30
Ɲyɛ Arasɛli à pa li ɲya na uru sàha ŋkwɔ̀ a pyà ta *Yakuba á mɛ, ka u muɲcwoŋi yiɲcyɛge si jyè u e. Ka u u jwo Yakuba á: «Pyìibii pìi kan mii á mú. Fo lire bà mɛ, mii sí n-kwû.» Ka Yakuba lùuni si yîri Arasɛli taan, maa jwo: «Lire tèni i ke, mii u ɲyɛ Kile la? Kile bà u à mu sige pyìsini na mà?» Ka Arasɛli si jwo: «Mii báarapyipucwoŋi Bila u ŋge, u lwɔ́ a pyi ma cwo, bà u si mpyi si pyìi ta mii á mɛ. Lire ká mpyi, pire pyìibii sí n-pyi mii wuu.» Lire pyiŋkanni na, Arasɛli à u báarapyipucwoŋi Bila kan Yakuba á, u à pyi u cwo.
Ka Yakuba si u lèŋɛ. Ka Bila si mpa laa ta, maa pùnambile si Yakuba á. Ka Arasɛli si jwo: «Kile à mii tànga kan. Nde mii à jwo u á ke, u à lire lógo, maa pùnambile kan mii á. Lire kurugo, Arasɛli à li mɛge le Dan* Dan mɛge ɲwɔhe ku ɲyɛ U à mii tànga kan.
Ka Arasɛli báarapyipucwoŋi Bila si núr'a laa lwɔ́ maa pùnambile shɔnwuu si Yakuba á. Ka Arasɛli si jwo: «Sèeŋi na, mii à zhìŋi le ná na muɲcwoŋi i, maa jà u na.» Lire kurugo, u à lire pùnambilini mɛge le Nɛfitali Nɛfitali ɲwɔhe ku ɲyɛ «Mii à jà».
Ɲyɛ Leya à pa li ɲya na uru seg'à *kwɔ̀n mà tère pyi ke, ka u u u báarapyipucwoŋi Zilipa kan Yakuba á, u à pyi u cwo.
10 Ka Zilipa si laa lwɔ́, maa pùnambile si Yakuba á. 11 Ka Leya si jwo: «Mii ɲùŋk'à táan dɛ!» Lire kurugo, u à li mɛge le Gadi Gadi ɲwɔhe ku ɲyɛ ɲùntanga.
12 Ka Zilipa si núr'a pùnambile si Yakuba á. 13 Ka Leya si jwo: «Ei! funntange kyaa li ɲyɛ nde dɛ! Cyeebii sí n-jwo na mii wuun'à ɲwɔ.» Maa lire pùnambilini mɛge le Ashɛri§ Ashɛri ɲwɔhe ku ɲyɛ funntange.
14 Ɲyɛ canŋka, sùmakwɔɔngii tèni i, Urubɛn à fwor'a kàr'a sà mandaragɔri cige* Tire sùpyire mpyi na sɔ̂nŋi na kuru cige fwuugii na ɲyɛ pyitawyɛrɛ kà ɲya kɛrɛge e. Ka u u kuru cige fwuugii cyìi tùgo a pa ŋkan u nuŋi Leya á. Ka Arasɛli si jwo Leya á: «Na pwɔhɔ, maa ma jyaŋi mandaragɔri cige fwuugii cyìi kan na á.» 15 Ka Leya si jwo: «Na ɲaha? Mu à mii pooŋi shwɔ mii na, lire ɲyɛ a mu funŋke ɲíŋɛ mɛ, fo mu sàha na ŋko mii u na jyaŋi fwuugii kan mu á si ntaha lire na kɛ?» Ka Arasɛli si jwo: «Ɲyɛ kampyi lire li, u sí n-pa niɲjaa numpilage pyi ná mu i. Lire sí n-pyi mu jyaŋi fwuugii cyaga.» Ka Leya si ɲɛɛ.
16 Ɲyɛ yàkoŋke Yakuba niɲjîriŋi kɛrɛge e, ka Leya si ŋkàr'a sà u ɲùŋɔ bɛ̂, maa yi jwo u á: «Mu sí n-shwɔ̀n mii yyére niɲjaa. Mii à na jyaŋi fwuugii tɛ̀g'a mu fáa Arasɛli á niɲjaa kàzhwɔɔnni mɛɛ na.» Ka Yakuba si ŋkàr'a sà shwɔ̀n Leya yyére kuru canŋke numpilage e. 17 Ka Kile si Leya ɲaarage shwɔ. Ka u u laa lwɔ́ maa pùnambilini kaŋkurowuuni si Yakuba á. 18 Maa jwo: «Mii à na báarapyipucwoŋi kan na pooŋ'á ke, lire sàraŋi Kile à kan mii á amɛ.» Lire kurugo, u à lire pùnambilini mɛge le Isakari Isakari ɲwɔhe ku ɲyɛ sàra wi.
19 Ka u u núr'a pa laa lwɔ́ maa pùnambilini baaniwuuni si Yakuba á. 20 Maa jwo: «Kile à bùɲyɛbwɔhɔ pyi mii á. Numɛ, mii pooŋi sí mii le ɲjire e, ɲaha na yɛ mii à pùnampyire baani si u á.» Ka u u lire pùnambilini mɛge le Zabulɔn Zabulɔn ɲwɔhe ku ɲyɛ bùɲyɛ, lire ɲyɛ mɛ ɲjire.
21 Lire kàntugo, ka u u pùceebile si, maa lire mɛge le Dina.
22 Ɲyɛ ka Kile si funŋɔ cwo Arasɛli na, maa u ɲaariyi shwɔ, ka u sege si ɲwɔ cû. 23 Ka u u laa lwɔ́ maa si pùnambile. Maa jwo: «Kile à silege láha mii na numɛ.» 24 Maa lire pùnambile mɛge le Yusufu. Maa jwo: «Kile u pùnambilini labɛrɛ bâra nde na mii ᧠Yusufu ɲwɔhe ku ɲyɛ «U à wà bâra
Yakuba á pa mpyi yaarafoo
25 Ɲyɛ Yusufu siŋkwooni kàntugo Arasɛli á, ka *Yakuba si jwo canŋka Laban á: «Kuni kan na á, mii sí núru n-kàre na tupyɛnge e. 26 Na cyeebii ná na pyìibii kan na á, pire kurugo mii à báaraŋi pyi mu á. Pi kan na á, mii kɛ̀ɛge na tupyɛnge e. Nde mii à pyi mu á ke, mu yabiliŋ'à li cè.» 27 Ka Laban si u pyi: «Kampyi mii kyal'à táan mu á, mii la ɲyɛ maa ntɛ̀ɛn naha. Ɲaha kurugo yɛ mii à cɛɛre pyi mà li ɲya na Kafooŋi Kile à jwó le mii á mu cye kurugo. 28 Mu sàraŋi ɲyɛ yaage ŋkemu ke, kuru jwo na á, si kuru kan ma á.» 29 Ka Yakuba si jwo: «Báareŋkanni na mii à báara mu á, ná ɲyahaŋkanni na mu yatɔɔr'à ɲyaha mii cye e ke, mu à li cè. 30 Yatɔɔre nimpyigire ti mpyi mu á, mà mii ta mii sàha mpa mɛ, tir'à púgo a pyi kurumbwɔhɔ. Kafooŋi Kile à jwó le mu á mii cye kurugo. Numɛ, mà mii yaha naha, tèni ndire mii sí n-ta si mbáare na pyɛnge shiinbil'á yɛ?»
31 Ka Laban si jwo: «Ɲaha mu la ɲyɛ mii u kan mu á ma sàraŋi yɛ?» Ka Yakuba si jwo: «Mii ɲyɛ a tîge yaage kabɛrɛ kurugo mɛ, ɲje mii sí n-jwo mu á ke, mu aha ntɛ̀ɛn yire taan, mii sí núru raa mu yatɔɔre nâha. 32 Ɲyɛ niɲjaa, mii sí n-jyè mu yatɔɔre shwɔhɔl'e si ti wíi niŋkin niŋkin. Mpàabii puni pi ɲyɛ pi ɲyɛ a fíniŋɛ mɛ, ná sikaabii puni pi à ɲɛ́ŋɛ ke, pire pi sí n-pyi mii sàraŋi. 33 Mu aha mpa mii yatɔɔre kàanmucya canŋke ŋkemu i ke, kampyi mii à tíi, mu sí n-cè. Mu aha bú mpa sika maha sika ta ti shwɔhɔl'e ŋgemu u ɲyɛ u ɲyɛ a ɲɛ́ŋɛ mɛ, lire ɲyɛ mɛ mpà maha mpà u à fíniŋɛ ke, mu kú n-cè n-jwo na mii à uru yû.
34 Ɲyɛ ka Laban si jwo: «Bà mu à yi jwo mɛ, wuu yi pyi amuni.» 35 Ŋka kuru canŋke yabiliŋi i, Laban à yîri maa sikaabii niɲɛ̀ŋɛbii, ná mpàabii niŋgwòobii cwɔɔnr'a yaha piye kanni na, 36 maa pire kan u pyìibil'á pi sà a pire nâha cyage kabɛr'e, bà pi laage si mpyi si ntɔɔn Yakuba na mɛ. Canmpyaa taanre ɲara pi à pyi, maa nɔ kuru cyage e. Ka Yakuba si ŋkwôro na Laban yatɔɔre sannte nâha.
37 Ɲyɛ ka Yakuba si kabiipuruyo *kwɔ̀n, pepiliye cige na, ná amandiye cige na, ná pilatani cige na. Maa cyire kàbigigii kwooyi nimpuruyi yà láhala láhala maa yire tafyinyi yige yig'a yaha. 38 Maa cyi le le yatɔɔre yabyayi i, bà yatɔɔre si mpyi t'aha a ma tabyage e ti raa cyi ɲaa mɛ.
Ɲyɛ yatɔɔre tiye tèekɔ̀rɔŋ'à nɔ ke, 39 ka ti i wá na tiye dùru tabyage e, marii cyire kàbigigii ɲaa, ka li i mpyi amuni, yatɔɔr'à pa a sini ke, ka ti pyìre si ɲɛ́ŋɛ.
40 Yakuba mpyi a mpànɛɛbii cwɔɔnr'a yaha piye kanni na. Mpàpeebii n'a mpyi na ŋkor'a pi dùru tèni ndemu i ke, u mpyi maha pi yaha pi i Laban yatɔɔre niɲɛ̀ŋɛre ná niŋgwòore ɲaa, bà pi si mpyi pi aha si, pi pyìibii si ɲɛ́ŋɛ mɛ. Amuni Yakuba á pyi maa yatɔɔrɔ niɲyahara ta, maa ti yaha tiye kanni na. 41 Mà bâra lire na, yatɔɔre sèewoore n'a mpyi na ŋkòr'a tiye dùru tabyage e, Yakuba mpyi maha cyire kàbigigii ɲɛmpe wogigii le lùbyayaayi i, ti i ɲaa. 42 Ŋka niɲcwɔgɔre n'a mpyi na ma tabyage e, u mpyi maha ɲɛn'a kàbigigii le lwɔhe e mɛ. Ɲyɛ lire pyiŋkanni na, mpàpyire ná sikapyire niɲcwɔgɔr'à pyi Laban woro, ka nintubuunte si mpyi Yakuba woro.
43 Ɲyɛ amuni Yakuba à pa mpyi nàfuufeembwɔhɔ, u à sikyaa ná mpàa niɲyahamii ta. Báarapyicyee ná báarapyinambaa na mpyi u á, ná ɲwɔ́hɔɲyi ná dùfaanya.

*30:6 Dan mɛge ɲwɔhe ku ɲyɛ U à mii tànga kan

30:8 Nɛfitali ɲwɔhe ku ɲyɛ «Mii à jà»

30:11 Gadi ɲwɔhe ku ɲyɛ ɲùntanga

§30:13 Ashɛri ɲwɔhe ku ɲyɛ funntange.

*30:14 Tire sùpyire mpyi na sɔ̂nŋi na kuru cige fwuugii na ɲyɛ pyitawyɛrɛ

30:18 Isakari ɲwɔhe ku ɲyɛ sàra wi

30:20 Zabulɔn ɲwɔhe ku ɲyɛ bùɲyɛ, lire ɲyɛ mɛ ɲjire

§30:24 Yusufu ɲwɔhe ku ɲyɛ «U à wà bâra