ kandi beicuta. Kasi mwomwo beegeseb̯wa baakoma b̯ucwekacweka b̯unyakusigala b̯u̱tadi̱i̱bi̱i̱rwe, b̯wei̱zu̱u̱lya nkimba i̱ku̱mi̱ neibiri.
Peeteru Niyaatula Yesu̱ nka Kwali Ku̱ri̱si̱to
(Matayo 16:13-19; Mari̱ko 8:27-29)
18 Kiro ki̱mwei̱, Yesu̱ yaalingi naakusaba yankei. Beegeseb̯wa baamwe boodede baalingiho, nibali nayo. Yaabab̯u̱u̱lya, “Gya, bantu banzeta naani?”
19 Baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Bantu bamwei̱ bakweta Yohaana Mu̱bati̱zi̱; bandi nibakweta Eri̱ya; kasi kandi bandi, bo nibakoba omwei̱ ha baragu̱ri̱ ba Ruhanga ba kadei yooyo ahi̱mbooki̱ri̱.” 20 Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Bei̱tu̱ kandi nywe munzeta naani?”
Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “We oli Ku̱ri̱si̱to, wa Ruhanga gi̱yaakobi̱ri̱ kutuma.”
Yesu̱ Naabaza ha Kuwonawona Kwamwe na ku̱kwa Kwamwe
(Matayo 16:20-28; Mari̱ko 8:30; 9:1)
21 Kasi Yesu̱ yaabapompogeerya naakoba, “Ki̱kyo, mutalikiweera muntu yensei̱.” 22 Kintu kindi, Yesu̱ yaabaweereeri̱, “Mwana wa Muntu akuteekwa kuraba mu kuwonawona kunene, bahandu̱ ba Bayudaaya na bahandu̱ ba balaami̱ hamwenya na Beegesa ba biragiro, bamusuule. Kandi, akwi̱za kwi̱twa, ahimboolwe hei̱nyu̱ma gya biro bisatu.”
23 Kinyakuhonderaho, Yesu̱ yaaweereeri̱ bantu bensei̱, “Muntu yensei̱ akwendya kumpondera, yeelekesye bya mutima gwamwe bi̱gu̱kwendya, yeetweke musalaba gwamwe, ampondere. 24 Kubba yogwo yensei̱ akwendya kujuna b̯womi b̯wamwe, alib̯ufeerwa. Kandi yogwo alifeerwa b̯womi b̯wamwe hab̯wange, yooyo alib̯ujuna. 25 Muntu, kikumugasira ki, yo kutunga bintu byensei̱ bya mu nsi, bei̱tu̱ kandi akeezi̱kya rundi akafeerwa b̯womi b̯wamwe? 26 Yogwo akukwatwa nsoni̱ hab̯wa gya, kandi naazikwatwa hab̯wa bigambu byange bi̱nkwegesya, nagya Mwana wa Muntu, ndimukwatirwa nsoni̱ b̯u̱ndi̱i̱zi̱ra mu ki̱ti̱i̱ni̱sa kyange, na mu ki̱ti̱i̱ni̱sa kya Bbaabba, na mukya bamalayika. 27 Bei̱tu̱ mu mananu nkubaweera nti, bamwei̱ muli nywe beemereeri̱ haha, timuliwonaho lu̱ku̱u̱, mu̱takabbeeri̱ kuwona b̯ukama b̯wa Ruhanga.”
Yesu̱ Naahinduka Naali ha Lusahu
(Matayo 17:1-8; Mari̱ko 9:2-8)
28 B̯u̱haarabi̱ri̱ho biro nka munaanei, Yesu̱ amaari̱ kubaza bi̱byo bigambu, yaatweri̱ Peeteru, Yohaana, na Yakobbo, baatemba lusahu, kusaba. 29 Yesu̱ b̯uyaali naakusaba, b̯u̱syo b̯wamwe b̯wahi̱ndu̱ki̱ri̱ mu nsisana gyab̯wo, na ngoye zaamwe zaasyanira ki̱mwei̱ zaaseryaserya. 30 Nahaahwo, haamaari̱ gazooka badulu babiri nibakubaza nayo. Bab̯wo, baali Mu̱sa nʼEri̱ya, baragu̱ri̱ ba Ruhanga. 31 Bab̯wo badulu, baazookeeri̱ mu ki̱ti̱i̱ni̱sa kya mwiguru. Mu kubaza kwab̯u na Yesu̱, baabazengi̱ ha mu̱li̱ngo Yesu̱ yaali naali heehi̱ ku̱doosereerya kigyendererwa kya Ruhanga, kuraba mu ku̱kwa kuyaali naakugyenda ku̱kwera mu Yeru̱salemu̱. 32 B̯u̱b̯wo, Peeteru hamwenya na bei̱ra nka kubaali, baali na b̯ulo b̯unene hoi̱. B̯ulo b̯u̱b̯wakabamali̱ki̱i̱ri̱mwo ki̱mwei̱, baaweeni̱ ki̱ti̱i̱ni̱sa kya Yesu̱, baawona na badulu babiri banyakubba beemereeri̱ nayo. 33 Mu̱sa nʼEri̱ya b̯ubaali nibakuruga hali Yesu̱, Peeteru yaaweera Yesu̱, “Mwegesa kili kirungi twenseenya kubba haha, leka tu̱bi̱mbe b̯u̱si̱i̱si̱ra b̯usatu, kamwei̱ kaamu, kamwei̱ ka Mu̱sa, kamwei̱ kʼEri̱ya.” (Peeteru yaalingi atakwega ki̱kyo ki̱yaabazengi̱).
34 Peeteru b̯uyaali naakubaza bi̱byo, kikaka kyei̱zi̱ri̱ kyababbumba baabba na ku̱ti̱i̱na nibali mu mu̱tu̱ntu̱lu̱ gwakyo. Beegeseb̯wa, b̯u̱baaweeni̱ kikaka nikikubabbumba, baati̱i̱na. 35 Iraka lyaru̱gi̱ri̱ mu ki̱kyo kikaka nilikoba: “Yogo yooyo Mwana wange gi̱ntongoori̱; mu̱mwegwenge!” 36 Iraka b̯u̱lyeti̱kereeri̱ beegeseb̯wa baawona Yesu̱ naali yankei. Bi̱byo bintu beeti̱kereeri̱ nabyo, gyabba nsita gyab̯u. Kyamahanu ki̱baaweeni̱, baaki̱weereeri̱ho kwahi muntu wondi yensei̱ mu biro bi̱byo.
Yesu̱ Naahoni̱a Musigazi wa Muzumu
(Matayo 17:14-18; Mari̱ko 9:14-27)
37 Kiro kinyakuhonderaho, Yesu̱ hamwenya na beegeseb̯wa baamwe basatu, baaru̱gi̱ri̱yo ha lusahu. B̯u̱baaru̱gi̱ri̱yo, bantu banene bei̱zi̱ri̱ baaromba Yesu̱. 38 Muntu omwei̱ mu bab̯wo bantu banyakwi̱za, yaalu̱ki̱ri̱ neiraka likooto naakoba, “Mwegesa, nkukusaba ombonere mu̱tabani̱ wange, kubba yooyo mwana omwei̱ musa gintaaha nayo. 39 Muzumu gwi̱za nigumuniga, kandi nahaahwo nigumuha kwaluka. Gumuguma hansi nigumunyukanyuuka, nigumuleetera i̱hu̱lo mu mu̱nwa. Tigumurugaho b̯wangu, kandi gukumumala maani. 40 Nyaataagi̱i̱ri̱ beegeseb̯wa baamu baguragire gumurugemwo, bei̱tu̱ batakasobore.”
41 Yesu̱ yei̱ri̱ri̱mwo naakoba: “Nywe bantu ba mu̱hi̱hi̱ gugu, bateikiririza mu Ruhanga kandi bahabi̱ri̱, ndiicala nanywe ku̱doosya di̱? Mu̱leete mwana weenyu̱ haha.”
42 Yogwo musigazi b̯uyaali naakugyenda hali Yesu̱, muzumu gwamuguma na maani, kandi gwamunyukanyuuka. Bei̱tu̱ Yesu̱ yaagu̱coomeeri̱, gwamurugamwo, musigazi yaahona. Yesu̱ b̯u̱yaahoneerye musigazi, yaamwi̱ri̱ri̱i̱rya bbaawe. 43 Bantu bensei̱ baahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hoi̱, hab̯wa kuwona b̯u̱sobozi̱ b̯wa Ruhanga.
Yesu̱ Naabaza ha Ku̱kwa Kwamwe Murundi Gundi
(Matayo 17:22-23; Mari̱ko 9:30-32)
Bantu bensei̱ b̯ubaali bakyahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hab̯wa bintu byensei̱ bya Yesu̱ biyaali akoori̱, Yesu̱ yaaweera beegeseb̯wa baamwe, 44 “Mwetegeerye nab̯wegyendereza kintu kinkugyenda kubaweera; kyokyo kiki: Mwana wa Muntu akugyenda kuheeb̯wayo mu mikono mya banyanzigwa.” 45 Bei̱tu̱ beegeseb̯wa baamwe, bo beetegeri̱i̱ze kwahi makuru ga bi̱byo bigambu bi̱yaabazi̱ri̱. Bi̱byo bigambu byabi̱si̱i̱rwe, aleke batabyetegereza. Kandi nabo baati̱i̱ni̱ri̱ ku̱bi̱b̯u̱u̱lya Yesu̱ akabi̱beetegeresesya.
Naani Akukira B̯u̱handu̱ mu B̯u̱lemi̱ b̯wa Ruhanga?
(Matayo 18:1-5; Mari̱ko 9:33-37)
46 Beegeseb̯wa baatandi̱ki̱ri̱ kuteera mpaka ni̱beeb̯u̱u̱lya, “Naani muli twe, akwi̱za kubba mu̱handu̱?” 47 Yesu̱ b̯u̱yeegi̱ri̱ bintu bibaali nibakuteekereza, yeeta mwana, yaamwemereerya ha rubaju lwamwe. 48 Kasi yaabaweera, “Yogwo yensei̱ atangiira mwana muto nka yogo, mwibara lyange, b̯u̱b̯wo abba antangi̱ri̱i̱ri̱. Kandi yogwo yensei̱ antangiira, abba atangi̱ri̱i̱ri̱ yogwo munyakuntuma. Hab̯wakubba, yogwo yensei̱ ali wa hansi muli nywe yooyo wa Ruhanga awona naali wa hakyendi̱.”
Yogwo Yensei̱ Ataku̱bahakani̱sya, Abba Naali ha Rubaju Lwenyu̱
(Mari̱ko 9:38-40)
49 Yohaana yaaweereeri̱ Yesu̱, “Mukama wange, twaweeni̱ muntu naakubinga mizumu mwibara lyamu, twamugaana. Twamu̱geeni̱, hab̯wakubba tali omwei̱ hali twe.”
50 Yesu̱ yaamuweera, “Mutamugaana, hab̯wakubba muntu yenseenya abba ataku̱bahakani̱sya, yogwo abba naali wa ha rubaju lwenyu̱.”
Basamali̱ya Nibasuula Kutangiira Yesu̱
51 B̯wi̱re b̯wa Yesu̱ kutwalwa mwiguru b̯wali nib̯uli heehi̱ kudwa. Yesu̱ yaacweramwo ki̱mwei̱ kugyenda mu rub̯uga lwa Yeru̱salemu̱. 52 B̯uyaali atakabyokeerye, yaatu̱mi̱ri̱ batumwa baamwe bagyende bamwehembeeri̱. Batumwa baabyokeerye baagyenda mu kyaru kya mu kicweka kya Basamali̱ya, basobore kumuteekaniriza. 53 Bei̱tu̱ bantu ba mu ki̱kyo kyaru batakatangiire Yesu̱, hab̯wakubba, yaali naakugyenda Yeru̱salemu̱. 54 Beegeseb̯wa baamwe babiri, Yakobbo na Yohaana, b̯u̱baaweeni̱ Basamali̱ya baswi̱ri̱ kwikiriza Yesu̱, baaweera Yesu̱, “Mukama weetu̱, b̯uwaakabba okyendeerye, tusobora kusaba Ruhanga naatuma mworo niguruga mwiguru ni̱gu̱bei̱ta.” 55 Bei̱tu̱ Yesu̱ yaahi̱ndu̱ki̱ri̱ yaabacoomera. 56 Kasi Yesu̱ hamwenya na beegeseb̯wa baamwe baagyenda mu kyaru kindi.
Byekwatyo bya Bab̯wo Baaku̱bbeeri̱ Nibahondera Yesu̱
(Matayo 8:19-22)
57 B̯ubaali mu ngu̱u̱do nibakugyenda, mudulu omwei̱ munyakubba naakugyenda na Yesu̱, yaaweera Yesu̱, “Nkwi̱za kukuhonderanga henseenya hawaakagyendanga.” 58 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Makakala gabba na bi̱i̱na bya kulaalamwo, na bi̱nyoni̱ bya mu mwanya, bibba na bizonza byabyo; bei̱tu̱ Mwana wa Muntu tagira nnyu̱mba.” 59 Kasi Yesu̱ yaaweera mudulu wondi, “Mmpondera, obbe mwegeseb̯wa wange.” Bei̱tu̱ mudulu yei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mukama wange, kambanze ngyende nziike bbaabba.” 60 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naamuweera, “Leka baku̱u̱ baziike baku̱u̱ bei̱ra baab̯u. Bei̱tu̱ we, gyenda oweere bantu, makuru gakukwatagana na b̯ukama b̯wa Ruhanga.” 61 Kandi wondi, yo yaaweereeri̱ Yesu̱, “Mukama wange, gya nkugyenda kukuhondera, kyonkei, nkukusaba obanze ondeke nku̱beyo kwamwange, ndage bantu bange.”
62 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Kakubba muntu aku̱li̱mi̱sya kyoma, eicala naamaga i̱nyu̱ma, yogwo muntu abba atasemereeri̱ kuheereza mu b̯ukama b̯wa Ruhanga.”

*9:7 9:7 Herodi̱ yaali weisaza lya kicweka kya Galilaaya.