22
Yu̱da mu Kihwe kya Kwi̱ta Yesu̱
(Matayo 26:1-5; Mari̱ko 14:1-2; Yohaana 11:45-53)
B̯u̱b̯wo nu B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya b̯wegebeerwe nka B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, b̯wali ni̱b̯u̱kwesegasegya. Bahandu̱ ba balaami̱ ba Ruhanga na beegesa ba biragiro baali ni̱baku̱toolereerya nka ku̱bei̱ta Yesu̱ mu̱kyebi̱si̱i̱re, kubba baali ni̱baku̱ti̱i̱na bantu, batabatab̯ukiira nibakabagaana.
Yu̱da Naahanuura na Bayudaaya Mu̱li̱ngo gwa Kwi̱ti̱ramwo Yesu̱
(Matayo 26:14-16; Mari̱ko 14:10-11)
Mwomwo Sitaani yeingira mu mutima gwa Yu̱da gi̱beetengi̱ I̱sakalyota, omwei̱ hali beegeseb̯wa ba Yesu̱ i̱ku̱mi̱ na babiri. Yu̱da yaagyenda hali bahandu̱ ba balaami̱ na ha bahandu̱ ba basurukali ba Yeekaru, yaahanuura nabo mu̱li̱ngo gwakusobora kudiirisana Yesu̱. Bab̯wo bahandu̱ ba balaami̱ baasemereerwe hoi̱ kwegwa bi̱byo bigambu, beeragani̱sya kuha Yu̱da sente. Yu̱da yei̱ki̱ri̱i̱ze, yaatandika ku̱toolereerya muhanda gurungi gwa ku̱hayo Yesu̱ mu ngalu za banyanzigwa, kitebe kya bantu kitalohoona.
Yesu̱ ha Kiihuru kya Murwa gwa Kurab̯waho
(Matayo 26:17-25; Mari̱ko 14:12-21; Yohaana 13:21-30)
Kiro kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya, ki̱baateekwengi̱ kuhongeraho mwana gwa ntaama gwa kwi̱zu̱ka Kurab̯waho, kyadoori̱. Yesu̱ yaatu̱mi̱ri̱ Peeteru na Yohaana naakoba, “Mu̱gyende mu̱ni̱hi̱ri̱i̱rye hatwadiira kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho.” Mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Hanya hookwendya tukiteekanirize?”
10 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mwakeingira mu rub̯uga, mu̱kwi̱za ku̱romba mudulu yeetweki̱ri̱ kyese kya meezi̱. Mumuhondere mu nnyu̱mba gyenseenya giyaakeingiramwo, 11 kandi muweere yogwo mukama nnyu̱mba nti, ‘Mwegesa aku̱ku̱b̯u̱u̱lya naakoba, “Ki̱si̱i̱ka ki kya bagenyi̱, kinyaadiiramwo na beegeseb̯wa bange kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho?” ’ 12 Yogwo mudulu akwi̱za kubaragiira ki̱si̱i̱ka kikooto, ki̱ni̱hi̱ri̱i̱rye kurungi, cali mu̱kwi̱za kuteekaniriza bintu byensei̱.”
13 Beegeseb̯wa bab̯wo baagyendi̱ri̱ baagya bintu byensei̱ nka Yesu̱ kuyaali abi̱baweereeri̱, mwomwo baategeka kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho.
Yesu̱ Naasegeerya Beegeseb̯wa baamwe Kiihuru kya Joojolo
(Matayo 26:26-30; Mari̱ko 14:22-26; 1 Bakoli̱nso 11:23-25)
14 Kasu̱mi̱ koonyi̱ni̱ b̯u̱kaadoori̱ Yesu̱ yei̱cali̱i̱ri̱ hamwenya na bakwenda baamwe ha kiihuru. 15 Kandi yaabaweera, “Nceeri̱ ni̱nyendeerya ki̱mwei̱ kudya hamwenya nanywe, kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, ntakawonaweeni̱! 16 Nkubaweera yatyo kubba ti̱ndi̱i̱ra kudya ku ki̱kyo kiihuru ku̱doosya ha b̯ukama b̯wa Ruhanga b̯u̱li̱i̱zi̱ra.”
17 Kasi mwomwo, Yesu̱ yaakwata ki̱kopo, yaasi̱i̱ma Ruhanga, naakoba, “Mu̱kwate kiki ki̱kopo, nywensei̱ mu̱nyweho. 18 Hab̯wakubba nkubaweera nti, ti̱ndi̱b̯u̱ni̱a kunywa ha kyakunywa kya byana bya mi̱zabbi̱bbu̱* 22:18 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya kigambu vi̱i̱no. ku̱doosya ha b̯ukama b̯wa Ruhanga b̯u̱li̱i̱zi̱ra.”
19 Hei̱nyu̱ma, yaakweti̱ mugaati, yaasi̱i̱ma Ruhanga, yaagusabbulamwo bipacu, yaabiha beegeseb̯wa baamwe naakoba, “Gugu mugaati guli kyakuwoneraho kya mubiri gwange gunkuhayo hab̯wenyu̱. Mu̱kolenge yatyo mwa ku̱nzi̱zu̱ki̱rangaho.” 20 Mu mu̱li̱ngo gwogwo gu̱mwei̱, hei̱nyu̱ma gya kudya kya joojolo, Yesu̱ yaabaheeri̱ ki̱kopo naakoba, “Ki̱kopo kiki kili kya kiragaanu kihyaka kya Ruhanga arageeni̱ kubajuna.
21 “Bei̱tu̱, mwegwe! Haha ku kiihuru kiki, halohoona muntu akudya nagya, akwi̱za kundiirisana hali banyazigwa bange! 22 Nkubaweera yatyo kubba, Mwana wa Muntu akwi̱za ku̱kwa nka Ruhanga ku̱yaacwi̱ri̱mwo. Bei̱tu̱ alikiwona yogwo alidiirisana Mwana wa Muntu!”
23 Kasi mwomwo, beegeseb̯wa batandika kwerorongani̱a bankei nti, muntu ki muli bo akusobora kukora kintu nka ki̱kyo.
Mpaka za Naani Yaabba Mu̱handu̱
24 Kandi, haabbeeri̱ho mpaka mu beegeseb̯wa ba Yesu̱ nti, naani muli bo, akusobora kubba mu̱handu̱. 25 Yesu̱ yaabaweera, “Bakama ba Banyamahanga mu kulema kwab̯u bamigiriza bantu babakulema; kandi na bab̯wo babba nibali na b̯u̱sobozi̱ hali bo, beetwa bantu banyakuhwa.” 26 Bei̱tu̱ nywe timukusemeera kubba yatyo; kyonkei, mu̱handu̱ muli nywe alina kubba nka muto, kandi yogwo yensei̱ akufuga ateekerezenge nka yogwo akufugwa. 27 Nahab̯waki̱kyo, akukiraho b̯u̱handu̱, yooyo alahi; ei̱cali̱i̱ri̱ kudya bidyo rundi yogwo mu̱segya? Tiyooyo yogwo ei̱cali̱i̱ri̱ kudya bidyo? Bei̱tu̱ nagyade, ndi nka mu̱segya bidyo muli nywe.
28 “Kanywenywe banyakwicalanga nimunsagika biro bi̱byo byensei̱ bantu bandi b̯u̱bangani̱ri̱i̱ri̱ho. 29 Kandi nka Bbaabba ku̱yampeeri̱ b̯ukama, nagya mu mu̱li̱ngo gwogwo gu̱mwei̱ nkub̯ubaha, 30 aleke musobore kudya na kunywa hamwenya nagya ha kiihuru kyange, mu biro bya mu mei̱so bindifugiramwo, kandi mu̱kwi̱za kwicaara ha bitebe bya b̯ukama, kucwera misangu nganda i̱ku̱mi̱ neibiri zʼI̱saleeri̱.
Yesu̱ Naaragura Peeteru nka Kwakwi̱za Kumwegaana
(Matayo 26:31-35; Mari̱ko 14:21-31; Yohaana 13:36-38)
31 “Si̱mooni̱, Si̱mooni̱! Weegwa! Sitaani yaasabi̱ri̱ Ruhanga amwikirize abarabye mu kuwonawona nka mukusa b̯ubaguhuuhuula kugutoolamwo bisusunga. 32 Bei̱tu̱ Si̱mooni̱, nyaaku̱sabi̱i̱ri̱ nti, kwesiga ku̱waanyeesi̱gi̱ri̱ kutalikurugaho kwensei̱. Kandi hei̱nyu̱ma, b̯wolibba ocwi̱ri̱mwo kunyeesigakwo murundi gundi, olinjuna ku̱tati̱i̱rya mitima mya bei̱ra baamu.”
33 Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mukama wange, gya kammali̱ri̱i̱ri̱ kugyenda mu nkomo na ku̱kwa nawe!”
34 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Peeteru, nkukuweera, i̱jolo lyoli nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱, okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.”
Yesu̱ Naabaza ku B̯wi̱re b̯wa B̯ujune
35 Mwomwo Yesu̱, yaab̯u̱u̱lya beegeseb̯wa baamwe yati, “B̯u̱di̱, b̯u̱nyaabatu̱mi̱ri̱ ku̱tebya, mutali na nsahu gya sente, nsahu gya lugyendu na nkei̱to, haloho kintu kyensei̱ ki̱mwendeerye mwab̯ula kukitunga?”
Bei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kitakabbeho.”
36 Yesu̱ yaabaweera, “Bei̱tu̱ hataati̱ b̯uli muntu yeeteekanirize bizib̯u, ali na nsahu gya sente, rundi bidyo abitwale; kandi yogwo atali na mpirima, atunde kyakulwala kyamwe agule mpirima. 37 Nahab̯waki̱kyo, Kinyakuhandiikwa kiki kikukoba, ‘Yaabali̱i̱rwe mu bab̯wo babiibi nka mubiibi,’ kilina kudwereera nka ku̱bambazi̱ri̱ho.”
38 Mwomwo beegeseb̯wa hab̯wa b̯utamwetegereza kurungi, baakoba yati, “Mukama weetu̱, wona! Halohoona mpirima ibiri.”
Yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kale, bi̱byo de bi̱mali̱ki̱ri̱!”
Yesu̱ Naagyenda Kusaba ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱
(Matayo 26:36-46; Mari̱ko 14:32-42)
39 Yesu̱ yaaru̱gi̱ri̱ mu rub̯uga, nka ngesu gyamwe kugyalingi, yaagyenda ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱; na beegeseb̯wa baamwe bagyenda-gyendi̱ri̱ nayo. 40 B̯u̱yaadoori̱ ha kiikaru kyamwe kya b̯uli kiro, yaabaweera, “Mu̱sabe aleke mutagwa mu kwoheb̯wa.”
41 Mwomwo, yaaru̱gi̱ri̱ho ha beegeseb̯wa baamwe, yaagyenda mwanya gwa ntambu nka maku̱mi̱ gasatu, yaaku̱nda malu̱ yaasaba, 42 “Bbaabba, kwakabba nikuli kwendya kwamu, wakantoolahoona ki̱kopo kya kuwonawona; kitabba nka ku̱nkwendya, bei̱tu̱ kwendya kwamu kwokwo kukolwe.” [ 43 Malayika wa Ruhanga yaamu̱wonekeeri̱ kuruga mwiguru, yaamuha maani atatiire. 44 Bei̱tu̱ hab̯wa kusalirwa kunene maani, Yesu̱ yaasabi̱ri̱ ateeri̱ho mutima, yaatu̱u̱ya lu̱tu̱u̱yo lwasorondoka nka muntu aku̱lu̱wa ibbanga hansi.] 22:44 Bbai̱bbu̱li̱ zindi tizigira nkaara ibiri 43 na 44.
45 Yesu̱ b̯u̱yaamaari̱ kusaba, yaagyenda hali beegeseb̯wa baamwe, yaagi̱i̱rye beebbaki̱ri̱, hab̯wa kusaalirwa kubaali nakwo na b̯ujwahe. 46 Mwomwo Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Hab̯waki mukwebbaka? Mu̱byoke, mu̱sabe aleke mutagwa mu kwoheb̯wa.”
Yesu̱ Nibamukwata
(Matayo 26:47-56; Mari̱ko 14:43-50; Yohaana 18:3-11)
47 Yesu̱ b̯uyaali naacakabaza na beegeseb̯wa baamwe, hei̱zi̱ri̱ badulu banene, beebembeerwe Yu̱da, munyakubba omwei̱ ha beegeseb̯wa i̱ku̱mi̱ na babiri ba Yesu̱. Yu̱da yaali̱beeti̱ yeesegya hali Yesu̱, naali na kigyendererwa kya kumugwa mu salaka. 22:47 Mu Luyonaani, kunwegera muntu, gwali mu̱li̱ngo gwa ku̱ramu̱kya, kyokyo baahandi̱i̱ki̱ri̱, nibakoba nti, Yu̱da yaanwegeeri̱ Yesu̱. 48 Bei̱tu̱ Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Yu̱da, nkuhuniira hoi̱ nti olimukutunda Mwana wa Muntu na kumugwa mu salaka!”
49 Beegeseb̯wa ba Yesu̱ b̯u̱baaweeni̱ bintu binyakubba nibikugyenda kubbaho, mwomwo baakobi̱ri̱ nti, “Mukama weetu̱, leka tu̱balwani̱sye na mpirima zeetu̱!” 50 Kandi omwei̱ hali beegeseb̯wa ba Yesu̱ yaatemi̱ri̱ mwiru omwei̱ wa mu̱laami̱ mu̱handu̱, yaamukadulaho ipokopo lya mukono gwa b̯udyo.
51 Mwomwo Yesu̱ yaabaweera, “Mu̱lekere hahwo!” Kasi kandi yaakwataho ipokopo lya yogwo mudulu, yaamu̱honi̱a.
52 Hei̱nyu̱ma, Yesu̱ yaaweereeri̱ bahandu̱ ba balaami̱, basurukali ba Yeekaru, na balemi̱ bahandu̱ ba Bayudaaya, banyakubba bei̱zi̱ri̱ kumukwata, “Mumale mwi̱ze na mpirima na mibbeere kunkwata, ndi muhyekera? 53 Mmbanga nincala nanywe biro byensei̱ mu zi̱gati̱ gya Yeekaru, mutakankore kabi. Kyonkei, kaka kooko kei̱re ka Ruhanga abalekeeri̱ mukooremwo bibiibi.”
Peeteru Niyeegaana Yesu̱
(Matayo 26:57,58,69-75; Mari̱ko 14:53,54,66-72; Yohaana 18:12-18,25-27)
54 Mwomwo, bab̯wo badulu baakwata Yesu̱ baamutwala mu gi̱gyo nnyu̱mba gya mu̱laami̱ mu̱handu̱. Kyonkeenya Peeteru, yaagyendi̱ri̱ naabahonderanga i̱nyu̱ma nahadeiho. 55 Badulu bab̯wo b̯u̱baadoori̱, baahemba kyoto hakati̱ wa zi̱gati̱, beicaara kwota mworo hamwenya, na Peeteru yei̱zi̱ri̱ yeicaara nabo ku kyoto. 56 Muzaana omwei̱ b̯u̱yaaweeni̱ Peeteru ei̱cali̱i̱ri̱ hahwo ku kyoto, yaamu̱li̱ngi̱ri̱i̱ri̱ hitihiti, yaakoba yati, “Yogo mudulu de yaali na Yesu̱!”
57 Bei̱tu̱, Peeteru yeegeeni̱ naakoba yati, “We mu̱kali̱ we, yogwo mudulu gya kantamwegi̱ri̱.”
58 Hei̱nyu̱ma gya b̯wi̱re b̯u̱dooli̱, hei̱zi̱ri̱ muntu wondi yaalengera Peeteru, yaakoba yati, “Naweedede, oli omwei̱ ha beegeseb̯wa ba Yesu̱!”
Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kwahi, we mudulu we!”
59 Hei̱nyu̱ma gya b̯wi̱re b̯wa saaha nka gi̱mwei̱, muntu wondi de, yaabazi̱ri̱ b̯wozab̯woza ku Peeteru naakoba yati, “Mu mananu yogo mudulu yaali na Yesu̱, kubba nayodede ali Mugalilaaya!”
60 Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “We mudulu we, bi̱byo bintu byokubaza, ti̱mbyegi̱ri̱!”
Nahaahwo, Peeteru b̯uyaali naacakabaza, nkoko gyakookooma. 61 Mukama yaahi̱ndu̱ki̱ri̱ yaalingiira Peeteru, kasi mwomwo, Peeteru yei̱zu̱ka bigambu bya Mukama biyaalingi amu̱weereeri̱ nti, “Kiro kyadeeru nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱, okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.” 62 Peeteru yaahu̱lu̱ki̱ri̱ hanzei, yaatamwo kizabiro kya maani.
Basurukali Nibajooga Yesu̱
(Matayo 26:67,68; Mari̱ko 14:65)
63 Kasi mwomwo basurukali banyakubba bali̱ndi̱ri̱ Yesu̱ baatandika ku̱mu̱jooga ni̱bamu̱sonsanga na kumujwata njunju. 64 Bamu̱bbu̱mbengi̱ mei̱so na lu̱goye, ni̱bamu̱b̯u̱u̱lya, “Tu̱weere! Naani aku̱ku̱u̱ti̱ri̱?” 65 Kandi, baabazi̱ri̱ bigambu bindi binene hoi̱ ni̱bamu̱lu̱manga.
Yesu̱ Naali mu Mei̱so ga Lukuratu lwa Bayudaaya
(Matayo 26:59-66; Mari̱ko 14:55-64; Yohaana 18:19-24)
66 B̯wi̱re b̯u̱b̯wakeeri̱, lukuratu lwa balemi̱ bahandu̱, bahandu̱ ba balaami̱ na beegesa ba biragiro lwei̱caara basurukali baaleeta Yesu̱ mu mei̱so ga lukuratu. 67 Mwomwo bahandu̱ ba kakuratu baaweera Yesu̱ yati, “Waakabba nooli Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, tu̱weere!”
Yesu̱ yei̱ri̱ri̱mwo, “Nyaakabaweera nti ndi Ku̱ri̱si̱to, ti̱mu̱kwi̱za kunzikiriza. 68 Kandi nyaakabab̯u̱u̱lya ki̱b̯u̱u̱lyo, ti̱mu̱kwi̱za ku̱ki̱i̱ramwo. 69 Kyonkei kuruga na hataati̱, Mwana wa Muntu akwi̱za kubba na ki̱ti̱i̱ni̱sa kinene mu mei̱so ga Ruhanga wa Maani.”
70 Kasi mwomwo, bensei̱ baamu̱b̯u̱u̱lya yati, “Kale, oli Mwana wa Ruhanga?”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mu̱dooseerye kukoba nti, ndi Mwana wa Ruhanga.”
71 Badulu bab̯wo baaweerengeeni̱ nti, “B̯u̱kei̱so b̯undi, tu̱kwendya b̯waki? Twezegu̱li̱i̱ri̱ twankei na geetu̱, kuruga mu kanwa kaamwe yankei!”

*22:18 22:18 Bbai̱bbu̱li̱ zindi zi̱koresya kigambu vi̱i̱no.

22:44 22:44 Bbai̱bbu̱li̱ zindi tizigira nkaara ibiri 43 na 44.

22:47 22:47 Mu Luyonaani, kunwegera muntu, gwali mu̱li̱ngo gwa ku̱ramu̱kya, kyokyo baahandi̱i̱ki̱ri̱, nibakoba nti, Yu̱da yaanwegeeri̱ Yesu̱.