41
Isufi na Firawuuna handirey feeri
1 Jiiri hinka banda ga, Firawuuna na handiri foo tee. Handiroo ra, a mma kay isaa miɲoo ga. 2 A dii haw henna naasa iyye žigi ka hun haroo ra, de i huru suboo ra kʼa ŋaa. 3 Ngi banda ga, haw iyye žigi ka hun haroo ra, i ga meeri, i ga faabu, de i koy kay ijinawey jerey ga isaa miɲoo ga. 4 Haw iyye meera faabey na haw iyye boryaa naasey gon. Woo banda ga, Firawuuna moɲey hay.
5 A yee ka jirbi, de a handiri koyne. Handiroo ra, a dii jeeni iyye kaŋ ga too i ga boori, i zay kaari follokaa ga. 6 Jeeni iyye koga ɲoomayaŋ kaŋ dandi hew konnaa nʼi ton, tun dumawey ga. 7 Jeeni iyye ɲoomey na jeeni iyyaa gon kaŋyaŋ ga too i ga boori. Firawuuna tun, de a gar kaŋ handiri ra nga goo.
8 Subbaahoo ra, Firawuuna lakkaloo tun, de a daŋ i ma ciya kottekoyney nda bayraykoyney kul se kaŋ goo Misira ra. Firawuuna na nga handirey deede i se, amma boro kul mana hin kʼi feeri a se. 9 Haŋhaya hansekey boŋkoynoo šelaŋ Firawuuna se ka nee: «Hõ ay ga hongu ay laybey kaŋ ay nʼi tee ka bisa. 10 Han foo ni kaŋ ti Firawuuna futu ni tamey ga, nʼnʼay daŋ kasaa ra lakkalkey jineboraa hugoo ra, agay nda ŋaahaya hansekey boŋkoynoo. 11 Ir affoo kul na handiri foo tee cijin follokaa da ra, agay nda a, affoo kul nda wanoo almaganaa. 12 Ebere arusooga foo kaŋ ti lakkalkey jineboraa tamoo, cindi ir bande no din ra. Ir nʼir handirey deede a se, a na affoo kul noo nga almaganaa. 13 Hayey tee nda takaa kaŋ nda a nʼa feeri ir se. Nʼnʼay yeeti ay goyoo ra, nʼna ŋaahaya hansekey boŋkoynoo deeji kʼa wii.»
14 Firawuuna daŋ i ma ciya Isufi se. I nʼa fattandi kasaa ra nda cahãyan. A mulle, a na darbay barmay jina, a koy Firawuuna do. 15 Firawuuna nee Isufi se: «Ay na handiri foo tee, amma boro kul sii ne kaŋ gʼa feeri. Ay maa kaŋ ni, nʼga hin ka handiri feeri nda ni maa a se.» 16 Isufi na Firawuuna zaabi ka nee: «Manʼti agay no! Irkoy no ma ni noo zaabi kaŋ ga ni binoo yaynandi.» 17 Firawuuna nee Isufi se: «Guna, ay handiroo ra, ya mma goo ma kay isaa miɲoo ga. 18 De haw iyye henna naasa ne ka žigi ka hun haroo ra ka suboo ŋaa. 19 Ngi dumaa ga, haw iyye žigi ka hun haroo ra, ifaranteyaŋ, i ga meeri, i ga faabu. Ya na bay ka dii ngi dumi ɲoomayaŋ Misira gandaa kul ra. 20 Haw iyye meera faabey na haw iyye jinawey gon kaŋ ga naasu. 21 Haw naasey gonandi, amma boro si bay wala i huru haw faabey gundey ra. Ngi azzaatey ga meeri sanda cee jinaa. Woo banda ga, kul ay moɲey hay. 22 Ay dii koyne jeeni iyye kaŋ ga too, i ga boori, i zay kaari follokaa ga. 23 Ngi banda ga, jeeni iyye koga ɲoomayaŋ zay kaŋ dandi hew konnaa nʼi ton. 24 Jeeni ɲoomey na jeeni boryey gon. Ay nʼa filla kottekoyney se, amma boro kul sii ne kaŋ gʼa feeri ya ne.»
25 Isufi nee Firawuuna se: «Ni handirey manʼti kala afolloku. Hayaa kaŋ Irkoy gʼa tee, nga no a nʼa bayrandi ni kaŋ ti Firawuuna se. 26 Haw iyye henney manʼti kala jiiri iyye. Jeeni iyye boryey mo manʼti kala jiiri iyye. Handiri follokaa no. 27 Haw iyye meera faabey kaŋ žigi ka koy ijinawey banda ga manʼti kala jiiri iyye. Jeeni iyye koga ɲoomey kaŋ dandi hew konnaa nʼi ton, manʼti kala jiiri iyye heray. 28 Hayaa da kaŋ ay nʼa har ma ne no, Irkoy nka hayaa cebe ma ne kaŋ a gʼa tee. 29 Nga ne, jiiri iyyaa woo kaŋ goo ma kaa, duuray beeri ga tee Misira gandaa kul ra. 30 Amma nga dumaa ga, jiiri iyye heray ga kaa kaŋ ga borey dirɲandi duuraa kaŋ Misira gandaa bay ka duu a. Heraa ga gandaa tuusu. 31 Heraa gaaboo se, boro si ba bay wala duuray bay ka tee gandaa ra. 32 Ni handiroo kaŋ filla cee hinka manʼti kala hayaa no kaŋ Irkoy nʼa kayandi, koyne mo Irkoy gʼa tee nda cahãyan. 33 Sohõ aru lakkalkoyni ceeci kaŋ ga faham, mʼa daŋ Misira gandaa jine. 34 Ma daŋ gandaa ra kaŋ boroyaŋ ma kay ka Misira gandaa hegaa zamna guu kul affoo jisi jere ga, jiiri iyyaa duuraa waati. 35 Jiiri henney wey kaŋ goo kaa ra, i ma ngi taasoo kul marga. Ma yaamar noo kaŋ alkamaa ma fanjandi, koyrawey huna se, i mʼi lakkal. 36 Woo kaŋ margandi ga jisi gandaa se, nga ra waati kaŋ jiiri iyyaa heraa kaa Misira gandaa ra, heraa masi gandaa benandi.»
Isufi huru Misira gandaa jine
37 Šennoo woo kan Firawuuna nda nga tamey se. 38 Firawuuna nee i se: «War ga hongu ir ga duu aroo woo cine kaŋ Irkoy Hundoo goo a ra wala?» 39 A nee Isufi se: «Sohõ kaŋ Irkoy na hayey wey kul bayrandi ma ne, boro sii no kaŋ goo nda lakkal ka faham sanda ni. 40 Nʼga huru ay laamaa jine, gandaa kul ga haŋajer ma ne. Kokoytaray fuulaa hinne no mʼay ka bisa ni.» 41 A nee Isufi se koyne: «Guna! Ay na ni daŋ Misira gandaa kul jine.» 42 Firawuuna na nga korbaa kaa kʼa daŋ Isufi kaboo ra. A na šukka baana bankaarayyaŋ daŋ a ga, a na wura hiiri daŋ jindoo ra. 43 A nʼa kaarandi nga bari torka hinkantoo ga. Borey goo a jine, i ga kaati ka nee: «Wa kobi-kobi!» Takaa woo nda a nʼa daŋ Misira gandaa kul jine.
44 Firawuuna nee Isufi se koyne: «Agay ti Firawuuna, amma boro kul si nga kaboo wala nga cewoo ɲuuti Misira gandaa kul ra nda manʼti ni nka baa.» 45 Firawuuna na Isufi maaɲoo daŋ Safnat-Paneya. A na koyraa kaŋ se i ga nee On sargari juwalkaa kaŋ maaɲoo ti Poti-Fera, ize woyoo, Asanat hiijandi Isufi se. Isufi koy Misira gandaa yaara. 46 Woo kaa ka gar kaŋ Isufi sii nda kala jiiri waranza (30) kaŋ a ga koy kay Firawuuna, Misira gandaa kokoyoo jine. A hun Firawuuna do ka koy Misira kul kuubi.
47 Jiiri iyyaa duuraa ra, hegay beeri tee. 48 Isufi na jiiri iyyaa taasoo kul marga Misira gandaa ra. A nʼi fanji koyrawey ra. Koyra foo kul a na faarey kaŋ gʼa kuubi taasoo daŋ a ra. 49 Isufi na alkama boobo marga sanda teekoo labutaasoo, a mana yee kʼa kabu nga booboyanoo se.
Isufi izʼarey
50 Za jiiroo kaŋ heraa tee mana kaa, On sargari juwalkaa kaŋ ti Poti-Fera ize woyoo Asanat duu Isufi se izʼaru hinka. 51 Isufi na ijinaa maaɲoo daŋ Manase (maanaa «dirɲandikaa»), a nee: «Zama Irkoy nʼay dirɲandi ay farayanoo kul kaŋ ay nʼa tee ay baaba hugoo ra.» 52 Ihinkantoo a na maaɲoo daŋ Efrayim (maanaa «hayyaŋ»), a nee: «Zama Irkoy nʼay noo hayyaŋ gandaa kaŋ ra ay hottu.»
Heraa
53 Jiiri iyyaa duuraa kaŋ tee Misira gandaa ra ben. 54 Woo banda ga, jiiri iyyaa heraa sintin ka kaa sanda takaa kaŋ nda Isufi nʼa har. Heraa huru gandawey kul ra, amma Misira gandaa kul goo nda taasu. 55 Waatoo kaŋ Misira gandaa kul heray, i kaati ka Firawuuna ŋaaray a ma ngi noo taasu. Firawuuna nʼi zaabi ka nee: «Wa koy Isufi do, hayaa kaŋ a nʼa har, war mʼa tee.» 56 Heraa huru gandawey kul ra, Isufi na taasey fanjidogey feeri ka taasu neere Misira borey se. Heraa mma koy de a ga tonton Misira gandaa ra. 57 Gandawey kul here no borey ga hun ka kaa Misira ka taasu day Isufi do, zama heraa mma koy de a ga tonton gandawey kul ra.