1 Ɲyɛ Kafooŋi Kile mpyi a jwó le *Ibirayima á u karigii puni i fo u à pa lyɛ sèl'e. 2 Ɲyɛ canŋka, Ibirayima á jwo u báarapyiibii puni niɲjyeŋ'á, ŋge u mpyi na u karigii puni cwɔɔnre ke: «Mii à mu ɲáare, ma cyɛge le na cyiini ɲwɔh'i*Tèecyiini i, kuru cyage sùpyire n'a mpyi na sí raa ŋkâre yaage kà na, amuni pi mpyi maha li pyi., 3 maa ŋkâa Kafooŋi Kile na, nìɲyiŋi ná ɲìŋke foo, na *Kana kìni i mii à tɛ̀ɛn ke, na mu sì ɲɛɛ lire kìni pùceebilini là lwɔ́ ŋkan mii jyaŋi Ishaka á u cwo mɛ, 4 ŋka mu sí n-kàre mii kìni i, mii cìnmpyiibii yyére zà ceewe cya u á.»

5 Ka báarapyiŋi si u ɲwɔ shwɔ: «Ceeŋi ká mpyi u ɲyɛ a ɲɛn'a taha mii fye e lire kìni i mɛ, lire sanni i ke, tá mii à yaa mii u kàre ná mu jyaŋi i mu cìnmpyiibii yyére u sà ntɛ̀ɛn wani ná ceeŋi i la? 6 Ka Ibirayima si jwo: «Ɔnhɔ dɛ! ma hà zìi ŋkàre ná na jyaŋi i wani mɛ. 7 Kafooŋi Kile, nìɲyiŋi foo, u à mii yige na tupyɛnge e ná mii kìni i bà mii si mpyi si mpa naha nde kìni i mɛ, uru u à jwo ná mii i, maa ŋkâa na uru sí nde kìni kan mii tùlug'á. Uru yabiliŋi Kile, u sí u mɛlɛkɛŋi yaha mu yyaha na bà mu si mpyi si sà ceewe lwɔ́ na tupyɛnge e mii jyaŋi mɛɛ na mɛ. 8 Ceeŋi ká ɲcyé paŋa ná mu i, mii kàage tugure sí n-láha mu na, ŋka mii na li caa mu á, ma hà ŋkàre ná na jyaŋi i wani mɛ!» 9 Ka báarapyiŋi si cyɛge le u ɲùŋufooŋi Ibirayima cyiini ɲwɔh'i, maa ŋkâa, na nde u à jwo ke, na lire uru sí n-pyi.

10 U à yire jwo ke, maa ɲwɔhɔɲyɔ kɛ cû u ɲùŋufooŋi, Ibirayima ɲwɔhɔɲyi i, maa u ɲùŋufooŋi yacɛnɲyi shiŋi puni yà lwɔ́ a kàre, Mɛsopotami kìni i, Nakwɔri kànhe na.

11 U à nɔ wani ke, ka u u ɲwɔhɔɲyi pyi y'á sínni kànhe kàntugo ɲcwòoni là ɲwɔ na. Lir'á bɛ̂ ná cyeebii yàkoŋɔ ɲwɔ lùkwuuni i. 12 Maa jwo: «Kafooŋi Kile, mu u ɲyɛ mii ɲùŋufooŋi, Ibirayima u Kileŋi ke, mii na mu ɲáare, maa na niɲjaa karigii cwɔɔnrɔ na á, maa ɲwɔ na ɲùŋufooŋi na. 13 Ɲyɛ mii niɲjyéreŋi u ŋge, nde ɲcwòoni taan. Kànhe shiinbii pùcyaabii sí n-pa a lwɔhe kwóre. 14 Mii aha bú pùcwoŋi ŋgemu pyi: «Mii à mu ɲáare ma lùkwoyaage fɛ̂ɛn, si bya» ka u u ɲɛn'a mii ɲwɔ shwɔ: «Bya, si ma ɲwɔhɔɲyi kan yi bya mú» ke, uru u pyi mu bilinaŋi Ishaka cwoŋi, ŋgemu mu yabiliŋ'à cyêe mii na ke. Lire e, mii sí n-cè na mu à ɲwɔ mii ɲùŋufooŋi, Ibirayima na.»

15 Mà u yaha puru jwumpe na, ka Betuyɛli pworoŋi Erebeka si mpa ná u lùkwoyaage e fukange na, lwɔhe takwóge e. Betuyɛli tuŋi sí mpyi Ibirayima cɔɔnŋi Nakwɔri, u nuŋi sí mpyi Milika. 16 Pùceebile nisìnana li mpyi lili. Li mpyi a nɔ̀ shi cè mɛ. Ka u u ntîge ɲcwòoni i maa u lùkwoyaage ɲî a fworo. 17 Ka Ibirayima báarapyiŋi si fyâl'a file u na, maa u pyi: «Mii à mu ɲáare, ma lùkwoyaage tîrige, si bya.» 18 Ka pùcwoŋi si jwo: «Pa bya, Baba!» maa fyâl'a lwɔhe tîrige, maa u kan u a bya. 19 U à bya a kwɔ̀ ke, ka pùcwoŋi si jwo: «Mii sí mu ɲwɔhɔɲyi kan yi bya mú.» 20 Maa fyâl'a lwɔhe kɛ̂ɛnŋɛ yatɔɔre yabyage e, maa núr'a kàre fwɔfwɔ mà sà kabɛrɛ kwó. Amuni u à lwɔhɔ niɲyahaga kwó a kan ɲwɔhɔɲy'á y'à bya. 21 Ka nàŋi si yyére na wíi jwumɔbaa, si ɲcè kampyi Kafooŋi sí n-sìi ɲɛɛ uru kùsheeni táan uru na.

22 Ɲwɔhɔɲy'à bya a kwɔ̀ ke, ka nàŋi si múnafegewe sɛɛnwu wwû uye ɲuŋ'i, u mpyi a garamu baani kwɔ̀, ná sɛɛn kanɲcyinŋii shuunni, cyire niŋkin niŋkinŋi mpyi a ɲyaha garamu ŋkuu na. Maa yire kan Erebeka á. 23 Maa u yíbe: «Jofoo pworo u ɲyɛ mu yɛ? Na pwɔhɔ, tá wuu sí tashwɔngɔ ta mu tuŋi pyɛnge e bɛ?» 24 Ka Erebeka si jwo: «Nakwɔri ná Milika jyaŋi Betuyɛli pworo u ɲyɛ mii.» 25 Maa núr'a jwo: «Yatɔɔrɔ yalyîre niɲyahara sí n-ta wani, yii tashwɔngɔ mú sí n-ta wuu yyére.»

26 Nàŋ'à yire lógo ke, ka u u niŋkure sín, maa Kafooŋi shɛ́ɛre. 27 Maa jwo: «Mii à Kafooŋi Kile kêe, mii ɲùŋufooŋi, Ibirayima u Kileŋi, ɲaha na yɛ u à kacɛnɛ pyi u na ma u ɲwɔmɛɛfente cyêe mii ɲùŋufooŋi na sèl'e. Kafooŋi yabiliŋi u à kàre ná mii i, mii ɲùŋufooŋi cìnmpyiibii yyére.»

28 Ka pùcwoŋi si fê a kàr'a sà yire yyahe jwo u nuŋ'á. 29-30 U yyahafooŋi wà mɛgɛ na mpyi Laban. Tèni i ur'à múnafegeŋi ná kaɲciinŋkii ɲya u cɔɔnŋi cyɛge na, maa u jwumpe lógo nàŋi kànmpanŋke na ke, ka u u yîr'a fê a kàre ɲcwòoni na, nàŋi fye e mà sà u niɲjyéreŋi ta ɲwɔhɔɲyi taan. 31 U à nɔ u na ke, maa jwo: «Yîr'a jyè pyɛnge e. Kafooŋi Kile à jwó le mu á. Ɲaha na mu à tɛ̀ɛn ntàani na yɛ? Mii à cyage kà bégele mu ná ma yatɔɔre mɛɛ na.» 32 Ka pi i yîr'a kàre siɲcyan Laban pyɛnge e. Pi à nɔ ke, ka pi i ɲwɔhɔɲyi tugure tîrige, maa yatɔɔrɔ ɲjyì kan y'á, wyɛrɛ ná ɲyɛ, maa lwɔhe kan nàŋi ná u fyèɲwɔhɔshiinbil'á pi à pi tooyi jyé. 33 Puru ɲwɔhɔ na, pi à pa ná ɲjyì i pi á, ka nàŋi si jwo: «Ná mii ɲyɛ a na kapani jwo mɛ, mii sì n-lyî mɛ. Ka Laban si jwo: «Mpe pu ɲyɛ mu á ke, pu jwo sá.»

34 Ka nàŋi si jwo: «Mii na ɲyɛ Ibirayima báarapyi. 35 Kafooŋi Kile à jwó le mii ɲùŋufooŋ'á sèl'e, maa u pyi yaarafoo, u à mpàa ná sikyaa ná nìiye kan u á, ná wyɛ́rɛfyin ná sɛɛn, ná báarapyii, nàmbaa bâra cyee na, ná ɲwɔhɔɲyɔ ná dùfaanya. 36 Mii ɲùŋufooŋi cwoŋi Sara niɲjyeŋkwoŋ'à pùnambile si u á. Lire pùnambilin'á, u à u cyeyaayi puni kan.

37 Canŋka, u à jwo mii á na mii u kâa uru ɲyii na, na Kana kìni i ur'à tɛ̀ɛn ke, na mii sì ceewe lwɔ́ uru jyaŋ'á lire kìni i mɛ, 38 na mii u kàre uru tukanhe na, uru shiinbii yyére, si ceewe cya wani uru jyaŋ'á. 39 Ka mii i u pyi: «Ceeŋi ká mpyi u ɲyɛ a ɲɛn'a pa ná mii i mà dɛ?» 40 Ka u u jwo: «Kafooŋi Kile ɲwɔmɛɛni mii à cû tèrigii puni i ke, uru yabiliŋi u sí u mɛlɛkɛŋi wà le ná mu i, bà mu kuni si mpyi si ntáan, maa ceewe lwɔ́ mii tukanhe na ma kan na jyaŋ'á mɛ. 41 Mu aha shà ceeŋi ɲáare mii pyɛngɛ shiinbil'á, pi mɛ́ɛ ká ɲcyé si u kan mu á, lire tèni i mu kàage tugure sí n-láha mu na.»

42 Ɲyɛ lire e mii à pa yyére nde ɲcwòoni ɲwɔge na, maa jwo: «Kafooŋi Kile, mii ɲùŋufooŋi Ibirayima u Kileŋi, kampyi mu la ɲyɛ mii kùsheeni si ntáan, 43 lire tèni i ke, mii sí n-yyére naha nde ɲcwòoni ɲwɔge na, pùcwoŋi u sí n-pa lwɔhe kwó ke, mii aha bú jwo u á: «Na pwɔhɔ, si bya ma lwɔhe e.» 44 ka u u mii ɲwɔ shwɔ: «Bya, mii sí n-kwɔ̀ kà kan mu ɲwɔhɔɲy'á mú» ke, uru u sí n-pyi mii ɲùŋufooŋi jyaŋi cwoŋi, Kafooŋi Kile yabiliŋ'à ŋgemu cyêe ke.»

45 Ɲyɛ mà mii yaha puru jwumpe na, ka Erebeka si nɔ ná u lùkwoyaage e, fukange na, maa ntîg'a lwɔhe kà kwó ɲcwòoni i. Ka mii u u pyi: «Na pwɔhɔ, si bya.» 46 Ka u u ntíl'a lwɔhe tîrige na mii u bya, maa jwo na uru sí kà yige ŋkan ɲwɔhɔɲy'á. Ɲyɛ ka mii i bya. Puru ɲwɔhɔ na, ka u u kà kwó a kan mii ɲwɔhɔɲy'á y'a bya. 47 Ka mii i u yíbe: «Jofoo pworo u ɲyɛ mu yɛ?» Ka u u jwo: «Nakwɔri ná Milika jyaŋi Betuyɛli pworo u ɲyɛ mii.» Ka mii i fègewe le u múnaani na, maa kaɲcinŋii le u cyeyi na. 48 Lire kàntugo, ka mii i niŋkure sín Kafooŋi Kile yyahe taan mii ɲùŋufooŋi Ibirayima u Kileŋi, maa u shɛ́ɛre, ɲaha na yɛ uru u à kuni niɲcɛnni le mii taan, maa mii pyi mii à ceewe ta na ɲùŋufooŋi jyaŋi mɛɛ na, u cìnmpyiibii shwɔhɔl'e.

49 Kampyi yii la ɲyɛ si kacɛnnɛ pyi mii ɲùŋufooŋ'á si li cyêe na yii na ɲyɛ u cìnmpyii, lire tèni i, yii lire jwo na á, yii aha nta yii mú sì n-jà lire pyi mɛ, yii yire jwo mú, bà mii si mpyi si na takàrege cè mɛ.»

50 Ɲyɛ ka Laban ná Betuyɛli si Ibirayima báarapyiŋi ɲwɔ shwɔ: «Nde kan'à fworo Kafooŋi e. Wuu sì n-jà n-cyé mɛ. 51 Erebeka u ŋge, u lwɔ́ ma a sì, u u sà mpyi mu ɲùŋufooŋi jyaŋi cwoŋi, bà Kafooŋi à li yaa mɛ.» 52 Ibirayima báarapyiŋ'à yire lógo ke, ka u u niŋkure sín maa yyahe cyígile, maa Kafooŋi pêe. 53 Maa pùcyaga yaaya wwû uye ɲuŋ'i mà kan Erebeka á, wyɛ́rɛfyinwuyo, ná sɛɛnwuyo ná vàanɲya, maa yacɛnɲyɛ mú kan pùcwoŋi yyahawuŋi ná u nuŋ'á. 54 Puru ɲwɔhɔ na, ka u ná u fyèɲwɔhɔshiinbii si lyî maa bya, maa sínni.

Ɲyɛ̀g'à múgo ke, ka Ibirayima báarapyiŋi si jwo Erebeka yyahawuŋi ná u nuŋ'á: «Yii kuni yaha, mii sí núru na ɲùŋufooŋi yyére.» 55 Ka pi i jwo: «Pùcwoŋi yaha u tère nimbilere pyi ná wuu e, canmpyaa kɛ fiige. Cyire ká ntòro, yii raa sì ná u e.» 56 Ka nàŋi si jwo: «Kafooŋi à mii kuni táan mà kwɔ̀, yii àha núru na cû n-yaha mɛ. Yii na yaha s'a ŋkɛ̀ɛge na ɲùŋufooŋi yyére.» 57 Ka Erebeka shiinbii si jwo: «Ɲyɛ wuu pùcwoŋi yyere, wuu u u yíbe.» 58 Ka pi i u yyer'a yíbe: «Mu la ɲyɛ si ŋkàre ná ŋge nàŋi i numɛ la?» Ka u u jwo: «Mii kɛ̀ɛge.»

amuni pi à kàre ná Erebeka e.

62 Lir'á ta Ishaka á yîri Lakyayi Ɔrɔyi lùbiliŋi cyage e maa mpa ntɛ̀ɛn Nɛgɛvi síwage kànmpanŋke na. 63 Canŋka yàkoŋɔ, Ishaka à fwor'a kàr'a sà a uye ɲaare sige e, marii funŋke caa. U à ta u ɲùŋke yîrige si wíi ke, ka u u ɲwɔhɔɲyi ɲya yi i ma. 64 Tèni i Erebeka nimpaŋ'à ɲùŋke yîrig'a Ishaka ɲya ke, ka u u ntîge ɲwɔhɔŋke ɲuŋ'i. 65 Maa jwo Ibirayima báarapyiŋ'á: «Nàŋi ŋgire u na wuu bêni amɛ sige e yɛ?» Ka u u jwo: «Mii ɲùŋufooŋi Ishaka wi.» Erebeka á yire lógo ke, ka u u u vàanŋke kà tɛ̀g'a yyahe tò. 66 Ɲyɛ ka nàŋi si karigii toroŋkanni yyaha jwo Ishaka á.

67 Ɲyɛ ka Ishaka si ŋkàr'a sà Erebeka yaha u nuŋi Sara bage e, maa u pyi u cwo, maa u kyaa táan uy'á. Ka lire si Ishaka funŋke ɲíŋɛ u nuŋi kwùŋi woge na.