10
Kinyōōr ꞉Kōrnēēlyō ng'oong'uutyēēt
Kimii ꞉chiito ake *kiriinkēētaab Kayisareeya nyēē /kikēēkuurēē Kōrnēēlyō. Ki kāāntōōyiintēētaab lukēētaab booryēēt ꞉chiichi nyēbo lukēēt nyēē /kikēēkuurē kule Itaalya. Kikiikōōnēmchi keey ꞉Kōrnēēlyō āk biikaab kanyii tukul Yēyiin kuchurta. Kiikooytooy tukuuk ām mooyēēt nyēē lēēl, kōōkoochinē Yuutayeek choo kiyēmē /kēēyēētyēēchi. Kisooyē Yēyiin kibtaman. Yēyuut. 27:1, 3
Nto mii bēsyēēt ake, yēē ki asiistaab sokool nyēbo bēēt, kuchōōnchi ꞉ng'oong'uutyēēt Kōrnēēlyō. Kikas *malayikeet ake nyēē kikuurchi inee kule, “Kōrnēēlyō!” Yēyuut. 3:1 Kiirōōtoot ꞉Kōrnēēlyō malayikaanaa nyēē kāmuy, nto mii yoo, kōōyēn kule, “Wōōy.” Kumwoochi ꞉malayikaanaa kule, “Kookuchamta ꞉Yēyiin wōlēē isooytooy āk wōlēē imiitē iyēētyēēchintooy bānoonik ām tukuuk choo ikoochinē. Kunyi, iyooktē biiko kuba ākoy Yooba bokukwēryoon chiito ake nyēē /kēēkuurēē Simōōni nto kaayneet ake ku Bētērō. Mii kaab chiito ake nyēē /kēēkuurēē Simōōni nyēē yēytooy mwēēnik ānkuminyē yēbo tabantaab araarayta.” Yēyuut. 9:43
Yu kāākuwēēchi keey ꞉malayikaanaa, kukuur ꞉Kōrnēēlyō motwoorikyii alak āyēēng' āk chiinyii ake nyēbo komostaab lukēēt nyēē kikiikōōnēmchi keey ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Kimwoochi bichooto kiy ake tukul nyēē kiyeyakay ānkōōyookto kuba Yooba.
Kinyōōr ꞉Bētērō ng'oong'uutyēēt
Yu kāyyēēkunēē, kumakuyit asiistaab lo nyēbo bēēt, kikiikuriik kuyit ꞉bichooto Yooba. Kimii yooto ꞉Bētērō kuloong'tēē nkaasiit kuwēētii kōōto barak wokusooyē. 10 Kyaam ꞉kēmēwuut kut kumach kwaam kiy. Nto /tākēēmii /kēēyēyē āmiik, kuchōōnchi ꞉ng'oong'uutyēēt ānkubootyo ꞉kāāsōōtēywēēk. Yēyuut. 2:17; 22:17 11 Kikas wōliin bo barak kuyootāktōōs /ānkiirēēk ankeet ake nyēē tebees /kukakeenamaan kotootook tukul ang'wan. Mat. 3:16 12 Kimii ankaanaa ꞉tyoong'iik tukul choo bēēsyētēē kērēēnkōōk ang'wan āk tukul choo ichuutootēē keey ng'wēny āk mbo nkicheek tāriitēk. 13 /Kēēkuurchi kule, “Bētērō, ibakach tyoong'iichoo ankii-am.” 14 Kukētyi ꞉Bētērō kule, “Mokoryoontēēt, kubooyiit man, acha. Ntēē manaa-am bēsyēēt ake kiy nto tukuuk chēē mā *lubkoobēch.” Laawi. 11:1-47; Ēsēk. 4:14 15 /Kēēmwoochi kule, “‑Mēēkuur kiy ake tukul nyēē kiyēyē ꞉Yēyiin kutililiit kule mā lubkoob.” Māārkō 7:15 16 Kiyeyakay kuu nyooto areet sōmōk, nto mii yoo, /keesar ankaanaa areet akeenke kooyeey barak.
17 Kumii ꞉Bētērō tākōōlātē kiyēē kiibooru ꞉ng'oong'uutyoonoo, kunyōōr ꞉bichoo /kikiiyooku kaytaab chiichoo /kikēēkuurēē Simōōni. Kiiyyoong'iis yēbo oreetaab tuuyta 18 ānkukuurso nto yityo kuteeb chiito ake nyēē /kikēēkuurēē Bētērō. 19 Kutākumiitē ꞉Bētērō kōōsōōtyēēchinē kiyēē kichōōnchi, kumwoochi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin kule, “Simōōni, mii ꞉biiko alake sōmōku kuchēēng'iing'. Yēyuut. 8:29; 10:9-16; 11:12 20 Kunyoo, ing'eetee yuutēyu bo kōōto barak ānkiirēktē ng'wēny. ‑Mēētōmōch, nteenee iwēētē keey bichoo kuuyu anii ꞉nyēē kāāyooku icheek.”
21 Yooto, kurēkto ꞉Bētērō ānkuwokumwoochi bichooto kule, “Anii ꞉nyooto ōmiitē ōchēēng'ē. Kunyi, ōmāchē nee?” 22 Kukētyi ꞉bichooto kule, “Kwēēyookwēēch ꞉Kōrnēēlyō nyoo kāāntōōyiintēētaab lukēētaab booryēēt. Churtaat ꞉chiichoo ānkōōywēyē Yēyiin. Koonyitē ꞉Yuutayeek tukul chiichi. Kōchōōnchi *꞉malayikeet ake ānkumwoochi kule iwē ꞉inyiing' kanyii sukung'eet kukas kiyēē +meemwaay.” 23 Yooto, kutaach ꞉Bētērō bichoo kuyēk tāyēēkyii.
Kiirwooch ꞉Bētērō ām kaab Kōrnēēlyō
Yu kāyyēēkunēē, kuwēēto keey ꞉Bētērō bichooto. Kitas ꞉biikaab Kiriistō alake ām Yooba ankubeeta keey.
24 Nto mii bēsyēēt nyēē kiikēērē, kuyit ꞉inee āk bichoo Kayisareeya. Kimii ꞉Kōrnēēlyō kukānyiisyē kaa ānkikiikukuur tilyōōnuutēk āk chōōrōōnuutēk choo kyoomchiintōōs ꞉tukul.
25 Yu kayit ꞉Bētērō, kutorooch ꞉Kōrnēēlyō kukutunyēē yēbo kērēēnkōōkyii kukākoonyit. 26 Nteenee kumwoochi ꞉Bētērō kule, “Ng'eet, nto yu akerkeeye ꞉anii āk chii ake tukul.” Yēyuut. 14:13-15; Ng'oong'. 19:10 27 Kyaamaat ꞉Bētērō āk Kōrnēēlyō lōkōōy kumii kubēētii tukwaay kō. Yu kayit kō, kunyōōr biiko chēē chaang'. 28 Yooto, kumwoochi ꞉Bētērō bichooto kule, “Ābērē ōnkētē ꞉akweek kule ‑/mākēēchāmu ām kiruutēkyoo kule kuyēmo ꞉Yuutāyiintō āk biiko chēē mā Yuutayeek. Nteenee kāākōōboorwoo ꞉Yēyiin kule māyēmāktōōs ākuur chii ake tukul kule mā tiliil. Yēyuut. 10:15; Kala. 2:12 29 Kunyoo, yoo /kibokēēkuuroo, āchōō nyēē mānāātōmōch. Kunyi ii, nee ꞉nyēē kēēkuurchoo?”
30 Kukētyi ꞉Kōrnēēlyō Bētērō kule, “Ām bēsyōōsyēk ang'wan choo kookukeeyta, āmiitē āsooyē ām kanyuu ām āsiiswēk chēē wuu chuutēchu, ku asiistaab sokool nyēbo bēēt, chokōōyyoonyēē ꞉chiito ake taayeenyuu nyēē boonto sirooy chēē ilēkēchēēchtōōs. Luuka 24:4; Yēyuut. 3:1; 1:10 31 Kikuuro ꞉chiichoo kule, ‘Kōrnēēlyō, kaakukas ꞉Yēyiin wōlēē isooytooy ankaakukas wōlēē iyēētyēēchintooy choo bānoon. 32 Kunyoo, iyooktē biiko alak kuba Yooba bokukuur chiito ake nyēē /kēēkuurēē Simōōni, nto Bētērō ām kaayneet ake. Kōruutoochi ꞉inee chiito ake nyēē /kēēkuurē kule Simōōni nyēē yēytooy mwēēnik. Minyē ꞉chiichoo tabantaab araarayta.’ 33 Kwāāyooku /kēēkuuriing' areet akeenke. Kunyi, karaam yu kēēchōō. Kēēmiitē ꞉tukul yu ām taayeetaab Yēyiin kēēmāchē kēēyēbchi yiit kiy ake tukul nyēē kōōkumwoowuung' ꞉Yēyiin kule i-āmwēēch.”
34 Yooto, kutoow ꞉Bētērō kumwooy kule, “Kāānkēt ra kule ākoo ‑mēēnkwēlē ꞉Yēyiin chii ake tukul. Māchāmē alak kusiir alak. Room. 2:11; Kala. 2:6; Ēfēēs. 6:9; Kolos. 3:25; Yāāk. 2:1; 1Bēt. 1:17 35 Nteenee chāmē ꞉Yēyiin biikaab yēēmēēt ake tukul choo iywēyē inee ānkuyēyē kiy nyēbo man. 36 Kiiyookyi ꞉Yēyiin biikaab Isrāyēēl lōkōōywēk chēē kāroomēch kurubta keey āk kaalyeet kubununēē Yēēsu *Kiriistō nyoo bāwu kiy ake tukul. Luuka 2:14; Room. 3:25-26; 5:1; 2Kōōr. 5:18-20; Ēfēēs. 2:14-17; Kolos. 1:20
37 Ābērē ōnkētē kiyēē kiikuyeyakay ām kōōrēētaab Yuutayeek kutoowunēē Kalilaaya, yu kātoow ꞉Yoowaana kwaamta ng'aleekaab batisaneet. Luuka 4:44 38 Ānkāābērē kyookas kule king'oobchi ꞉Yēyiin Yēēsu nyēbo Nāāsārēēt Tāmirmiryēēnyii āk kāāmuukēywēēk. Kyōōnkēt oob kule kiwēēsyētootēē yēēmōōsyēk kuyēyootē tukuuk chēē kāroomēch? Kiityooktooy mbo chēē kikiikōōtiiny ꞉Kibrōkōsyoontēēt. Kiyēyē chooto tukul, kuuyu kiboonto kāāmuukēy kukwaanee wōlēē mii ꞉Yēyiin. Luuka 4:18; 13:16; Yoowa. 3:2
39 Kikeekasee ꞉acheek koonyekyoo kiy ake tukul nyēē kiyēyē ꞉Yēēsu ām kōōrēētaab Yuutayeek āk mbo ām Yēērusālēēm. /Kikēēwuuytoochi Yēēsu kēētit /ankeebakach. Yēyuut. 1:8 40 Nteenee kiing'eetee ꞉Yēyiin meet ām bēsyēētaab sōmōk kuchakee /kakeebakachee ankuyey kukas ꞉biiko. 41 Mēēbērē kikas ꞉biiko tukul, nteenee kikeekas ꞉acheek choo kikiisimkukweyeech ꞉Yēyiin choo kikyoomiisyootē āk inee yooto kikiikung'eetee meet. Luuka 24:41-43 42 Kiikāloonwēēch kule kyoomchinootē biiko ānkiiboorchinootē kule inee ꞉nyooto kiikukwey ꞉Yēyiin nyēē mākōōtiilchi choo sobtōōs āk choo kiikubēk ng'aleek. Yoowa. 5:22; Yēyuut. 17:31; Room. 14:9; 2Kōōr. 5:10; 2Tēm. 4:1; 1Bēt. 4:5 43 Yēēsu nyiitēnyi ꞉nyooto ng'āloolēē *꞉wōōrkooyikaab Yēyiin tukul, yoo mwooyē kule chii ake tukul nyoo kēēyēnchi +/mākēēnyōōchi kaat ām choolwookātēēnyii.” Isa. 53:11; Cherem. 31:31-34; Luuka 1:77; 24:44; Yēyuut. 13:38; 26:18
44 Kutākumii ꞉Bētērō kōōrwoochē, kōōsuuchi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin chii ake tukul nyēē kiyēbchi yiit ng'aleechaa. 45-46 Kutoow ꞉bichoo kung'alaal kuutuweek chēē kimēēnkētē kōōkoostooy Yēyiin. Yu kakas ꞉Yuutayeek choo kikwoontooy keey Bētērō chēē kikiikōōyēnchi Yēyiin kule /kikēēng'oobchi Tāmirmiryēētaab Yēyiin mbo biiko chēē mā Yuutayeek, koolat.
Yooto, kumwoochi ꞉Bētērō kule, Yēyuut. 2:4; 8:15-17; 19:6 Yēyuut. 2:4, 11, 33; 19:6; 1Kōōr. 14:2-6 47 “Nee ꞉nyēē tākukērēktooy bichu /keebatisanee bēēko? Ntēē kāākunyōōr ꞉nkicheek Tāmirmiryēētaab Yēyiin kuu yoo kikēēnyōōru ꞉acheek!” Yēyuut. 2:38-39 48 Yooto, kumwooy ꞉Bētērō kule /keebatisan bichoo ām kaayneetaab Yēēsu *Kiriistō. Kisaaysaay ꞉bichoo Bētērō kule tākōōbuurto keey icheek ām bēsyōōsyēk chēē ng'ēri.

10:2 Yēyuut. 27:1, 3

10:3 Yēyuut. 3:1

10:6 Yēyuut. 9:43

10:10 Yēyuut. 2:17; 22:17

10:11 Mat. 3:16

10:14 Laawi. 11:1-47; Ēsēk. 4:14

10:15 Māārkō 7:15

10:19 Yēyuut. 8:29; 10:9-16; 11:12

10:26 Yēyuut. 14:13-15; Ng'oong'. 19:10

10:28 Yēyuut. 10:15; Kala. 2:12

10:30 Luuka 24:4; Yēyuut. 3:1; 1:10

10:34 Room. 2:11; Kala. 2:6; Ēfēēs. 6:9; Kolos. 3:25; Yāāk. 2:1; 1Bēt. 1:17

10:36 Luuka 2:14; Room. 3:25-26; 5:1; 2Kōōr. 5:18-20; Ēfēēs. 2:14-17; Kolos. 1:20

10:37 Luuka 4:44

10:38 Luuka 4:18; 13:16; Yoowa. 3:2

10:39 Yēyuut. 1:8

10:41 Luuka 24:41-43

10:42 Yoowa. 5:22; Yēyuut. 17:31; Room. 14:9; 2Kōōr. 5:10; 2Tēm. 4:1; 1Bēt. 4:5

10:43 Isa. 53:11; Cherem. 31:31-34; Luuka 1:77; 24:44; Yēyuut. 13:38; 26:18

10:45-46 Yēyuut. 2:4; 8:15-17; 19:6

10:45-46 Yēyuut. 2:4, 11, 33; 19:6; 1Kōōr. 14:2-6

10:47 Yēyuut. 2:38-39