12
Ɛrɛzɛn kɔɔge faafeebii bàtaage
(Macwo 21.33-46; Luka 20.9-18)
Lire kàntugo Yesu à bàtaaga jwo sùpyir'á. U à jwo: «Nàŋi wà u ná ɛrɛzɛn cikɔɔgɔ yaa, maa ku kwûulo, ɛrɛzɛn lwɔhe maha wwû wyige ŋkemu i ke, maa kuru tùgo, maa ŋkubaga yaa cikɔɔge kàanmucyafooŋi mɛɛ na. Lire kàntugo maa faafee lwɔ́ a yaha k'e, u ná pire s'a ku yasɛɛre táali, maa nta a kàre kùlutɔɔnl'e. Ɲyɛ ɛrɛzɛnŋi yasɛɛre tèekwɔɔnn'à pa nɔ ke, ka u u u báarapyiŋi wà tun cikɔɔge faafeebil'á u sà uru nàzhan ɛrɛzɛnŋi shwɔ u a ma. Ŋka uru tùnntunŋ'à nɔ pi na ke, ka pi i u cû maa u bwɔ̀n, maa u cyeŋgayi wuŋi kɔ̀r'a tùugo. Ka cikɔɔge foo si núr'a báarapyi shɔnwu tun, ka pi i uru bwɔ̀n ɲùŋke e, maa u cyahala sèl'e. Ka u u shin tanrewu tun, ka pi i uru cû a bò. Puru ɲwɔhɔ na, u à shinɲyahara tun, ka pi i pìi bwɔ̀n maa pìi bò. U tùnntunmpil'e, shin niŋkin kanna u mpyi tunmbaa, u jyasege ku mpyi kure, u kyaa mpyi a táan u á sèl'e. Ka u u ŋkànha a uru tun pi á, maa jwo “Pi sí n‑sílege mii jyaŋi na.” Ŋka jyafooŋ'à nɔ wani ke, ka pi i yi jwo piy'á na: “Cikɔɔge foo koolyiŋi u ɲyɛ ŋge. Yii a wá, wuu u bò, kɔɔge sí n‑pyi wuu wogo.” Ka pi i u cû maa u bò, maa u wà cikɔɔge kàntugo yyére.
Ɲyɛ ɲaha cikɔɔge foo sí n‑pyi yɛ? Nàkaana baa, u sí n‑pa mpii faafeebii bò si u cikɔɔge le piibɛrɛ cye e.
10 Ɲje y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i ke, taha yii ɲyɛ a yire kâla mɛ? Y'à sémɛ
“Bafaanribil'à cyé kafaage ŋkemu na ke,
kuru k'à pa mpyi bage kafaage sèe woge bage mbìini na.
11 Kafooŋi Kile u à lire pyi,
l'à pyi kakyanhala wuu ɲyii na* Zaburu 118.22,23 ”.»
12 Ɲyɛ Yesu à puru jwumpe jwo amuni ke, ka Yahutuubii ɲùŋufeebii si wá na u caa si u cû, ɲaha na yɛ pi mpyi a cè na u à ŋke bàtaage jwo a wà pire na. Ŋka supyiɲyahara na mpyi wani kuru cyage e, ka pi i fyá tire na, maa Yesu yaha u a kàre.
Pi à Yesu yíbe múnalwɔɔre ŋkanŋi kyaa na
(Macwo 22.15-22; Luka 20.19-26)
13 Lire kàntugo Yahutuubii ɲùŋufeebil'à Farizhɛɛnbii pìi ná Erɔdi toŋkuni shiinbii pìi yaha a kàre Yesu yyére, bà pi si mpyi si u ta ɲcû u ɲwɔmɛɛni kurugo mɛ Erɔdi shiinbii ná Farizhɛɛnbii mpyi na bêni mɛ. Ɔrɔmu shiinbii fànhe mpyi a táan Erɔdi shiinbil'á, ka pi i wá na sɔ̂nŋi na múnalwɔɔre ŋgwùŋ'à yaa. Farizhɛɛnbii mpyi na sɔ̂nŋi Kafooŋi Kile u ɲyɛ pire ɲùŋɔ na: lire e, mà múnalwɔɔre kan Ɔrɔmu saanbwɔhe Sezari á, lir'à li cyêe na mu à ɲɛɛ u fànhe na maa ɲcyé Kafooŋi Kile na. . 14 Ka pire si sà Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, wuu à li cè na mu ɲyɛ na fyáge sèeŋi tajwuge e mɛ, mu ɲyɛ na fyáge sùpya na mɛ, mu ɲyɛ a sùpya pwɔ́ɔŋɔ sùpya na mɛ, mu na sùpyire kâlali ná sèeŋi i Kile kuni ɲaaraŋkanni na. Lire na, wuu la ɲyɛ si mu yíbe, wuu à yaa wuu a múnalwɔɔre kaan Ɔrɔmu saanbwɔhe Sezari á la? 15 Ɲaha mu na sɔ̂nŋi yɛ?» Ŋka Yesu mpyi a cè na pi à fyìnmɛ tò wwomɔ na, maa pi pyi: «Ɲaha na yii na mii pɛre si ɲcû yɛ? Yii wyɛ́rɛbile kan na á, si li wíi.» 16 Ka pi i mpa ná l'e, ka u u pi yíbe: «Jofoo nàɲja ná u mɛgɛ ku ɲyɛ ŋge wyɛ́rɛŋi na yɛ?» Ka pi i jwo: «Saanbwɔhe Sezari». 17 Ka u u pi pyi: «Yii a Sezari wuŋi kaan Sezari á, yii raa Kile wuŋi kaan Kile á.» Ka puru jwumpe si pi puni pâa.
Sadusiibil'à Yesu yíbe kwùubii ɲɛ̀ŋi kyaa na
(Macwo 22.23-33; Luka 20.27-40)
18 Ɲyɛ Sadusiibii pi maha jwo na kwuɲɛnɛ ɲyɛ nùmpanŋa mɛ, pire pìl'à file Yesu na maa u yíbe: 19 «Wuu cyelentuŋi, Kile tùnntunŋiMusa à mpe jwumpe sémɛ wuu Saliyaŋi i na “Nɔ̀ ká ceewe lèŋɛ, maa ŋkwû, mà u ta u ɲyɛ a pyà ta ceeŋi na mɛ, u cɔɔnŋ'à yaa u ceeŋi lèŋɛ zànbangara na, u u pyìi si u na, u yyahafooŋi niŋkwuŋi mɛge na Duterenɔmu 25.5-6.” 20 Ɲyɛ sìɲɛɛ baashuunni na mpyi wani, pi puni niɲjyeŋi mpyi a ceewe lèŋɛ maa ŋkwû, u ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. 21 Ka sìɲɛɛŋi shɔnwuŋi si ceeŋi lwɔ́ maa ŋkwû, u ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. Ka tanrewuŋi wuuni si mpyi amuni. 22 Ka pire nàmbaabii baashuunniŋi puni si ceeŋi lèŋɛ mà taha taha piye na, ŋka pi wà ɲyɛ a pyà ta u na mɛ. Pire puni kàntugo, ka ceeŋi mú si mpa ŋkwû. 23 Ɲyɛ ná pire nàmbaa baashuunniŋi puni s'à uru ceeŋi lèŋ'a círi, kwùubii ɲɛ̀ŋi ká bú nta sèe, pi aha bú ɲɛ̀ canŋke ŋkemu i ke, pi ŋgir'á, ceeŋi sí n‑kan yɛ?»
24 Ka Yesu si pi pyi: «Yii à wurugo sùpyire ɲɛ̀ŋi kyaa na, lir'à ta yii ɲyɛ a Kile Jwumpe Semɛŋi yyaha cè, si nta ɲjyére Kile sífente na mɛ. 25 Yii li cè, Kile yyére, sùpyire ká ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i, nɔ̀ sì ceewe lèŋɛ mɛ, ceewe mú sì n‑kan nɔ̀ á mɛ. Ti sí n‑pyi Kile mɛ̀lɛkɛɛbii fiige.
26 Ɲje Kile tùnntunŋi Musa à sémɛ kwuɲɛni kyaa na ke, yii ɲyɛ a yire kâla mà? Kuru cyage e, l'à sémɛ na Kile à jwo ná Musa e tahe nage woge taan na “Mii u ɲyɛ Ibirayima, ná Ishaka, ná Yakuba u Kileŋi§ Ɛkizodi 3.6.”
27 Ɲyɛ puru jwump'à li cyêe na pire mpii ɲyii wuu pi ɲyɛ wani Kile yyére. Sùpyire ɲyii woore ti maha Kile pêre, kwùubii kyaa bà mɛ. Yii na sɔ̂nŋi na sùpyire sì ɲɛ̀ n‑fworo kwùŋi i mɛ, kuru cyage e yii à sàa wurugo.»
Kile Saliyaŋi kabilini l'à fànha tò cyi sanŋkii na ke
(Macwo 22.34-40; Luka 10.25-28)
28  Kile Saliyaŋi cyelentuŋi wà à Yesu ná nte sùpyire jwumpe lógo, maa li ɲya na Yesu à pi ɲwɔ shwɔ a ɲwɔ ke, ka u u file Yesu na, maa u yíbe: «Saliyaŋi kabilini ndi l'à fànha tò cyi sanŋkii na yɛ?» 29 Ka Yesu si u pyi: «Kile Saliyaŋi kabilini niɲcyiini li ɲyɛ “Izirayɛli shiinbii, yii lógo, wuu Kafooŋi Kile kanni u ɲyɛ Kafooŋi. 30 Ma Kafooŋi Kile kyaa táan may'á, ná ma zòmbilini puni ná ma múnaani puni ná ma sɔ̀nŋɔre puni ná ma fànhe puni i* Duterenɔmu 6.4, 5.” 31 Shɔnwuuni li ɲyɛ “Ma supyiɲɛɛŋi kyaa táan may'á bà mu kyal'à táan may'á mɛ.” Kile Saliyaŋi kapyaagii puni i, là ɲyɛ a pêl'a cyire shuunniŋi kwɔ̀ mɛ Levitiki 19:18
32 Ka uru Kile Saliyaŋi cyelentuŋi si Yesu pyi: «Wuu cyelentuŋi, mu à sèe jwo, Kile ɲyɛ niŋkin, wà saha ɲyɛ a bâra u na mɛ. 33 Bà mu à jwo, ma Kafooŋi Kile kyaa táan may'á, ná ma zòmbilini puni ná ma yákiliŋi puni ná ma fànhe puni i, maa ma supyiɲɛɛŋi kyaa taan may'á bà mu kyal'à táan may'á mɛ, lir'à pwɔ́rɔ sárayi nizogoyi ná sárayi kuuyi sanɲyi na.»
34 Yesu à li ɲya na Kile Saliyaŋi cyelentuŋ'à uru ɲwɔ shwɔ ná yákilifente e ke, ka u u u pyi: «Mu laage ɲyɛ a tɔɔn Kile Saanre na mɛ.» Lire kàntugo wà saha ɲyɛ a ɲɛn'a Yesu yíbe mɛ.
Kile Niɲcwɔnrɔŋi ɲyɛ Dawuda Tuluge Shin kanna mɛ
(Macwo 22.41-46; Luka 20.41-44)
35 Mà Yesu yaha u u sùpyire kâlali Kileɲaarebage e, u à pi yíbe: «Kile Saliyaŋi cyelentiibii maha jwo na Kile Niɲcwɔnrɔŋi na ɲyɛ Dawuda Tuluge Shin. Ɲaha yii na sɔ̂nŋi pur'e bɛ? 36 Jwumpe Dawuda à jwo mà Kile Munaani yaha l'à u yyaha cû ke, yii sɔ̂nŋɔ puru na. U à jwo:
“Kafooŋi Kile à jwo mii Kafooŋi á,
‘Ta ma a pa ntɛ̀ɛn na kàniŋɛ cyɛge na,
fo mii aha mu zàmpɛɛnbii le
mu tooyi ɲwɔh'i Zaburu 110.1.’ ”
37 Ná Dawuda na Kile Niɲcwɔnrɔŋi yiri “Kafooŋi” lir'à li cyêe na Dawuda Tuluge Shin kanna bà mɛ, u Kafoo mú wi, sèe bàl'à?»
Shinɲyahare ti mpyi wani na núru Yesu ɲwɔ na ke, puru jwumpe mpyi a táan t'á sèl'e.
Yesu à Kile Saliyaŋi cyelentiibii cɛ̂ɛgɛ
(Macwo 23.1-36; Luka 20.45-47)
38 Mà Yesu yaha u u sùpyire kâlali, u à yi jwo t'á: «Yii a yiye kàanmucaa Kile Saliyaŋi cyelentiibii na, pi maha vàanntinmbwoyi leni na ɲaare. Sùpyire tabinniyi i, pi la maha mpyi pi raa pire pêre s'a pire shɛ́ɛre. 39 Pi aha shà Kile Jwumpe kàlambayi i, lire ɲyɛ mɛ wà ha pi yyere kataan ɲjyì na, bwompe tatɛɛnyi pi maha ɲcaa. 40 Mà bâra lire na, pi maha leŋkwucyeebii cyeyaayi puni shuu pi na ná pi ɲwɔtanyi i. Pi maha Kile ɲáare na mɔni sùpyire ɲyiɲyage na. Lire kurugo nde li sí n‑pa pi ta ke, lire sí n‑waha sèl'e.»
Bùɲyɛŋi leŋkwucwoŋ'à pyi ke
(Luka 21.1-4)
41  Kileɲaarebage e, Yesu mpyi a tɛ̀nn'a yyaha kan bùɲyɛŋi yaleŋk'á, maa shinɲyahara wyɛ́rɛŋi leŋkanni wíi. Nàfuufeebii niɲyahara mpyi na wyɛ́rɛŋi niɲyahawa leni. 42 Leŋkwucwoŋi kanhamafooŋi wà mú mpyi a pa bùɲyɛ pyi, ná daashipyara shuunni i. 43 Ka Yesu si u cyelempyiibii yyere, maa yi jwo pi á: «Sèeŋi na mii sí yi jwo yii á, ŋge leŋkwucwo fòŋɔfooŋ'à bùɲyɛŋi ŋgemu pyi ke, ur'à fànha tò pi sanmpii puni wuŋi na. 44 Ɲaha na yɛ pi sanmpii pun'à wwû pi cyeyaayi niɲyahayi i, mà kan Kile á. Ŋka ŋge leŋkwucwoŋi kanhamafooŋi wi ke, u ɲùŋɔ wyɛ́rɛŋi puni u à kan Kile á, canŋke yalyire lwɔɔre mú bá ɲyɛ u á mɛ.»

*12:11 Zaburu 118.22,23

12:13 Erɔdi shiinbii ná Farizhɛɛnbii mpyi na bêni mɛ. Ɔrɔmu shiinbii fànhe mpyi a táan Erɔdi shiinbil'á, ka pi i wá na sɔ̂nŋi na múnalwɔɔre ŋgwùŋ'à yaa. Farizhɛɛnbii mpyi na sɔ̂nŋi Kafooŋi Kile u ɲyɛ pire ɲùŋɔ na: lire e, mà múnalwɔɔre kan Ɔrɔmu saanbwɔhe Sezari á, lir'à li cyêe na mu à ɲɛɛ u fànhe na maa ɲcyé Kafooŋi Kile na.

12:19 Duterenɔmu 25.5-6

§12:26 Ɛkizodi 3.6

*12:30 Duterenɔmu 6.4, 5

12:31 Levitiki 19:18

12:36 Zaburu 110.1