25
Emyâka mitagatîfu
A. Omwâka gwa Sabato
1 Nyakasane abwîrira Mûsa oku ntondo ya Sînayi, erhi: 2 Oj’idesa Bene Israheli obabwîre, erhi: Amango mwahika muli cirya cihugo nâmuhà, obudaka bwakaz’ihumûka: abè Sabato oku irenge lya Nyakasane 3 Wanakârhwêra amashwa gâwe myâka ndarhu, wanakashogolera ishwa lyâwe ly’emizêtuni myâka ndarhu, onakaz’isarûlamwo emburho zâwe. 4 Omwâka gwa nda gwanakâbà mwâka guzira (gwa Sabato), mwâka gwa kurhamûsa obudaka lwoshi, mwâka guzira, irenge lya Nyakasane lirhumire: ogwôla mwâka orhahîra okamîra ishwa lyâwe, orhahîra okushogolera emizâbîbu yâwe. 5 Orhahîra okuhumbûla ebicimezize byônene by’emburho zâwe zahungumukaga amango g’okusârûla, orhanaderhaga mpu wagend’ihumbûza amalehe g’emizâbîbu yawe erhashogolîrwi. Guli mwâka gwa kuhumûsa obudaka. 6 Ebyankayêra omu budaka agwola mango ga Sabato byanabà biryo byâwe mwena mwambali wâwe, mwambalikazi wâwe, omuntu olimya aha mwâwe, n’ecigolo ciri aha mwâwe, kwo kuderha oku we na ngasi boshi balama aha mwâwe. 7 Ebintu bishwekwa n’ensimba z’omu cihugo cinyu, nabyo byakaz’ilya ngasi byankayêra muli obwôla budaka agôla mango.
B. Omwâka gwa makumi arhanu
8 Wanaganja zizira nda, kwo kuderha Sabato nda za myâka nda kali nda, amango g’ezôla zizira nda z’emyâka, zakubêra mango ga myâka makumi anni na mwenda. Kwo kuderha mango ga migobe ya myâka nda migumaguma. 9 Omu nsiku ikumi z’omwêzi gwa kali nda, obûhe omushekera, gushekêreze, oku kulâlika olusiku lukulu lw’okuhyûlira ebyâha, mugere omu cihugo coshi mwayisha mwabûha omushekera. 10 Muderhe oku guli mwâka Mutagatîfu, omwâka gwa makumi arhanu, munaderhe oku abîkalà b’ecihugo boshi bamârhenga omu bujà, n’oku ngasi mwîkala arhacigwêrhi cihanzo c’okuyûbaka nka oku analonzize, ngasi muguma ashagaluke, ashubirane ehyâge, anashubire omu mulala gwâge. 11 Omwâka gwa makumi arhanu gubè mwâka gwinyu gw’okushagaluka, murhahîra mukarhwêra emburho nîsi erhi kuhumbûla orhwîmerêra murhanahîraga mukahumbûla amangakà oku mirhi yinyu erhali mishogolere. 12 Bulya guli mwâka gwa bushagaluke bwinyu; gubè mwâka gwinyu mugishe, munalye emburho z’omu mashwa.
Omugisho gwa Nyakasane
13 Muli ogwôla mwâka gw’obushagaluke, ngasi muntu ashubirane ehyâge. 14 Erhi wankagula nîsi erhi kuguliza mulungu wâwe kantu kalebe, mumanye oku ntâye ogwêrhe obuhashe bw’okulenganya mwene wâbo. 15 Wakaz’igulira mwene winyu, omu kushimba ecicîro c’amagerha cikwânîne kurhenga oku mwâka gw’okushagaluka gwazindig’igera, naye anakugulize kushimbana n’emyâka ali asârûla. 16 Oku emyâka yajà yayushûka kwo nâwe wanaja wayûshûla engulo, n’oku emyâka yajà yanyiha, erhi na nâwe kwo wanaja wanyihya engulo, bulya erhi cigabi cilebe c’ebi asârûlaga co akugulize. 17 Ntâye olenganyagya mwene wâbo, orhînye Nyamuzinda, bulya nie Nyakasane, Nyamuzinda wâwe. 18 Mushimbe amarhegeko gâni, munalange engeso zâni, na ntyo mwanabà n’omurhûla omu cihugo. 19 Idaho lyanayâna emburho zâlyo, mwanalya munayigurhe oku munalonzize, munabere n’omurhûla. 20 Erhi mwankacîdôsa mpu: Bici rhwayish’ikalya muli ogwôla mwâka gwa kali nda, ebwa kubà rhurhankarhwêra, rhurhakanasârûla emburho zîrhu? 21 Mumanye oku nayîsh’imurhumira omugisho gwâni omu mwâka gwa kali ndarhu, muli gwo mwanayêza emburho mwalya myâka isharhu. 22 Omu mwâka gwa kali munâni mwanashub’irhwêra, mwanakaz’ilya oku muhako gwa mîra kuhika oku mwâka gwa kali mwenda, kuhika mushub’iyêza erhi munadwîrhe mwalya omuhako gwa mîra.
Obuhashe bw’okugombôla ohudaka
23 Obudaka burhankaguzibwa lwoshi, bulya ecihugo ciri câni, munayûbasire emwâni nka bigolo, na nka bantu ba kugera kwônene. 24 Aha mwayûbake hoshi omu cihugo, mwakaz’iyêmêra omuntu agombôle amashwa gâge. 25 Erhi mwene winyu ankabà mukenyi, n’okwôla kurhume akuguliza ecihimbi c’ishwa lyâge, olya oyîmire ahâli hâge, nîsi erhi olya mwene wâbo omuyegîre kulusha, anahasha okuyisha anagombôle cirya cihimbi mwene wâbo aguzagya. 26 Ci erhi ankabà omuntu arhagwêrhi mwene wâbo wayîma omu byâge, ci erhi yêne ankalonza ebyankagombôlamwo eryo ishwa lyâge analigombôle buzira mbaka. 27 Anaganja emyâka yamâgera kurhenga bagulizinye, agal’igalulira nyakugula engulo y’emyâka arhal’icihingamwo, kandi anashubira omu ishwa lyâge lwoshi 28 Erhi ankabà arhankacibona engulo y’okugombôlamwo ishwa lyâge, lirya lyanayôrha omu maboko ga nyakugula kuhika oku gundi mwâka gw’okushagaluka. Muli ogwôla mwâka gw’okushagaluka, nyakugula arhacishwesirwi na cici, naye nyakuguza anashubirana ishwa lyâge olusiku lw’okushagaluka. 29 Erhi omuntu ankaguza enyumpa yâge y’okulâla eri omu lugo luzungulusirwe n’ecôgo cizibuzibu, oyo muntu agwêrhe obuhashe bw’okugombôla eyo nyumpa yâge kuhika oku buzinda bw’omwâka gukulikire ogu aguzagyamwo. 30 Erhi ankabà erya nyumpa eri omu lugo luzungulusirwe n’ecôgo cizibuzibu erhagombwîrwi enyuma lya mwâka mugumagumà, erya nyumpa yanayôrha y’olya wayigulaga bône abâna bâge. Ntâye wankacibarhenzamwo. Ciru n’amango gw’omwâka gw’okushagaluka erhankarhenga omu maboko gâbo. 31 Ci enyumpa ziri omu bishagala birhanazungulusirwi n’ebyôgo, zanakaz’ilola kuguma n’amashwa ziyûbasirwemwo. Zanahash’igombôlwa n’okushubira omu maboko ga bênezo, n’abâli baziguzire banazirhengamwo n’okuzishubiza bênezo, amango g’omwâka gw’okushagaluka. 32 Oku biyêrekîre enyumpa na ngasi lugo lw’Abaleviti bagwêrhe obuhashe bw’okukaz’izigombôla. 33 Erhi omuntu ankagula enyumpa emwa Abaleviti, a gwâsirwe okuyirhengamwo n’okushubira omu lugo lulya ajiramwo aha mwâge, erya nyumpa yanagombôlwa oku mwâka gw’okushagaluka, bulya ezo nyumpa zibà omu bishagala by’Abaleviti, ziri birugu byâbo omu karhî ka bene Israheli. 34 Amashwa gali omu marhambi g’ebisbagala by’Abaleviti, garhankaguzibwa, bulya gali birugu byâbo ensiku zoshi.
Obuhashe bw’okucîgombôla
35 Erhi omulungu wâwe ankakena akanakaz’ikuhûna, onakaz’imurhabâla, abè mubunga erhi cigolo; ntyo naye anahash’okulama bwinjà aha burhambi bwâwe. 36 Orhamulongezagyakwo bunguke buci, ci okâkenga Nyamuzinda wâwe, orhakazâg’imuhugûga. 37 Orhamuhozagya amagerha gâwe mpu lyo ayishikuha obunguke, orhanamuhâga oku biryo byâwe mpu lyo oyîsh’imuyungukirakwo. 38 Nie Nyakasane, Nyamuzinda wâwe, wammukûlaga omu cihugo c’e Mîsiri, nti mmuhè ecihugo c’e Kanâni, lyo nyôrha ndi Nyamuzinda winyu. 39 Erhi mulungu wâwe ankakenera bwenêne aha burhambi bwâwe na muli okwo acîguze emunda oli, orhamukolêsagya nka mujà. 40 Anabêra aha mwâwe nka mulimya, nka cigolo, akaz’ikukolera nka mulimya kuhika oku mwâka gw’okushagaluka. 41 Enyuma z’aho anacîkubûla arhenge aha mwâwe, ye haguma n’abâna bâge aburha yênene, kandi anashubira omu mulala gwâge, n’omu by’ababusi bâge. 42 N’ecarhuma okwo kubà, bulya bali bambali bâni nienene nabarhenzagya e Mîsiri barhankacîguza nka bajà 43 Orhamurhegekaga n’obukali ci okaz’irhînya Nyamuzinda wâwe. 44 Abajà n’abajà-kazi, ogwâsirwe okujira mpu babè bambali bâwe, wakaz’ibagula omu mashanja gakuzungulusire. Muli agwola mashanja mwoki wakaz’ikula bambali na bambali kazi bâwe. 45 Kandi mwanahasha okubagula omu bâna b’ebigolo biri haguma ninyu n’omu milala yâbo eri haguma ninyu, balya baburhiragwa emwinyu, abôla bâna bayôsire bali birugu binyu. 46 Mwanabasigira abâna binyu enyuma zinyu, nka kashambala kâbo, banabayôrhane nka birugu byâbo, bagal’iyôrha ensiku zoshi bajà binyu, ci kuli bene winyu bene Israheli, ntâye muli mwe wabarhegekaga n’obukali.
47 Erhi ankabà omubunga kandi erhi mwambali wâwe agalire aha mwâwe, na mwene winyu muguma abâge mukenyi, agal’igend’icîguza emwa olya mubunga erhi emwa olya mwambali wâwe, nîsi erhi emwa omuburhwa w’omulala gw’embuga, 48 oyôla muntu acigwêrhe obuhashe bw’okucîgombôla, bulya muguma wa muli bene wâbo anahasha okumugombôla. 49 Mwishè kandi erhi mwene mwishè, anahasha okumugombôla, ciru na mwene wâbo kwônene anahasha okumugombôla. Kandi ciru yênene erhi ankalonza ebirugu anahasha okucîgombôla. 50 Boshi n’olya wamugulaga, banaganja emyâka ali kurhenga abîre mujà kuhika omu mwâka Mutagatîfu, n’ecijiro c’obuguzi canagererwa oku myâka yâge akozire, n’oku bunguke amudwîrhîre nka mukozi wâge. 51 Erhi ankabà hacisigîre myâka minji, yanaja omu busalizi kuguma n’ebi bamugulaga. 52 Erhi ankabà myâka misungunu yonene ecisigîre, embere z’omwâka gw’okushagaluka, anayiganja, agal’ilyûla ebyamucungula omu kuganja ngasi mwâka. 53 Anahasha okubêra aha mw’olya muntu nka mulimya akaz’imukolera omu mwâka, n’oyôla nnawâbo arhakâg’imukolêsa n’obukali munadwîrhe mwabona. 54 Nka ntà kuguma agombwîre muli okola kwoshi, analîkwa bône abâna bâge omu mwâka gw’okushagaluka. 55 Bulya niene bene Israheli bagwâsirwe okushiga, bali bambali bâni, bulya niene nabakûlaga omu cihugo c’e Mîsiri, nie Nyakasane Nyamuzinda winyu.