7
Sitiiviŋ bul Wia wiaa a pi niaa
Ŋii nɛ nialiŋ si kpu pusuŋ pipi Wia kuhiaŋ piɛsɛ Sitiiviŋ di wiaa deeŋba ŋaa wutitii nɛɛ? Sitiiviŋ bul, “Mi nyimmaba ari mi naaŋbiiriŋ, má jegile nii mi teeŋ. Wii-baliŋ si kɛŋ yiriŋ kɛŋ u titia ku dagɛ la naabalima Abiraham, bua-la lɛ u fa si hɔŋ Mesopoteemia tiŋteeŋ lɛ, di u ha bi taŋ-la ba síi yirɛ Haraŋ lɛ mu hɔŋ. Ŋii nɛ Wia bula pu duu sii a leŋ u dia niaa, a lii u tiŋteeŋ ma lɛ, a mu tiŋtee-la u si jaŋ dagu. Ŋii nɛ u sii lii Kalidiya tiŋteeŋ lɛ a mu hɔŋ taŋ kubala baa yirɛ Haraŋ lɛ. Dimɛ nɛ Abiraham nyimma suu. Ŋii nɛ Wia leŋ u sii lee-la a kɔ tiŋteeŋ deeŋ ma niaa deeŋba si hɔnɔ lɛɛlɛ. Bua-la lɛ Wia bi lee-la kere pi Abiraham a yi naakieliŋ kubala maa, duu titia kɛŋ, ama u bula pu duu jaŋ joŋo pu, ba di u doho niaa. Bua-la lɛ Wia si bul ŋii Abiraham lɛ duu ha bi bii lula. Ŋla nɛ Wia bula pu, ‘Ŋ doho niaa jaŋ ŋaa nuhuɔraa tiŋteeŋ dɔŋɔ lɛ, a birimɛ yosuŋ. Ba jaŋ dɔgisɛba woruŋ jisiŋ zɔ-banɛsɛ. Mi saa jaŋ kɛŋ nialiŋ ba si jaŋ tima pipa dii sariya. Ŋii hariŋ lɛ ba jaŋ lii lee-la lɛ, a bira kɔ daha a chuchuɔlɛmi.’
Ŋii nɛ Wia joŋ u niiŋ a pi Abiraham. U magiliŋ nɛ, ba di u doho niaa kikeri ba penee. Ŋii nɛ Abiraham lul Aizik. Tapul-chorimuŋ chɛɛŋ u keri u peniŋ. Aizik ma lul Jekɔb. Jekɔb nɛ lul biiriŋ fii ari balia-la si ku ŋaa la naabalimaba. Ba tuɔŋ dɔŋɔ yiriŋ nɛ Josɛf. Ku-kaana-la yaraa bibieri u nyuŋ, ba kɛnu kaa yallɛ pi baalaa kubalaba. Ba kɛnu kaa mu Ijipiti tiŋteeŋ. Ama Wia fa pɛu lɛ woruŋ 10 a liisu wahala kala lɛ u fa si jua. U fa si mu Feero Ijipiti kuoro sipaaŋ, Wia lahɔrimɔ lɛ u kɛŋ wu-jimiŋ. U leŋ u ŋaa u tiŋteeŋ kuhiaŋ a bibeŋ u tiŋteeŋ ari u dia kala. 11 Ŋii nɛ losuŋ ku juu Ijipiti tiŋteeŋ ari Keenaŋ tiŋteeŋ kala. Losuŋ kpu niaa kiŋkɛŋ, la naabalimaba bi kudiilee wuo na. 12 Jekɔb nia ari kudiilee hɛ Ijipiti tiŋteeŋ lɛ. U tiŋ u biiriŋ, la naabalimaba-la, di ba mu yɔɔ kaa kɔ. Ba yɔɔ kaa kɔ. 13 Jekɔb biiriŋ miira mu Ijipiti liamiŋ lɛ di ba yɔɔ kudiilee. Ŋii nɛ Josɛf kɛŋ u titia dagɛba, aŋ kɛŋba ma dagɛ Feero. 14 Ŋii nɛ Josɛf tiŋ di ba mu bula pi u nyimma Jekɔb, duu kɛŋ u doho niaa kala kaa kɔ Ijipiti, ba kala fa ŋaa mahiŋ batori ari fii ari banɔŋ nɛ a mu Ijipiti. 15 Ŋii nɛ Jekɔb sii a mu Ijipiti. Ba di u biiriŋ suu dimɛ. 16 Ba miira kɛŋba kaa mu Keenaŋ tiŋteeŋ a hugiba lee kubala baa yirɛ Sɛkɛm. Ba hugiba bua kubala lɛ Abiraham fa si yɔbɔ Hamɔ niaa teeŋ.
17 U ka mua, ka di wii-la-na ku bal, Wia fa si bula pi Abiraham ari u jaŋ ŋaa pu. Bua-la lɛ Jekɔb doho niaa fa puŋa woruŋ Ijipiti lɛ. 18 Kuoru-la fa si jiŋ Josɛf suba, aŋ ka ni-tanii dii kuoruŋ Ijipiti lɛ. U fa bi Josɛf wiaa jiŋ. 19 U nyisɛ niaa kiŋkɛŋ a dɔgisɛba, a fugɛ la naabalimaba di ba joŋ ba bii-mulluŋ kaa lii ta di ba suu. 20 Bua-la lɛ nɛ ba fa lul Moosis. U fa ŋaa bii-zɔŋ-bie nɛ woruŋ. Ba benu u nyimma dia lɛ chɛŋsiŋ batori, aŋ ka ba joŋu kaa lii ta. 21 Ba si joŋu kaa lii ta ŋii, Feero tolo ku joŋu, a diɛsu ari u bii-lulluŋ. 22 Ba dagu Ijipiti tiŋŋaa wu-jimiŋ kala. U wu-ŋaalaa ari u wu-bulaa leŋ u ŋaa ni-bal.
23 Moosis fa si yi jisiŋ mahiŋ balia, u biinɛ ari u jaŋ mu na u naaŋbiiriŋ Iziral tiŋŋaa. 24 U si mu dimɛ, u na Ijipiti tiina duu dɔgisɛ Iziral niaa dɔŋɔ. U mu lii paa Iziral tiina-la tuɔruŋ, a kpu Ijipiti tiina-la. 25 U fa biina ari u naaŋbiiriŋ jaŋ jiŋ ari Wia chɛ duu nɛ laaba ta, ama ba fa bi wuo jiŋ. 26 Taŋ si pula, u na di Iziral niaa balia, baa yuo dɔŋɔ. U mu duu kɛŋba hɛ dɔŋɔ lɛ a bul, ‘Ma ŋaa naaŋbiiriŋ nɛ, bɛɛ nɛ tii ma gura dudɔgisɛ dɔŋɔ?’ 27 Nii-la fa síi dɔgisɛ u dɔŋɔ tiina-la kɛŋ Moosis yige ta aŋ bul, di kubɛɛ nɛ si u bibeŋba a laa ba wiaa jijiŋ? 28 Duu chɛ duu kpuu maa, ari u dia si kpu Ijipiti tiina-la ŋii nɛɛ? 29 Moosis si nii ŋii, u fá Ijipiti tiŋteeŋ lɛ a mu ŋaa nuhuɔru Midiaŋ tiŋteeŋ lɛ. U hɔŋ dimɛ nɛ a jaa haala, a lul biiriŋ balia. 30 U fa hɔŋ dimɛ jisiŋ mahiŋ balia.
Ŋii nɛ Wia tiŋdaara kubala ku lii u teeŋ giri-bine tuɔŋ a kpagɛ peel kubala baa yirɛ Saana. U ku lii a nagɛ tii-bie síi dii nyiniŋ tuɔŋ. 31 Moosis si na ŋii, u ŋaau wu-kpuŋkpere. U mu yi duu na tii-bie-la, a nii la Tiina Wia yiikoro. U bula pi Moosis a bul, 32 ‘Mi nɛ ŋaa ŋ naabalimaba Abiraham ari Aizik ari Jekɔb Wia.’ U si bul ŋii, Moosis china chichel. U bira bi wuo bibeŋ.”
Ba yagɛ Sitiiviŋ ari tabiaa
33 Sitiiviŋ bira bul, “Ŋii nɛ la Tiina Wia bula pi Moosis a bul, ‘Chaarɛ ŋ nɛŋtɛŋŋɛɛ ŋ naasiŋ lɛ. Wia hɛ lee-la ŋ si china nɛ. U wasɛ lee-la kala a ta. U bi disinniŋ kɛnɛ. 34 Mi na ba síi dɔgisɛ mi niaa ŋii nɛ Ijipiti lɛ, a nii ba síi yel maa, a ku tuu di mi laaba ta. Sii lɛɛlɛ, mi timiŋ di ŋ miira mu Ijipiti.’ ”
35 Ŋii nɛ Sitiiviŋ bira suomi aa bul, “Moosis deeŋ nɛ ba via aŋ piɛsu, ‘Kubɛɛ nɛ ŋaa ŋ bibeŋla a laa la wiaa jijiŋ?’ U nɛ Wia tiŋ u ŋaa ma kuhiaŋ ari ma laataara. Wia nɛ to Wia tiŋdaari-la fa si ku lii Moosis teeŋ a nagɛ tii-bie-la si dii nyiniŋ tuɔŋ, a pɛu lɛ duu laa u niaa tita. 36 Moosis ŋaa wu-magilaa ari wu-kpuŋkperisiŋ Ijipiti lɛ, aŋ-na kɛsɛ u niaa lii Ijipiti tuɔŋ, a kɛŋba to mugi-bal kubala baa yirɛ Mugi-fiaŋ. Ba to giriŋ maa jisiŋ mahiŋ balia, a pɛɛ ŋaa wu-kpuŋkperisiŋ ari wu-magilaa woŋbiiŋ lɛ. 37 Moosis deeŋ nɛ bula pi Iziral niaa a bul,
‘Wia jaŋ leŋ di nialiŋ síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ,
di ba dɔŋɔ kɔ ma teeŋ ari u si tiŋmi ŋii.
U jaŋ ŋaa ma naaŋbii.’ ”
38 Ŋii nɛ Sitiiviŋ bira suomo bubul, “Moosis ari la naabalimaba nɛ fa hilimi giri-bine tuɔŋ. Dimɛ nɛ u na Wia tiŋdaara ma peel kubala nyuŋ baa yirɛ Saana. U joŋ Wia niiŋ wialaa si kɛŋ miisiŋ pu duu laa bula pila. 39 La naabalimaba via u niiŋ aŋ joŋ ba hariŋ yia, ba tuɔbiinaa kala fa cho di ba fa miira mu Ijipiti. 40 Ŋii nɛ ba bula pi Ɛrɔŋ a bul, ‘Mɛ vesiŋ pila di ba laa la sipaaŋ. Moosis deeŋ si kɛŋla lii Ijipiti tiŋteeŋ lɛ a kɛŋla kɔ daha, la bi jiŋ wii-la kala si ŋaau lɛ.’ 41 Ŋii nɛ ba mɛ vene a nagɛ nɛ-bie a kpaaru. Ba tuɔŋ tɔrɛ ku-la lɛ ba titia si mɛɛ. 42 Wia joŋ hariŋ yiaba a joŋba ta ba chuchuɔlɛ chɛŋwulaa ari chɛnɛ ari wii-pɔsuŋ. Ba ŋmuŋsɛ ŋii nɛ Wia teŋ-la sɛmɛ dɔŋɔ nialiŋ síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, si ŋmuŋsa. Ba dɔŋɔ ŋmuŋsa a bul, Wia si,
‘Ma Iziral timma, bua-la lɛ ma fa si hɛ giri-bine-la lɛ jisiŋ mahiŋ balia-la,
mi-na dee ma fa kpu pusuŋ pa.
43 Ma vesiŋ nɛ ma kpikpaarɛ.
Ma vene ba síi yirɛ Mɔlɔk, u lɛbiŋ nɛ ma kaa chuŋaa vɛŋ, a chuŋ ma chɛŋwuluŋ vene maa,
vene-la ba síi yirɛ Rɛfaŋ u magiliŋ nɛ.
Kiaa deeŋba nɛ ma mɛ a chuchuɔlɛ.
Ŋii nɛ tii mi jaŋ leŋ ba kɛŋma kaa mu di-bolii, a kieli Babilɔŋ a mu.’ ”
44 Ŋii nɛ Sitiiviŋ bira bul, “La naabalimaba fa si hɛ giri-bine tuɔŋ, ba kɛŋ lɛbi-la ba fa si hɛ pi Wia. Wia nɛ fa dagɛ Moosis duu ŋaa. U dagɛ u nagisiŋ kala u si jaŋ ŋaa duu nagɛ. Moosis ŋaa ŋii. 45 Niaa deeŋba suba nɛ, ka la naabalimaba laa lɛbiŋ deeŋ ba nyuŋ lɛ a chuŋ. Ba di Jɔsua juu tiŋteeŋ dɔŋɔ. Nialiŋ fa si tii tiŋtee-la, ba fa bi Wia ka to. Wia pɛ la naabalimaba deeŋba lɛ ba yuo kiri nialiŋ, aŋ laa tiŋtee-la tii. Lɛbi-la fa hɛ ba teeŋ, ŋii nɛ deeŋ deeŋ, Devit, la naabalima, ku yiu. 46 Wia lahɔrimɔ-la lɛ u sul Wia duu leŋ duu saa dia pu, u-na Wia-la u naabalima Jekɔb fa síi to. 47 Devit dee bi dia-la saa, Solomɔŋ nɛ miira saa a pi Wia. 48 Ka Wia si kii kuŋ-kala, u bi diisi-la nuhuobiinee si saa duŋduŋa nɛ ka juu. Nialiŋ síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, ba dɔŋɔ nɛ fa bul ŋii. U si,
49 ‘Wia si, Wia-jaŋ lɛ nɛ mi kuori-kpasa hɛ,
tiŋteeŋ nɛ ŋaa mi naasiŋ di-biliŋ.
Dii bɛɛ nɛ saa ma jaŋ saa pimi?
Mi di-wiesiŋ hɛ nii?
50 Kiaa deeŋba kala, mi dee bi ŋaa?’ ”
51 Ŋii nɛ Sitiiviŋ bul, “Ma nyuŋ dolie kiŋkɛŋ. Ma digilaa ma kparimɛ. Ma kɛŋ nyu-duoŋ ari nialiŋ si bi Wia ka to. Ma ma yie via ma to Wia Diŋ-zɔŋ-la lɛ, ari ma naabalimaba fa si ŋaa ŋii. 52 Nialiŋ síi bul wiaa, Wia Diŋ-zɔŋ-la doluŋ lɛ, ba tuɔŋ kuŋ-kala tuo ma naabalimaba si bi naasiŋ to dɔgisɛ. Ba fa kpu nialaa si laa sipaaŋ paala bul di Wia Tuɔ-pul Tiina jaŋ kɔ. U nɛ ma joŋo yallɛ a kpu. 53 Wia tiŋdaaraa joŋ Wia niiŋ wiaa pima, ama ma buu to.”
54 Sitiiviŋ si bul wialiŋ dɛrɛ, nialiŋ fa si hilime vuurɛ wiaa nii wialiŋ u si bula. Ba baaniŋ faasa sii, ba chichaŋ ba nyilaa. 55 Ŋii nɛ Wia Diŋ-zɔŋ-la faasa hɛ Sitiiviŋ lɛ yugɛ. U wula beŋ wia nyuŋ a na Wii-baliŋ tula, a na Yesu maa duu hɔŋ Wia sɛmɛ, ni-duoŋ di-hɔnuŋ. 56 Ŋii nɛ Sitiiviŋ bul, “Má bee na, mi na Wia-jaŋ boiŋniiŋ duu suro, ka Nuhuobiine Bie hɔŋ Wia sɛmɛ, ni-duoŋ di-hɔnuŋ.” 57 Ka ba faasa ŋaa goŋ a tɔ ba digilaa, ba kala guu mu-u lɛ 58 a kɛnu yige ta u lii ba jaŋ tuɔŋ lɛ, a paa tabiaa yiyagu. Nialiŋ síi yagɛ Sitiiviŋ joŋ ba gɛnniŋ a pi bapuɔsi-bie kubala baa yirɛ Sɔɔl, u bibeŋ. 59 Baa yagɛ Sitiiviŋ ŋii nɛ ari tabiaa, ka u yiyirɛ la Tiina Yesu a sulu, “Mi Tiina Yesu, laami kaa mu ŋ teeŋ.” 60 U tuu kpirimi a faasa ŋmoo niiŋ a bul, “Mi Tiina Yesu, mii suluŋ, sí ba haachɛ deeŋ chimiŋ ti̱ŋ.” U bul ŋii nɛ aŋ suu.