Biibilya Nyēē Tiliil 1 Kōōriintēēk 1

Barweetaab Taayta nyēē kisirchi ꞉Bāwulō

Kōōriintēēk

Taayta

Siriintēēt, yēē /kikēēsirē āk wōlēē /kikēēsirēē: Kisirē ꞉Bāwulō barwaani ām kēnyiit nyēē /kiisōōtyinē kule ki nyēbo 55 KK kumiitē Ēfēēsō ām Eesya nyoo Mining' nyoo /kēēkuurē ra kule Uturuki. Kitoow ꞉Bāwulō kaniseet ām Kōōriintō kumiitē baannyii nyēbo āyēēng'. Ki kiriing' ꞉Kōōriintō nyēē wōō ām kōōrēētaab Kirikiik wōlēē /kikēēbāwunēē ng'aleekaab bāytit, ātēbuutēkaab bōrōryēēt āk ntāsimuutēkaab saayeet. /Kiisōōtyinē kule kisirchi ꞉Bāwulō kaniseetaab Kōōriintō bārōōnōōk ang'wan, nteenee kiikubot nyēbo taayta āk nyēbo sōmōk. Bārōōnōōk choo /kēēkuurē ra kule nyēbo taay āk nyēbo āyēēng' kubooyiit man ku nyēbo āyēēng' āk nyēbo ang'wan.

Kiyēē mii āriit āk nyēē āmu: Yu kang'eetee ꞉Bāwulō Kōōriintō, kutoow keey ꞉wuuyinwēkaab kāānēētuutēk chēē mābo man āk ātēbuut chēē miyootēch ām wōlēē mii ꞉biikaab Kiriistō. Yooto, /kiiyookyi Bāwulō barweet nyēē kitinyē tēēbuutēk chēē tēērchiin. Nto yu wālu ꞉Bāwulō, mātookunoot miisin yoo mii kuwālu tēēbuutēchoo nto mii kumwoowu ng'al chēē yisunēē biich kurubta keey āk ng'aleek chēē kikiikukas. Kōōkiibooru ꞉acheek ām wēēksēēt wōlēē kēēkāsē kule mii yēē iyēēchinē ꞉Bāwulō kurook tēēbuutēkaab bichoo āk kāāsōōtēywēēkwaa kutoombo kuwālchinē tēēbuutēchooto.

Wuuyinwēēchoo alak ku kule, kiryaach keey ꞉ātēbuutēkaab Yuutayeek āk chēbo Kirikiik. Ām Yuutayeek, kimāchāktōōs kutēbēē ꞉chēēbyōōsōōk ng'ēchērōōk choo bo wōliin bo lēt. Nto yoo mii kooriikaab saayeet āk wōlēē chaang' ꞉biich, kimāchāktōōs kōōyēēnēē mētēwookwaa ankoosyek. Kunyoo, kimākyinē ꞉Yuutayeek āk Kirikiik choo kikiikuyēk biikaab Kiriistō kuyēyē kuu nyooto. Nteenee kimānāānooyēē ꞉chēēbyōōsōōkaab Kirikiik ng'aleechaa kuuyu kimā cheekwaa ꞉ātēbuutēchooto. Kiityookootiin kuyey kiyēē kiyēyē ānkiityookootiin kuyēyē yiisyō ake tukul nyēē tookunoot ām bōrōryēēt.

Kimā miyaat ām ātēbuutēkaab Kirikiik yoo kāyēk ꞉koorko chēēmurēnnyoo ānkichāmtooy ꞉kiruutēkwaa. Kitākuwuu nyooto mbo nkinee ām wōlēē mii ꞉Kirikiik alake choo kiikōōyēnchi Kiriistō. Tookunoot ām wōlēē mii ꞉Kirikiik kule teer ꞉soboontaab tāmirmiryēēt āk bōōrto yooto kōōtēēb ꞉icheek ng'aleekaab ng'ōōkisto komostaab soboontaab tāmirmiryēēt. Ibooru ꞉yuutēyu kule /kimākēēkāsēē wōlēē wuu ꞉soboonng'waa nyēbo bēsyō ake tukul wōlēē wuu ꞉nyēbo tāmirmiryēēt.

Ng'āloolē ꞉Bāwulō ām kurkeetaab 1-4 kurubta keey ng'aseetaab keey āk bcheyeetaab keey. Ng'āloolēē ām kurkeetaab 5-6 ātēbuut chēē kimāyēmootiin. Irwookyinē biich ām kurkeetaab 7 kurubta keey kāāmutiisyēēt āk ng'aleekaab bareetaab kooyēēy ām biiko chēē kiikoomut keey. Irābchinē ām kurkeetaab 8-10 kutunkyinooyēētaab āynātōōs āk bany chēē /kēēsooytoochinē tukuuchoo. Ng'āloolēē ām kurkeetaab 11 kurubta keey wōlēē yibtooy ꞉murēn koorko nto wōlēē yibtooy ꞉koorko murēn āk noomnyēēt nyēē tiliil nyēbo biikaab Kiriistō. Inēētē ām kurkeetaab 12-14 kule kuyēyiisyēē ꞉chii ām chamateet kiyēē kiikōōkoochi ꞉Yēyiin. Ng'āloolē ām kurkeetaab 15 kule /kiikēnēē keey ng'aleekaab ng'eeteetaab meet ānkutwēchē ām kurkeetaab 16 kurubta keey āk kāāruruukiisyēētaab beesaanik chēē /kēēsārunēē biikaab Kiriistō chēē kuskusēch ānkwoorōōru chōbuutēkaab ruutooynyii. Kurkeetaab 13 nyoo ng'āloolēē ng'aleekaab chamateet ku kurkeet nyēē inkētoot miisin ām Biibilyaa.

Kyoorōōrchi keey ꞉Bāwulō Kōōriintēēk ānkumākyi bērur

1 Anii ku Bāwulō nyoo kitōōloo ꞉Yēyiin ām chamateenyii āyēku *lēbkēēyiintēēt āyēchi Kāārārookiintēēt Yēēsu yiisyēēt. Āboontē keey āk ng'eetaabiya Sōōstēēn. 2 Kiisubooyook akweek biikaab Kiriistō ām *kiriinkēētaab Kōōriintō choo /kikiitabaanaak kubununēē Kāārārookiintēēt Yēēsu ōbooyiitu Yēyiin. /Kēēmākwook ōtililiitu āk nkicheek biiko tukul choo miitē wōlto ake tukul choo ikēnēē keey Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō, nyoo Mokoryoontēēng'waa nkicheek. 3 Lēyyē, kōōbēruurook ꞉Baaba Yēyiin āk Mokoryoontēēt Yēēsu Kiriistō ānkukōōnook kaalyeet.

Birchinē ꞉Bāwulō Yēyiin kōōnkōy ānkubāybāchi Kōōriintēēk

4 Ābirchinē Yēyiin kōōnkōy kibtaman, kuuyu kichamaak ānkukōōnook tukuuk chēē chaang' kubununēē Kāārārookiintēēt Yēēsu. 5 Kyōōboor ām inee kuyem ām keel ake tukul kuu wōlēē ōng'ālooltooy, āk mbo ām ng'oomnānēēt tukul. 6 Kyoonam ng'aleek choo kikiiboorwook kurubta keey āk *Kāārārookiintēēt ānkiikukiilchook ꞉ng'aleechaa kutukul. 7 Kunyoo, manookuste rōōbēywoontēēt ake tukul nyoo kōōnu ꞉Tāmirmiryēēt yoo ōmiitē ōkānyoonu miisin bēsyēēt nyoo iyēēwunēē ꞉Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō. 8 Mākōōtitiirook ākoy tabanta nyēē ‑mōōtinyē miyootyo ake tukul bēsyoonoo mākōōtiilchi ꞉Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō biiko ng'aleek. 9 Yēyiin ꞉nyēē /kiinyālē. Kiikukuurook ō-āmchiinē āk lakwanyii Yēēsu Kiriistō nyoo Mokoryoontēēnyoo.

Bcheyeetaab keey

10 Nto ii, mbo ng'eetaabiya, ākāloonwook ām kaayneetaab Mokoryoontēēnyoo Yēēsu Kiriistō kule ōkāsyiintōōsii ꞉tukul. ‑Mōōchuunchuunnyē nteenee, māchāktōōs ōbuurē ām kēēlto nyēē churtaat nyēē kyōōkāsyiinē ām kāāsōōtēywēēkwook. 11 Mbo ng'eetaabiya, kurubta keey āk ng'aleek chēē kwaakasee biiko alak kukwaanee kōōtaab Kilōōwē, tookunoot kule !kyoobchey keey. 12 Mwooyē ꞉ake kule, “Ārubē ꞉anii ng'aleekaab Bāwulō,” kumwooyē ꞉ake kule, “Ārubē ꞉anii chēbo Ābōōlō” nto ake kulē ꞉nyoo, “Ārubē chēbo Bētērō.” Nto ake kumwooyē nyoo ꞉nkinee kule, “Ārubē chēbo Kiriistō.” 13 So! Ara bcheyaat ꞉Kiriistō? Ara Bāwulō nyoo /kikēēkwērtoochinē murtooywoontēēt kubo akweek? Nto /kikeebatisanaak ām kaayneetaab Bāwulō ōō? 14 Ang'erechaat, kuuyu manaabatisanaak akweek, nteenee chēē kyaabatisan baateey ku Kiriisbō āk Kāyō. 15 Kunyoo, māmwooy ꞉chii ām akweek kule /kikeebatisanaak ōyēku rubiikyuu. 16 Man sinee, kyaabatisan nkicheek biikaab kaab Steefaan, nteenee yoo ābērē akas kumāmii subak ꞉chii nyēē kyaabatisan. 17 Mēēbērē kiiyookwoo *꞉Kāārārookiintēēt chaabatisan biiko. Nteenee chaa-amte lōkōōywēk chēē kāroomēch, āmēēbērē ām ng'oomnānēētaab chii simāyēk buch ꞉meetaab Kāārārookiintēēt ām murtooywoontēēt.

Wōō ꞉kiirnātēētaab Yēyiin kusiir nyēbo biiko

18 Yoo /kākyoomchi biiko choo mii kubootōōs ng'aleekaab murtooywoontēēt, kukāsē yēēt ku bēērbēēryo. Nteenee yoo /kākyoomwēēch acheek choo /kēēmiitē /kiirāroochēēch, kōōbooru kāāmuukēywēēkaab Yēyiin. 19 Mwooyē ꞉siruutēkaab Yēyiin kule, “+Māāboot ng'oomnātēētaab choo yibē keey kule ng'oomēch ānkāātub kiirnātēētaab choo bērē tinyē kiirnātēēt.”† 20 Mii ānō ꞉ng'oomōōtik? Mii ānō ꞉kibsumaniis? Ānkumiitē ānō ꞉choo tinyē kiirnātēētaab kiirwookēēt? Okany āmwoowook, mwooyē ꞉Yēyiin kule bēērbēēryo ꞉ng'oomnān nyoo bo kōōrēēt. 21 Kiyey ꞉Yēyiin ām kiirnātēēnyii simēēnkēt inee ꞉biiko kubo kule ng'oomēch ꞉icheek. Nteenee kiitiil ꞉Yēyiin kooraraach biiko choo iyēnchinē inee. Kiiraraach kubununēē lōkōōywēk choo yibē ꞉biiko alake kule bēērbēēryo. Lōkōōywēchooto ku choo kyoomtooy ꞉acheek. 22 Bērē ꞉Yuutayeek nto /kiiboorchinē ng'al chēē /kiilātē, nto choo mā Yuutayeek kubērē ꞉choo nto /kiiboorchinēē keel nyēbo ng'oomnān sukuchāmchiin. 23 Nteenee, kyoomtooy ꞉acheek kule kimēēchi ꞉Yēēsu murtooywoontēēt, ng'ālyoo nyēē iyiimē Yuutayeek mētēwoy ānkuwuu nyēē bēērbēēryo ām wōlēē miitē ꞉choo mā Yuutayeek. 24 Nteenee, inkētē ꞉choo kiikooraraach ꞉Yēyiin kule Kiriistō ꞉nyēē ibooru kāāmuukēywēēk āk kiirnātēētaab Yēyiin, ānku Yuutayeek nto choo mā Yuutayeek. 25 Ānkoo kōōsōōtē ꞉biiko alake kule bēērbēēryo ꞉ng'aleekaab Yēyiin, nteenee miitē barak ꞉ng'oomnānēētaab Yēyiin kusiir nyoo bo biiko. Nto yoo /kēēbērē kuskusēch ꞉ng'aleekaab Yēyiin, ku nyikiisēch kusiir nkuruukaab biiko.

26 Mbo ng'eetaabiya, ōsōōtyēēchi yoo /kimanaakiiraraachaak. Mēēbērē kyoochaang' ꞉chēē kyōōng'oomēch ām wōlēē kāstooy ꞉biiko āmēēbērē kyōōtookunootiin mbo ꞉wōlēē wōō. Kimākwoonēē ꞉chēē chaang' ām akweek kooriik choo bo bāytooyiisyēēt. 27 Nteenee kiiraraach ꞉Yēyiin biiko choo /kiisōōtē kule bērbērēch ām kōōrooni, sukōōntosuur choo kuurē keey kule ng'oomēch. Kiiraraach choo kuskusēch sukōōntosuur nkicheek choo kuurē keey kule bo nkuruuk. 28 Kiiraraach choo mōōntooy ꞉biiko alake ām kōōrooni kule mābo laat, sukuyēk buch ꞉kāāsōōtēywēēkaab biiko choo yibē keey ām kōōrēēt kule bo barak miisin. 29 Ibooru ꞉yuutēyu kule māmii ꞉chii nyēē imuuchē kung'as keey ām taayeetaab Yēyiin. 30 Nteenee, kiikuyeyaak akweek ꞉Yēyiin ōbooyiitu Kāārārookiintēēt Yēēsu, nyoo kiikuyootwēēch kiirnātēētaab Yēyiin. Kiikootyaakteech ankuyeyeech keechurte ām taayeetaab Yēyiin ānkēētililiitu. 31 Kunyoo, kookootyiich yoo mwooyē ꞉siruutēkaab Yēyiin kule, “Nyoo māchē kung'as keey, kung'as keey kubo Yēyiin.”†

1:1 Yēyuut. 18:17

1:2 Yēyuut. 18:1-18

1:5 2Kōōr. 8:7

1:7 1Tēēs. 1:10; Tiitō 2:13

1:8 Filib. 1:6, 10; 1Tēēs. 3:13; 5:23

1:9 1Tēēs. 5:24

1:10 Yoowa. 17:21-23; Ēfēēs. 4:2-6; Filib. 2:2

1:11 1Kōōr. 3:3; 11:18; 2Kōōr. 12:20

1:12 Yēyuut. 18:24; 1Kōōr. 3:4

1:13 Mat. 28:19; Yēyuut. 8:16; 19:5; Room. 6:3; Kala. 3:27

1:14 Yēyuut. 18:8; Room. 16:23

1:16 1Kōōr. 16:15, 17

1:18 Room. 1:16; 2Kōōr. 4:3

†1:19 Isa. 29:14

1:20 Mat. 11:25; Room. 1:22; 1Kōōr. 3:18-20

1:21 Room. 1:19-20

1:22 Mat. 12:38; Yoowa. 2:11; 4:48; 6:30; Yēyuut. 17:18, 32

1:23 Kala. 3:1; 5:11

1:25 2Kōōr. 13:4

1:28 Luuka 1:51-53; Room. 12:16; Yāāk. 2:5

1:29 Ēfēēs. 2:9

†1:31 Cherem. 9:24

1:31 1Kōōr. 1:29; 4:7; 2Kōōr. 1:12; 10:17; 11:30; 12:5; Ēfēēs. 2:9