17
Goliyati ajugumya engabo ya bene Israheli
Abafilistini erhi babà bamashûbûza engabo zoshi z’abalwî, mpu bajè oku matabâro, boshi aha Soko omu Buyahudi, batwa olugerêro lwâbo ekarhî ka Soko na Azeka, aha Efezi-Damimi. Saulu n’engabo ya bene Israheli bashûbûzanya bahumba ebirâlo omu kabanda ka Terebinti; batwa olugerêro aha ishiriza lya Abafilistini. Abafilistini badêka ishiriza liguma oku ntondo nabo bene Israheli badêka oku ntondo y’erindi ishiriza, akabanda kabaja ekarhî. Oku bundi omu ngabo ya Abafilistini, mwarhenga muntu muguma wa ntwâli, izîno lyâge ye Goliyati*17, 4 Goliyati: Obulî bwâge bwàli burhalusire metere ibirhi na galimunani. , aj’eruhya; oyôla muntu abâga w’e Gati, obulî bwâge bwàli bwa meteri isharhu. Omu irhwe lyâge ali ayambîrhe ensirha y’ecûma c’omulinga, ali acîhundikîre empenzi y’ecûma c’amagamba, eyôla mpenzi obuzirho bwâyo bwàli nka sikêli17, 5 Soko na Azeka: bishagala biha hôfi na Yeruzalemu aha Km 30. Akabanda ka Terebinti kabà hôfi n’ebyo bishagala Soko na Azeka. Sikêli bihumbi birhanu: zanabà nka Kg 60. bihumbi birhanu. Emagulu gâge yali ebicikirizo by’ecûma c’omulinga, n’itumu ly’omulinga aha birhugo. Olusârhi lw’itumu lyâge lwàli nka mulindizo gwa kahunga-migozi na engerembe y’itumu lyâge, obuzirho bwâyo bwàli bwa sikêli magana ndarhu za cûma. Owakazâgihêka empenzi yâge erhi amushokolire. Ayisha ashigalisire anacibwîra emirhwe ya bene Israheli, erhi: «Bici ninyu mwayishiraga mpu muli tula entambala»? Kali niono Mufilistini ntarhungânwa ninyu mwe bambali ba Saulu? Cîshogagi muli mwe muntu muguma wankahashiyandagala ayîshe rhulwe naye. Akandwisa akananyîrha, rhwanabà bajà binyu; ci kwônene erhi akabà nie muhima nkanamuyîrha, mwanabà bajà bîrhu, mukarhukolera. 10 Olya mufilistini anaciderha, erhi: «Niono namajacira ene emirhwe y'Israheli. Mpâga omuntu nalwa rhwe naye yêne». 11 Erhi bayumva ebyôla binwa by’oyôla mufilistini, Saulu haguma na bene Israheli boshi barhemuka, bageramwo omusisi bwenêne.
Daudi arhumwa n’îshe oku lugerêro lwa bene Israheli
12 Ci kwônene haligi omuntu w’e Efrata omu Betelehemu ya Yûda, izîno lyâge ye Yese, ali agwêrhe bagala munâni; oyu mushamuka, omu mango ga Saulu ali akola mushosi bwenêne. 13 Muli abôla bagala, abasharhu barhanzi bali oku matabâro boshi na Saulu amazîno gâbo bwo: Eliyabu yo nfula, Abinadabu ye wali wa kabirhi, na Shama ye wali wa kasharhu. 14 Daudi go gwàli muziba; abôla basharhu barhanzi bali bakulikîre Saulu. 15 Daudi akazâgiyisha emunda Saulu ali anabuligaluka agendiyâbula ebibuzi by’îshe e Betelehemu. 16 Oyôla mufilistini akazâgiyîsh’isholoshonza Israheli ntyo sêzi na bijingo kuhika nsiku makumi anni. 17 Yese anacibwîra omugala Daudi, erhi: «Hêkera bakulu bâwe oyo nnamâha w’engano nkalange n’eyîra migati ikumi, okanye oyishegule bakulu bâwe okwôla lugerêro. 18 “Orhu rhushoko ikumi rhw’amakave orhuhêkere olya murhahâzi wâbo orhambula ecihumbi, ogendirhangula ntyo bakulu hâwe olole erhi bazibuhire, kandi wanalêrha n’emikamarho yâbo”». 19 Saulu na bene Israheli boshi, bali bahanzire omu kabanda ka Terebinti oku matabâro badwîrhe balwîsa Abafilistini.
20 Daudi azûka sêzi sêzi, ebibuzi byâge abiyabuza owâbo, abarhula, anagenda nka kulya îshe Yese ananamurhegekaga. Erhi Daudi ahika oku lugerêro erhi engabo ekola yajà oku lugamba bajà babanda orhuhababo rhwa amatabâro. 21 Bene Israheli n’Abafilistini bayimânika ebigamba by’okulwa, engabo oku yâbo. 22 Daudi, omushekero gwâge agubîkîsa omuntu wakazâgibîka ebirugu, alibirhira emunda engabo eri. Oku anahika ntya, alamusa bakulu bâge. 23 Oku adwîrhe ashambâla boshi na bakulu bâge, kandi olya muntu w’entwâli oderhwa Goliyati w’e Gati, apamuka omu mirhwe y'Abafilistini arhondêra aderha ebinwa biri nka birya birhanzi erhi na Daudi adwîrhe ayumva. 24 Bene Israheli boshi erhi babona olya muntu bamuyâka, barhungwa17, 24 Barhungwa n’obwôba: bagwârhwa n’obwôba. n’obwôba bunji. 25 Munya-Israheli muguma amubwîra, erhi: «K’orhabwîni ola muntu watakâza. Kujacira okwôla adwîrhe ajâcira bene Israheli. Owankamuyîrha, mwâmi anamuhà oluhembo lunênênè, anamuhà omwâli n’enyumpa yâbo enabè ya kurhinywa omu Israheli.» 26 Daudi anacidôsa abantu bâli hôfi naye erhi: «Kurhi bankajira omuntu wayîrha oyo mufilistini na ntyo akûle enshonyi omu Israheli! Bulya, oyo mufilistini aligi yeki muntu muci, oyo murhindi orhakembûlagwa wacîshomya okujâcira engabo ya Nyamuzinda Ozîne.» 27 Olubaga lwanacimurhondêreza kulya banalagana oku bankahemba omuntu wakahashimuyîrha, mpu: «Omuntu wanamuyîrhe kwo banamuhembe ntyo». 28 Mukulu wâge Eliyabu ayumva oku adwîrhe ashambâla n’abôla balume bali ahôla, Eliyabu akunirira bwenêne Daudi anacimubwîra, erhi: «Bici wayandagaliraga eno, na ndi wasigîre bulya busô busungunu bw’ebibuzi omu irungu? Niono nyîshi obucîbone ojira n’obwengehusi bw’omu murhima gwâwe; kwàli kuderha mpu oyishilola entambala kwônene kwakudwîrhe». 29 Daudi anacishuza erhi: «Kurhi namajira buno? K’omuntu arhankaciganîra». 30 Anacimuyêrekeza omugongo arhondêra aganîra n’owundi kwa bene kulya; abantu banakamushuza nka balya bâbo barhanzi. 31 Abayumvagya ebyôla binwa Daudi akagiderha bakanya bagendibwîra Saulu, naye amurhumiza mpu ayîshe.
Daudi akula Saulu nshonyi
32 Daudi anacibwîra Saulu, erhi: «Ntâye waderhaga mpu arha omurhima! Mwambali wâwe ajilwîsa oyo mufilistini». 33 Saulu abwîra Daudi, erhi: «Orhankahasha okukoza oyôla mufilistini, bulya ociri murhò, ci yêhe matumu alwa kurhenga eburhò bwâge». 34 Daudi ashuza Saulu, erhi: «Niono mwambali wâwe amango nakagiyabula ebibuzi bya larha erhi hakayishire entale nîsi erhi kakiri akarhôla ecibuzi omu busô, 35 nanyikulikîre nyigwarhe nshûrhe, nshugule ecibuzi câni omu kanwa kâyo; erhi yankadesire mpu yampindamukira, nanyigwarhîre oku bwôya bw’olubongo nyishûrhe nyiyîrhe. 36 Mwambali wâwe ayîsire entale n’akakiri n’ecôla cirhîndi c’omufilistini cirhakembûlagwa nacinigûza nka okunigûza ngasi nguma muli ezôla nsimba, bulya anajacîre engabo ya Nyamuzinda Ozîne». 37 Daudi ashubiza aderha, erhi: «Nyamuzinda wandîkûzagya kuli eyôla ntale na kuli oyôla kakiri, ye wanandîkûza kuli oyôla mufilistini». Saulu anacibwîra Daudi, erhi: «Gendaga, Nyamubâho abè haguma nâwe!».
Daudi ayîrha Goliyati
38 Okubundi Saulu ayambisa Daudi emirasano yâge, amuhira ensirha yâge y’ecûma omu irhwe amuhundikira n’omwambalo gwâge gw’empenzi. 39 Oku bundi Daudi ayambalira engôrho oku nyanya ly’emyamhalo yâge arhangula okugenda bulyâlya arhalisagibiyambala bundi. Daudi anacibwîra Saulu, erhi: «Ntakahasha okugenda n’eyîra mirasano bulya ntakukômeraga». N’erhi abà amayihogola, 40 Daudi afumbarha akarhi kâge, akanya ajà omu lwîshi, arhôlamwo rhubuye rhurhanu rhwa nshangabuye arhuyômeka omu nshoho yâge ahagarhira nka ayâbula, gwo gwaligi nka murhana§17, 40 Omushâbîro gwâge: murhana ogwo yo nshoho ya kubikira eby’okulwa. gwâge; afumharha muzâreti gwâge, akulikira olya mufilistini. 41 Olya mufilistini ayisha ashegera emunda Daudi ali, erhi anashokoliragwe n’olya muntu okahêka empenzi yâge. 42 Olya mufilistini alola Daudi, amusingiriza amugaya bulya amâbà mwâna murhò ciru akabà wa kakonge na w’iranga linjà.
43 Olya mufilistini abwîra Daudi, erhi: «Ka omanyire mpu ndi kabwa obwôla ontêzire n’akarhi?» Olya mufilistini anacîgasha Daudi ba nyamuzinda b’emwâbo. 44 Anacibwîra Daudi, erhi: «Yishaga emunda ndi, ene omurhumba gwâwe naguhà orhunyunyi n’ebiryanyi by’erubala». 45 Naye Daudi ashuza olya mufilistini, erhi: «W’oyo onyishire n’engôrho, itumu n’omuherho; ci niono ntabîre oku izîno lya Nyamubâho w’emirhwe, ye Nyamuzinda w’abarhabâzi b’e Israheli okazigayaguza. 46 Nyamubâho ene akuhânyire omu maboko gâni, nakuyîrha na nkuyambale, ene omurhumba gwâwe n’emirhumba y’engabo z’Abafilistini nayihà orhunyunyi rhw’emalunga n’ensimba z’igulu, igulu lyoshi lyamanya ene oku Israheli yêne ojira Nyamuzinda. 47 Kukwânîne eyi ndêko yoshi emanye oku arhali ngôrho, arhali n’itumu Nyamubâho ahimamwo bulya ye Nnamatabâro, anabahanyire omu maboko gîrhu.» 48 Olya mufilistini ashigalika*17, 48 Okushigalika: kuyimanga n’obucibonyi., ayisha afulêkera Daudi, naye Daudi alibirhira duba ebwa bigamba, anayisha abwandira akola ajilwîsa olya mufilistini. 49 Daudi ahuma omu nshoho yâge, ayankamwo ibuye, aligobeka omu muzâreti gwâge alityabula olya mufilistini omu busù, lyanacimuhobera omu k’amalanga akumbira obusù. 50 Ntyo n’muzâreti haguma n’enshangabuye Daudi ahima oyo mufilistini, amubanda anamuyîrha. Daudi arhali agwêrhe ngôrho. 51 Akanya alibirha, ahamirakwo Goliyati, amuyômola engôrho e lûba, amunigûzamwo anamutwa irhwe. 52 Abafilistini erhi babona entwâli yâbo ya mafa, bakûla omulindi bayâka. Nabo bene Israheli haguma na bene Yûda bacîrhunika kulibo banayisha babanda orhuhababo, bacandabuka oku Bafilistini kuhika aha muhango gwa Gati na kuhika aha nyumvi za Ekroni. Enjira ya Shaaraimi yayunjula mirhumba ya Bafilistini kuhika aha Gali n’aha Ekroni. 53 Erhi barhenga eyôla munda bâli bacandabusirekwo Abafilistini, bajà omu birâlo byâbo babihâha. 54 Daudi ayanka irhwe ly’oyo mufilistini alihêka e Yeruzalemu, n’emirasano yâge ayijâna omu cirâlo câge.
Daudi muhimanyi ahêkwa embere za Saulu
55 Saulu erhi abona Daudi apamuka akola ajilwîsa omufilistini, adesa Abneri ye murhambo w’engabo yâge, erhi: «Gula mushebenge ali mwene ndi wâni Abneri?» Abneri ashuza, erhi: «Yâgirwa mbo kuyîrha erhi nakamanya.» 56 Mwâmi aderha, erhi: «Dôsa, oyo musole ali mwene ndi wâni?» 57 Erhi Daudi ashubûka erya munda anayîrhaga omufilistini, Abneri amurhôla amuhêka emunda Saulu ali, Daudi erhi anafumbasirage lirya irhwe ly’omufilistini. 58 Saulu amudôsa, erhi: «Sho ye ndi, mwâna?» Daudi anacishuza, erhi: «Ndi mwene mwambali wâwe Yese w’e Betelehemu».

*17:4 17, 4 Goliyati: Obulî bwâge bwàli burhalusire metere ibirhi na galimunani.

17:5 17, 5 Soko na Azeka: bishagala biha hôfi na Yeruzalemu aha Km 30. Akabanda ka Terebinti kabà hôfi n’ebyo bishagala Soko na Azeka. Sikêli bihumbi birhanu: zanabà nka Kg 60.

17:24 17, 24 Barhungwa n’obwôba: bagwârhwa n’obwôba.

§17:40 17, 40 Omushâbîro gwâge: murhana ogwo yo nshoho ya kubikira eby’okulwa.

*17:48 17, 48 Okushigalika: kuyimanga n’obucibonyi.