12
Alaneb faaroo beerikey filla yaasayantaa
(Matiyu 21.33–46; Luka 20.9–19)
1 Isa yee ka sintin ka šelaŋ i se nda filla yaasayanteyaŋ. A nee: «Aru foo na alaneb faari tee. A na cete cin kʼa wanga. A na nongu fanši kaŋ ra i ga tuuri-izey motti. A na soorohugu kuku cin*12.1 Soorohugu no kaŋ ga lakkalkey ga žigi ka faaroo hawgay.. Woo banda ga, a na faaroo naŋ beerikawyaŋ kone, de a naaru. 2 Waatoo kaŋ hegaa too, a na tam foo sanba beerikey do hala nga ma duu faari-izey ra. 3 Amma i nʼa dii, i nʼa kar, de i nʼa naŋ a ma koy kabe koonu. 4 A yee ka tam foo sanba. Nga mo, i nʼa maray boŋoo ra, i nʼa kaynandi. 5 A yee ka affoo sanba. Woo din, i nʼa wii. Nga banda ga, ibooboyaŋ kaŋ a nʼi sanba, i na affooyaŋ kar, i na jerey wii. 6 Boro follokaa kaŋ cindi a se koyne manʼti kala nga izʼaroo, nga baakaa. Nga ti ikokorantaa, a nʼa sanba i do ka nee: ‹I gʼay izʼaroo beerandi.› 7 Amma beerikey nee cere se: ‹Woo ti tubukaa. Wa kaa, ir mʼa wii, nga ra tubuhayaa ga tee ir wane.› 8 I nʼa dii, i nʼa wii, de i nʼa warra taray kʼa kaa faaroo ra. 9 [Sohõ] macin no faaroo koyoo gʼa tee? A ga kaa ka beerikey halaci ka faaroo yeeti itanayaŋ se. 10 War mana bay ka Citaaboo šennoo woo caw kaŋ nee:
‹Tondoo kaŋ cinakey nʼa fur,
nga no ka tee hugoo kanjoo tondoo.
11 Ir Koyoo ka baa woo ma tee,
alaabiina no ir moɲey cire!›†12.11 Zabur 118.22–23.»
12 Sargari juwalkey jineborey, nda Citaaboo baykey, nda boro beerey ga taka ceeci kaŋ nda ngi ga Isa dii, amma i hunbur alžamaa. I bay kaŋ filla yaasayantaa kaŋ a nʼa deede, ngi ga a goo. I nʼa naŋ, i koy.
Alkaasoo kaŋ ga banandi kokoy beeroo se
(Matiyu 22.15–22; Luka 20.20–26)
13 Woo banda ga, i na Fariziyeŋyaŋ nda Herod kondaa boroyaŋ sanba Isa do hala i mʼa dii nda nga meešennoo. 14 I koy a do ka nee a se: «Alfagaa, ir ga bay kaŋ cimi harkaw ti ni. Nʼsi hunbur boro kul. Nʼsi borey ndumey guna, ni mma Irkoy fondaa cawandi nda cimi. A ga hima alkaasi ma banandi kokoy beeroo se wala a si hima? Ir mʼa bana wala ir masʼa bana?» 15 Isa bay ngi almunafikitaraa ga, a nee i se: «Macin se war gʼay sii? Wa kate ya ne nzorfu kaaray tamma foo hala ya dii a.» 16 I kate a se. A nee i se: «May biyoo nda nga maaɲoo ti woo?» I nee a se: «Kokoy beeroo.» 17 Isa nee i se: «Wa kokoy beeroo hayey noo kokoy beeroo se, Irkoy waney, war mʼi noo Irkoy se.» Boŋey hanse ka haw nda Isa.
Hãayan bukawey tunyanoo ga
(Matiyu 22.23–33; Luka 20.27–40)
18 Sadusiyeŋ fooyaŋ man Isa. Borey no kaŋ ga nee tunyan si bara. I nʼa hãa ka nee: 19 «Alfagaa, Musa na yaamar hantum ir se ka nee: ‹Nda aru buu ka wande naŋ kaŋ mana duu a se ize, aroo armaa ga hima ka hiiji woyoo hala a ma duu bukaa se ize.›‡12.19 Alhukumoo 25.5–6. 20 Arma iyye bay ka bara kaŋ ijinaa hiiji, a buu, a mana ize naŋ. 21 Arma hinkantoo hiiji woyoo, a buu, a mana ize naŋ, arma hinzantoo mo taka follokaa. 22 Iyyaa kul mana ize naŋ. Woo banda ga, woyoo mo buu. 23 Tunyanoo hane, [waatoo kaŋ bukawey ga tun,] iyyaa ra, may se a ga tee wande? Zama ngi boro iyyaa hiiji woyoo ka bisa.»
24 Isa nee i se: «War dere, war ga addaliloo bay wala? Addaliloo manʼti kala war si Citaaboo bay, war si Irkoy hinoo bay. 25 Zama han kaŋ i tun bukawey ra, arey si hiiji, woyey si nondi hiijay. Amma i mma tee sanda almalaykayaŋ beenaa ra. 26 Haya kaŋ ti bukawey tunyanoo, war mana bay kʼa caw Musa citaaboo ra, nongoo kaŋ ga šelaŋ saabayɲaŋoo ga kaŋ ra Irkoy nee Musa se: ‹Agay ti Ibirahima Koyoo, Isiyaka Koyoo, Yakuba Koyoo.›§12.26 Fattaroo 3.6, 15. 27 Irkoy manʼti bukawey Koyoo, baahunantey Koyoo no. War hanse ka dere.»
Yaamarey kul ibeeroo
(Matiyu 22.34–40; Luka 10.25–28)
28 Citaaboo baykaw foo maa kaŋ i ga kakaw. A dii kaŋ Isa na Sadusiyeŋey zaabi ka boori. A man kate, de a na Isa hãa ka nee: «Yaamarey kul ra, affoo ti ibeeroo?» 29 Isa nʼa zaabi ka nee: «Yaamarey kul ibeeroo ne: ‹Haŋajer, Izirayel, ir Koyoo Irkoy ti ir Koy follokaa.*12.29 «ir Koyoo Irkoy ti ir Koy follokaa», Grek šenni ra, almaganaa faa ti «ir Koyoo Irkoy hinne ti ir Koyoo». 30 Ma baa ni Koyoo Irkoy nda ni binoo kul, nda ni hundoo kul, nda ni lakkaloo kul, nda ni gaaboo kul.›†12.30 Alhukumoo 6.4–5. 31 Ihinkantoo ti: ‹Ma baa ni cinaa sanda takaa kaŋ nda nʼga baa ni boŋ.›‡12.31 Sargarey 19.18. Yaamar sii no kaŋ ga bisa yaamarey wey.» 32 Citaaboo baykaa nee Isa se: «A boori, alfagaa! Nʼna cimi har: nga ti ir Koy follokaa, ‹de mo koy sii no kala nga hinne.›§12.32 Alhukumoo 4.35. 33 Boro ma bagʼa nda nga binoo kul, nda nga lakkaloo kul, nda nga gaaboo kul, de mo boro ma baa nga cinaa sanda takaa kaŋ nda boro ga baa nga boŋ.*12.33 Sargarey 19.18. Šikka sii kaŋ hayey wey ga bisa sargari kukurantey nda sargari kul.» 34 Kaŋ Isa dii kaŋ a tuuru nda lakkalkoynitaray, a nee a se: «Nʼsi mooru Irkoy Laamaa.» Woo banda ga, boro kul mana yadda kʼa hãa koyne.
Dawda yadda Almasihu ga sanda nga Koyoo
(Matiyu 22.41–46; Luka 20.41–44)
35 Waatoo kaŋ Isa goo ma cawandi Irkoy hugu beeroo ra, a na šennoo zaa ka nee: «Taka foo nda Citaaboo baykey ga nee kaŋ Almasihu manʼti kala Dawda Haamaa? 36 Dawda hunday nee Hundi Henanantaa hinoo ra:
‹Ir Koyoo nee ay Koyoo se:
“Goro ay kabe hennaa here,
hala waati kaŋ ra ay na ni iberey daŋ ni cewey cire.”›†12.36 Zabur 110.1.
37 Dawda hunday gʼa cee nda Koy, adiši taka foo ra a ga tee a se Haama?» Alžama beeri foo ga haŋajer Isa se nda ɲaali.
Wa hawgay Citaaboo baykey ga
(Matiyu 23.1–36; Luka 20.45–47)
38 Isa nee nga cawandiyanoo ra: «Wa war boŋ hawgay Citaaboo baykey ga kaŋ ga baa kaayi beeri daŋyan ka yaara. I ga baa borey ma ngi foo nda beeray farrey ra. 39 I ga baa mo jine gorodogey margahugey ra nda ŋaadogey ra. 40 I ga woyey kaŋ kurɲey faati kabey koonandi. Nda i ga Irkoy ŋaaray, i si cahã ka ben hala borey ma dii ngi. Ngi zukandoo ga hanse ka boobo.»
Nooroo kaŋ woy talkaa nʼa noo
(Luka 21.1–4)
41 Kaŋ Isa goro nooroo jinaa tenje, a dii takaa kaŋ nda alžamaa goo ma nooru daŋ a ra. Almankoyni booboyaŋ ga nooru beeri jisi, 42 amma woy talka foo kaŋ kurɲoo buu kaa, de a na nooru tamma hinka kaŋ si too haya daŋ a ra. 43 Woo banda ga, Isa ciya nga taalibey se ka nee i se: «Cimoo ne kaŋ ay gʼa har war se, woy talkaa woo kaŋ kurɲoo buu daŋ ka bisa borey kul kaŋ na haya daŋ nooroo jinaa ra. 44 Zama borey kul, woo kaŋ ga i si too, nga no i nʼa daŋ, amma nga, nga talkataraa ra, hayaa kul kaŋ goo a se, maanaa nga hunaa kul no a nʼa daŋ.»
*12:1 12.1 Soorohugu no kaŋ ga lakkalkey ga žigi ka faaroo hawgay.
†12:11 12.11 Zabur 118.22–23.
‡12:19 12.19 Alhukumoo 25.5–6.
§12:26 12.26 Fattaroo 3.6, 15.
*12:29 12.29 «ir Koyoo Irkoy ti ir Koy follokaa», Grek šenni ra, almaganaa faa ti «ir Koyoo Irkoy hinne ti ir Koyoo».
†12:30 12.30 Alhukumoo 6.4–5.
‡12:31 12.31 Sargarey 19.18.
§12:32 12.32 Alhukumoo 4.35.
*12:33 12.33 Sargarey 19.18.
†12:36 12.36 Zabur 110.1.