18
Eliya arhimânana na Obadyahu
Erhi kugera nsiku zirhali nyi, enyuma za myâka isharhu*18, 1 Erhi hagera myâka isharhu ya cizombo cikali., akanwa ka Nyakasane karhindakwo Eliya mpu: «Genda ociyêreke Ahabu bulya nkola naniesa enkuba omw’igulu.» Eliya agendaga obwo mpu aciyêreke Ahabu. Kulya kubà ecizombo càli camakaliha bwenêne omu Samâriya, Ahabu arhuma entumwa emwa Obadyahu, murhambo w’enyumpa yâge -oyo Obadyahu akengaga Nyakasane bwenêne: amango Yezabeli ahungumulaga abalêbi ba Nyakasane, Obadyahu arhôla caligumiza balêbi makumi arhanu abafulika omu lwâla anakaz’ibashêgulamwo omugati n’amîshi. Ahabu abwîra Obadyahu, erhi: «Kanya obone! Rhusâgarhe ecihugo coshi, rhuj’ebwa nshôko z’enyîshi zoshi, akanaba rhwabona ebyâsi byalamya ebiterusi n’ebihêsi rhuleke okubibâga.» Bagabâna ecihugo mpu bacisâgarhe: Ahabu ashimba eyâge njira yêne, na Obadyahu ashimba eyâge yêne. Oku ali omu njira, Obadyahu ashimâna Eliya; amumanyirira anacihwêra oku idaho aderha erhi: «Nnawîrhu Eliya, ka w’oyu!» Eliya amubwîra erhi: «Nie nnêne! Kanyagya obwîre nnawinyu mpu: Eliya ola!» Anacimushuza erhi: «Bubî buci nakujirîre obu okola wahana omurhumisi wâwe omu maboko g’Ahabu mpu amuyîrhe? 10 “Alame Nyakasane Nyamuzinda wâwe! Ntà cihugo erhi bwâmi nahamwîrhu arhasag’ikulongezamwo, n’erhi baderha mpu: Nanga ntâye osag’ishîsha Eliya omu isù eno mwîrhu, analahîrîze cirya cihugo na liry’ishanja mpu akanaba barhakulonzagya”. 11 “Lêro w’oyu wamambwîraga bunôla mpu: Kanya oj’ibwîra nnâhamwinyu erhi: Langîra Eliya!” 12 “Cikwône hano nankurhenga ho, Mûka wa Nyakasane akola akugendana ntishi ngahi; buzinda ngend’igibwîra nnâhamwîrhu; nkulonze nkuzuguluke; hoshi aha anajira antingamira nfè! N’obwo nie murhumisi wâwe ntahimwa kukenga Nyakasane kurhenga eburhò bwâni”. 13 “Nnâhamwîrhu, nkaba barhakubwîraga ebi najizire amango Yezabeli ayabukaga omu balêbi ba Nyakasane anabaholola? Nafulika caligumiza baleli makumi arhanu omu lwâla, nanakaz’ibashêgulamwo omugati n’amîshi”. 14 “Lêro w’oyu wamambwîraga erhi: Genda obwîre nnâhamwinyu mpu: Lolà Eliya. Kunyîrha ananyîsire!”» 15 Eliya amushuza erhi: «Alame Nyakasane Nyamuzinda w’Emirhwe, oyûla nkolera bwaca bwâyira, en’ene naciyêreka Ahabu.»
Eliya na Ahabu
16 Obadyahu agenda, aj’emwa Ahabu, naye Ahabu ayîshaga alirhîmâna Eliya. 17 Erhi Ahabu anabona Eliya ntya, amubwîra erhi: «Ka w’oyu wâni mabonwa-mabî, kaheza muno Israheli!» 18 Eliya amushuza erhi: «Arhali nie kaheza muno Israheli ci w’oyu mwen’omulala gwâwe, bulya mwajahisire Nyakasane wanakolera banyamuzinda bw’obwîhambi. 19 Kano kanya, orhumage bashubûlize bene Israheli eburhambi bwâni oku ntondo ya Karmeli, olalike na balya balêbi magana anni na makumi arhamu bw’obwîhambi, bala balêbi ba Bali badwîrhe bâlîra oku cîbo ca Yezabeli.»
Enterekêro oku ntondo ya Karmeli
20 Ahabu anacilâlika bene Israheli boshi ashûbûliza n’abalêbi oku ntondo ya Karmeli. 21 Eliya ayêgera olubaga aderha erhi: «Mangaci mweki mwaleka oku kujà mwahegera na gombi? Akabà Nyakasane ali Nyamuzinda, mumukulikire; akabà Baali yeri Nyamuzinda kulikiragi ye.» Olubaga lurhashagalaga kanwa. 22 Eliya agendekera aderha erhi: «Niene nsigîre nka mulêbi wa Nyakasane, n’abalêbi ba Baali bali magana anni na makumi arhanu. 23 “Murhuhè mpanzi ibirhi za micûkà, bacîshogemwo nguma, bayirhongêre banayihire oku cîko cikwône barhayidûlikaga muliro. Nâni eyindi nayirhongêra ntanayidûlike muliro”. 24 “Mujageho mushenge oyo muzimu winyu18, 24 Eco cijiro cirhahumanwiri bwinjà ebi balonzize okumanya ndi Nyamuzinda w’entondo y’e Karmeli, ka Nyakasane erhi Baali? Kandi erhi okumanya ndi ogwêrhe obuhashe kulusha. Balonzize okumanya ndi Nyamuzinda w’okuli. Cikwône akanwa n’amasâla g’omulêbi Eliya (Lolà omulongo gwa 37) n’omunkwa gw’olubaga (mulongo gwa 39) byo bihumanwîre byoshi: obuyêmêre muli Nyamuzinda yo ngwârhiro lyo n’ishwinjiro ly’okwo kuhagîsanya kwâbo., nâni nashenga Nyakasane: owankahâna ishuzo ly’omuliro, erhi ye na Nyamuzinda w’okuli”». Olubaga lwoshi lwashuza mpu: «Kuli kwinjà okwo.» 25 Eliya abwîra abalêbi ba Baali erhi: «Mwenene mucîshogâge nguma muli ezîra mpanzi. Mwe mwanarhondêra bulya mwe banji, mushenge oku izîno ly’omuzimu winyu, cikwône murhayihiragakwo muliro.» 26 Bacîshoga mpanzi nguma, bayirhongêra; bashenga okw’izîno lya Baali kurhenga sêzi kuhika izûba lyayîmanga omu nkuba-karhî. Bakaz’iderha mpu: «Mâshi Baali, orhushuze nîrhu!» Cikwône barhayumvagya, ol’izù, ol’ishuzo lyo linyi; banakazâg’isâma, bafukama banafukamuka embere z’oluhêrero bayûbakaga. 27 Erhi izûba lij’omu kalengerêre, Eliya abahà amasheka n’ebinioko erhi: «Muhamagale bwenêne kulusha buly’ali nyamuzinda, nkaba alimw’entanya erhi nîsi emikolo yamulugira, kandi erhi kubè kubalama abalamire; akabà îrò ajire, atulûka!» 28 Bahamagaza, bayâmaga kulusha; bacîshâkashâka n’engôrho n’amatumu gâbo nk’oku banakomereraga okujira amango bakola bahêra, kuhika bakaz’ihulula mukò. 29 Erhi gabà mafuluko barhondêra okulêba kuhika gala mango bahânamwo enterekêro y’ebijingo; cikwône nt’izù bayumvîrhe, nt’ishuzo babwîne, ciru na ntà cindi cimanyîso babwîne.
30 Okubundi Eliya abwîra olubaga lwoshi erhi: «Muyêgerage hano ndi.»; n’olubaga lwoshi lwamulirâna. Anacilumula oluhêrero lwa Nyakasane bulya bali erhi bàluhongwire. 31 Eliya arhôla mabuye ikumi n’abirhi nk’oku omubalè gw’amashanja ga bene Yakôbo gwanali, balya Nyakasane ayagânaga ababwîra erhi: «Israheli, lyo lyabà izîno lyâwe». 32 Anaciyûbaka oluhêrero oku izîno lya Nyakasane. Ahumba omubunda gwakajiremwo milongo ibirhi ya mburho omu burhambi bw’oluhêrero. 33 Arhondeka enshâli bwinjà, arhongôla erya mpanzi, ayilambika kuli zirya nshâli. 34 Okubundi aderha, erhi: «Mubumbe rhubindi rhuni rhwa mîshi, mubulagirerho kuli eyi mbâgwa na kuli ezi nshâli». Banakujira. Ashubibabwîra erhi: «Mushubîrize bwa kabirhi». Banakujira kandi. Ashub’ibabwîra: «Shubirizi obwa kasharhu.» Banakujira. 35 Amîshi gashandabana oku burhambi bw’oluhêrero, ciru na gulya mubunda gwayunjula mîshi. 36 Omu kasanzi bahâna enterekêro, omulêbi Eliya ayêgera, aderha erhi: «Nyakasane Nyamuzinda w’Abrahamu, Nyamuzinda w’Izaki na w’Israheli, olw’ene bamanye oku we Nyamuzinda omw’Israheli, bamanye oku ndi murhumisi wâwe, bamanye kandi oku okw’izîno lyâwe najizire ebi byoshi. 37 Onshuze Nyakasane, onshuze ly’olu lubaga lumanya oku we Nyakasane we na Nyamuzinda, na wêne wahindula emirhima yâbo.» 38 Okubundi omuliro gwa Nyakasane gwamanuka, gwasingônola erya mbâgwa n’enshâli, gwayumya na galya mîshi goshi gali Omu mubunda. 39 Olubaga lwoshi lwabon’ebyo byoshi18, 39 Ecisômerîne c’omuliro omulêbi ali ashenga co cayêreka abalêbi b’omuzimu Baali n’abantu b’ihanga bàlikwo Yezabeli oku ntà byâbo omw’Israheli bulya mwo Nyakasane ali Nyamuzinda, na kandi okuyêreka bene Israheli oku yêne ye Nyamuzinda ye yôbôla emirhima.; abantu banacirhimba ehy’akamalanga oku idaho baderha mpu: «Nyakasane ye na Nyamuzinda! Nyakasane ye na Nyamuzinda!» 40 Eliya ababwîra erhi: «Abalêbi ba Baali, mubahire nfune, ntà ciru n’omuguma warhulubukaga»! Banabahira nfune. Eliya abayandagaliza omu muhengere gwa Kishoni, abanigûza.
Okuhwa kw’ecanda ciri
41 Eliya abwîra Ahabu erhi: «Yînamuka, olye onanywe, bulya namâyumva enkuba yakungula.» 42 Oku Ahabu aciri omu njira arheremera emwâge mpu alyè ananywe, Eliya asôkera oku ntondo ya Karmeli, ayûnamira oku idaho, ahira amalanga omu madwî. 43 Abwîra hyambali hyâge erhi: «Oyînamuke, olole olunda lw’enyanja.» Ayînamuka, alola anaciderha erhi: «Ntâco ciyiri ciru.» Eliya ashubirira erhi: «Oshubîrire kali nda.» 44 Oku bwa kali nda, ehyambali hyaderha erhi: «Namâbona ehitu hisungunu nka nfune ya muntu hyayînamuka ebwa muhengere gw’enyanja.» Okubundi Eliya aderha erhi: «Kanya obwîre Ahabu mpu: Shumûla ecihêsi câwe oyandagale ly’enkuba erhag’ikucîka.» 45 Ho na halya, amalunga gashuba mwizimya erhi bitù bîru birhuma n’empûsi. Nyamugege w’enkuba acîhonda okw’idaho. Ahabu ashonera omu ngâlè yâge alibirhira e Yizreeli. 46 Okuboko kwa Nyakasane kwajakwo Eliya, akabika irumerume, alibirha ebushokola bwa Ahabu kuhika bahika e Yizreeli.

*18:1 18, 1 Erhi hagera myâka isharhu ya cizombo cikali.

18:24 18, 24 Eco cijiro cirhahumanwiri bwinjà ebi balonzize okumanya ndi Nyamuzinda w’entondo y’e Karmeli, ka Nyakasane erhi Baali? Kandi erhi okumanya ndi ogwêrhe obuhashe kulusha. Balonzize okumanya ndi Nyamuzinda w’okuli. Cikwône akanwa n’amasâla g’omulêbi Eliya (Lolà omulongo gwa 37) n’omunkwa gw’olubaga (mulongo gwa 39) byo bihumanwîre byoshi: obuyêmêre muli Nyamuzinda yo ngwârhiro lyo n’ishwinjiro ly’okwo kuhagîsanya kwâbo.

18:39 18, 39 Ecisômerîne c’omuliro omulêbi ali ashenga co cayêreka abalêbi b’omuzimu Baali n’abantu b’ihanga bàlikwo Yezabeli oku ntà byâbo omw’Israheli bulya mwo Nyakasane ali Nyamuzinda, na kandi okuyêreka bene Israheli oku yêne ye Nyamuzinda ye yôbôla emirhima.