23
Okuhamîriza Amarhegeko
1 Mwâmi anacirhuma mpu bajè bashûbûza abashamuka b’omu Yûda n’abà omu Yeruzalemu mpu bajè ihano haguma naye. 2 Mwâmi anacisôkera ebwa ka-Nyamuzinda, ali boshi n’olubaga lw’e Yûda loshi n’olw’e Yeruzalemu, ali boshi n’abadâhwa n’abalêbi, kuguma n’olubaga loshi kurhenga oku munyinyi kuhika oku mukulu kulusha, anacibasomera, nabo erhi bâna rhezirage amarhwîri, birya binwa bya ecitabu c’Amalaganyo barhôlaga omu ka-Nyamuzinda. 3 Mwâmi erhi abà akola ayîmanzire embere z’olubaga oku nkingi, abâna eciragâne embere za Nyamubâho, oku ashimba amarhegeko n’ebinwa bya Nyamubâho byoshi n’omurhima gwâge goshi, n’omûka gwâge gwoshi, n’okujira ngasi oku ebinwa biri muli ecôla citabu c’Amalaganyo binamuhunyire. Olubaga nalo lwanacigereza haguma na mwâmi muli eyôla ndagâno.
Empindulo y’ebiyêrekîre obuyêmêre omu Yûda
4 Mwâmi arhegeka omudâhwa mukulu Hilkiyahu n’owamulondaga omu bukulu kuguma n’abalanga emihango, mpu bakûle omu ka-Nyamuzinda ngasi bintu banali bahirîremwo Baali, erya nshanga, abandi bazimu ba emalunga; banacigendibiyôkera enyuma lya Yeruzalemu omw’ishwa lya Kedroni n’oluvù lwâbyo bagendilubulagira e Beteli. 5 Arhenza balya badâhwa b’abazimu, ngasi abà abâmi b’e Yûda banali bamâjira mpu bo bakolaga bajà bayôkera obukù omu birhwa, omu bishagala bya Yûda n’omu marhambi ga Yeruzalemu, balya banakazitumbûkiza Baali enshangi boshi, abadâhwa b’izûba, ab’omwêzi, na ngasi bandi bazimu b’emalunga boshi. 6 Omu ka-Nyamuzinda bakulamwo erya nshanga, bagendiyikwêba kuli na Yeruzalemu omu mugezi gwa Kedroni; babiyôkera omwôla mugezi gwa Kedroni na erhi babà bamayijira luvù balukabulira aha bakazâgibisha eyindi mifù y’abantu barhishîbwi omu lubaga. 7 Ashâba enyumpa z’ebigoli by’ennama omu ka-Nyamuzinda n’aha abakazi bakazâgilukira orhwanzo rhw’erya nshanga ya Ashera.
8 Ashûbûza abadâhwa b’omu bishagala bya Yûda byoshi, bashâba erya munda bagendigikatumbûkiza enshangi omu birhwa kurhenga e Geba kuhika e Bersheba, ahongola ngasi mpêro zanabaga oku mihango, nka oluhêro lwabaga oku muhango gwa Yozwè murhambo w’olwo lugo, lwàli ebwa kumosho kwa omuntu nka akola ajà muli olwo lugo. 9 Ci konene abôla badâhwa bakazâgijà omu birhwa, barhayêmêreragwa okusôkera oku luhêrero lwa Nyamubâho, ci bakazilya oku mugati gurhalimwo lwango haguma na bene wâbo. 10 Mwâmi ashâba Tofeti, omu kabanda ka bene Hinomi mpu lyo bagokôla okukazigeza bagala bâbo nîsi erhi bâli bâbo omu muliro bakola babarherekêra omuzimu Moloki. 11 Ayîrha enfarasi abâmi b’e Yûda bali bamarherekêra Izûba aha muhango gw’aka-Nyamuzinda hôfi n’enyumpa y’omurhambo Natani-Meleki yabaga omu myûbako y’eburhambi; kuguma ayôca n’engâlè za Izûba. 12 Mwâmi ahongola empêro zabaga oku cizimbêro c’enyumpa ya Akazi yabaga enyanya, zajiragwa n’abâmi b’e Yûda, kuguma n’empêro mwâmi Menashè ayûbakaga omu mihanda yombi y’aka-Nyamuzinda, azirhenza, na oluvù lwâzo agedilukwêba omu mugezi gwa Kedroni. 13 Mwâmi akundula empêro zabaga olunda lw’ebushoshôkero bw’izûba e Yeruzalemu n’ezabaga olunda lw’entondo ederhwa Kahenya ezi Salomoni mwâmi w’Abayahudi ayûbakiraga Astarte muzimu w’Abanya-Sidoni, ahongola empêro za Kemoshi muzimu w’abantu b’e Mowabu, ahongola empêro za Milikomi ibala lya bene Amoni. 14 Avunyongola ngasi mabuye ganali magwîke, ajà atwa enshanga ngasi aha zanali hoshi n’okuhabumba mavuha g’abantu.
Empindulo omu bwâmi bw’emwênè
15 Kuguma n’oluhêro lwabaga aha Beteli, lwayûbakagwa na mwâmi Yerobwâmi mugala wa Nebati, lwo ashombanyisagyamwo Israheli. Olwo luhêro kuguma na enyanya emunda lwàli ayidûlika muliro, ayôca n’erya nshanga ya Ashera. 16 Yoshiyahu, erhi aderha mpu agalamira alangira ebyûsho biri oku ntondo, arhuma abagendiyanka amavuha gaciri muli ebyôla byûsho, agayôkera oku luhêro analuhongola omu kushimba akanwa ka Nyamubâho akaderhagwa n’omulêbi muntu wa Nyamuzinda ye wajàga akûbiza ebyôla bintu (ahamagaza ebyôla bintu). 17 Okubundi anaciderha erhi: hira hirhondo nalangîra hala kwo kuderha kurhi? Abantu b’omu lugo bamushuza mpu ciri cûsho ca muntu wa Nyamuzinda, warhengaga e Yûda, ye wayîshaga alêba ebyôla bintu ojirire oluhêro lwa aha Beteli. 18 Aderha erhi: «Mumuleke ntà muntu ciru n’omuguma oderhâge mpu ahindula agôla mavuha». Nkenga agôla mavuha, kuguma n’a mavuha g’omulêbi warhengaga e Samâriya.
19 Yoshiyahu akûlisa n’enyumpa zabaga nyûbake enyanya omu birhwa by'omu bishagala by'e Samâriya, byayûbakagwa n’abâmi b’Israheli, banagayîsamwo Nyamubâho; ahôla ahadûlika muliro nka kulya anajiraga aha Beteli. 20 Ngasi badâhwa b’omu birhwa banabâga eyôla munda, abayirhira oku luhêro, ayôkera kwo n’amavuha g’abantu, buzinda bwaho ashubira e Yeruzalemu.
Olusiku lukulu lwa Basâka
21 Mwâmi anacihâna elira irhegeko oku lubaga erhi: «Mujire olusiku lukulu lwa Basâka mukuzemwo Nyamubâho, Nyamuzinda winyu nka oku binayandisirwe omûla citabu c’amalaganyo». 22 Okuli ntà Basâka bakuzize nka oyôla, ôli amango g’abacîranuzi, ôli n’amango g’abâmi omu Israheli n’omu Yûda. 23 Omu mwâka gwa kali ikumi na munâni kurhenga Yoshiyahu ali mwâmi lyonene bajizire olusiku lukulu lwa Basâka luli ntyo, omu kukuza Nyamubâho aha Yeruzalemu.
Yoshiyahu ayûsa eby’obukurungu omu Yûda
24 Kuguma Yoshiyahu aherêrekeza abashonga, abalaguzi, abalozi n’abazimu na ngasi bindi binyegenyege byàbâga omu cihugo ca Yûda na aha Yeruzalemu, ayûkiriza ntyo ebinwa by’oburhegesi ebyali biyandike muli cirya citabu omudâhwa Hilkiyahu arhôlaga omu ka-Nyamuzinda. 25 Embere zâge harhabonekanaga washimba akâge akanwa ka Nnâmahanga n’omurhima gwâge goshi n’iroho lyâge lyoshi n’emisî yâge yoshi nka oku byanali biyandisirwe na Mûsa, enyuma zâge kuguma harhacîbonekaga oli akâge. 26 Ci konene Nyamubâho arhatwîkaga oburhè ali agwêrhekwo Yûda erhi galya mabî Menashè amugayisagyamwo garhuma. 27 Nyamuzinda anaciderha erhi: «Nkola naherêrekeza Yûda naye nka kulya naherêrekezagya Israheli n’olûla lugo lwa Yeruzalemu nali namacîshoga nalo naluleka, kuguma n’eyi nyumpa nali ndesire nti mwo nahira izîno lyâni».
Okufà kwa Yoshiyahu
28 Ebisigîre oku bijiro bya Yoshiyahu, oku ajizire koshi okwôla ka kurhali kuyandikc omu citabu c’Empiriri z’Abâmi b’e Yûda. 29 Amango gâge Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Neko mwâmi w’e Mîsiri asôka mpu ajilwîsa o mwâmi w’e Sîriya agera olunda lw’olwîshi lwa Efrata. Mwâmi Yoshiyahu amutulakwo entambala, Faraoni mwâmi w’e Mîsiri ayîrhira mwâmi Yoshiyahu aha Megido erhi anamugwako ntya. 30 Abarhumisi bâge bayisha bamubarhwîre cikola na cirunda kurhenga e Megido, bayisha bamubarhwîre omu ngâlè, na erhi bamuhisa aha Yeruzalemu bamubisha omu yâge nshinda. Olubaga lw’omu cihugo lwarhôla Yoyakazi, mugala wa mwâmi Yoshiyahu, lwamushîga amavurha lwamujira mwâmi ahâli h’îshe.
Obwâmi bwa Yoyakazi omu Yûda (609)
31 Yoyakazi ali agwêrhe myâka makumi abiri n’isharhu erhi abà mwâmi, anashinga myêzi isharhu ali mwâmi aha Yeruzalemu. Nina ye wali Hamutali mwâli wa Yirimiyahu w’e Libna. 32 Ajira ebirhashinganini omu masù ga Nyamubâho nka oku bashakulu wâge banajiraga. 33 Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Neko amushwêkera aha Ribla mpu lyo alekiyîmira aha Yeruzalemu, Ribla abâga omu cihugo ca Hamati, akavurhîsa ecihugo talenta igana z’amarhale na talenta nguma y’amasholo. 34 Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Neko arhôla Eliyakimu mwene Yoshiyahu abà ye ajira mwâmi ahâli h’îshe Yoshiyahu, ahindula izîno lyâge amuhà erya Yehoyakimu. Olya Yehowakazi agwârhaga ajà e Mîsiri anajifira yo. 35 Yehoyakimu ahonga mwâmi Faraoni mwâmi w’e Mîsiri amarhale n’amasholo ci konene avurhîsa ecihugo ezôla nfaranga Faraoni mwâmi w’e Mîsiri ali amusêzizekwo; buzinda aseza abantu omu cihugo, boshi bakahonga amarhale n’amasholo ngasi muguma oku anahashire, n’erhi bàbâga bamabishubûza, banahà Faraoni mwâmi w’e Mîsiri Neko.
Obwâmi bwa Yehoyakimu omu Yûda (609-598)
36 Yehoyakimu ali agwêrhe myâka makumi abiri n’irhanu amango abâga mwâmi, ayîma myâka ikumi na muguma ali mwâmi aha Yeruzalemu. Nina ye wali Zebida mwâli wa Pedaya w’e Ruma/Duma. 37 Ahenya ebigalugalu embere za Nyamubâho nka kulya ababusi bâge banajiraga.