Pilati yã́kpalɛkɛa ń Yesuo
23
(Mat 27.11-31, Maa 15.1-20, Zãa 18.28-19.16)
1 Ɔ̃ aa fɛ̀lɛ ḿpii, aa gɛ̀aànↄ Pilati aɛ.
2 Aalɛ mↄ́ ń aà yã́o aa mɛ̀: Wa gbɛ̃́ɛ bee è, àlɛ gudɛkɛ wá bùsuuɛ, àlɛ gínɛ́ wà falubↄ Sezaaɛ, mɛ́ à azĩa dìlɛ Mɛsii ũ, kía ũ.
3 Ɔ̃ Pilati aà là à mɛ̀: Yudaↄ kían n ũa? A wèwà à mɛ̀: Ɔ̃mɛ dↄ n lɛ́u we.
4 Ɔ̃ Pilati ò sa'onkiaↄ ń dasi pↄ́ kú weↄnɛ: Mi tàae'e gbɛ̃́piwao.
5 Ɔ̃ aa giiyèwà aa mɛ̀: Ìↄ tɛ́kpa gbɛ̃́ↄgu a yãdaanɛ́ guu Yude bùsuu píiɛ. A dàalɛ Galileɛ, ↄ̃ à gɛ̀ kàiò la sa.
6 Kɛ́ Pilati mà màa, ↄ̃ à gbɛ̃́ↄ là tó Galile gbɛ̃́n aà ũ.
7 Kɛ́ a dↄ̃̀ à bↄ̀ Elodi bùsuuɛ, mɛ́ Elodipi ku Yelusalɛũ zĩbeezĩ, ↄ̃ à aà gbàɛwà.
8 Kɛ́ Elodi Yesu è, ↄ̃ aà pↄ kɛ̀na maamaa, asa à aà bao màɛ, mɛ́ a ye wɛsiaàlɛ à gɛ̃̀gɛ̃. Aà wɛ́ dↄ Yesu dabudabukɛa eai.
9 À yã́ↄ làlawà dasi, ↄ̃ Yesu i a kee wewào.
10 Sa'onkiaↄ ń Mↄizi ikoyãdanɛdeↄ zɛa we, aalɛ mↄ́ ń aà yã́o pãsĩpãsĩ.
11 Elodi ń a sosaↄ sakà Yesugu, aa aà láanikɛ̀ aa ula tↄde dàɛ̀, ↄ̃ à ɛ̀a aà gbàɛ Pilatiwa.
12 Zĩbeezĩ Elodi ń Pilatio kɛ̀ na, asa aa ĩ́ikũa ń kↄ̃o yãaɛ.
13 Pilati sa'onkiaↄ ń gbãadeↄ ń gbɛ̃́ kĩniↄ kã̀aa píi,
14 a ònɛ́: A mↄmɛɛ ń gbɛ̃́ɛ beeo a mɛ̀ gudɛnaɛ. Ma aà làla á wáa yã́ pↄ́ á dↄ̀dↄwàↄ musu, mi e à tàaee kɛ̀o.
15 Màa Elodi i eo sↄ̃, asa à ɛ̀a aà gbàɛwáɛ. À gwa, i yãe kɛ à kà mà aà dɛo.
16-17 Má tó wà aà swã́gaga, mí aà gbaɛ.
18 Ɔ̃ aa wiilɛ̀ ḿpii sãnu aa mɛ̀: Gbɛ̃́pi dɛ! Balaba kɛ̃́wɛ̃ɛ!
19 Wà Balabapi dàkpɛu bↄa gbãadeↄ kpɛ ń gbɛ̃dɛao yã́iɛ.
20 Pilati ye Yesu gbaɛ, ↄ̃ à gbɛ̃́ↄ laai sìsi a kĩ́i.
21 Ɔ̃ aa ɛ̀a wiilɛ̀ aa mɛ̀: Ǹ aà páliwa! Ǹ aà páliwa!
22 A gɛ̃n àaↄ̃de Pilati ònɛ́: Bↄ́ dàa a kɛ̀i? Mi tàae pↄ́ kà wà aà dɛ ewào. Má tó wà aà swã́gaga, mí aà gbaɛ.
23 Ɔ̃ aa dìdiwà, aalɛ gbɛawà ń wii gbãao aà aà páliwa. Ɔ̃ an zↄakaa tò an yã́ blè.
24 Ɔ̃ Pilati dìlɛ wà kɛ lá aa gbɛ̀awawa.
25 Gbɛ̃́ pↄ́ wa dàkpɛu bↄa gbãadeↄ kpɛ ń gbɛ̃dɛao yã́i pↄ́ wa gbɛ̀api ↄ̃ a kɛ̃̀nɛ́, ↄ̃ à Yesu kpà gai lá aa yeiwa.
Yesu gaa
(Mat 27.32-56, Maa 15.21-41, Zãa 19.17-30)
26 Kɛ́ wàlɛ gɛaànↄ, wà dà Silɛni gbɛ̃́ Simↄↄlɛ, àlɛ su ń buao, ↄ̃ wà aà kũ̀ wà lipãakↄ̃a dìɛ̀ aàↄ tɛò Yesuzi.
27 Bíla bↄ̀ tɛaàzi ń nↄɛ pↄ́ aalɛ ↄ́ↄlↄ aalɛ ńzĩa gbɛ̃gbɛ̃ↄ.
28 Yesu lìli aɛdↄ̀má à mɛ̀: Yelusalɛũ nↄɛↄ, ásu ↄ́ↄlↄ ma yã́io. À ↄ́ↄlↄ ázĩa yã́i ń á nɛ́ↄ.
29 Asa a gↄↄ lɛ́ mↄ́ kɛ́ wa o: Báaadeↄn fĩi pↄ́ aai nɛ'io mɛ́ nɛ́ i yↄ̃́ mimáoↄ ũ.
30 Gↄↄbeezĩ
wa o gbɛsiↄnɛ aa lɛ́lɛ simá,
wa o sĩ̀sĩↄnɛ aa kúńla.
31 Asa lá wàlɛ yã́ɛ taa kɛ ń lí bùsuo, lí gii pↄ́ aↄ dɛai?
32 Wàlɛ gɛ́ ń dàakɛn plaeↄ lↄ, kɛ́ wà ń dɛdɛ ń Yesuo sãnu.
33 Kɛ́ aa kà gu pↄ́ wì mɛ Mitↄↄnagu, ↄ̃ aa aà pàliwa we ń dàakɛnapiↄ, ado aà ↄplaai, ado ↄzɛɛi.
34 Ɔ̃ Yesu mɛ̀: Baa, sùuukɛńnↄ, asa aa dↄ̃ lá wàlɛ kɛo. Ɔ̃ wà tɛ́lɛpà wà aà pↄkasaↄ kpaalɛ̀okↄ̃ɛ.
35 Gbɛ̃́ↄ zɛa we, aalɛ gwa, mɛ́ Yuda gbãadeↄ lɛ́ lɛsuikɛkɛwà aa mɛ̀: À dãↄ suabà. Tó Mɛsii pↄ́ Lua dìlɛn aà ũ, aà azĩa suabae!
36 Sosaↄ lɛ́ aà kɛ pↄ́ↄpↄↄ lↄ. Ɔ̃ aa sↄ̃̀aàzi aa vɛ̃ɛ kũ̀ma dↄ̀ɛ̀
37 aa mɛ̀: Tó Yudaↄ kían n ũ, ǹ nzĩa suaba.
38 Seelae naa aà mia à mɛ̀:
Yudaↄ kían kɛ!
39 Dàakɛna pↄ́ looa líwapiↄ do dↄ́ɛnnↄyã'òɛ̀ à mɛ̀: Mɛsiin n ũo lò? Ǹ nzĩa suaba ń wápiↄ sãnu.
40 Ɔ̃ aà gbɛ̃do gìɛ̀ à mɛ̀: Ńlɛ vĩakɛ Luaɛ seoa? Yã doũ mɛ́ zↄ̃lɛwá.
41 Wápiↄ, à kↄ̃sìwanↄ màaɛ, asa pↄ́ pↄ́ wá tↄ̃̀ mɛ́ bↄ̀lɛwɛ̃ɛ, ãma dee i yãe kɛo.
42 Ɔ̃ à mɛ̀: Yesu, tó n mↄ kía ũ, to ma yã́ àↄ dↄngu.
43 Ɔ̃ a wèwà à mɛ̀: Sĩana málɛ onɛ, za gbã ńyↄ̃ↄ kumanↄ àizãna guu.
44 Kɛ́ ĩatɛ̃ kà minanguo, a biia zɛ̀, ↄ̃ bùsupi siakũ̀ píi e aua gɛ̀ pìlaò.
45 Zwãa pↄ́ daa Lua kpɛ́u kɛ̃̀ a guo.
46 Yesu wiilɛ̀ gbã́ugbãu à mɛ̀: Baa, ma a nisĩna nànɛ n ↄzĩɛ. Kɛ́ a ò màa, ↄ̃ à tà.
47 Kɛ́ sosaↄ gbɛ̃zↄ̃ↄ yã́ pↄ́ kɛ̀pi è, à Lua sáaukpà à mɛ̀: Gbɛ̃́piá gbɛ̃maaɛ sĩana.
48 Bíla pↄ́ aa mↄ̀ wà kã̀aa yã́pi gwaa yã́iↄ, kɛ́ aa yã́ pↄ́ kɛ̀ↄ è, aa ɛ̀a tà, aalɛ ńzĩa gbɛ̃gbɛ̃.
49 Yesu gbɛ̃́ dↄ̃aↄ ń nↄɛ pↄ́ tɛaàzi za Galileↄ píi zɛ kãaa, aalɛ yã́piↄ gwa.
Yesu vĩa
(Mat 27.57-61, Maa 15.42-47, Zãa 19.38-42)
50 Gↄ̃ɛe ku aà tↄ́n Yosɛfu. Yuda gbãadeↄ doɛ. Gbɛ̃maaɛ, mɛ́ luayãmanaɛ.
51 Aà lɛ́ kú yã́ pↄ́ a gbɛ̃́ↄ zɛ̀ ń a kɛaopi guuo. Yudaↄ wɛ̃́lɛ Alimate gbɛ̃́ɛ, aà wɛ́ dↄ kpala pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́ii.
52 À gɛ̀ Pilati kĩ́i à Yesu gɛ gbɛ̀awà.
53 Ɔ̃ a bùa à bàabaa fĩ̀fĩwà à aà dà gbɛ̀'ɛ pↄ́ wa sↄ̀ mia ũ guu. Wi gbɛ̃e dau we yãao.
54 Gↄↄpiá ãsↄ̃adazĩɛ, kã́mabogↄↄ lɛ́ ká.
55 Nↄɛ pↄ́ aa tɛ Yesuzi za Galileↄ tɛ Yosɛfupi kpɛ, aa mia'ɛpi è ń lá à Yesu gɛ dìlɛuo.
56 Ɔ̃ aa tà gɛ̀ nísi gĩnana ń tulaletiↄ sↄukɛi. Kã́mabogↄↄzĩ aa kã́mabò lá Lua dìlɛwa.
Yesu bↄa gau
24
(Mat 28.1-10, Maa 16.1-8, Zãa 20.1-10)
1 Ãsↄ̃anɛnzĩ gufɛ̃nɛ ↄ̃ nↄɛpiↄ ɛ̀a gɛ̀ miapi kĩ́i ń nísi gĩnana pↄ́ aa a sↄukɛ̀o.
2 Aa lè gbɛ goa mia'ɛlɛ.
3 Kɛ́ aa gɛ̃̀, aai Dii Yesu gɛ eo.
4 Aa ku bíli guu, ↄ̃ gↄ̃ɛ gbɛ̃ↄn plaeↄ bↄ̀ mↄ̀má pↄkasa tɛkɛaↄ daa.
5 Vĩa ń kṹ, aa ń mi pɛ̀lɛ, ↄ̃ gↄ̃ɛpiↄ ònɛ́: Bↄ́yãi álɛ gbɛ̃́ bɛ̃́ɛ wɛɛlɛ gɛↄ guui?
6 A ku lao, à vù. À to yã́ pↄ́ a òɛ́ gↄↄ pↄ́ a ku Galile dↄágu
7 à mɛ̀, sema wà Gbɛ̃nazĩn Nɛ́ kpá duunkɛnaↄwa, aa aà páliwa, a gↄↄ àaↄ̃de zĩ́ i vu.
8 Ɔ̃ yã́pi dↄ̀ńgu.
9 Bↄa mia kĩ́i aa gɛ̀ yã́pi baokpà aà ìwa gbɛ̃ↄn kuɛdoↄnɛ ń gbɛ̃́ kĩniↄ.
10 Maliama Madelɛni ń Yoanao ń Zaaki da Maliamao ń nↄɛ kĩni pↄ́ aa kúńnↄↄ mɛ́ yã́pi ò zĩnapiↄnɛ.
11 Ɔ̃ nↄɛpiↄ yã́pi kɛ̀nɛ́ lán faai yã́wa, aai sio.
12 Ɔ̃ Piɛɛ fɛ̀lɛ bàalɛ̀ gɛ̀ miapi kĩ́i. Kɛ́ à wɛkpàlɛ miapiu, i pↄe eo, sema bàabaa pↄ́lɛↄ, ↄ̃ à ɛ̀a tà, àlɛ làasookɛ yã́pi aà kũ̀ gbãa.
Ɛmausi zɛ́u
(Maa 16.12-13)
13 Gↄↄ doũpi zĩ́ Yesu ìwa gbɛ̃ↄn plaↄ lɛ́ gɛ́ wɛ̃́lɛ pↄ́ wì mɛ Ɛmausi. Ń Yelusalɛũo à kà kiloo kuɛdo taa.
14 Aalɛ yã́ pↄ́ kɛ̀ píi faai bokↄ̃ɛ,
15 ↄ̃ gↄↄ pↄ́ aalɛ a faaibo, aalɛ a wàaipa, Yesu ń lé, ↄ̃ aa bɛ zɛ́u sãnu.
16 Pↄe kpaanɛ́ ń aà dↄ̃ao.
17 Ɔ̃ à ń lá à mɛ̀: Bↄ́ yã́ álɛ táa'oò ń kↄ̃oi? Ɔ̃ aa zɛ̀, an oo sisia.
18 An gbɛ̃do pↄ́ wì mɛ Keleopa wèwà à mɛ̀: Mɛ́ i kɛ ndo bàasio, gbɛ̃e ku Yelusalɛũ a gi yã́ pↄ́ kɛ̀ gↄↄplaɛa dↄ̃io.
19 Ɔ̃ à ń lá à mɛ̀: Yã́ kpelei? Aa wèwà aa mɛ̀: Yesu Nazalɛti yã́ɛ. Ãnabi zↄ̃ↄɛ. Gbɛ̃́pii dↄ̃ kɛ́ aà yãkɛa ń aà yã'oao bↄ̀ Lua kĩ́iɛ.
20 Ɔ̃ sa'onkiaↄ ń wá gbãadeↄ aà kpàmá, kɛ́ wà yãdaaàla yã́i, wi aà páliwa wà dɛ.
21 Wápiↄ sↄ̃ wálɛ e ↄ̃mɛ a Isailiↄ suaba. Bee kpɛ yã́pi kɛa gↄↄ àaↄ̃den gbã.
22 Ɔ̃ yã́ pↄ́ wá nↄɛeↄ ò bↄ̀ wá saɛ. Kɛ́ aa gɛ̀ aà mia kĩ́i gufɛ̃nɛa,
23 aai aà gɛ e weo. Aa sù aa mɛ̀ malaikaↄ bↄ̀ mↄ̀má, aa ònɛ́ a ku bɛ̃́ɛ.
24 Ɔ̃ wá gbɛ̃eↄ gɛ̀ miapi gwai, aa è lá nↄɛpiↄ ònɛ́wa, a ku weo.
25 Ɔ̃ Yesu ònɛ́: Làasoosaideↄ, ili yã́ pↄ́ ãnabiↄ ò si kpaao.
26 Lua dìlɛ Mɛsii taasikɛ beewa, i gbasa gɛ̃ a gawi guuo lò?
27 Daalɛa Mↄizi láwa e à gɛ̀ pɛ̀ ãnabiↄ pↄ́wa píi, Yesu yã́ pↄ́ kɛ̃a Lua yã́u azĩa yã́ musu bↄↄlɛkɛ̀nɛ́ píi.
28 Kɛ́ aa kãikũ̀ ń wɛ̃́lɛ pↄ́ aalɛ gɛ́uo, Yesu kɛ̀ lá á ye gɛ̃zɛawa.
29 Ɔ̃ aa aà kũ̀kũ aa mɛ̀: Gↄ̃wanↄ la. Oosi kɛ̀, gu lɛ́ gɛ̃kↄ̃u. Ɔ̃ à gɛ̃̀ ua à gↄ̃̀ńnↄ.
30 Gↄↄ pↄ́ àlɛ pↄbleńnↄ, ↄ̃ à pɛ̃ɛ sɛ̀ à báaadàu, ↄ̃ a ɛ̀ a kpàmá.
31 Ɔ̃ an wɛ́ kɛ̃̀ aa aà dↄ̃̀ sa, ↄ̃ aa kùawà.
32 Ɔ̃ aa òkↄ̃ɛ: Kɛ́ àlɛ yã'owɛ̃ɛ zɛ́u, àlɛ Lua yã́ pílokɛ̃wɛ̃ɛ, wá nↄ̀sɛ lɛ́ yáalↄo lé?
33 Ɔ̃ aa fɛ̀lɛ gↄ̃̀ↄ aa ɛ̀a gɛ̀ Yelusalɛũ. Aa aà ìwa gbɛ̃ↄn kuɛdoↄ è kãaaa we ń gbɛ̃́ pↄ́ nàmáↄ
34 aalɛ mɛ: Dii vù sĩanaɛ. À azĩa ↄ̀lↄ Simↄↄɛ.
35 Ɔ̃ gbɛ̃ↄn plapiↄ zɛ́ guu yã́ dàu sìunɛ́ ń lá aa aà dↄ̃̀ gↄↄ pↄ́ à pɛ̃ɛ ɛ̀o.
Yesu azĩa ↄlↄa a ìwaↄnɛ
(Mat 28.16-20, Maa 16.14-20, Zãa 20.19-23, Zĩn 1.6-8)
36 Kɛ́ aalɛ yã́pi o màa, kã́ndo aa aà è zɛa ń guu, ↄ̃ a ònɛ́: Àↄ kú ń aafiao.
37 Ɔ̃ gili gɛ̃̀ńgu, vĩa ń kṹ, aalɛ e gyaade wa è.
38 Ɔ̃ a ònɛ́: Àkɛa á nↄ̀sɛ ↄ̃̀ↄkpài? Àkɛa á kú ń nↄ̀sɛ plaplaoi?
39 À ma ↄↄ gwa ń ma gbáↄ, mámɛ. À ↄkãa à gwa. Gyaade mɛ ge wá vĩ lá a ma eɛwao.
40 Kɛ́ a ò màa, ↄ̃ à a ↄↄ ń a gbáↄ ↄ̀lↄnɛ́.
41 Pↄna guu aa a ɛɛbò, kɛ́ à bↄ̀ ń saɛ yã́i. Ɔ̃ à ń lá à mɛ̀: Pↄblea kua?
42 Ɔ̃ aa kpↄ̀ kpaatɛa kↄ̃̀ↄ kpàwà,
43 ↄ̃ a sò ń wáa.
44 Ɔ̃ a ònɛ́: Yã́ pↄ́ má òɛ́ gↄↄ pↄ́ má kúánↄ mɛ́ kɛ̀. Ma mɛ̀ sema yã́ pↄ́ wa ò ma yã́ musu Mↄizi ikoyã láu ń ãnabiↄ láo ń Soũ láo pa píi.
45 Ɔ̃ à ń nↄ̀sɛ wɛ̃̀nɛ́, kɛ́ aa e yã́ pↄ́ kú lápiↄ guu dↄ̃.
46 A ònɛ́: A kɛ̃a Lua taalau wà mɛ̀, Mɛsii a taasikɛ, a gↄↄ àaↄ̃de zĩ́ i bↄ gau,
47 wi waasokɛ bui píiɛ ń aà tↄ́o daalɛa Yelusalɛũ, kɛ́ aa nↄ̀sɛlilɛ, an duuna i kɛ̃́má.
48 Yã́pi seeladeↄn á ũ.
49 Mapi sↄ̃ má gba pↄ́ ma Mae a lɛgbɛ̃̀ kpã́sãɛ́. Àↄ ku wɛ̃́lɛ guu la e gbãa bↄ luabɛ à kúála.
50 Ɔ̃ Yesu bↄ̀ńnↄ wɛ̃́nkpɛ e Bɛtani saɛ, ↄ̃ à ↄsɛ̀ plapla à báaadàńgu.
51 Kɛ́ àlɛ báaadańgu màa, ↄ̃ à kɛ̃̀má, Lua aà sɛ̀ tàò a kĩ́i.
52 Ɔ̃ aa kùlɛɛ̀, aa ɛ̀a tà Yelusalɛũ ń pↄna zↄ̃ↄo.
53 Aaìↄ ku Lua ua gↄↄpii, aaↄ Lua sáaukpa.
ZÃA
Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ
Yesu Kilisi baona lá mɛ̀n síiↄ̃ↄ guu Zãa láɛ bee mɛ́ adoa. Yesu taasikɛa yã́ bàasi (18-19), yã pↄ́ kú láɛ bee guu doũ ń baona lá kĩniↄo. Ɔ̃mɛ nↄsɛa Kana (2.1-12) yã'ò ń Nikodɛũ gɛa Yesu kĩ́i yã́o (3.1-21) ń Samali nↄɛ yã́o (4.1-12) ń Bɛzata kpáa'okĩi gyãe gbã́gbãa yã́o (5.1-18) ń gbɛ̃́ pↄ́ wa ì vĩ̀a gbã́gbãao (9.1-41) ń yãpãleↄ. I Yesu yãkɛaↄ o dasio, ãma pↄ́ pↄ́ a ò Yesu yãdàdaò gbɛ̃́ↄnɛ maamaaɛ.
Lápi daalɛkĩi (1.1-18) ↄ̀lↄwɛ̃ɛ kɛ́ Yesuá Lua Yã́ pↄ́ ìↄ ku gↄↄpiiɛ, ↄ̃ à gↄ̃̀ gbɛ̃nazĩna ũ a kú ń guu wɛ̃ni ń gupuao ń sĩanao ũ.
Baona láɛ bee kpaalɛa lɛɛ plaɛ, yã́ pↄ́ kɛ̀ zadↄ̃ Yesu kũgↄↄ i kao (2.4) ń yã́ pↄ́ kɛ̀ kɛ́ aà tↄbↄgↄↄ kào (12.23).
E aà gↄↄ àↄ ká (1.19-12.50). Zãa Da'ilɛna dↄ̀aa kɛ̀ Yesupi seelade ũ. Aà ìwaↄ Ãndelee ń Filipio ń Natanaɛlio kɛ̀ seeladeↄ ũ lↄ, yã́ pↄ́ an baade è Yesuwa ↄ̃ à kɛ̀ a seelade ũ. Bee gbɛa à Yesu kpaaũa ń gbɛ̃eↄ yã'ò ń dabudabu mɛ̀n sopla pↄ́ à kɛ̀ seela ũↄ. Dabudabupiↄ mi mɛ́ yã́ ũ. Kɛ́ Zãa yã́ sɛ̃́ia beeↄ ò a làa, à yã́ pↄ́ Yesu ò azĩa yã́ musu kɛ̃̀ (12.37-50).
Kɛ́ Yesu gↄↄ kà (13.1). Yesupi lɛ́ gbɛzã dìlɛ a ìwaↄnɛ lá wì kɛwa (13-16). Bee gbɛa wabikɛa guu i gi taasi pↄ́ a kɛio, ↄ̃ à a ìwa pↄ́ aa gↄ̃ a kpɛↄ nà a Maeɛ a ↄzĩ (17). Ɔ̃ Zãa Yesu kũa yã́ dàu a sìu lá a yã́ kú baona lá kĩniↄ guuwa, lá wà yãdàaàla, wà aà pà lipãakↄ̃awa, ↄ̃ wà aà mia è da gii (18-20). Aà bↄa gau gbɛa à bↄ̀ mↄ̀ Maliama Madelɛni ń a ìwaↄwa, atɛ̃sa Tomaa. Lɛɛ 21 guu à bↄ̀ mↄ̀ a ìwa gbɛ̃ↄn soplaↄwa Tibelia ísida lɛ́.
Lápi láakĩi (20.30-31) Zãa yã́ pↄ́ tò a baona lápi kɛ̃̀ ò, kɛ́ wà e Yesu sí Lua Nɛ́ Mɛsii ũ, wí wɛ̃ni e aà náaikɛa yã́i, asa Lua mɛ́ Yesu zĩ̀, ↄ̃ Yesu mɛ̀ ámɛaa zɛ́ ń wɛ̃nio ń sĩanao ũ (14.6).
Yesu Kilisi mↄa dṹnia guu
1
1 Asĩnizĩ Yã́ kú, Yã́pi kú ń Luao, mɛ́ Yã́piá Luaɛ.
2 A kú ń Luao asĩnizĩ.
3 Lua pↄ́pii kɛ̀ aà sabaiɛ, pↄe ku à kɛ̀ aà saio.
4 Aà guu wɛ̃ni kuu, mɛ́ wɛ̃nipi dɛ gupua ũ gbɛ̃́ↄnɛ.
5 Gupuapi ì bii gusiau, ↄ̃ gusiapi lí e dàao.
6 Lua gbɛ̃e zĩ̀, aà tↄ́n Zãa.
7 À mↄ̀ gupuapi seelade ũ, à aà yã'ò gbɛ̃́ↄnɛ, kɛ́ gbɛ̃́pii e aà náaikɛ a sabai.
8 Aàpi mɛ́ gupuapi ũo, à mↄ̀ gupuapi seelade ũɛ.
9 Gupua sĩande pↄ́ ì gupu gbɛ̃́piiɛ mɛ́ lɛ́ mↄ́ dṹnia guu.
10 A ku dṹnia guu. Baa kɛ́ Lua dṹnia kɛ̀ aà sabai, dṹnia i aà dↄ̃o.
11 À mↄ̀ a bɛ, ↄ̃ aà gbɛ̃́ↄ i aà dilɛo.
12 Gbɛ̃́ pↄ́ zɛ̀aànↄ aa aà náaikɛ̀ↄ sↄ̃, à ń gbá zɛ́ aa gↄ̃̀ Lua nɛ́ↄ ũ.
13 An iapi i bↄ gbɛ̃e au guuo, i bↄ mɛfɛlɛa ge gↄ̃ɛ pↄeã kĩ́io, Lua mɛ́ ń í.
14 Yã́pi gↄ̃̀ gbɛ̃nazĩna ũ, à gↄↄplakɛ̀wanↄ, ↄ̃ wa aà gawi è, Mae Lua Nɛ́ mɛ̀ndona gawiɛ, gbɛ̃kɛ ń sĩanao pɛ̀ɛwà.
15 Zãa mɛ́ aà seelade ũ, à pũ̀na à mɛ̀: Gbɛ̃́ pↄ́ ma aà yã'òn kɛ. Ma mɛ̀ gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ mↄ́ ma gbɛa dɛmala, kɛ́ a ku ma ãa yã́i.
16 Aà gbɛ̃kɛ pɛɛawà guu à gbɛ̃kɛkɛ̀ wá baadeɛ, mɛ́ aà gbɛ̃kɛpi kɛ̀ gbɛ̃kɛ ũ.
17 Lua a ikoyã kpàwɛ̃ɛ Mↄiziwa, à gbɛ̃kɛ ń sĩanao kɛ̀wɛ̃ɛ Yesu Kilisi sabaiɛ.
18 Gbɛ̃e i wɛsi Lualɛ yãao. Lua Nɛ́ mɛ̀ndona pↄ́ kpaa a Maepi kùɛ mɛ́ tò wa aà dↄ̃.
Zãa Da'ilɛna seeladekɛa
(Mat 3.1-17, Maa 1.1-11, Luk 3.1-22)
19 Yuda gbãade pↄ́ kú Yelusalɛũↄ sa'onaeↄ ń Levii buieↄ zĩ̀ Zãawa, ↄ̃ aa aà là aa mɛ̀: Ḿmɛnn déi? Yã́ pↄ́ a ònɛ́n kɛ:
20 A ònɛ́ wásawasa, i yãe ulɛnɛ́o à mɛ̀: Mɛsiin ma ũo.
21 Ɔ̃ aa aà là aa mɛ̀: Dén n ũ sai? Ɛlian n ũa? A wèmá à mɛ̀: Aawo! Ɔ̃ aa ɛ̀a aà là lↄ: Ãnabi zↄ̃ↄn n ũa? A wèmá à mɛ̀: Aawo!
22 Ɔ̃ aa òɛ̀ lↄ: Ḿmɛnn dé sↄ̃i? Owɛ̃ɛ kɛ́ wà e o gbɛ̃́ pↄ́ wá zĩ́ↄnɛ. Kpelewa ńlɛ o nzĩa yã́ musui?
23 Ɔ̃ à mɛ̀: Gbɛ̃́ pↄ́ a lↄↄ dↄ gbáau, àlɛ onɛ́ wà zɛpoo Diiɛn ma ũ, lá ãnabi Isaia a yã'òwa.
24 Gbɛ̃́ pↄ́ wà ń zĩ́piↄ sↄ̃, aa bↄ̀ Falisiↄ kĩ́iɛ.
25 Ɔ̃ aa aà là aa mɛ̀: Lá Mɛsiin n ũo ge Ɛlia ge ãnabi zↄ̃ↄ, bↄ́yãi ńlɛ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛi?
26 Zãa wèmá à mɛ̀: Mi gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ, ãma gbɛ̃e kú á guu, á aà dↄ̃o.
27 Àlɛ mↄ́ ma gbɛa, mi ka kɛ́ mà aà sabala bↄbↄɛ̀o.
28 Yã́pi kɛ̀ Bɛtani pↄ́ kú Yuudɛ̃ baale, gu pↄ́ Zãa lɛ́ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛuɛ.
29 Kɛ́ a gu dↄ̀, Zãa Yesu è àlɛ mↄ́ a kĩ́i, ↄ̃ à mɛ̀: Sã pↄ́ Lua kpà a dṹnia duuna wolon kɛ.
30 Gbɛ̃́pi yã́ má ò yãa ma mɛ̀, gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ mↄ́ ma gbɛa dɛmala, kɛ́ a ku ma ãa yã́i.
31 Má aà dↄ̃ yãao, ãma ma mↄ, málɛ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ, kɛ́ Isailiↄ e aà dↄ̃ yã́iɛ.
32 Zãa mɛ́ aà seelade ũ à mɛ̀: Ma Lua Nisĩna è à bↄ̀ luabɛ à sù lán felenawa à mↄ̀ dìɛ̀.
33 Má aà dↄ̃ yãao. Kɛ́ Lua ma zĩ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛi, a òmɛɛ gbɛ̃́ pↄ́ má è Lua Nisĩna mↄ̀ dìɛ̀, aàpi mɛ́ a gbɛ̃́ↄ da Nisĩnapiu.
34 Ma bee è, ↄ̃ má dɛ aà seelade ũ, ↄ̃mɛ Lua Nɛ́ ũ.
Yesu ìwa sɛ̃́iaↄ
35 Kɛ́ a gu dↄ̀, Zãa ɛ̀a ku we lↄ ń a ìwaↄ gbɛ̃ↄn plao.
36 Kɛ́ à Yesu è àlɛ gɛ̃, à mɛ̀: Sã pↄ́ Lua kpàn we!
37 Kɛ́ ìwa gbɛ̃ↄn plapiↄ yã́pi mà, aa bↄ̀ tɛ Yesuzi.
38 Yesu lìli a è aa tɛazi, ↄ̃ à ń lá à mɛ̀: Bↄ́ á yeii? Aa òɛ̀: N bɛ ku má ni Labi? (Bee mɛ̀ Mɛtulu.)
39 A wèmá à mɛ̀: À mↄ gwa. Ɔ̃ aa gɛ̀ gu pↄ́ a kuu è, ↄ̃ aa gↄ̃̀aànↄ zĩbeezĩ. Oosi mↄ̀ síiↄ̃ zaawa.
40 Gbɛ̃ↄn pla pↄ́ aa Zãa yãmà aa bↄ̀ tɛ Yesuzipiↄ, an gbɛ̃do á Simↄↄ Piɛɛ dãuna Ãndeleeɛ.
41 À gɛ̀ a vĩ̀i Simↄↄ lè gĩa, ↄ̃ a òɛ̀: Wa Mɛsii è. (Bee wì mɛ lↄ Kilisi.)
42 Ɔ̃ à gɛ̀aànↄ Yesupi kĩ́i. Yesu aà gwà soee à mɛ̀: Zãa nɛ́ Simↄↄn n ũ. Wali onɛ sa Piɛɛɛ. (Bee mɛ̀ gbɛ.)
43 Kɛ́ a gu dↄ̀, Yesu ye ta Galile bùsuu, ↄ̃ à kpàaũ ń Filipio. A òɛ̀: Tɛmazi.
44 Filipipiá Ãndelee ń Piɛɛo bɛ wɛ̃́lɛ Bɛsaida gbɛ̃́ɛ.
45 Ɔ̃ Filipi gɛ̀ Natanaɛli lè à mɛ̀: Gbɛ̃́ pↄ́ Mↄizi a yã'ò a ikoyã guu mɛ́ ãnabiↄ a yã'ò lↄ, wa aà è. Yosɛfu nɛ́ Yesuɛ. Nazalɛti gbɛ̃́ɛ.
46 Natanaɛli òɛ̀: Gbɛ̃maa a bↄ Nazalɛtie? Filipi òɛ̀: Mↄ ǹ gwa.
47 Kɛ́ Yesu Natanaɛli è àlɛ mↄ́ a kĩ́i, à aà yã'ò à mɛ̀: Isaili zálalan kɛ, aà nↄ̀sɛ mↄafili vĩo.
48 Ɔ̃ Natanaɛli òɛ̀: Ń ma dↄ̃ má ni? Ɔ̃ Yesu wèwà à mɛ̀: E Filipi àↄ gɛ́ n sísii, ma n e kaadↄɛna gbáu.
49 Ɔ̃ Natanaɛli òɛ̀: Mɛtulu, Lua Nɛ́n n ũ, Isailiↄ Kían n ũ.
50 Yesu òɛ̀: Kɛ́ má ònɛ ma n e kaadↄɛna gbáu, ↄ̃ n ma náaikɛ̀a? Ńyↄ̃ yãzↄ̃ↄ e dɛ kɛ́ beela.
51 À ɛ̀a òɛ̀ lↄ: Sĩana málɛ oɛ́, á luabɛ e wɛ̃a, Lua malaikaↄ i dɛdɛ Gbɛ̃nazĩn Nɛ́wa, aai pilawà.
Nↄsɛa Kana
2
1 A gↄↄ àaↄ̃de zĩ́ wàlɛ nↄsɛ Kana, Galile bùsuu. Yesu da ku we,
2 mɛ́ wà Yesu ń a ìwaↄ sìsi nↄsɛpi guu lↄ.
3 Kɛ́ vɛ̃ɛ kɛ̃̀sã, Yesu da òɛ̀: Aa vɛ̃ɛ vĩ lↄo bɛ.
4 Ɔ̃ Yesu wèwà à mɛ̀: Àkɛa n mↄ ma kĩ́ii? A gↄↄ i kamɛɛ yãao.
5 Ɔ̃ aà da ò zĩkɛnaↄnɛ: Lá a oɛ́ píi à kɛ.
6 Ola ku we mɛ̀n soolo Yudaↄ gbãbↄ'ikabↄↄ ũ. A keeↄ ì í sí litili basiiↄ̃ɛ, a keeↄ basoolo.
7 Ɔ̃ Yesu ò zĩkɛnaↄnɛ: À íka olaɛ beeↄ pai. Ɔ̃ aa ikà ń pai yɛlɛlɛyɛlɛlɛ.
8 Ɔ̃ a ònɛ́: À tↄ gɛò blɛblen dↄaanaɛ sa. Ɔ̃ aa tↄ̀ gɛ̀oɛ̀.
9 Kɛ́ dↄaanapi í lilɛa vɛ̃ɛ ũpi ìɛ, i dↄ̃ gu pↄ́ à bↄ̀uo, ãma zĩkɛna pↄ́ aa ípi tↄ̀ↄ dↄ̃. Ɔ̃ dↄaanapi nↄde sìsi
10 a òɛ̀: Vɛ̃ɛ na ↄ̃ wì kpámá gĩa. Gↄↄ pↄ́ í zↄ̃̀lɛmá, ↄ̃ wì mↄ́ ń a ĩ́io sa. Mpi sↄ̃ n vɛ̃ɛ na tò gbɛzã.
11 Yesu dabudabu sɛ̃́ia bee kɛ̀ Kana, Galile bùsuuɛ. À tↄbↄ̀, ↄ̃ aà ìwaↄ aà náaikɛ̀.
12 Bee gbɛa Yesu gɛ̀ Kapɛnaũ ń a dao ń a dãunaↄ ń a ìwaↄ, ãma aai gↄↄplakɛ weo.
Yesu kua Lua ua
(Mat 21.12-13, Maa 11.15-17, Luk 19.45-46)
13 Kɛ́ Yudaↄ Gɛ̃amusu dikpɛ kãikũ̀, ↄ̃ Yesu gɛ̀ Yelusalɛũ.
14 A è wàlɛ zuↄ ń sãↄ ń felenguuluↄ yia Lua ua, mɛ́ ↄlɛũkpakɛnaↄ zↄ̃lɛa we.
15 Ɔ̃ à bàflã tã̀ à ń yá ń bↄ́lɛ, sãↄ ń zuↄ píi. À ↄlɛũkpakɛnapiↄ ↄ̃a fã̀aa, à ń táabũnuↄ fuangba.
16 Ɔ̃ a ò felenyianapiↄnɛ: À pↄ́piↄ sɛ́lɛ bↄò píi. Ásu ma Mae kpɛ́ kɛ ɛlɛ ũo.
17 Ɔ̃ yã́ pↄ́ kɛ̃a láuɛ bee dↄ̀ aà ìwaↄgu à mɛ̀: N kpɛ́ yã́ ma kũ gbãa, àlɛ ma ibaba.
18 Ɔ̃ Yuda gbãadeↄ aà là aa mɛ̀: Dabudabu kpele ńyↄ̃ kɛwɛ̃ɛ, kɛ́ wà e dↄ̃ ń yã́ bee kɛa iko vĩi?
19 Yesu wèmá à mɛ̀: À Lua kpɛ́ɛ bee wí, má ɛa kpɛ́pi fɛlɛ gↄↄ àaↄ̃.
20 Ɔ̃ gbãadepiↄ òɛ̀: Wɛ̃̀ blasↄo ń mɛ̀ndoo ↄ̃ wà kpɛ́pi dↄ̀, mɛ́ mpi ńyↄ̃ fɛlɛ gↄↄ àaↄ̃ɛ lò?
21 Ãma Lua kpɛ́ pↄ́ à a yã'òpi, aà mɛ yã́ àlɛ o.
22 Kɛ́ Yesu bↄ̀ gau, yã́ pↄ́ a òpi dↄ̀ aà ìwaↄgu, ↄ̃ aa yã́ pↄ́ kɛ̃a Luayãtaalau sì ń yã́ pↄ́ Yesu òpio.
23 Yesu kua Yelusalɛũ Gɛ̃amusu dikpɛ zĩ́ wà aà náaikɛ̀ dasi, kɛ́ wà dabudabu pↄ́ a kɛ̀ↄ è yã́i.
24 Yesu i ń náaikɛo, asa a gbɛ̃́pii nↄ̀sɛ dↄ̃ɛ.
25 Aà bàa kú ń gbɛ̃e gbɛ̃nazĩna yã'oaɛoo, asa a yã́ pↄ́ kú ń nↄ̀sɛ guu dↄ̃ɛ.
Yesu ń Nikodɛũo
3
1 Falisie ku wì mɛ Nikodɛũ. Yuda gbãadeↄ doɛ.
2 À mↄ̀ Yesu kĩ́i gwãasĩna a òɛ̀: Mɛtulu, wá dↄ̃ kɛ́ yãdanɛde pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́in n ũ, asa gbɛ̃e a fↄ̃ dabudabu pↄ́ ni kɛↄ kɛo, sema Lua kuaànↄ bàasio.
3 Ɔ̃ Yesu òɛ̀: Sĩana málɛ onɛ, mɛ́ i kɛ wà gbɛ̃́ ì lↄ bàasio, a e àↄ kpala pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́i dↄ̃o.
4 Ɔ̃ Nikodɛũ Yesu là à mɛ̀: Kpelewa wa gbɛ̃́ gbãa ii? A ɛa gɛ̃ a da nↄ̀sɛ guu, aà a i lↄ yã̀?
5 Ɔ̃ Yesu wèwà à mɛ̀: Sĩana málɛ onɛ, mɛ́ i kɛ wà gbɛ̃́ ì ń ío ń Lua Nisĩnao bàasio, a e gɛ̃ kpala pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́i guuo.
6 Gbɛ̃nazĩna nɛ'iaá mɛ yã́ɛ, Lua Nisĩna nɛ'iaá nisĩna yã́ɛ.
7 Ńsu to yã́ pↄ́ má ònɛ bↄ n saɛo, sema wà á i lↄ.
8 Ĩana ì káka gu pↄ́ a yeiu. Ni a kↄ̃fĩ ma, nili dↄ̃ gu pↄ́ àlɛ bↄu ge gu pↄ́ àlɛ gɛ́uo. Màa ìↄ dɛ ń gbɛ̃́ pↄ́ Lua Nisĩna aà ìo.
9 Ɔ̃ Nikodɛũ aà là à mɛ̀: Kpelewa yã́ bee a kɛi?
10 Yesu wèwà à mɛ̀: N Isailiↄ yãdanɛde ia ↄ̃ ń bee dↄ̃oa?
11 Sĩana málɛ onɛ, yã́ pↄ́ wá dↄ̃ ↄ̃ wi o. Yã́ pↄ́ wá è seeladeↄn wá ũ, ↄ̃ ili wá yã́ sio.
12 Lá ma tↄↄlɛ yã'òɛ́, ili sio, tó ma luabɛ yã'òɛ́, á síe?
13 Gbɛ̃e i gɛ́ luabɛ yãao, sema Gbɛ̃nazĩn Nɛ́ pↄ́ bↄ̀ we bàasio.
14 Lá Mↄizi mlɛ̃ sɛ dↄ̀ musu guwaiwaiu, màa wa Gbɛ̃nazĩn Nɛ́ sɛ́ dↄ musu,
15 kɛ́ gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ aà náaikɛ àↄ wɛ̃ni láasai vĩ.
16 Asa Lua ye dṹniazi à kɛ̀ zài, ↄ̃ à a Nɛ́ mɛ̀ndona kpà, kɛ́ gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ aà náaikɛ a gao, wɛ̃ni láasai ↄ̃ aↄ vĩ.
17 Lua i a Nɛ́ zĩ dṹnia guu yãdai dṹniapila no, kɛ́ à dṹnia suaba aà sabai yã́iɛ.
18 Yã́ a zↄ̃lɛ aà náaikɛnawao. Yã́ zↄ̃̀lɛ aà náaikɛnsaiwa kↄ̀, kɛ́ i Lua Nɛ́ mɛ̀ndonapi náaikɛo yã́i.
19 Pↄ́ pↄ́ tò yã́ zↄ̃̀lɛ gbɛ̃́ↄwan kɛ: Gupua mↄ̀ dṹnia guu, ↄ̃ aa ye gusiai dɛ gupuapila, kɛ́ an yãkɛaↄ vãi yã́i.
20 Asa vãikɛna píi za gupuauɛ, ìli mↄ́ gupua kĩ́io, kɛ́ aà yãkɛaↄ su bↄo yã́i.
21 Gbɛ̃́ pↄ́ ì zĩkɛ sĩanawa, ade mɛ́ ì mↄ gupua kĩ́i, kɛ́ wà e dↄ̃ kua Lua guu ↄ̃ à yã́piↄ kɛ̀u.
Zãa Da'ilɛna Yesu yã'oa
22 Bee gbɛa Yesu gɛ̀ Yude bùsuu ń a ìwaↄ. À gↄↄplakɛ̀ńnↄ we, àlɛ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ.
23 Zãa lɛ́ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ sↄ̃ Ainↄ, Saliũ saɛ, asa í di weɛ. Wìↄ mↄ aà kĩ́i, ↄ̃ ì ń da'ilɛkɛ.
24 Asa wi Zãa dakpɛu yãao.
25 Gↄↄ bee Zãa ìwaeↄ nà lɛkpaakɛawa ń Yuda gbãadeeo gbãbↄa yã́ musu.
26 Ɔ̃ aa sↄ̃̀ Zãazi aa mɛ̀: Mɛtulu, gbɛ̃́ pↄ́ kunnↄ yãa Yuudɛ̃ baale, n aà yã'òwɛ̃ɛ, ↄ̃mɛ lɛ́ gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ tia, gbɛ̃́pii lɛ́ gɛ́ aà kĩ́i.
27 Zãa ònɛ́: Gbɛ̃e lí fↄ̃ yãe kɛ̀o, sema Lua aà gbà zɛ́ bàasio.
28 Ámɛ á ma seeladeↄ ũ, kɛ́ má ò mámɛ má Mɛsii ũo. Ma mɛ̀ Lua ma zĩ mà dↄaaɛ̀ɛ.
29 Nↄsɛna mɛ́ nↄ vĩ. Nↄsɛna gbɛ̃na ìↄ zɛ aà saɛ, ì swã́kpa aà yã́i, nↄsɛna lↄↄ ì aà pↄ kɛ na. Beewa sↄ̃ ma pↄ na kɛ̀ zài.
30 Sema aàpi àↄ kã́fĩ mapi míↄ lao.
31 Gbɛ̃́ pↄ́ bↄ̀ musu dɛ gbɛ̃́piia. Gbɛ̃́ pↄ́ a kɛa bↄ̀ dṹnia guuá dṹnia gbɛ̃́ɛ, dṹnia yã́ ì o. Gbɛ̃́ pↄ́ bↄ̀ luabɛ dɛ gbɛ̃́piia,
32 ìↄ dɛ pↄ́ pↄ́ a è ń yã́ pↄ́ a mào seelade ũɛ, ↄ̃ gbɛ̃e lí aà yã́ sio.
33 Gbɛ̃́ pↄ́ aà yã́ sì, ade Lua sĩanadekɛ sìɛ.
34 Gbɛ̃́ pↄ́ Lua aà zĩpi ì Lua yã'o, asa Lua i a Nisĩna kpawà kasoo.
35 Mae Lua ye a Nɛ́zi, ↄ̃ à pↄ́pii nàɛ̀ a ↄzĩ.
36 Gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ Nɛ́pi náaikɛ wɛ̃ni láasai vĩ. Gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ gí aà yãmai a wɛ̃nipi eo, Lua pↄ gi paaàziɛ.