3
Yoowaana, yēytooyiintēētaab kēēltaab Yēēsu
(Mataayo 3:1-12; Māārkō 1:1-8; Yoowaana 1:19-28)
Ki kēnyiitaab taman āk muut kubāytooy ꞉Tibēēryō kōōrēētaab Rooma kumukuul. Ām bēsyōōsyēchooto, kibāytooy ꞉Bōōntyō *Bilaato yēēmēētaab Yuuteeya, kubāytooy *꞉Ērōōtē Antibaas* Ērōōtē nyiitēnyi ku wēritaab Ērōōtē nyoo kimwooytooy /keebakach wēēriik. yēēmēētaab Kalilaaya, nto ng'eetaabkaamet Filibō, kubāytooy ꞉nyoo yēēmōōsyēk āyēēng': nyēbo Itureeya ākoo nyēbo Traakoniit. Kibāytooy ꞉Lusaannya yēēmēētaab Abileen. Nto mbo *kibkōrōs chēē wōōyēch ām bēsyōōsyēchooto ku *Anaas ākoo *Kayaafa. Ki yooto mbo yēē kiiyookyinē ꞉Yēyiin Yoowaana Araab Sekaryaa lōkōōywēk kumii suurkwēēn. Luuka 1:80 Kunyoo, kyaamtaatee ꞉Yoowaana lōkōōywēk biitōōsyēk tukwaay chēbo āynēētaab Yoortaan kumwoochinootē biiko kuweeksee miyootyēēt nyoo kiikuyey /ankeebatisan sukunyōōchi ꞉Yēyiin kaat. Luuka 24:47; Yēyuut. 13:24; 19:4 Kiityiich kuu yoo siraat ām kitaabuutaab *wōōrkooyoontēētaab Yēyiin *Isaaya kule,
“Miitē ꞉chiito ake kukuuru ām kōōr nyēē suurkwēēn kule,
‘Oyeyte keey,
ānkōōbāroochi Mokoryoontēēt kēēlto.
/Keeyeb tulōōntōōk
/ānkēēsisinēē tuybēyōōsyēk.
/Keechuul kēēlwookik choo moosootiin
/ānkiirōōr choo sing'iirēch.
Māchāktōōs ꞉biiko tukul kōōnkētē kule
māchē ꞉Yēyiin kooraraach icheek.’ ” Isaaya 40:3-5
Kimwoochi ꞉Yoowaana biiko chēē kimāchē /keebatisan kule, “Ng'oomng'ookichu! Ng'oo ꞉nyēē kāmwoowook ōmwēyēē ng'woonintaab Yēyiin nyoo mākuchōōnchook? Mat. 3:7; Luuka 21:5-36 Ōboorunēē yēyuutēkwook kule kooweeksee miyootyēēt, āmōōkwērtē keey ōmwooyē kule, ‘Ntēē kēēbooyē Abraam.’ Āmwoowook man kule imuuchē ꞉Yēyiin kuyey rwoontōōchu kuyēk lōkōkaab *Abraam. Ibooru ‘lōkōkaab Abraam’ biiko chēē kāsyinē Yēyiin kuu Abraam. Mat. 3:9; Luuka 13:16; 19:9; Yoowa. 8:33-47; Room. 4:12, 16-17; Kala. 3:7, 29 Itōrōōroot ꞉āywēēt. Kunyi, keet ake tukul nyoo kamayey lokoyeek chēē kāroomēch, /kiiluultooy /ānkēētōōrchi ma.” Mat. 7:19
10 Kuteebee ꞉biiko Yoowaana kule, “Kiy nee ꞉nyēē +mākiiboorunēē kule kookeebakaakte miyootyēēt?” 11 Kumwoochi ꞉Yoowaana kule, “Yoo boonto ꞉chii sirooy āyēēng', kubchēchi nyoo mātinyē sira. Nyoo boonto āmiik, kubchēchi nkinee nyoo mātinyē.”
12 Kikwa ꞉nkicheek kāāruruukikaab *syuuruut kumāchē kule /keebatisan ānkumwoochi Yoowaana kule, “Kāānēētiintēēt! Nto nkacheek, mākwēēch kule kēēyēyē nee?” 13 Kukētyi ꞉Yoowaana kule, “Boosaan ōtāsyinē laatit ake barak ām syuuruut nyoo /kikiitiilwook kule ōruruuchēē biiko.”
14 Kukwa ꞉nkicheek chēē riibē tāloosyēēt ankuteebee kule, “Nto nkacheek, mākwēēch keeyey nee?” Kukētyi ꞉Yoowaana kule, “‑Mōō-āmchi chii ng'ōōki ām kiyēē manaayey, āmōōsāsunēē chii tukuukyii. Oteeree beesaanik choo /kēēkwēwook ām yiisyēēng'woong'.”
15 Kikānyoonu ꞉chii ake tukul kuyit *꞉Kāārārookiintēēt ām lēēkitō. Kyoomē mēt kumwooyē kule, “Ara nyuun Kāārārookiintēēt ku Yoowaana?” 16 Kumwooy ꞉Yoowaana kule, “Ābātisānēēnook ꞉anii bēēko baateey, nteenee mākuchō ꞉chiito nyēē boonto kāāmuukēywēēk kubiira, nyēē ‑māāyēmē mbo ārēēkyi kwēyōōnik. +Machokubatisaneenaak ꞉inee Tāmirmiryēētaab Yēyiin āk maata. Yoowa. 1:26-27, 33; Luuka 4:18; Yēyuut. 1:5; 2:3; 11:16; 13:25; 19:2-4 17 Machokuseesta mōōrōryēēk kung'ēt ꞉nkoonuuk ankubeelee mōōrōryēēchoo maataab kibchuulyo. Nto nkoonuuk, kukonoree choo chookē.”
18 Kitas taay ꞉Yoowaana kwoomchinē biiko lōkōōywēk chēē kāroomēch ānkōōkāloonchinē kutayee keey ng'ōōki.
19 Kiiburyoong'to ꞉Yoowaana Bāytooyiintēēt *Ērōōtē kuuyu kyoobuch ng'eetaabkaamet kōōnēmunēē koorkēēnyii Erootyaa. Kiiburyoong'to mbo subak kubo ng'al alak chēē chaang' chēē miyootēch. 20 Yooto, kunam ꞉Ērōōtē ankukerta kō. Kiinyikiis ꞉ng'ālyoontooni miyootyēētaab Ērōōtē miisin. Māārkō 6:17-18
/Kikeebatisanee Yēēsu bēēko āk Tāmirmiryēēt
(Mataayo 3:13-17; Māārkō 1:9-11)
21 Yu kitākubātisāniisyootē ꞉Yoowaana, kuchō ꞉nkinee Yēēsu /ankeebatisan. Nto kumii ꞉Yēēsu kusooyē Yēyiin, kuyaatakay ꞉kibkōōnkōy Mat. 3:16; Luuka 5:16 22 ānkurēkyi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin nyēē wuu chēēbtuukē. Kukuur ꞉Yēyiin ām barak kule, “Inyiing' lakwanyuu nyēē āchāmē ānkāāng'ērēkyinē.” Mat. 3:17; Luuka 4:18
Siintaaryeet wōlēē kichōōnēē ꞉Yēēsu
(Mataayo 1:1-17)
23 Kitinyē ꞉Yēēsu kēnyiisyēk chēē kimāchē kukēēytēē sosom kutoowu yiisyēēnyii. Kikuurē ꞉biiko Yēēsu kule araab Yōōsēēf ānkoo kimābo Yōōsēēf. Kichōōnēē kōōtaab Ēēli. Toowu. 41:46; Kāāyiit. 4:3; 2Sām. 5:4 24 Ēēli nyoo ki araab Maatat. Maatat araab Laawi, Laawi nyoo ki araab Mēlki, Mēlki nyoo kibo Yanaay, Yanaay nyoo ki araab Yōōsēēf. 25 Yōōsēēf araab Matatyaa nyoo ki araab Āmōōs. Kibo ꞉Āmōōs Nāwuum nyoo ki araab Ēsli, Ēsli araab Nakaay. 26 Nakaay araab Mayaat nyoo ki araab Matatyaa araab Sēmēyiin nyoo kibo Yōōsēk. Kibo ꞉Yōōsēk Yoota 27 nyoo ki araab Yowanaan nyoo ki araab Reesa, nyoo kibo Sērubābēēl, araab Syeeltyeel nyoo kibo Nēēri. 28 Kibo ꞉Nēēri Mēlki, nyoo ki araab Aati, nyoo kibo Koosam araab 29 Eer nyoo kibo Chooswa araab Elyeeser, nyoo kibo Yōōriim, nyoo ki araab Maatat. Kibo ꞉Maatat Laawi, 30 nyoo ki araab Simiyōōn nyoo kibo Yuuta, Yuuta araab Yōōsēēf nyoo kibo Yoonam araab Elyaakim. 31 Elyaakim araab Meleeya nyoo kibo Meena, Meena nyoo ki araab Mataata. Kibo ꞉Mataata Naasan, nyoo ki araab Tāwuti. 2Sām. 5:14 32 Tāwuti nyoo kibo Yēēsē araab Ōbēēt nyoo ki kwaan ku Boowaas, Boowaas araab Sālmōōn nyoo kibo Nāāsyōōn, 33 nyoo ki araab Aminataab, nyoo ki araab Raam nyoo ki araab Ēsrōōn nyoo ki kwaan ku Bērēēs, nyoo kibo Yuuta. Ruut 4:18-22; 1Tēt. 2:1-14 34 Kibo ꞉Yuuta Yāākōbō nyoo ki araab Isaka nyoo kibo *Abraam araab Teera. Kibo ꞉Teera Nayoor, 35 nyoo ki araab Sēruk, Sēruk araab Rēēwu nyoo kibo Belek nyoo ki kwaan ku Eber araab Syeela. 36 Kibo ꞉Syeela Kaynaan nyoo ki araab Arfaksaat, araab Syēēm, nyoo kibo Noowa. Kwaaniitaab Noowa ku Lameek, 37 nyoo ki araab Metuseela araab Enok nyoo kibo Chāārēēt araab Maalaleel nyoo kibo Kaynaan. 38 Kibo ꞉Kaynaan Ēnōs nyoo ki araab Sēēt. Kibo ꞉Sēēt Aatam, nyoo kiyēyē ꞉Yēyiin. Toowu. 5:1-32; 11:10-20; 25:19-26; 29:35

*3:1 Ērōōtē nyiitēnyi ku wēritaab Ērōōtē nyoo kimwooytooy /keebakach wēēriik.

3:2 Luuka 1:80

3:3 Luuka 24:47; Yēyuut. 13:24; 19:4

3:6 Isaaya 40:3-5

3:7 Mat. 3:7; Luuka 21:5-36

3:8 Ibooru ‘lōkōkaab Abraam’ biiko chēē kāsyinē Yēyiin kuu Abraam.

3:8 Mat. 3:9; Luuka 13:16; 19:9; Yoowa. 8:33-47; Room. 4:12, 16-17; Kala. 3:7, 29

3:9 Mat. 7:19

3:16 Yoowa. 1:26-27, 33; Luuka 4:18; Yēyuut. 1:5; 2:3; 11:16; 13:25; 19:2-4

3:20 Māārkō 6:17-18

3:21 Mat. 3:16; Luuka 5:16

3:22 Mat. 3:17; Luuka 4:18

3:23 Toowu. 41:46; Kāāyiit. 4:3; 2Sām. 5:4

3:31 2Sām. 5:14

3:33 Ruut 4:18-22; 1Tēt. 2:1-14

3:38 Toowu. 5:1-32; 11:10-20; 25:19-26; 29:35