AruBib20
Iesus mɨzazim inigha
aremegha ua dɨkafi
22
(Sapta 22--24)
Judas Iesus isa gumazir kurabar dafaribagh atɨ
(Matyu 26:1-5; 26:14-16; Mak 14:1-2; 14:10-11; Jon 11:45-53)
+ Kis 12:1-27+Ua Me Ini 12:1-27Datɨrɨghɨn Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam roghɨra izi. An ziam, God Israelia Gitazir Dughiam. + Sng 2:2, Lu 20:19, Ap 4:27+Onger Akaba 2:2; Luk 20:19; Aposel 4:27Ezɨ ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan Arazibagh fozir gumaziba, me gumazamizibar atiati, kamaghɨn amizɨ me Iesus mɨsoghasa tuaviba buri. 3-4 +Matyu 26:14; Mak 14:10; Luk 4:13; Jon 13:2; 13:27Iesusɨn 12plan suren gumazir mam Judas, an ziar mam Iskariot. Satan an navir averiamɨn ghu. Ezɨ a Iesus isava Godɨn Dɨpenimɨn garir gumazir ekiaba, ko ofa gamir gumazir ekiabar dafaribar arɨghasa ghua me koma mɨgɨrɨgɨabagh ami. + Sek 11:12+Sekaraia 11:12Ezɨ me an mɨgɨrɨgɨam gifuegha ivezim a danɨngasa akabar kɨri. Ezɨ Judas ivezim inian ifuegha Iesusɨn suiragh men dafaribar arɨghasa tuaviba buri. A ghaze, Iesus uabɨra ikɨtɨ, an an suiragh men dafarim darɨgham.
Suren gumazimning daghebar kɨri
(Matyu 26:17-25; Mak 14:12-21; Jon 13:21-30)
+ Kis 12:1-27+Ua Me Ini 12:1-27Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam datɨrɨghɨn oto. Ezɨ dughiar kamɨn me God Israelia Gitazir Dughiamɨn isam bagha sipsipɨn nguzim mɨsuegh anemɨ ikɨva, a gɨnɨghnɨghasa.*Nɨ, God Israelia Gitazir Dughiam koma Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiamɨn mɨngariba gɨfoghsɨ, nɨ akɨrangɨn itir Akar Mɨngaribar gan. Ezɨ Iesus Jon ko Pita amadagha kamaghɨn aning mɨgɨa ghaze, “Gua mangɨva, e God Israelia Gitazir Dughiamɨn isam amamin daghebar kɨr.”
Ezɨ aning an azara, “Ga managh a bagh danganim akɨram?”
10 Ezɨ a kamaghɨn aning mɨgei, “Gua nguibar ekiamɨn aven mangɨtɨ, gumazitam mɨner dɨpam ater izɨ gua batoghtɨma, gua an gɨn a zuir dɨpenimɨn mangɨ. 11 Egh dɨpenimɨn ghuavim mɨkɨm suam, ‘Tisa kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Nan danganir kɨ uan suren gumaziba ko God Israelia Gitazir Dughiamɨn isam amamim mana?” ’ 12 Eghtɨ a ghuriamɨn aven danganir bar ekiatam guan akagham, dakoziba ko dapiagh damamin dabirabiba ko biziba bar ikɨtɨ, gua magh bizibar kɨr.”
13 + Lu 19:32+Luk 19:32Ezɨ aning ghua garima, biziba bar Iesus mɨkemezɨ moghɨrama otifi. Ezɨ aning God Israelia Gitazir Dughiam bagha dagheba ko bizibar kɨri.
Iesus bret ko wain uan aposelbagh anɨdi
(Matyu 26:26-30; Mak 14:22-26; 1 Korin 11:23-25)
14 Ezɨ damamin dughiam otozɨ, Iesus uan aposelba ko me dagher dakozimɨn mɨn apiaghav iti. 15-16 +Luk 13:29; 14:15; Aposel 10:41; Akar Mogomem 19:9Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, kɨ ua God Israelia Gitazir Dughiamɨn isamɨn dagher katam ameghan kogh, kamaghɨra ikɨ mangɨ, God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn otogham. Kamaghɨn amizɨma, kɨ ia ko isar kam amasa bar ifonge. Egh kɨ gɨn mɨzazim iniam.”
17-18 Egha Iesus wain apir kap inigha Ekiam mɨnabagha kamaghɨn mɨgei, “Kɨ ia mɨgei, kɨ uam wainɨn ovɨzimɨn dɨpar katam aman kogh, kamaghɨra ikɨtɨ God Bizibagh Ativamin Dughiam otogham. Kamaghɨn amizɨ, ia a inigh ia uari danɨng.”
19 + Mt 26:26, Mk 14:22, Lu 24:30, 1 Ko 11:24+Matyu 26:26; Mak 14:22; Luk 24:30; 1 Korin 11:24Egha a bret inigha, Ekiam mɨnabagha anebigha me ganɨga kamaghɨn me mɨgei, “Kar nan inivafɨzim, kɨ ia bagha anenɨngi. Ia anemɨ na gɨnɨghnɨgh.”
20 + Jer 31:31-34, 1 Ko 10:16+Jeremaia 31:31-34; 1 Korin 10:16Me amegha gɨvazɨma, arazir kamra a wain apir kap inigha kamaghɨn mɨgei, “Kavɨn aven itir wainɨn kam, an Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir Igiam, kɨ uan ghuzimɨn a gamizɨma, a ia bagha iri.Fofozir gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨsi, vezɨn kamɨn itir akaba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazim gɨn a da osiri. 21 + Sng 41:9, Mt 26:21-23, Mk 14:18, Jo 13:21-22, 13:26+Onger Akaba 41:9; Matyu 26:21-23; Mak 14:18; Jon 13:21-22; 13:26Eghtɨ ia gan, gumazir na inighɨva gumazir kurabar dafarim darɨghamim, a kara na ko dakozim gaperaghav iti. 22 + Mt 26:24, Ap 2:23, 4:28+Matyu 26:24; Aposel 2:23; 4:28Eghtɨ Gumazamizibar Otarim tuavir Afeziam faragha a bagh atɨzimɨn gɨn mangam. Ezɨ gumazir a inigha gumazir kurabar dafarim gatɨzim, gumaka, a bar ikuvigham.”
23 + Mt 26:22, Jo 13:22, 13:25+Matyu 26:22; Jon 13:22; 13:25Ezɨ me akar kam baregha uarira uarir azangsɨsi, “Tina bizir kam damuam?”
Iesusɨn aposelba uari adogha mɨgei, tina faragham?
24 + Mt 18:1, Mk 9:34, Lu 9:46+Matyu 18:1; Mak 9:34; Luk 9:46Egha aposelba uari adogha ghaze, tinara en faragham? 25 + Mt 20:25-27+Mak 10:42-45+Matyu 20:25-27; Mak 10:42-44Ezɨ Iesus kamaghɨn me mɨgei, “Kantrin Igharazir Gumazamizibar atriviba, me uan gavgaviba ko ziaba fava, arazir kurabar gumazamizibagh amua kamaghɨn mɨgei ‘E gumazamizibar akurvasi.’ 26 + Mt 23:11, Mk 9:35, Lu 9:48, 1 Pi 5:3+Matyu 23:11; Mak 9:35; Luk 9:48; 1 Pita 5:3Ia kamaghɨn damuan markɨ. Gumazir ian torimɨn ikia ian faragha zuim, a uabɨ apengan ikɨva, borimɨn mɨn uabɨ arɨgh. Ezɨ gumazir ian faragha zuim, ian ingangarir gumazimɨn mɨn ikɨ. 27 + Mt 20:28, Lu 12:37, Jo 13:12-15, Fl 2:7+Matyu 20:28; Luk 12:37; Jon 13:12-15; Filipai 2:7Tinara ekefe, gumazir pura dagher dakozimɨn aperaghav itim o gumazir dagheba anɨdim? Gumazir pura dagher dakozimɨn aperaghav itim. Ezɨ kɨ ian torimɨn ikia mati ian ingangarir gumazim.
28 + 2 Ko 1:7, 2 Ti 2:12, Hi 4:15+2 Korin 1:7; 2 Timoti 2:12; Hibru 4:15“Kɨ osɨmtɨziba aterima ia na ko iti. 29 + Lu 12:32+Luk 12:32Kamaghɨra, nan afeziam Atrivimɨn mɨn na atɨzɨma, kɨ uaghan atrivibar mɨn ia arɨghasa. 30 + Sng 49:14, Mt 19:28, 1 Ko 6:2, MAA 3:21+Onger Akaba 49:14; Matyu 19:28; 1 Korin 6:2; Akar Mogomem 3:21Eghtɨ nan atrivir dughiamɨn aven ia na ko atrivimɨn dabirabir aghuaribar apiaghɨva Israelian anabar 12plan ganam.”
Iesus kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Pita akɨrim ragh a gasaragham
(Matyu 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38)
31 + Amo 9:9, 2 Ko 2:11, 1 Pi 5:8+Amos 9:9; 2 Korin 2:11; 1 Pita 5:8Egha Iesus kamaghɨn mɨgei, “Saimon, Saimon, Satan nɨn nɨghnɨzir gavgavim tuisɨgh a gɨfoghasa Godɨn azara. 32 + Sng 51:13, Jo 17:9-11, 17:15, 17:20, 21:15-17+Onger Akaba 51:13; Jon 17:9-11; 17:15; 17:20; 21:15-17Ezɨ kɨ nɨ bagha Afeziar Ekiam ko mɨkemegha gɨfa, nɨn nɨghnɨzir gavgavim irɨghan kogham. Egh nɨ uamategh na bagh izɨ, egh gavgavim uan aveghbuabar anɨng.” 33 + Lu 22:54+Luk 22:54Ezɨ Pita kamaghɨn a mɨgɨa ghaze, “Ekiam, kɨ nɨ ko kalabusɨn mangam o aremeghasa ifuegha iti.”
34 + Mt 26:34, Mk 14:30, Jo 13:38+Matyu 26:34; Mak 14:30; Jon 13:38Ezɨ Iesus kamaghɨn Pitan akam ikaragha ghaze, “Kɨ nɨ mɨgei, nɨ datɨrɨghɨn dughiar pumuning ko mɨkezimɨn mɨkɨm suam, nɨ na gɨfozir puvatɨ, eghtɨ tuarim maghɨrama akam.”
Iesus ghaze, suren gumaziba uan dagɨar mɨtariba ko ruagha aruir mɨtariba ko mɨdorozir sababa ini
35 + Mt 10:9-10, Mk 6:8-9, Lu 9:3, 10:4+Matyu 10:9-10; Mak 6:8-9; Luk 9:3; 10:4Egha Iesus men azara, “Kɨ dughiar kamɨn ia amadagha bizir kataba sara ia amadazir puvatɨ, dagɨaba azuir mɨtariba ko ruagha aruir mɨtariba koma dagarir asuaba. Ezɨ ia bizitamɨn otevez, o puvatɨ?”
Ezɨ me kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Puvatɨ.”
36 + Lu 22:49+Luk 22:49Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “Eghtɨ datɨrɨghɨn, gumaziba dagɨaba itir mɨtarir muziariba ikɨ da inigh, egh gumaziba ruagha aruir mɨtariba ikɨ, uaghan da inigh. Eghtɨ gumazir mɨdorozir sababa puvatɨziba, ia uan initam amadaghɨva tam givesegh. 37 + Ais 53:12, Mk 15:28, Lu 22:52+Aisaia 53:12; Luk 22:52Guizbangɨra Godɨn Akɨnafarim ghaze, ‘Gumazamiziba an gari, a mati gumazir kuram.’ Kɨ ia mɨgei, bizir kaba na bativam. Are, Afeziar Ekiamɨn Akɨnafarim osirizɨ moghɨn biziba na bativavɨra iti.”
38 Ezɨ me kamaghɨn a mɨgei, “Ekiam, nɨ gan. E mɨdorozir sabar pumuning kati.”
Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “A gɨfa.”
Iesus Olivɨn Mɨghsɨamɨn God ko mɨgei
(Matyu 26:36-46; Mak 14:32-42)
39 + Lu 21:37, Jo 18:1+Luk 21:37; Jon 18:1Egha Iesus nguibar ekiam, Jerusalem ategha, Olivɨn Mɨghsɨam bagha zui. A zurara ami mokɨn. Ezɨ an suren gumaziba an gɨn zui. 40 + Mt 6:13, 26:41, Mk 14:38, Lu 22:46+Matyu 6:13; 26:41; Mak 14:38; Luk 22:46Me danganir kamɨn otivigha a kamaghɨn me mɨgei, “Ia uari bagh God ko mɨkɨm. Eghtɨ osɨmtɨzir ekiar kam ia damutɨ, ia ireghan kogham.”
41 Egha a me ategha, mati gumazim dagɨam akunizir tɨzimɨn ababanimɨn mɨn, mong saghon ghugha, tevimning apɨrigha kamaghɨn God ko mɨgei, 42 + Mt 6:10, Jo 5:30, 6:38+Matyu 6:10; Jon 5:30; 6:38“Afeziam, nɨ ifueghava na da osɨmtɨzir kam inigh. Egh nɨ nan ifongiamɨn gɨn mangan markɨ. Nɨ uan ifongiamɨn gɨn mangɨ.”
43 Ezɨ ensel mam Godɨn Nguibamɨn ikegha iza gavgavim a ganɨdi. 44 + Jo 12:27, Hi 5:7+Jon 12:27; Hibru 5:7Ezɨ Iesus nɨghnɨgha bar oseme, egha a pamtem Afeziam ko mɨgei. Ezɨ an doriba otivaghira mati ghuzim nguazim giri.Fofozir gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨsi, vezɨn kamɨn itir akaba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazim gɨn a da osiri. 45 An Afeziam ko mɨkemegha, dɨkavighava uamategha uan suren gumaziba bagha zui. Egha a men garima, me bar osemegha akuavɨra iti. 46 Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “Ia tizim bagha akui? Ia dɨkavighɨva Afeziam ko mɨkɨm. Eghtɨ osɨmtɨzir ekiam ia damutɨ, ia ireghan kogham.”
Judas Iesus isava, gumazir kurabar dafarim gatɨ
(Matyu 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:3-11)
47 +Matyu 26:47; Mak 14:43; Jon 18:3Egha Iesus mɨgɨavɨra itima maburan gumazir bɨzim oto. An 12plan suren gumazir mam Judas, a men faragha iza tuavim men aka. A Iesusɨn boroghɨra izegha an torasava ami. 48 Ezɨ Iesus kamaghɨn an azara, “Judas, kar nɨ Gumazamizibar Otarimɨn toreghɨva, a inigh gumazir kurabar dafarim darɨghasa?”
49 + Lu 22:36+Luk 22:36Ezɨ suren gumaziba Iesus ko ikia garima arazim otivasava amima, me kamaghɨn mɨgei, “Ekiam, e uan mɨdorozir sababar me mɨsogham o?” 50 Ezɨ men mav mɨdorozir sabam inigha, ofa gamir gumazibar ekiamɨn ingangarir gumazir mam mɨsogha, bar an kuarim anetuzɨ a irɨ.
51 Ezɨ Iesus kamaghɨn mɨgei, “Arazir kam atakigh!” Egha Iesus an kuarimɨn suirazɨ, a ua dera.
52 + Lu 22:37, Jo 7:30, 8:20, Kl 1:13+Luk 22:37; Jon 7:30; 8:20Ezɨ ofa gamir gumazibar ekiaba, ko Godɨn Dɨpenimɨn garir gumazir ekiaba, ko Judabar gumazir aruaba, me iza Iesusɨn suighasava amima, a kamaghɨn me mɨgei, “Ia mɨdorozir sababa ko asianiba inigha iza mati, ia okɨmakɨar gumazim o mɨdorozir gumazim buri? 53 + Lu 19:47, 21:37, Jo 12:27+Luk 19:47; 21:37; Jon 12:27; Kolosi 1:13Kɨ zurara ia ko Godɨn Dɨpenimɨn aven itima, ia dafarim na garɨzir puvatɨ. Ezɨ datɨrɨghɨn ian dughiam. Datɨrɨghɨn mɨtarmemɨn gavgavim oto.”
Pita ghaze, a Iesus gɨfozir puvatɨ
(Matyu 26:57-58; 26:69-75; Mak 14:53-54; 14:66-72; Jon 18:12-18; 18:25-27)
54 + Sng 31:11, Lu 22:33+Onger Akaba 31:11; Luk 22:33Ezɨ Iesusɨn apaniba an suigha a inigha ofa gamir gumazibar dapanimɨn dɨpenimɨn zui. Ezɨ Pita men gɨn ghua mong gɨrara iti. 55 Ezɨ me dɨpenimɨn dɨvazimɨn aven avim atɨgha apiaghav itima, Pita uaghan me koma aperaghav iti. 56 + Ap 4:13+Aposel 4:13Ezɨ ingangarir guivir mam avir angazangarimɨn an garima, a me koma aperaghav iti, ezɨ a mɨghɨgha an garava kamaghɨn a mɨgei, “Gumazir kam a ko ike.”
57 Ezɨ Pita kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Puvatɨ! Amizim, kɨ a gɨfozir puvatɨ.”
58 A mong ikezɨma, mav ua gɨn iza an apigha kamaghɨn a mɨgɨa ghaze, “Nɨ uaghan men mav.”
Ezɨ Pita kamaghɨn mɨgei, “Ai! Kɨ an suren gumazim puvatɨ!”
59 Dughiam mong ghugha gɨvazɨma, gumazir igharazim izava pamtem ghaze, “Guizbangɨra kav, a Galilin gumazimra. Kamaghɨn e guizbangɨra fo, a uaghan a ko ike.”
60 Ezɨ Pita kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Aiee! Nɨ tizim mɨgei? Kɨ bar fozir puvatɨ!” Egha a mɨgɨavɨra itima, tuarim ake.
61 + Lu 22:34+Luk 22:34Ezɨ Ekiam raghɨrɨgha mɨghɨgha Pitan garima, a mɨkemezir akabagh inɨrɨ, “Nɨ datɨrɨghɨn dughiar pumuning ko mɨkezimɨn mɨkɨm suam, Nɨ na gɨfozir puvatɨ, eghtɨ tuarim maghɨrama akegham.” 62 Egha Pita inɨrɨghava, azenan ghugha bar puvɨrama azi.
Me Iesus mɨsoghava a dɨpofi
(Matyu 26:67-68; Mak 14:65)
63 Ezɨ gumazir Iesusɨn suighiziba dɨbovir akabar a mɨgɨava a mɨsosi. 64 Egha me inir avɨzimɨn an damazimning ikegha kamaghɨn a mɨgei, “Godɨn akam inigha izir gumazim, nɨ e mɨkɨm! Tina nɨ mɨsoke?” 65 Egha me akar kurar avɨrir maba saram a mɨkeme.
Iesus gumazir apanibar damazimɨn tughav iti
(Matyu 26:59-66; Mak 14:55-64; Jon 18:19-24)
66 Ezɨ amɨnim tirazɨma, Judan kotɨn aven itir gumazir aruaba (ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan Arazibagh fozir gumaziba) me bar iza uari akuvaghav itima, me Iesus inigha men damazimɨn zui. 67 + Jo 3:12, 8:45, 10:24+Jon 3:12; 8:45; 10:24Ezɨ me kamaghɨn mɨgei, “Nɨ e mɨkɨm, kar nɨ Krais, God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim, o ti puvatɨ?”
Ezɨ a kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Kɨ ia mɨkemeghtɨma, ia nɨghnɨzir gavgavim nan ikian kogham. 68 Eghtɨ kɨ ian azaraghtɨma, ia na mɨkemeghan kogham. 69 + Ap 7:56, Hi 1:3, 8:1+Aposel 7:56; Hibru 1:3; 8:1Eghtɨ datɨrɨghɨn ko gɨn izamin dughiaba, Gumazamizibar Otarim gavgaviba bar itir Godɨn agharir guvimɨn daperaghɨv ikiam.”
70 + Lu 4:3, 4:9+Luk 4:3; 4:9Ezɨ me bar an azara, “Kar nɨ Godɨn Otarim?”
Ezɨ a me mɨgɨa ghaze, “Ia guizbangɨra mɨgei, kɨ an Otarimra.”
71 Egha me kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “E tizim bagh uamategh gumaziba inightɨ me gumazir kamɨn arazibar gun e mɨkɨmam? A uabɨ bizir kam mɨkemezɨma, e an akatorim baregha gɨfa.”
Me Iesus inigha Pailatɨn damazimɨn zuima a mɨtɨghav iti
23
(Matyu 27:1-2; 27:11-14; Mak 15:1-5; Jon 18:28-38)
Egha gumazir bɨzim bar dɨkavigha Iesus inigha Pailat bagha zui. + Mt 17:27, Lu 20:25, Jo 19:12, Ap 17:7+Matyu 17:27; Luk 20:25; Jon 19:12; Aposel 17:7Egha me dɨkavigha a gifara, kamaghɨn a mɨgɨa ghaze, “E gumazir kamɨn garima an en gavmanɨn ikura. Egha a dagɨaba Sisar danɨngan bar en anogoregha, kamaghɨn mɨgɨa ghaze, a uabɨ atrivim ko God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim, Krais.”
+ Mt 27:11, 1 Ti 6:13+Matyu 27:11; 1 Timoti 6:13Ezɨ Pailat Iesusɨn azai, “Nɨ Judabar atrivim, o?”
Ezɨ Iesus ghaze, “Are, nɨ mɨkemezɨ moghɨra.”
+ 1 Pi 2:22+1 Pita 2:22Ezɨ Pailat kamaghɨn ofa gamir gumazir ekiaba koma gumazamizibav gɨa ghaze, “Kɨ gumazir kamɨn arazir kuratamɨn apizir puvatɨ.”
Ezɨ me bar gavgavigha kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “A Galilin Distrighɨn ikegha nguibabagh aruava men sure gamua men navibagh inivava da fe. Egha datɨrɨghɨn a Judian Provinsɨn izegha kagh otogha kamaghɨn amuavɨra iti.”
Me Iesus inighava Herotɨn damazimɨn zui
Ezɨ Pailat mɨgɨrɨgɨar kam baregha kamaghɨn men azara, “Kar Galilin gumazim?” + Lu 3:1+Luk 3:1Iesus, Herot garir Provinsɨn ikezɨma, Pailat kamaghɨn fogha anemadazɨ, a Herot bagha ghu. Dughiar kamɨn Herot uaghan Jerusalemɨn iti. + Mt 14:1, Mk 6:14, Lu 9:9+Matyu 14:1; Mak 6:14; Luk 9:9Herot fomɨra Iesusɨn ganasa ifuegha, an ganizir puvatɨgha dughiar kamɨn an an ganigha, bar akonge. Egha Iesusɨn akaba baregha an mirakelɨn tamɨn ganasa.
Egha Herot azangsɨzir avɨravɨribar Iesus gamima, a bar an azangsɨzitam ikarazir puvatɨ. 10 Ezɨ ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan Arazibagh fozir gumaziba, me roghɨra tuivighav ikia an atara akaba pamtem a gasi. 11 + Ais 53:3+Aisaia 53:3Ezɨ Herot uan mɨdorozir gumaziba ko an atarava dɨbovir akar kurabar a mɨgei. Egha me atrivimɨn inir aghuir mam inigha a gikegha, uam anemadazɨ, a Pailat bagha zui. 12 + Ap 4:27+Aposel 4:27Fomɨra Herot Pailatɨn apanim, egha dughiar kamɨn, aning roroamning.
Me Iesus isɨ temem gafughasa, Pailat mɨgei
(Matyu 27:15-26; Mak 15:6-15; Jon 18:38--19:16)
13 Ezɨ Pailat, ofa gamir gumazir ekiaba ko gumazir aruaba ko gumazamiziba, men deima me bar uari akuvagha iti. 14 Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Ia gumazir kam inigha na bagha ize. Egha ia kamaghɨn mɨgei, ‘A gumazamizibav geima me gavmanɨn ikura.’ Ezɨ kɨ ian damazimɨn arazir kabanagh bagha an azangsɨki. Ia oragh! Kɨ gumazir kamɨn arazitam batozir puvatɨ. Ia purama a gifari. 15 Ezɨ Herot uaghan nɨghnɨzir kam ikia, gumazir kam e bagha uam anemada. Ia oragh! An arazir kuratam damighɨva, an ovengam. Gumazir kam arazir kuratam gamizir puvatɨ, an ovengan kogham. 16-17 + Mt 27:15, Jo 18:39+Matyu 27:15; Jon 18:39Kamaghɨn amizɨ, kɨ pura a fozoregh, an ateghtɨ a mangam.”*Fofozir gumazir maba mɨgɨa ghaze, akar igharazir mam uaghan vezɨn kam iti. A kamakɨn, “Me arazir kam iti, me azeniba bar, Isar Ekiamɨn Dughiar kamɨn itima, Pailat kalabusɨn gumazir mam ataghizɨ a me bagha zui.” Nɨ Mak 15:6ɨn gan.
18 Ezɨ gumazamiziba bar moghɨra tuai, “Gumazir mamɨn mɨsokegh! Egh Barabas ateghtɨ an e bagh izɨ!” 19 (Barabas a fomɨra Romɨn gavmanɨn ikuragha Jerusalemɨn nguibamɨn aven mɨdorozim fore. Ezɨ gumazir maba ariaghire. Ezɨ me a isa kalabus gatɨ.) 20 Ezɨ Pailat Iesus ateghtɨ a mangasa ua me mɨgei.
21 Ezɨ me kamaghɨn tuai, “A isɨ ter ighuvimɨn a gafugh! E a isɨ ter ighuvimɨn a gafugh!”
22 Ezɨ dughiar mɨkezim a kamaghɨn mɨgei, “Manmagh su? An arazir kurar manam gami? Kɨ an arazir kuratamɨn apizir puvatɨ. An arazir kuratam damighɨva an ovengam. Gumazir kam arazir kuratam gamizir puvatɨ. Kɨ puram a fozoreghɨva aneteghtɨ, a mangam.”
23 Ezɨ me bar moghɨra gavgavigha dei, “Iesus isɨva ter ighuvimɨn a gafugh!” Ezɨ men dɨmdiaba bar Pailatɨn akam gafira. 24 Ezɨ Pailat men akamɨn gɨn ghugha, Iesus mɨgɨa ghaze, an ovengam. 25 Gumazamiziba me Pailatɨn deima a Barabas ataki. Gumazir kam a gavman ikuragha mɨdorozim forezɨma, gumazir maba ariaghire. Ezɨ me a isa kalabus gatɨ. Ezɨ Pailat gumazamizibar nɨghnɨzimɨn gɨn ghuava, Iesus isa mɨdorozir gumazibar dafarim gatɨ.
Me Iesus isa ter ighuvimɨn a gafu
(Matyu 27:32-44; Mak 15:21-32; Jon 19:17-27)
26 + Mt 27:32, Mk 15:21+Matyu 27:32; Mak 15:21Ezɨ mɨdorozir gumaziba Iesus inigha zuima, Sairinin gumazir mam an ziam Saimon, a Jerusalemɨn mangasa iza me gitavɨrazɨma, me an suira. Egha me ter ighuvim an dɨpɨzim gatɨgha a mɨgeima, a Iesusɨn gɨn zui.
27 Ezɨ gumazir avɨrim an gɨn ghua, amiziba a bagha aziava azirakar ighiar amɨrizibagh ami. 28 Ezɨ Iesus raghɨrɨgha kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Ia Jerusalemɨn amiziba, ia na bagh arangan markɨ. Ia uari ko uan boriba bagh arang! 29 + Mt 24:19, Lu 21:23+Matyu 24:19; Luk 21:23Gɨn dughiatam otoghtɨma, me kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘Amizir furabaghatiba ko amizir tɨghar boriba batamiba ko, amizir oteba boribagh anɨngizir puvatɨziba, me bar akuegham.’
 
30 + Ais 2:19, Hos 10:8, MAA 6:16+Aisaia 2:19; Hosea 10:8; Akar Mogomem 6:16“ ‘Egh me dughiar kamɨn kamaghɨn mɨghsɨabav kɨmam,
“Ia e gisɨn irɨghɨva, e mongegh!” ’
 
31 + Jer 25:29, Ese 20:47, 1 Pi 4:17+Jeremaia 25:29; Esekiel 20:47; 1 Pita 4:17“Me datɨrɨghɨn arazir kamɨn temer angamtɨzim damighɨva arazir manatamɨn temer mɨdiarim damuam?”
32 Ezɨ mɨdorozir gumaziba gumazir kurar pumuning Iesus ko aning mɨsueghtɨma, me aremeghasa aning inigha izi. 33 + Mt 27:33, Mk 15:22, Jo 19:17-18+Matyu 27:33; Mak 15:22; Jon 19:17-18Egha me ghua danganir mamɨn oto, an ziam Dapanir Agharim. Egha me danganir kam Iesus isa ter ighuvimɨn anegura. Me uaghan gumazir kuramning agurazɨma, mam an agharir guvimɨn itima, mam an agharir kɨriamɨn iti. 34 + Sng 22:18, Ais 53:12, Mt 5:44, Ap 3:17, 7:60+Onger Akaba 22:18; Aisaia 53:12; Matyu 5:44; Aposel 3:17; 7:60Ezɨ Iesus kamaghɨn mɨgei, “Afeziam, me amir biziba, me dagh fozir puvatɨ. Nɨ men arazir kuraba gɨn amadagh.” Ezɨ mɨdorozir gumaziba Iesusɨn korotiaba iniasa satu gikararai.
35 + Sng 22:7, Sek 12:10, Mt 27:39, Mk 15:29+Onger Akaba 22:7; Matyu 27:39; Mak 15:29Ezɨ gumazamiziba an gara tuivighav itima, gumazir dapaniba uaghan an gara mɨnbaba sighsirava kamaghɨn a mɨgei, “A gumazir mabar akurvakis. Egh a guizbangɨra God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim, gumazir God inabazim, a uabɨ uabɨn akuragh.”
36-37 +Onger Akaba 69:21Ezɨ mɨdorozir gumaziba iza uaghan a dɨpovava, egha wainɨn dɨpar mɨsozim a ganɨga kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ guizbangɨra Judabar atrivir gumazim, nɨ uabɨ uabɨn akuragh!”
38 Egha mɨdorozir gumaziba osizirir mam Iesusɨn dapanim gisɨn anegura. An osiziriba kamaghɨn mɨgei, “Gumazir kam Judabar Atrivim.”
39 Ezɨ gumazir kurar mam ter ighuvimɨn guraghav ikia, atara kamaghɨn Iesus mɨgei, “Nɨ guizbangɨra God Uam E Iniasa Mɨsevezir Gumazim, nɨ uabɨn akurvaghɨva ga sarama akuragh!”
40 Ezɨ gumazir kurar igharazim atarava kamaghɨn mɨgei, “Nɨ ovengasava amuava, Godɨn atiati, o puvatɨ? 41 Me deragha ga gami, ga uan arazir kurabagh ipuri. Ezɨ gumazir kam arazir kuratam gamizir puvatɨ.”
42 + Mt 16:27-28+Matyu 16:27-28Egha gumazir kam kamaghɨn Iesus mɨgei, “Iesus, nɨ gɨn atrivimɨn ikiamin dughiam, nɨ na ginɨrɨgh.”
43 Ezɨ Iesus kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ guizbangɨra nɨ mɨgei, nɨ datɨrɨghɨn na ko Godɨn Nguibar Aghuarimɨn ikiam.”
Iesus areme
(Matyu 27:45-56; Mak 15:33-41; Jon 19:28-30)
44-45 +Ua Me Ini 26:31-33; 36:35; Amos 8:9Ezɨ aruem dughiar kamɨn garir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, mɨtatem 12 kloghɨn nguazim bar anevaragha ghua 3 kloghɨn tu. Ezɨ Godɨn Dɨpenimɨn itir inir ekiam tongɨra bɨki.
46 + Sng 31:5, Ap 7:59+Onger Akaba 31:5; Aposel 7:59Ezɨ Iesus pamtem kamaghɨn dei, “Afeziam, kɨ uan duam nɨn dafarim garɨsi.” A kamaghɨn mɨkemegha, uan duam sue.
47 Ezɨ mɨdorozir gumazibar gumazir dapanim kamaghɨn ganighava Godɨn ziam fe. Egha kamaghɨn mɨgei, “Guizbangɨra, kar gumazir aghuim, a bizitam pazava a gamizir puvatɨ.” 48 + Lu 18:13+Luk 18:13Ezɨ gumazamizir iza itiba bizir kabanangɨn gari da otivima, me azia, uan afarɨzibav sogha, uan dɨpenibar zui.
49 + Sng 38:11, Lu 8:2-3+Onger Akaba 38:11; Luk 8:2-3Ezɨ Iesus gɨfozir gumaziba, ko amizir an gɨn Galilin Distrighɨn izeziba, me mong saghon tuivigha ikia, bizir kabar gari da otifi.
Me Iesusɨn kuam dagɨar torim garɨsi
(Matyu 27:57-61; Mak 15:42-47; Jon 19:38-42)
50-51 +Luk 2:25; 2:38Ezɨ gumazir mam, an ziam Josep, a Judian Provinsɨn nguibam Arimatean ikegha ize. A gumazir aghuim, a Godɨn damazimɨn arazir aghuibagh amir gumazim, egha a Judan kotɨn aven itir gumazir aruabar gumazir mam. Egha a men nɨghnɨziba ko arazibar gɨn mangan aghua. A God Bizibagh Ativamin Dughiam baghavɨra mɨzua iti. 52 Egha Josep Iesusɨn kuam iniasa ghua Pailatɨn azarazɨma, Pailat an amamangatɨ. 53 Ezɨ a Iesusɨn kuam ter ighuvimɨn anedegha, inir ghurghurimɨn a righa, a inigha ghua dagɨar torir me fomɨra gumazir kuatam atɨzir puvatɨzim gatɨ. 54 Kar dughiar bizibar kɨrim, ezɨ Sabatɨn dughiam roghɨra ize.
55 + Lu 23:49+Luk 23:49Ezɨ amizir Iesusɨn gɨn Galilin Distrighɨn izeziba, me Josepɨn gɨn ghua dagɨar torimɨn gari. Egha me uaghan garima, Josep manmaghɨn Iesusɨn kuam atɨ. 56 + Kis 20:10, Lo 5:14+Ua Me Ini 20:10; Godɨn Araziba 5:14Egha me ganigha gɨvaghava, uamategha uan dɨpenibar ghua bizir mughuriaba itiba ko boreba isa da arɨsi. Egha Godɨn osizirim mɨkemezɨ moghɨn, me Sabatɨn dughiamɨn avughsi.
Iesus ua dɨkafi
24
(Matyu 28:1-10; Mak 16:1-8; Jon 20:1-10)
Ezɨ Sanden bar mɨzaraghara, amiziba borer mughuriar aghuir me arɨghiziba, inigha dagɨar torimɨn zui.*Wikbar faraghavɨra zuir aruem, a Sandera. Egha me gari, torim avarazir dagɨam, me a puegha ghu. Egha me aven ghua Iesusɨn kuam bagha garava avenge. + Ap 1:10+Aposel 1:10Egha me kamaghɨn ganigha nɨghnɨzir avɨribagh amua tuivighav itima, gumazir pumuning zuamɨra aningɨn korotiaba onɨmarimɨn mɨn taghtagha men mɨn tughav iti. + Lu 2:9+Luk 2:9Ezɨ amiziba bar atiatigha avigha nguazimɨn gari, ezɨ gumazimning kamaghɨn me mɨgei, “Ia tizim bagha gumazir angamɨra itim, gumazir ovengezibar danganimɨn a buri? +Matyu 16:21; 17:22-23; 20:18-19; Mak 8:31; 9:31; 10:33-34; Luk 9:22; 18:31-33A kagh itir puvatɨ; a ua dɨkafi! A ia ko Galilin ikia mɨkemezir bizim, ia a gɨnɨghnɨgh, ‘Gumazamizibar Otarim, me a isɨ gumazir arazir kurabagh amibar dafarim datɨghtɨ, me a isɨ ter ighuvimɨn a guragham. Eghtɨ a dughiar mɨkezimɨn ua dɨkavigham.’ ” Ezɨ a mɨkemezir akaba, me dagh inɨrɨ.
+ Mk 16:10+Mak 16:10Egha me mozim ategha uamategha ghua bizir kabar gun Iesusɨn suren gumazir 11plan mɨgɨava igharaz darazi sara mɨkeme. 10 + Lu 8:3+Luk 8:3Amizir bizir kabar gun Iesusɨn 11plan aposelba ko igharaz daraziv kemeziba. Makdalan nguibamɨn amizim Maria, ko Joana, ko Maria a Jemsɨn amebam, ko amizir igharazir maba uaghan me ko ikia bizir kabar gun aposelbav gei. 11 + Mk 16:11, Lu 24:25+Mak 16:11; Luk 24:25Ezɨ me amizibav gɨa ghaze, me ti onganighama, kamaghɨn amizɨ me nɨghnɨzir gavgavim men akabar itir puvatɨ. 12 Pita kamaghɨn oregha dɨkavigha ivegha mozimɨn ghu. Egha an aviragha, mozimɨn aven gara bizitamɨn apizir puvatɨgha inir ghurghuribara gari da ireghav iti. Egha a uamategha ghua nɨghnɨzir avɨribagh amua ghaze, kar manmaghɨn amizir bizim.Fofozir gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, vezɨn kamɨn akaba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazir mam gɨn da osiri.
Gumazir pumuning Emeusɨn tuavimɨn Iesus bato
(Mak 16:12-13)
13 Ezɨ dughiar kamra gumazir pumuning Emeusɨn nguibamɨn zui, Emeusɨn nguibamɨn ikegha Jerusalemɨn zuir tuavimɨn ruarim, a 11 kilomita. 14 Ezɨ aning bizir otivizir kabar gun uaningra uaning mɨgei. 15 + Mt 18:20, Lu 24:36+Matyu 18:20; Luk 24:36Egha aning bizir kabav gɨa uaningɨn azangsɨzima, Iesus uabɨ otogha aning ko me zui. 16 + Jo 20:14, 21:4+Jon 20:14; 21:4Ezɨ aning an garava, deragha a gɨfozir puvatɨ.
17 Ezɨ an aningɨn azara, “Gua tizibar uaning mɨgɨa tuavimɨn zui?”
Ezɨ aning tugha an garava bar osemegha aziasava ami. 18 + Jo 19:25+Jon 19:25Ezɨ aningɨn mav, an ziam Kliopas, an azara, “Jerusalemɨn izezir gumazamiziba bar bizir kam gɨfo. Ezɨ nɨ ti uabɨra dughiar gɨvazibar Jerusalemɨn bizir kabagh fozir puvatɨ?”
19 + Mt 21:11, Jo 6:14, Ap 2:22+Matyu 21:11; Jon 6:14; Aposel 2:22Ezɨ Iesus aningɨn azara, “Bizir tiziba?”
Ezɨ aning a ikaragha ghaze, “Ga Nasaretɨn Iesus bativizir bizibav gei. A Godɨn akam inigha izir gumazir mam, ezɨ an akaba ko ingangariba God ko gumazamizibar damazimɨn bar gavgafi. 20 + Lu 23:1, Ap 13:27-28+Luk 23:1; Aposel 13:27-28Ezɨ en ofa gamir gumazir ekiaba ko en gumazir aruaba a isa gavmanɨn dafarim gatɨzɨ, me a mɨsoghezɨ an areme, ezɨ me ter ighuvimɨn anegura. 21 + Lu 1:68, 2:38, 19:11, Ap 1:6+Luk 1:68; 2:38; 19:11; Aposel 1:6Ezɨ e faragha nɨghnɨzir gavgavim kamaghɨn an iti, a God Ua Israelia Iniasa Mɨsevezir Gumazim.
“Ezɨ mɨgɨrɨgɨar mam ua iti, bizir kaba otivigha gɨvazɨ, ezɨ datɨrɨghɨn an aremezir dughiar mɨkezim oto. 22-23 +Matyu 28:8; Mak 16:10; Luk 24:1-11; Jon 20:18Ezɨ datɨrɨghɨn en amizir maba mɨzaraghara mozimɨn ghuegha an kuamɨn apizir puvatɨ. Egha me iza e mɨkemezɨ, e bar aguaghfa. Me ghaze, e irebamɨn mɨn enselbar garima, me kamaghɨn e mɨgɨa ghaze, a ua dɨkafi. 24 + Jo 20:3-10+Jon 20:3-10Ezɨ en marazi mozimɨn ghuegha amiziba mɨkemezɨ moghɨn bizibar gari da iti, ezɨ me an apizir puvatɨ.”
25 Ezɨ Iesus kamaghɨn aning mɨgei, “Gua gumazir onganimning! Gua Godɨn akam inigha izir gumazimɨn akaba nɨghnɨzir gavgavim ko navim zuamɨrama dar itir puvatɨ. 26 + Lu 9:22, 24:44, Ap 17:3, 1 Pi 1:11+Luk 9:22; 24:44; Aposel 17:3; 1 Pita 1:11Ezɨ gua ti fozir puvatɨ? God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim, faragh mɨzaziba inigh egh gɨn Godɨn damazimɨn ziar ekiam iniam.” 27 + Stt 3:15, Nam 21:9, Lo 18:15, Sng 22:1-21, Ais 7:14, 7:53, Dan 9:24, Mal 3:1, Jo 13:31, Ap 3:13+Jenesis 3:15; Dɨboboniba 21:9; Godɨn Araziba 18:15; Onger Akaba 22:1-21; Aisaia 7:14; 53:7; Daniel 9:24; Malakai 3:1Egha Iesus aning geghari. A faragha Moses osirizir akabav gɨa, ghua, Godɨn akam inigha izir gumazibar akaba bar aning mɨgei. A Godɨn Akɨnafarimɨn itir akar an gun mɨkemeziba, dar mɨngariba bar aningɨn sure gami.
28 Egha me nguibar me ikiamimɨn boroghɨra ghuava, Iesus aning bada ghuavɨra itima, 29 aning a mɨgɨa ghaze, “Aruem bar gɨvazɨma amɨnim pɨri. Nɨ ga ko dakuam.” Ezɨ a ghuava aning koma akui. 30 + Mt 14:19, Lu 22:19+Matyu 14:19; Luk 22:19Egha Iesus damasa aning koma aperaghav ikia, bret inigha Afeziar Ekiam mɨnabagha, bret abigha aning ganɨdi.
31 Ezɨ aning datɨrɨghɨn an gara a gɨfofozima, a pura puvatɨ. 32 Ezɨ aning maghɨra uaning mɨgei, “A tuavimɨn ga batogha Godɨn Akɨnafarimɨn akabar ga mɨgeima, gan navimning dɨkafi.”
33 Egha aning dɨkavigha zuamɨra uamategha Jerusalemɨn ghua garima, Iesusɨn 11pla suren gumaziba, me marazi ko uari akuvagha iti. 34 + 1 Ko 15:4-5+1 Korin 15:4-5Egha me kamaghɨn aning mɨgei, “Bar guizbangɨra! Iesus aremegha dɨkavigha ghua Saimon bato!” 35 Ezɨ aning maghɨra tuavimɨn otivizir bizibar gun me mɨgɨa ghaze, a bret abɨghizɨma ga an ganighava a gɨfo.
Iesus uan suren gumaziba bato
(Matyu 28:16-20; Mak 16:14-18; Jon 20:19-23)
36 + 1 Ko 15:5+1 Korin 15:5Iesusɨn suren gumazir 11pla ko marasi, bizir kabar gun uariv geima, Iesus pura men tongɨn tughav ikia, kamaghɨn me mɨgei, “Navir amɨrizim ia ko ikɨ.”Fofozir gumazir maba ghaze, vezɨn kamɨn mɨgɨrɨgɨar otevir abuananam, Luk uabɨ an osirizir puvatɨ. Gumazir igharazir mam gɨn da osiri. 37 + Mt 14:26+Matyu 14:26Ezɨ me bar atiatigha ghaze, me duamɨn gari.
38 Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “Ia tizim bagha atiatia nɨghnɨzir avɨribagh ami? 39 Ia kagh nan dafariba ko dagaribar gan. Egh ia fogh suam, kar kɨ Iesus uabɨ. Egh ia nan suigh ia fogham. Duaba aghariba ko inivafɨziba puvatɨ. Ezɨ ia nan gari, kɨ aghariba ko inivafɨzim iti.” 40 A kamaghɨn mɨkemegha uan duar torir dafarimningɨn itimning ko duar torir dagarimning itimning, men aka.§Fofozir gumazir maba ghaze, vezɨn kamɨn itir akaba, Luk uabɨ da osirizir puvatɨ. Gumazir igharazir mam gɨn da osiri. 41 + Jo 21:5+Jon 21:5Ezɨ me bar akuegha tintinibar nɨghnɨgha, nɨghnɨzir gavgavim an itir puvatɨ.
Ezɨ a men azara, “Ia damamin daghetam iti?” 42 Ezɨ me tuazir osirir akuam a ganɨngizɨma, 43 a men damazibar a inighava anepi.
44 + Mt 16:21, 20:18, Mk 8:31, Lu 9:22+Matyu 16:21; 20:18; Mak 8:31; Luk 9:22Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Fomɨra Moses Osirizir Araziba, ko Godɨn akam inigha izir gumazibar osiziriba, ko Onger Akabar Akɨnafarim, da nan gun mɨkemezir biziba, da bar moghɨra guizɨn otivam. Kar bizir kɨ ia ko ikia ia mɨkemeziba.” 45 + Lu 24:27, Ap 16:14+Luk 24:27; Aposel 16:14Egha a nɨghnɨzir aghuiba me ganɨngizɨma me Afeziar Ekiamɨn Akɨnafarimɨn akabar mɨngaribagh fo.
46 + Sng 22, Ais 50:6, 52:14-53:12, Hos 6:2, Lu 24:26, Ap 17:3+Onger Akaba 22:1-31; Aisaia 50:6; 52:14--53:12; Hosea 6:2; Luk 24:26; Aposel 17:3Ezɨ a kamaghɨn me mɨgei, “Afeziar Ekiamɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨkeme, God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim, Krais, an aremegh dughiar pumuning ko mɨkezimɨn ikegh uamategh mozimɨn dɨkavigham. 47 + Ais 49:6, 49:22, Jer 31:34, Mai 4:2, Mal 1:11, Mt 28:19, 1 Ti 3:16+Aisaia 49:6; 49:22; Jeremaia 31:34; Maika 4:2; Malakai 1:11; Matyu 28:19; 1 Timoti 3:16Eghtɨ nan ziamɨn, ia nan akam inigh mangam. Ia Jerusalem ikegh nan akam inigh nguazimɨn mɨkebaba bar dar mangɨ. Ia ikɨziba bar dar gumazamizibav kɨmtɨ, me navibagh iraghtɨ kɨ men arazir kuraba gɨn amangam. 48 + Jo 15:27, Ap 1:8, 1:22, 2:32+Jon 15:27; Aposel 1:8; 1:22; 2:32Ia uari uan damazibar bizir kabar ganizɨ moghɨn dar gun mɨkɨm. 49 + Ais 44:3, Jol 2:28, Jo 14:16, 14:26, 15:26, 16:7, Ap 1:4+Aisaia 44:3; Joel 2:28; Jon 14:16; 14:26; 15:26; 16:7; Aposel 1:4Ia oragh. Afeziam faragha akam akɨra ghaze, a uan Duam isɨ ia danɨngam. Ezɨ kɨ a mɨkemezɨ moghɨn, ia bagh anemangam. Kamaghɨn ia nguibar ekiamɨn ikɨ. Egh mamaghɨra ikɨ mangɨ dughiar God ko itir gavgavim izighirɨtɨma, ia a iniam.”
God Iesus inigha uamategha
uan Nguibamɨn ghuavanabo
(Mak 16:19-20; Aposel 1:9-12)
50 Egha Iesus uan suren gumaziba inigha ghuava Betanin boroghɨn itir danganimɨn tu. Egha a uan agharim ghufegha arazir aghuim me damuasava Godɨn azai. 51 + Jo 20:17, Ef 4:8+Jon 20:17; Efesus 4:8An arazir aghuim me damuasa Godɨn azavɨra itima, God a inigha uan Nguibamɨn ghuavanadi. 52 + Jo 14:28, 16:22+Jon 14:28; 16:22Ezɨ me an ziam fa bar akuegha uamategha Jerusalemɨn zui. 53 + Ap 2:46, 5:42+Aposel 2:46; 5:42Egha me Godɨn Dɨpenimɨn aven ikiava an ziam fa mamaghɨra iti.
Jon Osirizir Akar Aghuim
O
Jon
Akar faragha zuim
Jon Osirizir Akar Aghuimɨn akɨnafarim, a kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Iesus a “Godɨn Akam uabɨ gumazimɨn mɨn oto. God anemadazɨma an en tongɨn iti.” Jon kamaghɨn ifonge, gumazamiziba bar nɨghnɨzir gavgavim Godɨn Otarim Iesusɨn ikiam. Egh me kamaghɨn fogh suam, Iesus a Gumazir God Uam E Iniasa Mɨsevezim. Jon kamaghɨn fo, gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn itiba, me ikɨrɨmɨrir aghuarir zurara itim iniam. Kamaghɨn an akɨnafarir kam osiri. (Nɨ Jon 20:31ɨn gan.)
Jon faragha e mɨkeme, Akar fomɨra God ko itir kam, kar Iesusra. Egha gɨn Jon Iesusɨn mirakelbar eghaghanibar gun mɨgei. Eghtɨ e dar gan fogh suam, Iesus a Gumazir God Uam E Iniasa Mɨsevezim, a Godɨn Otarim. Jon uaghan Iesus amizir mirakelbar akar mɨngaribar e mɨkeme. Ezɨ e gumazamizir mabar gari, me nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikiava an gɨn zui. Ezɨ marazi nɨghnɨzir gavgavim an ikian aghua.
Akar sapta 13--17ɨn itiba, Iesusɨn apaniba dɨmagarimɨn an suirazimɨn dughiamɨn otivizir araziba, Jon a dagh eghari. Dɨmagarir kam, Iesus uan suren gumaziba ko ikia mɨgɨrɨgɨar aghuir avɨriba me ganɨngi. Ezɨ gɨn apaniba Iesusɨn suiragha a kot gatɨgha, a isa ter ighuvimɨn a gafu. Akar abuananam, Iesus mozimɨn ua dɨkavizɨ, an suren gumaziba an gani.
Bizir e dughiar avɨribar Jonɨn akɨnafarimɨn garir mam, a kamakɨn, Iesus nguazimɨn itir gumazamizibar dabirabimɨn bizibar gara da isa akar isɨn zuimɨn dav gei. Ezɨ amɨnimɨn akam, ko dɨpamɨn akam, ko bretɨn akam, ko angazangarimɨn akam, ko wainɨn ikarɨzimɨn akam, ko sipsipbar garir gumazimɨn akam, dɨpenimɨn tiar akamɨn akam, bizir kaba Jonɨn akɨnafarimɨn aven iti.
Akam gumazimɨn mɨn otogha iza gumazamizibar tongɨn iti
1
(Sapta 1)
Akar Ikɨrɨmɨrir Zurara Itim Anɨdim, a gumazimɨn mɨn oto
+ Snd 8:22, 8:30, Jo 17:5, Fl 2:6, Kl 1:17, 1 Jo 1:1-2, MAA 1:2, 19:13+Aghuzir Akaba 8:22; 8:30; Jon 17:5; Filipai 2:6; Kolosi 1:17; 1 Jon 1:1-2; Akar Mogomem 1:2; 19:13Bar fomɨra fomɨra, biziba bar tɨghar otivamin dughiam, Akam iti. Akar kam God ko iti, egha a uabɨ God. + Stt 1:1+Jenesis 1:1Bar fomɨra fomɨra Akam God ko iti.
+ Jo 1:10, 1 Ko 8:6, Ef 3:9, Kl 1:16-17, Hi 1:2+Jon 1:10; 1 Korin 8:6; Efesus 3:9; Kolosi 1:16-17; Hibru 1:2Ezɨ Akar kamɨn, God biziba bar dar ingarizɨma, da otifi. Ezɨ bizitam tuavir igharazitamɨn otozir puvatɨ. Akam uabɨ bizibagh amizɨma, da otifi. + Jo 5:26, 8:12, 9:5, 1 Jo 5:11+Jon 5:26; 8:12; 9:5; 1 Jon 5:11Egha Akar kamra, a zurara itir ikɨrɨmɨrir aghuarimɨn mɨngarim. Ezɨ ikɨrɨmɨrir aghuarir kam, a uaghan gumazamiziba angazangarim me ganɨdi. + Jo 3:19+Jon 3:19Ezɨ angazangarir kam a mɨtatemɨn isima, mɨtatem anevaraghava anemungezir puvatɨ.
+ Mt 3:1, Mk 1:4, Lu 1:13-17, 1:76, 3:1-2, Jo 1:33+Matyu 3:1; Mak 1:4; Luk 1:13-17; 1:76; 3:1-2; Jon 1:33Ezɨ God gumazir mam amada, an ziam Jon. + Ap 19:4+Aposel 19:4An akam akunasa ize. An angazangarir kamɨn akamɨn gun mɨkɨmtɨma, gumazamiziba bar moghɨra a baraghɨva nɨghnɨzir gavgavim an ikiam. A ingangarir kam damuasa ize. + Jo 1:20+Jon 1:20Egha Jon uabɨ angazangarir kam puvatɨ. An angazangarir kamɨn akamɨn gun mɨkɨmasa ize. + Ais 49:6, Jo 1:4, 8:12, 1 Jo 2:8+Aisaia 49:6; Jon 1:4; 8:12; 1 Jon 2:8Ezɨ angazangarir kam guizbangɨn angazangarim. Egha nguazir kamɨn izegha gumazamiziba bar angazangarim me ganɨdi.
10 + Jo 1:3, 17:25, Hi 1:2, 11:3+Jon 1:3; 17:25; Hibru 1:2; 11:3Akam nguazir kamɨn iti. An gavgavimɨn, God nguazir kamɨn ingari, ezɨ nguazimɨn itir gumazamiziba a gɨfozir puvatɨ. 11 + Lu 19:14, Ap 3:26, 13:46+Luk 19:14; Aposel 3:26; 13:46A uan nguibamra ghuzɨma an anababa an aghuagha a inizir puvatɨ. 12 + Ro 8:15, Ga 3:26, 2 Pi 1:4, 1 Jo 3:1+Rom 8:15; Galesia 3:26; 2 Pita 1:4; 1 Jon 3:1Ezɨ gumazamizir maba a ini, egha nɨghnɨzir gavgavim an ziamɨn iti. Kamaghɨn amizɨ, a me gamizɨma me Godɨn boribar mɨn otifi. 13 + Jo 3:3-6, Je 1:18, 1 Pi 1:23+Jon 3:3-6; Jems 1:18; 1 Pita 1:23Me amebaba ko afeziabar ghuzibar otifi, o mɨkarzibar ifongiamɨn, o gumazimɨn ifongiamɨn Godɨn boribar otivizir pu. Bar puvatɨ. God uabɨ me gamizɨma me an boribar otifi.
14 + Ais 60:1-2, Mt 1:16, 1:20, Lu 9:32, Jo 2:11, Ro 1:3-4, Ga 4:4, Fl 2:7, Kl 1:19, 1 Ti 3:16, Hi 2:11-16+Aisaia 60:1-2; Matyu 1:16; 1:20; Luk 9:32; Jon 2:11; Rom 1:3-4; Galesia 4:4; Filipai 2:7; Kolosi 1:19; 1 Timoti 3:16; Hibru 2:11-16Akam uabɨ gumazimɨn mɨn oto. A bar Godɨn Otarir vamɨra, ezɨ God a gamizɨ a Godɨn gavgavim ko angazangarim ini. Ezɨ God anemadazɨma an en tongɨn iti. Ezɨ e an gavgavim ko angazangarimɨn gani. Ezɨ apangkuvim ko guizɨn akam bar a gizɨfa.
15 + Mt 3:11, Lu 3:16, Jo 1:27-32, 8:58, Kl 1:17+Matyu 3:11; Luk 3:16; Jon 1:27-32; 8:58; Kolosi 1:17Ezɨ Jon gumazir kamɨn gun me mɨgei. Egha pamten dɨa ghaze, “A gumazir kam, kɨ faragha an gun ia mɨkemegha gɨfa. Kɨ kamaghɨn mɨgei, ‘Gumazir nan gɨn izim, a bar fomɨra iti, ezɨ nan amebam gɨn na bate. Kamaghɨn amizɨ, an gavgavim bar nan gavgavim gafira.’ ” 16 + Jo 3:34, Ef 1:6-8, Kl 1:19, 2:9-10+Jon 3:34; Efesus 1:6-8; Kolosi 1:19; 2:9-10Ezɨ apangkuvim bar a gizɨfa, ezɨ a uan apangkuvimɨn a dughiar avɨribar bar deravɨra e gami. 17 + Kis 34:28, lo 4:44, Jo 8:32, Ro 3:24, 6:14, 10:4+Ua Me Ini 34:28; Godɨn Araziba 4:44; Jon 8:32; Rom 3:24; 6:14; 10:4Guizbangɨra, Moses Osirizir Araziba, God e bagha da isa Moses ganɨngizɨ, Moses e ganɨngi. Ezɨ God, Krais Iesusɨn aven apangkuvim ko guizbangɨn arazim en aka. 18 + Kis 33:20, Mt 11:27, Lu 10:22, Jo 6:46, 1 Ti 1:17, 6:16, 1 Jo 4:9, 4:12, 4:20+Ua Me Ini 33:20; Matyu 11:27; Luk 10:22; Jon 6:46; 1 Timoti 1:17; 6:16; 1 Jon 4:9; 4:12; 4:20Gumazitam bar Godɨn ganizir puvatɨ. Ezɨ kar Godɨn Otarir vamɨra, a uabɨ God, egha a bar Godɨn boroghɨra iti. A uabɨra God en aka.
Jon Gumazamiziba Ruer Gumazim,
an akam akuri
(Matyu 3:1-12; Mak 1:7-8; Luk 3:15-17)
19 + Jo 5:33+Jon 5:33Ezɨ Judan gumazir aruaba, me ofa gamir gumazir maba ko Livain gumazir maba amadazɨ, me Jerusalem ategha Jon bagha iza kamaghɨn an azara, “Nɨ tinara?”
20 + Lu 3:15-16, Jo 3:28, Ap 13:25+Luk 3:15-16; Jon 3:28; Aposel 13:25Ezɨ Jon bighavɨra mɨgɨa akam modir puvatɨ. A kamaghɨn mɨgei, “Kɨ God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim puvatɨ.”*Grighɨn akamɨn, God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezir Gumazim, me a dɨbora ghaze, “Krais.”
21 + Lo 18:15-18, Mal 4:5, Mt 11:14, 17:10-13, Jo 6:14, 7:40+Godɨn Araziba 18:15-18; Malakai 4:5; Matyu 11:14; 17:10-13; Jon 6:14; 7:40Ezɨ me an azara, “Nɨ tinara? Nɨ ti Elaija, o?”
Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Puvatɨ.”
Ezɨ me kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ ti Godɨn akam inigha izir gumazir kamra, e nɨ mɨzuai.”
Ezɨ a men akam ikaragha ghaze, “Puvatɨ.”
22 Kamaghɨn amizɨma, me uam an azara, “Nɨ bar tinara? E ikarvazir aghuitam inigh mangɨva gumazir e amadazibav kɨmam. Nɨ manmaghɨra uabɨ mɨgei?”
23 + Ais 40:3, Mt 3:3, Mk 1:3, Lu 3:4+Aisaia 40:3; Matyu 3:3; Mak 1:3; Luk 3:4Ezɨ Jon kamaghɨn mɨgei:
 
“Kɨ gumazir kamɨn tiarim,
kɨ gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ikia egha kamaghɨn dɨa mɨgei,
‘Ia Ekiam baghɨva
tuaviba azenɨva, dar kɨr.’ ”
 
(Kar akar Godɨn akam inigha izir gumazim Aisaia fomɨra osirizim.)
24 Gumazir kaba, Farisiba me amangizɨ me ize. 25 + Mt 21:25, Jo 1:33+Matyu 21:25; Jon 1:33Egha me kamaghɨn Jonɨn azara, “Nɨ Gumazir God Ua Gumazamiziba Iniasa Mɨsevezim puvatɨgh, egh nɨ Elaija puvatɨgh, nɨ Godɨn akam inigha izir gumazir kam puvatɨ, egha nɨ tizimsua gumazamiziba rue?”
26 Ezɨ Jon kamaghɨn men akam ikaragha ghaze, “Kɨ dɨpamɨn me rue. Ezɨ gumazir mam ian tongɨn iti, ia a gɨfozir puvatɨ. 27 + Jo 1:15, 1:30, Ap 13:25, 19:4+Jon 1:15; 1:30; Aposel 13:25; 19:4A gumazir kam, a nan gɨn izi. Kɨ an dagarir asuabar beniba fɨran ibura.” 28 + Mt 3:6, Jo 10:40+Matyu 3:6; Jon 10:40Jon Betanin nguibamɨn ikia akar kam me mɨkeme, nguibar kam Jordanɨn Fanemɨn vongɨn iti. Danganir kamɨn Jon gumazamiziba rue.
Iesus a Godɨn Sipsipɨn Nguzim
29 + Kis 12:3, Ais 53:6-7, 53:11, Jo 1:36, Ap 8:32, 1 Ko 15:3, 1 Pi 1:19+Ua Me Ini 12:3; Aisaia 53:6-7; 53:11; Jon 1:36; Aposel 8:32; 1 Korin 15:3; 1 Pita 1:19Ezɨ amɨmzaraghan Jon Iesusɨn garima an a bagha izi. Ezɨ Jon kamaghɨn mɨgei, “Ia munagh gan! Munar Godɨn Sipsipɨn Nguzim. A nguazimɨn itir gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadi! 30 + Jo 1:15, 1:27+Jon 1:15; 1:27A gumazir kam, kɨ fomɨra kamaghɨn an gun mɨkeme, ‘Gumazir nan gɨn izim, a bar fomɨra iti, ezɨ nan amebam gɨn na bate. Kamaghɨn amizɨ, an gavgavim bar nan gavgavim gafira.’ 31 Kɨ uabɨ a gɨfozir puvatɨ, a tina. Kɨ gumazir kam aghurightɨma, Israelɨn gumazamiziba a gɨfoghasa, kamaghɨn kɨ iza dɨpamɨn gumazamiziba rue.”
32 + Mt 3:16, Mk 1:10, Lu 3:22+Matyu 3:16; Mak 1:10; Luk 3:22Egha Jon ua kamaghɨn an gun mɨgei, “Kɨ garima Godɨn Duam kuarazir bunbamɨn mɨn Godɨn Nguibam ategha mɨghegha izaghira gumazir kam gisɨn iti. 33 + Mt 3:11, Lu 3:2-3, Ap 1:5, 2:4, 19:6+Matyu 3:11; Luk 3:2-3; Aposel 1:5; 2:4; 19:6Kɨ uabɨ a gɨfozir puvatɨ. God dɨpamɨn gumazamiziba ruasa na amadazɨ kɨ ize. A faragha kamaghɨn na mɨkeme, ‘Nɨ gantɨma, Godɨn Duam izighirɨghɨva, gumazitam gisɨn ikiam, a gumazir kamra, a Godɨn Duamɨn gumazamiziba ruam.’ 34 + Mt 3:17, 17:5, 27:54+Matyu 3:17; 17:5; 27:54Kɨ uabɨ bizir kamɨn ganigha egha an gun kamaghɨn ia mɨgei, gumazir kamra, a Godɨn Otarim.”
4plan gumaziba Iesusɨn suren gumazibar otifi
35 Egha amɨmzaraghan Jon uan suren gumazir mamning ko ua danganir kamɨn tuivighav iti. 36 + Jo 1:29+Jon 1:29Egha a garima Iesus a gitavɨrazɨma, Jon aning mɨgei, “Gua gan! Kar Godɨn Sipsipɨn Nguzim!” 37 Ezɨ suren gumazir kamning a barazima a kamaghɨn akar kam mɨkemezɨma, aning ghua Iesusɨn gɨn zui.
38 Ezɨ Iesus ikɨgha gara aningɨn azara, “Gua tizim buri?”
Ezɨ aning an azara, “Rabi, nɨ dɨpenir manamɨn iti?” (Ziar kam “Rabi,” an mɨngarim kamakɨn, “Tisa.”)
39 Ezɨ Iesus kamaghɨn aning mɨgei, “Gua izɨ ganigh.” Ezɨ aning ghua dɨpenir a itimɨn gari. Dughiam, 4 kloghɨn guaratɨzim. Ezɨ dughiar kamɨn aning a ko iti.
40 + Mt 4:18-20+Matyu 4:18-20Egha Andru, a Iesusɨn gɨn zuir gumazir kamningɨn mav. A Saimon Pitan aveghbuam. 41 + 1 Sml 2:10, Sng 2:2, Jo 4:25+1 Samuel 2:10; Onger Akaba 2:2; Jon 4:25Egha Andru Iesus ategha maghɨra ghua uan aveghbuam Saimon batogha, kamaghɨn a mɨgei, “E Mesaian gani.” (Ziar kam “Mesaia,” a kamakɨn, “Gumazir God Ua E Iniasa Mɨsevezim.”)
42 + Mt 16:18, Mk 3:16+Matyu 16:18; Mak 3:16Egha Andru Saimon inigha Iesus bagha ghu. Ezɨ Iesus an gara kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ Saimon, Jonɨn Otarim. Eghtɨ me gɨn ziam ‘Sifas’ nɨ darɨgh nɨ dɨponam.” (Ziar kam “Sifas,” a ziar kam “Pitan,” mɨrara ghu. An mɨngarim kamakɨn, “Dagɨam.”)Ziar kam Sifas, an Aramɨn akam ize. Dughiar kamɨn a Judabar akam. Ezɨ ziar kam Pita, a Grighɨn akamɨn ize.
Iesus Filip ko Natanielɨn dia
43 + Mt 8:22, Mk 2:14+Matyu 8:22; Mak 2:14Egha amɨmzaraghan, Iesus Galilin Distrighɨn mangasa. Egha a ghua Filip batogha, kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ nan gɨn izɨ!” 44 (Filip a Betsaidan nguibamɨn gumazir mam. Andru ko Pitan nguibam, Betsaida.)
45 + Stt 3:15, 49:10, Lo 18:18, Ais 7:14, 9:6, Jer 23:5, Ese 34:23, Sek 6:12, Mt 2:23+Jenesis 3:15; 49:10; Godɨn Araziba 18:18; Aisaia 7:14; 9:6; Jeremaia 23:5; Esekiel 34:23; Sekaraia 6:12; Matyu 2:23Ezɨ Filip ghua Nataniel batogha kamaghɨn a mɨgei, “E gumazir kamɨn ganigha gɨfa, Moses fomɨra Judan Arazibar Akɨnafarim osira gumazir kamɨn gun osiri. Ezɨ Godɨn akam inigha izir gumaziba uaghan gumazir kamɨn gun osiri. A Nasaretɨn nguibamɨn gumazim Iesus, a Josepɨn otarim.”
46 + Jo 7:41, 7:52+Jon 7:41; 7:52Ezɨ Nataniel kamaghɨn an azara, “Akurvazir bizir aghuitam Nasaretɨn nguibamɨn otivam? Ti puvatɨgham!”
Ezɨ Filip kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ izɨ ganigh.”
47 + Sng 32:2, Jo 8:39, Ro 2:28, 9:6+Onger Akaba 32:2; Jon 8:39; Rom 2:28; 9:6Ezɨ Iesus garima Nataniel a bagha izi. Ezɨ a kamaghɨn mɨgei, “Ia ganigh. Gumazir izir kam, a guizbangɨra Israelɨn gumazim. Ezɨ ifavarir akatam ko ifavarir arazir tam an itir puvatɨ.”
48 Ezɨ Nataniel kamaghɨn Iesusɨn azara, “Nɨ manmaghɨn na gɨfo?” Ezɨ Iesus kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “Filip tɨghar nɨn dɨmamin dughiamɨn, nɨ temer fighɨn povimɨn itima, kɨ nɨn gani.”
49 + Mt 14:33, 16:16, 27:42, Mk 3:11, Jo 12:13+Matyu 14:33; 16:16; 27:42; Mak 3:11; Jon 12:13Ezɨ Nataniel akar kam baregha kamaghɨn a ikaragha ghaze, “Tisa, nɨ Godɨn Otarim! Nɨ Israelian Atrivim!”
50 Ezɨ Iesus kamaghɨn a mɨgei, “Kɨ kamaghɨn nɨ mɨgei, nɨ temer fighɨn povimɨn itima, kɨ nɨn gani. Ezɨ bizir muziarir kamɨn, nɨ nɨghnɨzir gavgavim nan iti. Nɨ gɨn bizir ekiabar gantɨ da bizir kam bar a gafiragham.”
51 + Stt 28:12, Mt 4:11, Lu 2:9, 2:13+Jenesis 28:12; Matyu 4:11; Luk 2:9; 2:13Egha Iesus ua kamaghɨn me mɨgei, “Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, ia gɨn Godɨn Nguibamɨn gantɨ a kuighirɨghtɨ, ia Godɨn enselbar gantɨ da Gumazamizibar Otarim bagh ghuavanang, ua izighiram.”
Text info
AruBib20