Yu̱da mu Kihwe kya Kwi̱ta Yesu̱
22
(Matayo 26:1-5; Mari̱ko 14:1-2; Yohaana 11:45-53)
1 B̯u̱b̯wo nu B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya b̯wegebeerwe nka B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, b̯wali ni̱b̯u̱kwesegasegya.
2 Bahandu̱ ba balaami̱ ba Ruhanga na beegesa ba biragiro baali ni̱baku̱toolereerya nka ku̱bei̱ta Yesu̱ mu̱kyebi̱si̱i̱re, kubba baali ni̱baku̱ti̱i̱na bantu, batabatab̯ukiira nibakabagaana.
Yu̱da Naahanuura na Bayudaaya Mu̱li̱ngo gwa Kwi̱ti̱ramwo Yesu̱
(Matayo 26:14-16; Mari̱ko 14:10-11)
3 Mwomwo Sitaani yeingira mu mutima gwa Yu̱da gi̱beetengi̱ I̱sakalyota, omwei̱ hali beegeseb̯wa ba Yesu̱ i̱ku̱mi̱ na babiri.
4 Yu̱da yaagyenda hali bahandu̱ ba balaami̱ na ha bahandu̱ ba basurukali ba Yeekaru, yaahanuura nabo mu̱li̱ngo gwakusobora kudiirisana Yesu̱.
5 Bab̯wo bahandu̱ ba balaami̱ baasemereerwe hoi̱ kwegwa bi̱byo bigambu, beeragani̱sya kuha Yu̱da sente.
6 Yu̱da yei̱ki̱ri̱i̱ze, yaatandika ku̱toolereerya muhanda gurungi gwa ku̱hayo Yesu̱ mu ngalu za banyanzigwa, kitebe kya bantu kitalohoona.
Yesu̱ ha Kiihuru kya Murwa gwa Kurab̯waho
(Matayo 26:17-25; Mari̱ko 14:12-21; Yohaana 13:21-30)
7 Kiro kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Migaati Mitalimwo B̯u̱mya, ki̱baateekwengi̱ kuhongeraho mwana gwa ntaama gwa kwi̱zu̱ka Kurab̯waho, kyadoori̱.
8 Yesu̱ yaatu̱mi̱ri̱ Peeteru na Yohaana naakoba, “Mu̱gyende mu̱ni̱hi̱ri̱i̱rye hatwadiira kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho.” Mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya,
9 “Hanya hookwendya tukiteekanirize?”
10 Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mwakeingira mu rub̯uga, mu̱kwi̱za ku̱romba mudulu yeetweki̱ri̱ kyese kya meezi̱. Mumuhondere mu nnyu̱mba gyenseenya giyaakeingiramwo,
11 kandi muweere yogwo mukama nnyu̱mba nti, ‘Mwegesa aku̱ku̱b̯u̱u̱lya naakoba, “Ki̱si̱i̱ka ki kya bagenyi̱, kinyaadiiramwo na beegeseb̯wa bange kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho?” ’
12 Yogwo mudulu akwi̱za kubaragiira ki̱si̱i̱ka kikooto, ki̱ni̱hi̱ri̱i̱rye kurungi, cali mu̱kwi̱za kuteekaniriza bintu byensei̱.”
13 Beegeseb̯wa bab̯wo baagyendi̱ri̱ baagya bintu byensei̱ nka Yesu̱ kuyaali abi̱baweereeri̱, mwomwo baategeka kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho.
Yesu̱ Naasegeerya Beegeseb̯wa baamwe Kiihuru kya Joojolo
(Matayo 26:26-30; Mari̱ko 14:22-26; 1 Bakoli̱nso 11:23-25)
14 Kasu̱mi̱ koonyi̱ni̱ b̯u̱kaadoori̱ Yesu̱ yei̱cali̱i̱ri̱ hamwenya na bakwenda baamwe ha kiihuru.
15 Kandi yaabaweera, “Nceeri̱ ni̱nyendeerya ki̱mwei̱ kudya hamwenya nanywe, kiihuru kya B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho, ntakawonaweeni̱!
16 Nkubaweera yatyo kubba ti̱ndi̱i̱ra kudya ku ki̱kyo kiihuru ku̱doosya ha b̯ukama b̯wa Ruhanga b̯u̱li̱i̱zi̱ra.”
17 Kasi mwomwo, Yesu̱ yaakwata ki̱kopo, yaasi̱i̱ma Ruhanga, naakoba, “Mu̱kwate kiki ki̱kopo, nywensei̱ mu̱nyweho.
18 Hab̯wakubba nkubaweera nti, ti̱ndi̱b̯u̱ni̱a kunywa ha kyakunywa kya byana bya mi̱zabbi̱bbu̱ ku̱doosya ha b̯ukama b̯wa Ruhanga b̯u̱li̱i̱zi̱ra.”
19 Hei̱nyu̱ma, yaakweti̱ mugaati, yaasi̱i̱ma Ruhanga, yaagusabbulamwo bipacu, yaabiha beegeseb̯wa baamwe naakoba, “Gugu mugaati guli kyakuwoneraho kya mubiri gwange gunkuhayo hab̯wenyu̱. Mu̱kolenge yatyo mwa ku̱nzi̱zu̱ki̱rangaho.”
20 Mu mu̱li̱ngo gwogwo gu̱mwei̱, hei̱nyu̱ma gya kudya kya joojolo, Yesu̱ yaabaheeri̱ ki̱kopo naakoba, “Ki̱kopo kiki kili kya kiragaanu kihyaka kya Ruhanga arageeni̱ kubajuna.
21 “Bei̱tu̱, mwegwe! Haha ku kiihuru kiki, halohoona muntu akudya nagya, akwi̱za kundiirisana hali banyazigwa bange!
22 Nkubaweera yatyo kubba, Mwana wa Muntu akwi̱za ku̱kwa nka Ruhanga ku̱yaacwi̱ri̱mwo. Bei̱tu̱ alikiwona yogwo alidiirisana Mwana wa Muntu!”
23 Kasi mwomwo, beegeseb̯wa batandika kwerorongani̱a bankei nti, muntu ki muli bo akusobora kukora kintu nka ki̱kyo.
Mpaka za Naani Yaabba Mu̱handu̱
24 Kandi, haabbeeri̱ho mpaka mu beegeseb̯wa ba Yesu̱ nti, naani muli bo, akusobora kubba mu̱handu̱.
25 Yesu̱ yaabaweera, “Bakama ba Banyamahanga mu kulema kwab̯u bamigiriza bantu babakulema; kandi na bab̯wo babba nibali na b̯u̱sobozi̱ hali bo, beetwa bantu banyakuhwa.”
26 Bei̱tu̱ nywe timukusemeera kubba yatyo; kyonkei, mu̱handu̱ muli nywe alina kubba nka muto, kandi yogwo yensei̱ akufuga ateekerezenge nka yogwo akufugwa.
27 Nahab̯waki̱kyo, akukiraho b̯u̱handu̱, yooyo alahi; ei̱cali̱i̱ri̱ kudya bidyo rundi yogwo mu̱segya? Tiyooyo yogwo ei̱cali̱i̱ri̱ kudya bidyo? Bei̱tu̱ nagyade, ndi nka mu̱segya bidyo muli nywe.
28 “Kanywenywe banyakwicalanga nimunsagika biro bi̱byo byensei̱ bantu bandi b̯u̱bangani̱ri̱i̱ri̱ho.
29 Kandi nka Bbaabba ku̱yampeeri̱ b̯ukama, nagya mu mu̱li̱ngo gwogwo gu̱mwei̱ nkub̯ubaha,
30 aleke musobore kudya na kunywa hamwenya nagya ha kiihuru kyange, mu biro bya mu mei̱so bindifugiramwo, kandi mu̱kwi̱za kwicaara ha bitebe bya b̯ukama, kucwera misangu nganda i̱ku̱mi̱ neibiri zʼI̱saleeri̱.
Yesu̱ Naaragura Peeteru nka Kwakwi̱za Kumwegaana
(Matayo 26:31-35; Mari̱ko 14:21-31; Yohaana 13:36-38)
31 “Si̱mooni̱, Si̱mooni̱! Weegwa! Sitaani yaasabi̱ri̱ Ruhanga amwikirize abarabye mu kuwonawona nka mukusa b̯ubaguhuuhuula kugutoolamwo bisusunga.
32 Bei̱tu̱ Si̱mooni̱, nyaaku̱sabi̱i̱ri̱ nti, kwesiga ku̱waanyeesi̱gi̱ri̱ kutalikurugaho kwensei̱. Kandi hei̱nyu̱ma, b̯wolibba ocwi̱ri̱mwo kunyeesigakwo murundi gundi, olinjuna ku̱tati̱i̱rya mitima mya bei̱ra baamu.”
33 Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mukama wange, gya kammali̱ri̱i̱ri̱ kugyenda mu nkomo na ku̱kwa nawe!”
34 Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Peeteru, nkukuweera, i̱jolo lyoli nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱, okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.”
Yesu̱ Naabaza ku B̯wi̱re b̯wa B̯ujune
35 Mwomwo Yesu̱, yaab̯u̱u̱lya beegeseb̯wa baamwe yati, “B̯u̱di̱, b̯u̱nyaabatu̱mi̱ri̱ ku̱tebya, mutali na nsahu gya sente, nsahu gya lugyendu na nkei̱to, haloho kintu kyensei̱ ki̱mwendeerye mwab̯ula kukitunga?”
Bei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kitakabbeho.”
36 Yesu̱ yaabaweera, “Bei̱tu̱ hataati̱ b̯uli muntu yeeteekanirize bizib̯u, ali na nsahu gya sente, rundi bidyo abitwale; kandi yogwo atali na mpirima, atunde kyakulwala kyamwe agule mpirima.
37 Nahab̯waki̱kyo, Kinyakuhandiikwa kiki kikukoba, ‘Yaabali̱i̱rwe mu bab̯wo babiibi nka mubiibi,’ kilina kudwereera nka ku̱bambazi̱ri̱ho.”
38 Mwomwo beegeseb̯wa hab̯wa b̯utamwetegereza kurungi, baakoba yati, “Mukama weetu̱, wona! Halohoona mpirima ibiri.”
Yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kale, bi̱byo de bi̱mali̱ki̱ri̱!”
Yesu̱ Naagyenda Kusaba ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱
(Matayo 26:36-46; Mari̱ko 14:32-42)
39 Yesu̱ yaaru̱gi̱ri̱ mu rub̯uga, nka ngesu gyamwe kugyalingi, yaagyenda ha Lusahu lwa Mi̱zayi̱tu̱u̱ni̱; na beegeseb̯wa baamwe bagyenda-gyendi̱ri̱ nayo.
40 B̯u̱yaadoori̱ ha kiikaru kyamwe kya b̯uli kiro, yaabaweera, “Mu̱sabe aleke mutagwa mu kwoheb̯wa.”
41 Mwomwo, yaaru̱gi̱ri̱ho ha beegeseb̯wa baamwe, yaagyenda mwanya gwa ntambu nka maku̱mi̱ gasatu, yaaku̱nda malu̱ yaasaba,
42 “Bbaabba, kwakabba nikuli kwendya kwamu, wakantoolahoona ki̱kopo kya kuwonawona; kitabba nka ku̱nkwendya, bei̱tu̱ kwendya kwamu kwokwo kukolwe.” [
43 Malayika wa Ruhanga yaamu̱wonekeeri̱ kuruga mwiguru, yaamuha maani atatiire.
44 Bei̱tu̱ hab̯wa kusalirwa kunene maani, Yesu̱ yaasabi̱ri̱ ateeri̱ho mutima, yaatu̱u̱ya lu̱tu̱u̱yo lwasorondoka nka muntu aku̱lu̱wa ibbanga hansi.]
45 Yesu̱ b̯u̱yaamaari̱ kusaba, yaagyenda hali beegeseb̯wa baamwe, yaagi̱i̱rye beebbaki̱ri̱, hab̯wa kusaalirwa kubaali nakwo na b̯ujwahe.
46 Mwomwo Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Hab̯waki mukwebbaka? Mu̱byoke, mu̱sabe aleke mutagwa mu kwoheb̯wa.”
Yesu̱ Nibamukwata
(Matayo 26:47-56; Mari̱ko 14:43-50; Yohaana 18:3-11)
47 Yesu̱ b̯uyaali naacakabaza na beegeseb̯wa baamwe, hei̱zi̱ri̱ badulu banene, beebembeerwe Yu̱da, munyakubba omwei̱ ha beegeseb̯wa i̱ku̱mi̱ na babiri ba Yesu̱. Yu̱da yaali̱beeti̱ yeesegya hali Yesu̱, naali na kigyendererwa kya kumugwa mu salaka.
48 Bei̱tu̱ Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Yu̱da, nkuhuniira hoi̱ nti olimukutunda Mwana wa Muntu na kumugwa mu salaka!”
49 Beegeseb̯wa ba Yesu̱ b̯u̱baaweeni̱ bintu binyakubba nibikugyenda kubbaho, mwomwo baakobi̱ri̱ nti, “Mukama weetu̱, leka tu̱balwani̱sye na mpirima zeetu̱!”
50 Kandi omwei̱ hali beegeseb̯wa ba Yesu̱ yaatemi̱ri̱ mwiru omwei̱ wa mu̱laami̱ mu̱handu̱, yaamukadulaho ipokopo lya mukono gwa b̯udyo.
51 Mwomwo Yesu̱ yaabaweera, “Mu̱lekere hahwo!” Kasi kandi yaakwataho ipokopo lya yogwo mudulu, yaamu̱honi̱a.
52 Hei̱nyu̱ma, Yesu̱ yaaweereeri̱ bahandu̱ ba balaami̱, basurukali ba Yeekaru, na balemi̱ bahandu̱ ba Bayudaaya, banyakubba bei̱zi̱ri̱ kumukwata, “Mumale mwi̱ze na mpirima na mibbeere kunkwata, ndi muhyekera?
53 Mmbanga nincala nanywe biro byensei̱ mu zi̱gati̱ gya Yeekaru, mutakankore kabi. Kyonkei, kaka kooko kei̱re ka Ruhanga abalekeeri̱ mukooremwo bibiibi.”
Peeteru Niyeegaana Yesu̱
(Matayo 26:57,58,69-75; Mari̱ko 14:53,54,66-72; Yohaana 18:12-18,25-27)
54 Mwomwo, bab̯wo badulu baakwata Yesu̱ baamutwala mu gi̱gyo nnyu̱mba gya mu̱laami̱ mu̱handu̱. Kyonkeenya Peeteru, yaagyendi̱ri̱ naabahonderanga i̱nyu̱ma nahadeiho.
55 Badulu bab̯wo b̯u̱baadoori̱, baahemba kyoto hakati̱ wa zi̱gati̱, beicaara kwota mworo hamwenya, na Peeteru yei̱zi̱ri̱ yeicaara nabo ku kyoto.
56 Muzaana omwei̱ b̯u̱yaaweeni̱ Peeteru ei̱cali̱i̱ri̱ hahwo ku kyoto, yaamu̱li̱ngi̱ri̱i̱ri̱ hitihiti, yaakoba yati, “Yogo mudulu de yaali na Yesu̱!”
57 Bei̱tu̱, Peeteru yeegeeni̱ naakoba yati, “We mu̱kali̱ we, yogwo mudulu gya kantamwegi̱ri̱.”
58 Hei̱nyu̱ma gya b̯wi̱re b̯u̱dooli̱, hei̱zi̱ri̱ muntu wondi yaalengera Peeteru, yaakoba yati, “Naweedede, oli omwei̱ ha beegeseb̯wa ba Yesu̱!”
Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “Kwahi, we mudulu we!”
59 Hei̱nyu̱ma gya b̯wi̱re b̯wa saaha nka gi̱mwei̱, muntu wondi de, yaabazi̱ri̱ b̯wozab̯woza ku Peeteru naakoba yati, “Mu mananu yogo mudulu yaali na Yesu̱, kubba nayodede ali Mugalilaaya!”
60 Peeteru yei̱ri̱ri̱mwo yati, “We mudulu we, bi̱byo bintu byokubaza, ti̱mbyegi̱ri̱!”
Nahaahwo, Peeteru b̯uyaali naacakabaza, nkoko gyakookooma.
61 Mukama yaahi̱ndu̱ki̱ri̱ yaalingiira Peeteru, kasi mwomwo, Peeteru yei̱zu̱ka bigambu bya Mukama biyaalingi amu̱weereeri̱ nti, “Kiro kyadeeru nkoko gi̱takakookoomi̱ri̱, okwi̱za kubba onyeegeeni̱ mirundi misatu.”
62 Peeteru yaahu̱lu̱ki̱ri̱ hanzei, yaatamwo kizabiro kya maani.
Basurukali Nibajooga Yesu̱
(Matayo 26:67,68; Mari̱ko 14:65)
63 Kasi mwomwo basurukali banyakubba bali̱ndi̱ri̱ Yesu̱ baatandika ku̱mu̱jooga ni̱bamu̱sonsanga na kumujwata njunju.
64 Bamu̱bbu̱mbengi̱ mei̱so na lu̱goye, ni̱bamu̱b̯u̱u̱lya, “Tu̱weere! Naani aku̱ku̱u̱ti̱ri̱?”
65 Kandi, baabazi̱ri̱ bigambu bindi binene hoi̱ ni̱bamu̱lu̱manga.
Yesu̱ Naali mu Mei̱so ga Lukuratu lwa Bayudaaya
(Matayo 26:59-66; Mari̱ko 14:55-64; Yohaana 18:19-24)
66 B̯wi̱re b̯u̱b̯wakeeri̱, lukuratu lwa balemi̱ bahandu̱, bahandu̱ ba balaami̱ na beegesa ba biragiro lwei̱caara basurukali baaleeta Yesu̱ mu mei̱so ga lukuratu.
67 Mwomwo bahandu̱ ba kakuratu baaweera Yesu̱ yati, “Waakabba nooli Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, tu̱weere!”
Yesu̱ yei̱ri̱ri̱mwo, “Nyaakabaweera nti ndi Ku̱ri̱si̱to, ti̱mu̱kwi̱za kunzikiriza.
68 Kandi nyaakabab̯u̱u̱lya ki̱b̯u̱u̱lyo, ti̱mu̱kwi̱za ku̱ki̱i̱ramwo.
69 Kyonkei kuruga na hataati̱, Mwana wa Muntu akwi̱za kubba na ki̱ti̱i̱ni̱sa kinene mu mei̱so ga Ruhanga wa Maani.”
70 Kasi mwomwo, bensei̱ baamu̱b̯u̱u̱lya yati, “Kale, oli Mwana wa Ruhanga?”
Yesu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo yati, “Mu̱dooseerye kukoba nti, ndi Mwana wa Ruhanga.”
71 Badulu bab̯wo baaweerengeeni̱ nti, “B̯u̱kei̱so b̯undi, tu̱kwendya b̯waki? Twezegu̱li̱i̱ri̱ twankei na geetu̱, kuruga mu kanwa kaamwe yankei!”
Yesu̱ Niyeemeera mu Mei̱so ga Pi̱laato
23
(Matayo 27:1-2,11-14; Mari̱ko 15:1-5; Yohaana 18:28-38)
1 Hei̱nyu̱ma lukuratu lwensei̱ lwabyokeerye lwatwala Yesu̱, mu mei̱so ga Pi̱laato, mu̱handu̱ weisaza lya B̯uyudaaya mu b̯ukama b̯wa B̯u̱ru̱u̱mi̱.
2 Ku̱kwo hooho baatandi̱ki̱i̱ri̱ kujunaana Yesu̱ nibakoba: “Twagi̱i̱rye yogwo mudulu naaku̱habi̱sya bantu beetu̱, naakubaweera basuule kugaba musolo gwa b̯ukama b̯wa B̯u̱ru̱u̱mi̱, na kindi yo yankei naakwetwala, kubba Ku̱ri̱si̱to, kandi mukama.”
3 Mwomwo Pi̱laato yaab̯u̱u̱lya Yesu̱, “Weewe, mukama wa Bayudaaya?”
Yesu̱ yaamwi̱ri̱ri̱mwo yati, “Odooseerye kukoba nti, ndi Mwana wa Ruhanga.”
4 Kasi Pi̱laato yaaweera bahandu̱ ba balaami̱ na ruganga lwa bantu yati, “Gya, tinkuwona b̯ub̯iibi b̯wensei̱ b̯umukujunaana yogwo mudulu.”
5 Bei̱tu̱, bo bantu, baahami̱ri̱i̱ri̱ kujunaana Yesu̱ nti, “Kwegesya kwamwe ku̱ku̱cu̱u̱ki̱ri̱i̱rya bantu bensei̱ ba B̯uyudaaya. Yaatandi̱ki̱i̱ri̱ Galilaaya, kandi hataati̱, ei̱zi̱ri̱ na haha.”
Yesu̱ Niyeemeera mu Mei̱so ga Herodi̱
6 Pi̱laato b̯u̱yeegwi̱ri̱ yatyo yaab̯u̱u̱lya, “Yogo mudulu ali Mugalilaaya?”
7 B̯u̱yeetegeri̱i̱ze Yesu̱, nka kuyaali hansi wa b̯u̱sobozi̱ b̯wa Herodi̱, yaamu̱si̱ndi̱ki̱ri̱ hali Herodi̱, Herodi̱ de, mu b̯wi̱re b̯wob̯wo, yaali mu Yeru̱salemu̱.
8 Herodi̱ b̯u̱yaaweeni̱ Yesu̱, yaasemereerwe hoi̱ kubba, hab̯wa kasu̱mi̱ kalei yei̱ceeri̱ ni̱yendyanga kumuwonaho. Ku̱si̱gi̱ki̱ra ku bintu bya Herodi̱ biyaalingi yeegwi̱ri̱ho ku Yesu̱, yaani̱hi̱rengi̱ akwi̱za kuwona Yesu̱ naakukora byamahanu.
9 Kasi mwomwo, Herodi̱ yaamu̱b̯u̱u̱lya bi̱b̯u̱u̱lyo binene, bei̱tu̱ Yesu̱ atakei̱remwo kintu kyensei̱.
10 B̯u̱b̯wo, bahandu̱ ba balaami̱ na beegesa ba biragiro baali beemereeri̱ hahwo, nibakujunaana Yesu̱ na maani gensei̱.
11 Herodi̱ na basurukali baamwe baamu̱lu̱mi̱ri̱ kandi baamu̱jooga; mwomwo baamu̱lwalya kilwalu ki̱nyi̱ri̱ru̱, baamu̱ku̱byayo hali Pi̱laato.
12 Kuruga na kiro ki̱kyo, Herodi̱ na Pi̱laato baafoki̱ri̱ banywani; bi̱byo bigambu bi̱takabbeeri̱ho baali banobangeeni̱.
Yesu̱ Naacwerwa Musangu gwa Ku̱kwa
(Matayo 27:15-26; Mari̱ko 15:6-15; Yohaana 18:39; 19:16)
13 Pi̱laato yaatu̱mi̱i̱ri̱ bahandu̱ ba balaami̱, balemi̱ ba Bayudaaya na bantu, bensei̱ barombe hamwenya nayo.
14 B̯u̱bei̱zi̱ri̱ yaabaweera yati, “+Mwandeteeri̱ yogwo mudulu mwakoba, yaali naaku̱habya bantu. Mmu̱b̯u̱u̱li̱i̱rye haha mu mei̱so geenyu̱, +nyaagya atali na musangu gwensei̱ nywe gumukumujunaana.
15 Herodi̱ de, atakamuwonemwo musangu gwensei̱, kubba amu̱si̱ndi̱ki̱ri̱ ei̱re hali twe. Tihalohoona kintu kyensei̱ kya yogwo mudulu kyakoori̱ kikuha kumucwera kifubiro kya ku̱kwa.
16 Nahab̯waki̱kyo, nkwi̱za ku̱mwegesya ngesu zirungi, kasi mwomwo mmu̱teesye.” [
17 Ha b̯wi̱re b̯wensei̱, b̯wa B̯u̱genyi̱ b̯wa Kurab̯waho Pi̱laato yaateesu̱lengi̱ munyankomo omwei̱ hab̯wa Bayudaaya.]
18 Bei̱tu̱, bantu bensei̱ baalu̱ki̱ri̱ hamwenya nibakoba, “Mwi̱te! Otu̱teeseerye Bbarabba!”
19 (Bbarabba baalingi bamu̱teeri̱ mu nkomo hab̯wa b̯u̱jeemu̱ b̯wamwe, b̯unyakutab̯ura bantu bakeesansala mu rub̯uga lu̱mwei̱, na muntu giyaalingi ei̱ti̱ri̱).
20 Pi̱laato, amaari̱ kubba naakwendya ku̱teesya Yesu̱, yaaweereeri̱ ruganga lwa bantu murundi gundi nti, Yesu̱ yaali atali na musangu.
21 Bei̱tu̱, bantu baahami̱ri̱i̱ri̱ kwaluka nibakoba, “Mu̱mu̱bambe! Mu̱mu̱bambe!”
22 Mwomwo yaabaweera ha murundi gwakasatu yati, “Bei̱tu̱ yo, yogwo mudulu, agu̱mi̱ri̱ musangu ki? Gya tinkuwona b̯ub̯iibi b̯undi b̯wa yogwo mudulu bwakoori̱ b̯ukumuha kumucwera kifubiro kya ku̱kwa. Nahab̯waki̱kyo, nkwi̱za ku̱mwegesya ngesu zirungi, kasi mwomwo mu̱teesye.”
23 Bei̱tu̱, bantu baahaami̱ri̱i̱ri̱ kwaluka na maani, nibasaba Pi̱laato abambe Yesu̱ ha musalaba, kandi hakumaliira baamu̱hambi̱ri̱i̱ze yeikiriza.
24 Hei̱nyu̱ma, Pi̱laato yaacwereeri̱ Yesu̱ kifubiro kya ku̱kwa nka bab̯wo bantu ku̱bendyengi̱.
25 Yaateesya yogwo mudulu gi̱bendyengi̱, Bbarabba, munyakubba abboheerwe mu nkomo hab̯wa b̯u̱jeemu̱ b̯wamwe, b̯unyakutab̯ura bantu bakeesansala, na musangu gwa b̯wi̱ti̱.
Yesu̱ Naabambwa ha Musalaba
(Matayo 27:32-44; Mari̱ko 15:21-32; Yohaana 19:17-27)
26 Basurukali b̯ubaali nibakutwala Yesu̱ kumubamba, baakweti̱ mudulu Mu̱ku̱leeni̱ gi̱beetengi̱ Si̱mooni̱, munyakubba naakuruga mu kyaru baamu̱tweka musalaba baamuhambiriza kulibata nagwo naahonderanga Yesu̱.
27 Bantu banene baahondeeri̱ Yesu̱, kandi hakati̱ gya bantu banene bab̯wo haalingimwo de bakali̱ banyakubba basaali̱i̱rwe hoi̱ nibakuliriira Yesu̱.
28 Yesu̱ yaahi̱ndu̱ki̱ri̱ hali bakali̱ bab̯wo, yaabaweera, “Nywe, bakali̱ ba Yeru̱salemu̱! Mu̱leke kundiriira, bei̱tu̱, mweli̱ri̱i̱re nywankei na baana beenyu̱.
29 Kubba kasu̱mi̱ ka kuwonawona kakwi̱za kudwa, kaliha bantu kukoba nti, ‘Bakali̱ batali na baana bali na mu̱gi̱sa!’
30 B̯u̱b̯wo hooho bantu baliweera nsahu yati,
‘Mu̱tu̱gwere!’
Na mbamba, ‘Mu̱tu̱bbu̱mbe!’
31 “Mu mananu bibi bintu bilibbaho, kubba gya muntu atali na b̯ub̯iibi b̯wensei̱, bantu baakabba bambonawoneseerye yatyo, kale, bab̯wo babiibi Ruhanga alibakola teetei̱?”
32 Kandi de, haalingiho batemu babiri, banyakutwalwa kwi̱twa hamwenya na Yesu̱.
33 Baadoori̱ ha kiikaru kyetwa “Luhanga.” B̯u̱baadoori̱yo, baabamba Yesu̱ ha musalaba gu̱mwei̱, na bab̯wo batemu babiri, b̯uli muntu ha musalaba gwamwe yankei, omwei̱ ha mukono gwa Yesu̱ gwa b̯udyo, wondi ha gwa b̯umoso.
34 Mwomwo Yesu̱ yaakoba, “Bbaabba, baganyire! Kubba ti̱beegi̱ri̱ kintu kibakukora.”
Basurukali bab̯wo, beegabi̱i̱ri̱ ngoye zaamwe, kuraba mu kukuuta karu̱ru̱.
35 Kandi b̯u̱b̯wo, bantu baali beemereeri̱, nibakusunga balemi̱ ba Bayudaaya nibakujooga Yesu̱ nti: “Yaaju̱nengi̱ bandi; yeejune yankei yaakabba naali yooyo Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga!”
36 Basurukali naboodede baamu̱joogi̱ri̱. Bei̱zi̱ri̱ hali yo, baamuha maaci galulu,
37 baamuweera yati, “Waakabba nooli mukama wa Bayudaaya, weejuna!”
38 Kandi de, hahwo kwakyendi̱ waamwe, ku kikondo baateeri̱ho kihandiiko kikusomwa yati: YOGO YOOYO MUKAMA WA BAYUDAAYA.
39 Omwei̱ ha bab̯wo batemu munyakubba abambi̱i̱rwe hahwo, yaalu̱mi̱ri̱ Yesu̱ naakoba: “Tiweewe Ku̱ri̱si̱to? Weejuna, otujune natwe!”
40 Bei̱tu̱ kandi, yogwo wondi, yaageeni̱ mwi̱ra naakoba, “We, toti̱i̱na Ruhanga we? Kifubiro ki̱baku̱cwereeri̱, nayodede kyokyo ki̱mwei̱ ki̱bamu̱cwereeri̱.
41 Twe babiri tu̱fu̱bi̱i̱rwe mu b̯u̱doori̱, kubba gya nawe kifubiro kyetu̱ kikwijanjana na bibiibi byetu̱ bi̱twakoori̱. Bei̱tu̱ yogwo mudulu tali na kintu kibiibi ki̱yaakoori̱.”
42 Kasi mwomwo, yaaweera Yesu̱ naakoba, “Yesu̱, wanzi̱zu̱kanga b̯wolibba odoori̱ mu b̯ukama b̯wamu!”
43 Yesu̱ yei̱ri̱ri̱mwo yogwo mudulu, “Mu mananu nkukuweera nti, deeru lyoli okwi̱za kubba nagya mwiguru.”
Ku̱kwa kwa Yesu̱
(Matayo 27:45-56; Mari̱ko 15:33-41; Yohaana 19:28-30)
44 B̯u̱b̯wo zaali saaha nka mukaaga za mwinsi. Hei̱zi̱ri̱ho nti̱ti̱ gyabbumba nsi gyensei̱, gyadoosya saaha mwenda za joojolo,
45 kubba kalyoba kaalingi kaleki̱ri̱ho kusuuka; naha b̯wi̱re b̯wob̯wo, lu̱ti̱mbe lwa mu Yeekaru lwatemu̱ki̱ri̱mwo bicweka bibiri.
46 Mwomwo Yesu̱ yaalu̱ki̱ri̱ neiraka likooto naakoba, “Bbaabba, gya b̯womi b̯wange mbu̱heeri̱yo mu ngalu zaamu!” B̯u̱yaamaari̱ kubaza yatyo, yaakwa.
47 Mu̱handu̱ wa bab̯wo basurukali banyakubamba Yesu̱, b̯u̱yaaweeni̱ bintu binyakubbaho, yaahaari̱i̱ze Ruhanga, yaakoba, “Mali̱ kwo, mudulu yogwo, ei̱ceeri̱ naali mudulu murungi.”
48 Bantu bensei̱ banyakubba beecooki̱ri̱ hahwo, kuwona isunge li̱lyo, b̯u̱baaweeni̱ bintu binyakubbaho, beemu̱ki̱ri̱ nibakulira kizabiro kya maani mu maka gaab̯u.
49 Bei̱tu̱ bantu bensei̱ banyakubba beegi̱ri̱ Yesu̱ kurungi hamwenya na bakali̱ banyakubba bamu̱hondeeri̱ kurugira ki̱mwei̱ Galilaaya, beemereeri̱ na hadeiho, baawona bi̱byo bintu byensei̱.
Yesu̱ Nibamuziika
(Matayo 27:57-61; Mari̱ko 14:42-47; Yohaana 19:38-42)
50-51 Kandi haalingiho mudulu omwei̱ gi̱beetengi̱ Yozefu̱, wa mu rub̯uga lunyakwetwanga Ari̱masaaya lwa B̯uyudaaya. Yozefu̱ yogwo yaali mudulu murungi kandi waki̱ti̱i̱ni̱sa, munyakubba ali̱ndi̱ri̱i̱ri̱ kwi̱za kwa b̯ukama b̯wa Ruhanga. Nab̯ukyakabba nti Yozefu̱ yaalingi mu̱ku̱rati̱ mu lukuratu lwa Bayudaaya, yei̱ki̱rani̱i̱ze kwahi na lukuratu ku bintu bya baku̱rati̱ bei̱ra baalingi bacwi̱ri̱mwo kandi bakoori̱.
52 Mwomwo Yozefu̱ yaagyenda hali Pi̱laato, yaamusaba mutumbi gwa Yesu̱.
53 Yaagu̱toori̱yo, yaagubinda mu lu̱goye lu̱syanu̱, yaaguta mu kituuru kinyakubba ki̱temeerwe nka b̯wingira ha lubbaali, kibaali batakaziikangamwo muntu.
54 Kiro ki̱kyo kyali kiro kibeeta Kyakweteekanirizamwo, hab̯wakubba kiro kya Sabbaato kyali nikili heehi̱ kutandika.
55 Hei̱nyu̱ma, bamwei̱ ha bakali̱ banyakubba bei̱zi̱ri̱ na Yesu̱ kuruga Galilaaya, baagyendagyendi̱ri̱ na Yozefu̱ baawona kituuru na mu̱li̱ngo gwa mutumbi gwa Yesu̱ gwali gu̱zi̱i̱ki̱i̱rwemwona.
56 Mwomwo bab̯wo bakali̱ baaku̱bayo, baani̱hi̱ri̱i̱rya maku̱ta gaku̱wu̱nya na bikoora bya misaali bi̱ku̱wu̱nya kurungi hab̯wa mutumbi gwa Yesu̱.
Ha kiro kya Sabbaato ki̱kyo, bakali̱ bab̯wo baahu̱u̱mwi̱ri̱, nka biragiro bya Mu̱sa ku̱byaragi̱rengi̱.
Kuhimbooka
24
(Matayo 28:1-10; Mari̱ko 16:1-8; Yohaana 20:1-10)
1 Ha kiro Kyasabbi̱i̱ti̱ mambya naakusala, bakali̱ baagyendi̱ri̱ ha kituuru kibaali bazi̱i̱ki̱ri̱mwo Yesu̱. B̯ubaali nibakugyenda, baatwalageeni̱ maku̱ta gaku̱wu̱nya, gabaali bateekani̱i̱ze.
2 B̯u̱baadoori̱yo, baagi̱i̱rye i̱hi̱ga libaali bateeri̱ ha kituuru nilili li̱bi̱ri̱ngi̱tye, litali ha mu̱nwa gwa kituuru;
3 bei̱tu̱ b̯u̱bei̱ngi̱i̱ri̱ mu kituuru, kinyakubba ki̱li̱mi̱i̱rwe nka b̯wingira, batakaagyemwo mubiri gwa Mukama Yesu̱.
4 B̯ubaali bacakahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hab̯wa b̯uteega kintu ki̱bbeeri̱ ha mubiri gwa Yesu̱, badulu babiri balweri̱ bilwalu bikumeremeta, baamaari̱ geemeera ha rubaju lwab̯u.
5 Bakali̱ baakwati̱i̱rwe b̯u̱ti̱i̱ni̱. Mu b̯u̱ti̱i̱ni̱ b̯u̱b̯wo, baatu̱lu̱ki̱ri̱ mi̱twe myab̯u hansi. B̯ubaali beetu̱lu̱ki̱ri̱i̱ri̱ hansi, badulu baab̯u̱u̱lya bab̯wo bakali̱, “Hab̯waki muntu mwomi, mu̱ku̱mu̱tooleerya mu baku̱u̱?
6 Haha waahiho, ahi̱mbooki̱ri̱! Mwi̱zu̱ke, b̯uyaali naacaali mu Galilaaya, yaabaweereeri̱ yati:
7 ‘Mwana wa Muntu balina ku̱mu̱hayo hali bantu babiibi, bamubambe, kasi mwomwo, hei̱nyu̱ma gya biro bisatu, ahimbooke.’ ”
8 Bab̯wo badulu b̯u̱baamaari̱ kubaweera bigambu bi̱byo, mwomwo bakali̱ bei̱zu̱ka bigambu bya Yesu̱ bi̱yaabazi̱ri̱,
9 baaruga ha kituuru, baagyenda baaweera beegeseb̯wa i̱ku̱mi̱ noomwei̱, hamwenya na bandi bensei̱, bi̱byo bintu byensei̱.
10 Bakali̱ bab̯wo banyakugyenda ha kituuru, baali baba: Mali̱ya Magadaleena, Yoana, Mali̱ya maa Yakobbo, hamwenya na bandi banene. Bo bab̯wo bakali̱, baaweereeri̱ bakwenda ba Yesu̱, bintu byenseenya binyakubbaho.
11 Bei̱tu̱ kandi, bo bakwenda, bigambu bya bakali̱ bi̱baabaweereeri̱, byabazookeeri̱ nka bintu bitalimwo, baasuula kubiikiriza. [
12 Peeteru ki̱yaakoori̱, yei̱ru̱ki̱ri̱ yaagyenda ha kituuru. B̯u̱yaadoori̱yo, yeetu̱lu̱kamwo. Yaaweeni̱mwo biheru bya suuka bisa; mwomwo yeemuka, ahu̱ni̱ri̱i̱ri̱ hab̯wa bintu binyakubbahoona.]
Yesu̱ Naawonekera Bantu Banyakubba Nibakugyenda Emau̱si̱
(Mari̱ko 16:12-13)
13 Ha kiro kyokyo Kyasabbi̱i̱ti̱ beegeseb̯wa ba Yesu̱ babiri, baali nibakugyenda mu kyaru kinyakwetwanga Emau̱si̱. Lugyendu lu̱baagyendengi̱ kuruga Yeru̱salemu̱ lwali lwa ki̱lomi̱ta i̱ku̱mi̱ na gi̱mwei̱.
14 Mu lugyendu lwab̯u lu̱lwo, baagyendi̱ri̱ ni̱banyu̱mya ha bintu bikukwatagana na kubamba Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to ha musalaba na ha bintu bindi byensei̱ binyakubba bi̱bbeeri̱hoona, biro bi̱dooli̱ i̱nyu̱maho.
15 B̯ubaali nibakubaza kandi ni̱baku̱b̯u̱u̱lyangana ha bi̱byo bintu, Yesu̱ yeesu̱mi̱ri̱ heehi̱ nabo, yaatandika kulibata nabo.
16 B̯uyaali naakulibata nabo, baamuwona, bei̱tu̱ kandi batakamulengere.
17 Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Bintu kyani bimukugyenda ni̱mu̱nyu̱myanga?”
Ki̱baakoori̱, beemereeri̱ ti̱, na b̯ujune b̯unene hoi̱ ha b̯u̱syo b̯wab̯u.
18 Mwomwo omwei̱ ha bab̯wo beegeseb̯wa gi̱beetengi̱ Kilyopa yaab̯u̱u̱lya Yesu̱, “Weewe wankei oli mu̱genyi̱, mu bantu bab̯wo bei̱zi̱ri̱ Yeru̱salemu̱, ateegi̱ri̱ bintu bi̱bbeeri̱ mu Yeru̱salemu̱, biro bi̱dooli̱ byei̱nyu̱ma?”
19 Yesu̱ yoodede yaab̯u̱u̱li̱i̱rye, “Bintu kyani bi̱byo?” Bo baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Bintu binyakubba hali Yesu̱ wa Nazareeti̱. Mudulu yogwo, yaalingi mu̱ragu̱ri̱. Kandi, Ruhanga hamwenya na bantu banene hoi̱, baali beegi̱ri̱ yogwo mudulu, nka muntu munyamaani, mu bigambu bi̱yaabazengi̱ na mu bikorwa bye.”
20 “Bahandu̱ ba balaami̱, hamwenya na balemi̱ beetu̱ bandi, baamu̱heeri̱yo acwerwe musangu gwa ku̱kwa; Baru̱u̱mi̱ baamubamba ha musalaba.
21 Bei̱tu̱ kandi, twe twani̱hi̱rengi̱ nti, yooyo akugyenda kujuna twe Bei̱saleeri̱, naatutoola mu bizib̯u bituli nabyo. Na kindi de, deeru kili kiro kyakasatu, kuruga bi̱byo bintu b̯u̱byabbeeri̱ho, bei̱tu̱ kandi, kintu kirungi kicakali kurugamwo.
22 “Kandi kintu kindi, bakali̱ bamwei̱ ba mu kitebe kyetu̱, +baatu̱hu̱ni̱ri̱i̱ze. +Baazi̱ndu̱ki̱ri̱ baagyenda ha kituuru ki̱baazi̱i̱ki̱ri̱mwo Yesu̱,
23 bei̱tu̱ mutumbi gwamwe, +batakagwagyemwo. +Bei̱ri̱ri̱ nibakoba nti, +baawonekeerwe bamalayika; bamalayika baabaweera nti ali mwomi.
24 Kintu kindi, bamwei̱ ha bei̱ra beetu̱, nabo +baagyendi̱ri̱ ha kituuru. +Bakyagi̱i̱rye kitalimwo kintu, nka bakali̱ kubaakali +babaweereeri̱; bei̱tu̱ yo Yesu̱, batakamuwone.”
25 Kasi mwomwo Yesu̱ yaabaweera, “Ha! Nywe badoma nywe, batakuranguha kwikiririza mu bigambu byensei̱ bya baragu̱ri̱ ba Ruhanga bi̱baaragwi̱ri̱!
26 Kambab̯u̱u̱lye, ‘Kintu kya Ku̱ri̱si̱to kuwonawona, akaraba mu kuwonawona kwoku kwonyini, kasi mwomwo Ruhanga akamuhimboola, akamuha ki̱ti̱i̱ni̱sa kinene mwiguru, kyali kitakwetaagisib̯wa?’ ”
27 Kasi mwomwo Yesu̱ yaabasoboora bintu byenseenya bi̱baabazi̱ri̱ hali yo, mu Binyakuhandiikwa. Yaatandi̱ki̱ri̱ na kubasoboora bya Mu̱sa bi̱yaamu̱handi̱i̱ki̱ri̱ho, kasi yaabasoboora bintu bya baragu̱ri̱ ba Ruhanga bandi bensei̱ bi̱baamu̱handi̱i̱ki̱ri̱ho.
28 Bab̯wo bantu basatu, b̯ubaali nibakugyenda kudwa mu kyaru kya beegeseb̯wa babiri kibaali nibakugyendamwo, Yesu̱ yaagyendi̱ri̱ mu mei̱so na kulibata, nka muntu akweteeryayo.
29 Bei̱tu̱ bab̯wo beegeseb̯wa babiri, baamu̱taagi̱i̱ri̱ hoi̱, nibakoba, “Tukukusaba, olaale natwe, hab̯wakubba, b̯wi̱re b̯u̱mali̱ki̱ri̱, kandi b̯ulimukusweka.” Mwomwo Yesu̱ yaagyenda kubba nabo, habaali nibakugyenda.
30 B̯u̱baadoori̱yo, bei̱cali̱i̱ri̱ ha kiihuru kudya nayo. Mwomwo Yesu̱ yaakwata mugaati, yaasaba naasi̱i̱ma Ruhanga hab̯wa bidyo. Yasabbasabbwi̱ri̱ mugaati, yaatandika kugabira beegeseb̯wa bab̯wo.
31 B̯uyaali naakubagabira, hooho Ruhanga yaabaheeri̱ kwetegereza nti yogo mudulu ali Yesu̱. B̯ubaali nibacakamala kumulengera, yaabasyeraho!
32 Mwomwo baab̯u̱u̱lyangana, “B̯uyaakali naakubaza natwe mu muhanda, naakutusoboora Binyakuhandiikwa, tutakabbe ni̱tu̱kwezegwa tu̱semereerwe hoi̱ mu mitima myetu̱?”
33 Baamaari̱ garuga ha kiihuru mu b̯wi̱re b̯wob̯wo, baaku̱bayo Yeru̱salemu̱. B̯u̱baadoori̱yo, baagi̱i̱ryeyo bakwenda i̱ku̱mi̱ noomwei̱, beecooki̱ri̱ hamwenya na beegeseb̯wa bandi ba Yesu̱. Bab̯wo bakwenda na beegeseb̯wa banyakubba beecooki̱ri̱, bensei̱ hamwenya
34 baaweereeri̱ baba babiri banyakwi̱za nti, “Gali mananu, Mukama Yesu̱ ahi̱mbooki̱ri̱. +Yaawonekeeri̱ Si̱mooni̱ Peeteru.”
35 Kasi mwomwo bab̯wo beegeseb̯wa babiri, baaweera beegeseb̯wa na bakwenda banyakubbaho, bintu binyakubabbaho b̯ubaali mu muhanda nibakugyenda mu kyaru kibeeta Emau̱si̱. Baasoboleeri̱ nka ku̱baalengeeri̱ Yesu̱, b̯uyaali naakusabbasabbula mugaati.
Yesu̱ Naawonekera Beegeseb̯wa Baamwe
(Matayo 28:16-20; Mari̱ko 16:14-18; Yohaana 20:19-23; Bikorwa 1:6-8)
36 Bab̯wo beegeseb̯wa babiri, b̯ubaali nibacakabaza ha bi̱byo bintu binyakubabbaho, Yesu̱ yaamaari̱ gei̱za niyeemeera muli bo. Yaabaweera, “Ruhanga abahe b̯u̱si̱nge!”
37 B̯u̱ti̱i̱ni̱ b̯wabakweti̱ hoi̱, hab̯wakubba, baateekerezengi̱ baweeni̱ muzumu.
38 Mwomwo Yesu̱ yaabab̯u̱u̱lya, “Hab̯waki mu̱ku̱ti̱i̱na yatyo? Kandi, hab̯waki mutakunanuka nti mpi̱mbooki̱ri̱?
39 Mu̱wone ngalu zange na magulu gange. Ndi gyagya yoogo, tindi muzumu. Mu̱nkwateho, mwewonere nywankei. Muzumu gubba kwahi na mubiri; bei̱tu̱ gya, mukumbona ndi nagwo.”
[
40 B̯u̱yaamaari̱ kubaweera bi̱byo, yaaboolokya nkojo zaamwe za mu ngalu, na za mu magulu gaamwe.]
41 Baalemeerwe kwikiriza hab̯wa kusemereerwa kunene na kuhuniira kubaalingi nakwo baweeni̱ Yesu̱ naali mwomi. B̯u̱yaaweeni̱ batakwikiriza nka kwali yooyo, yaabasaba bamuhe kintu kyenseenya kya kudya.
42 Baali na nsu̱ gitalike, gyogyo baasengi̱ri̱ baamuha.
43 Yaagi̱kweti̱, yaagidya bamu̱li̱ngi̱ri̱i̱ri̱.
44 Kasi mwomwo Yesu̱ yaabaweera, “B̯unyaali nincaali nanywe, ntakakwi̱ri̱, nyaabaweereeri̱ yati, ‘Bintu byenseenya bi̱baakobi̱ri̱ bimbeho ku̱si̱gi̱ki̱ra mu biragiro bya Mu̱sa, bya baragu̱ri̱, na mu Zabbu̱li̱, bikuteekwa kudwereera.’ ”
45 Kasi yaabahwi̱tu̱la, beetegereza makuru ga Binyakuhandiikwa.
46 Yaabaweera, “Binyakuhandiikwa bibaza yati hali gya, ‘Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, aliwonawona, akwe, kasi ahimbooke ha kiro kyakasatu.’
47 Binyakuhandiikwa, bigyenda mu mei̱so nibikoba, ‘Bantu ba mahanga gensei̱, balina ku̱batebeerya bibi bigambu mu b̯u̱sobozi̱ b̯wange, beezi̱remwo bibii byab̯u, aleke Ruhanga abibaganyire. Ku̱tebya kuku, ku̱kwi̱za kutandikira Yeru̱salemu̱.’
48 Nywe muli bakei̱so ba bibi bintu bi̱bbeeri̱ hali gya. Nahab̯waki̱kyo, mu̱gyende muweere bantu bandi, bi̱byo bintu byenseenya bi̱mwewoneeri̱.
49 Mu b̯u̱su̱mi̱ b̯wa heehi̱, nkugyenda ku̱basi̱ndi̱ki̱ra ki̱kyo kya Ruhanga Bbaabba ki̱yaabaragani̱si̱i̱rye. Bei̱tu̱, mwi̱cale mu rub̯uga Yeru̱salemu̱, ku̱doosya b̯umulikatunga maani kuruga mwiguru.”
Yesu̱ Naatwalwa Mwiguru
(Mari̱ko 16:19-20; Bikorwa 1:9-11)
50 Mwomwo Yesu̱ yaabeebembera ku̱bahu̱lu̱kya mu rub̯uga lwa Yeru̱salemu̱, yaabadoosya heehi̱ na kyaru kya Bbesani̱ya. B̯u̱baadoori̱yo, yaabyokya mikono myamwe, yaabaha mu̱gi̱sa.
51 B̯uyaali naakubaha mu̱gi̱sa, yaabarugaho. Ruhanga yaamutwala mwiguru.
52 Beegeseb̯wa baamwe baamu̱ramya, baaku̱bayo mu rub̯uga Yeru̱salemu̱ basemereerwe hoi̱.
53 B̯uli kiro, bei̱calengi̱ ha Yeekaru, ni̱basi̱i̱ma Ruhanga.
Makuru Garungi Gakukwatagana na Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to nka Ku̱gaahandi̱i̱ki̱i̱rwe
Yohaana
Kwanjuura
Kitabbu kya Makuru Garungi Gakukwatagana na Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to nka Ku̱gaahandi̱i̱ki̱i̱rwe Yohaana kili ki̱mwei̱ ha bitabbu binei bya Kiragaanu Kihyaka, bi̱byo bibaza ha Makuru Garungi gakukwatagana na b̯womi b̯wa Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to. Bitabbu bindi byobyo: Matayo, Mari̱ko na Lu̱u̱ka.
Kitabbu kiki nab̯ukyabba ki̱toolokya munyakukihandiika, bei̱tu̱ hab̯wa mahandiikire gaakyo kubba nigakwisana bbaruha za Yohaana, kiteekerezeb̯wa kubba kyahandi̱i̱ki̱i̱rwe mukwenda wa Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to gi̱beetengi̱ Yohaana. Kitabbu kiki Yohaana yaaki̱handi̱i̱ki̱i̱ri̱ Bayudaaya na Banyamahanga. Yohaana ateekerezeb̯wa kubba yaaki̱handi̱i̱ki̱i̱ri̱ mu rub̯uga lwʼEfeeso harabi̱ri̱ho myaka nka 90 Yesu̱ amaari̱ kubyalwa. Kitabbu kiki kyahu̱kana na kitabbu kya Matayo na kya Mari̱ko, kubba kyo kibaza kwahi maani ha ngeera za Yesu̱, bei̱tu̱ kikira kubaza ha byamahanu bya Yesu̱ bi̱yaakoori̱.
Yohaana yoolokeerye kigyendererwa kya kitabbu kiki nti, kyahandi̱i̱ki̱i̱rwe hab̯wa kuha bantu beikirize nti, “Yesu̱ ali Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga kandi Mwana wa Ruhanga.” Kandi de, aleke hab̯wa kwikiririza mu Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to, bantu basobore kutunga b̯womi b̯utamalikaho hab̯wa maani geibara lyamwe (20:31).
Bicweka Bi̱handu̱ bya mu kiki Kitabbu nka Ku̱bi̱honderegeeni̱
(i) Ntandiko gya kitabbu 1:1-18
(ii) Byamahanu binene bya Yesu̱ bi̱yaakoori̱ 1:19—12:50
(iii) Bintu binene bya Yesu̱ bi̱yaarabi̱ri̱mwo bi̱nyaku̱mu̱doosya ha kwi̱twa na kuhimbooka 13:1—20:31
(iv) Mmaliira gya kitabbu kya Yohaana 21:1-25
Kigambu Naafooka Muntu
1
1 Kuruga ha kuhangwa kwa nsi, Kigambu yaalingiho. Kigambu yogwo yaali na Ruhanga, kandi Kigambu yaali Ruhanga.
2 Kigambu yaali hamwei̱ na Ruhanga kuruga ha kuhangwa kwa nsi.
3 Bintu byensei̱ binyakuhangwa byahangi̱i̱rwe kuraba muli yo. Tihaloho kintu kyensei̱ kinyakuhangwa ki̱tarabi̱ri̱ muli yo.
4 Yooyo aleeta b̯womi b̯wa biro na biro, kandi de yooyo kyererezi̱ kimulukira bantu naabaha kwetegereza Ruhanga.
5 Kyererezi̱ ki̱kyo kyakira mu nti̱ti̱ kandi na nti̱ti̱ gi̱gyo tigikagaananga kyererezi̱ ki̱kyo kwaka.
6 Haalingiho mudulu gi̱beetengi̱ Yohaana munyakutumwa Ruhanga.
7 Yohaana yogwo yei̱zi̱ri̱ naali nka mu̱kei̱so akubaza ha yogwo muntu ali nka kyererezi̱ kimulukira bantu beege Ruhanga. Yei̱zi̱ri̱ aleke kuraba muli yo, bantu benseenya basobore kwikiririza mu yogwo muntu ali nka kyererezi̱.
8 Yo Yohaana atakabbe ki̱kyo kyererezi̱; bei̱tu̱ yo yei̱zi̱ri̱ naali nka mu̱kei̱so b̯u̱kei̱so akubaza ha ki̱kyo kyererezi̱;
9 Yogwo ali kyererezi̱ kyamananu, yaali naakugyenda kwi̱za mu nsi.
10 Yogwo kyererezi̱ yei̱zi̱ri̱ yaabba mu nsi; bei̱tu̱ nsi nab̯ugyabba gyahangi̱i̱rwe kuraba muli yo, bantu banene batakamwetegereze kubba naali yooyo munyakubahanga.
11 Yei̱zi̱ri̱ mu bantu beihanga lyamwe, bei̱tu̱ bakukira b̯unene muli bo batakamutangiire.
12 Bei̱tu̱ kandi bab̯wo bensei̱ banyakumutangiira, na bab̯wo banyakwikiririza mwibara lyamwe, yaabaheeri̱ b̯u̱sobozi̱ b̯wa kubba baana ba Ruhanga.
13 Batakafooke baana ba Ruhanga hab̯wa bahaaha baab̯u kubba nibali bantu ba Ruhanga, rundi hab̯wa kwegomba kwa mudulu kuteerana na mu̱kali̱, rundi hab̯wa muntu kwendya abbe na mwana. Baabbeeri̱ baana hab̯wa Ruhanga kubafoora baana baamwe.
14 Kigambu yogwo yaafooki̱ri̱ muntu, yeicala muli twe naatwolokya mananu gei̱zu̱lu̱ gakukwatagana na Ruhanga kandi yaatwolokya mbabazi̱ zinene hoi̱. Twaweeni̱ ki̱ti̱i̱ni̱sa kyamwe yo ki̱yaatu̱ngi̱ri̱ mwa kubba naali Mwana omwei̱ musa wa Ruhanga Bbaawe.
15 Yohaana yaaheeri̱ b̯u̱kei̱so b̯ukukwatagana na yogwo Kigambu. Yaab̯u̱heeri̱ naamubazaho neiraka likooto naakoba, “Yogwo yooyo gi̱nyaabazi̱ri̱ho ninkoba, ‘Yogwo akwi̱za kwei̱nyu̱ma lyange, akunkira, hab̯wakubba yaalingiho gya ntakabbeeri̱ho.’ ”
16 Hab̯wa mbabazi̱ zaamwe zinene hoi̱, aheeri̱ twe beikiriza baamwe mi̱gi̱sa minene, naateeryanga mindi ha mindi.
17 Hab̯wakubba Ruhanga yaatu̱heeri̱ biragiro byamwe kuraba mu mu̱ragu̱ri̱ waamwe Mu̱sa, bei̱tu̱ mbabazi̱ na mananu yaabi̱tu̱heeri̱ kuraba mu Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to.
18 Tihaloho muntu yensei̱ yaakawonangaho Ruhanga. Bei̱tu̱ yogwo Mwana Omwei̱ musa wa Ruhanga, yogwo kwo eicala Ruhanga kandi ali heehi̱ hoi̱ na Ruhanga, atwolokeerye kikyani kya Ruhanga kyali.
Yohaana Mu̱bati̱zi̱ Naagaana Tali Ku̱ri̱si̱to
19 B̯ub̯u b̯wob̯wo b̯u̱kei̱so b̯wa Yohaana b̯u̱yaaheeri̱ bahandu̱ ba Bayudaaya ba mu Yeru̱salemu̱, bab̯wo bahandu̱ b̯u̱baatu̱mi̱ri̱ balaami̱ ba Ruhanga na beizukulu ba Leevi̱ bamu̱b̯u̱u̱lye beetegereze ali naani.
20 Atakalemwe ku̱bei̱ramwo, bei̱tu̱ yaabei̱ri̱ri̱mwo hasyanu̱ naakoba, “Gya tindi Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga.”
21 Mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Kale nu weewe naani? Weewe Eri̱ya, Mu̱ragu̱ri̱ wa Ruhanga wa kadei gitutaaha tu̱li̱ndi̱ri̱i̱ri̱?”
Yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Ndi kwahi Eri̱ya.”
Kasi baamu̱b̯u̱u̱lya, “Weewe Mu̱ragu̱ri̱ gi̱baatu̱ragani̱si̱i̱rye?”
Yaabei̱ramwo naakoba, “Kwahi.”
22 Kasi mwomwo baamu̱b̯u̱u̱lya, “Weewe naani?” Tu̱weere bigambu bi̱twei̱rayo nabyo hali bab̯wo banyakututuma. Okwebazaho teetei̱?
23 Yohaana yaabei̱ri̱ri̱mwo na bigambu byʼI̱saaya mu̱ragu̱ri̱ wa Ruhanga naakoba, “Ndi Iraka lya yogwo akwamiira mwirungu, ‘Mu̱terekereerye muhanda gwa Mukama.’ ”
24 Mwomwo bamwei̱ ha bab̯wo Bafalisaayo babaali batu̱mi̱ri̱ hali Yohaana,
25 baamu̱b̯u̱u̱lya, “Kale nu waabba otali Ku̱ri̱si̱to, rundi Eri̱ya, rundi Mu̱ragu̱ri̱, hab̯waki okubatiza bantu?”
26 Yohaana yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Gya nkubabatiza na meezi̱, bei̱tu̱ hakati̱ muli nywe halimwo yogwo gi̱mu̱teegi̱ri̱.
27 Nab̯uyaabba naakwi̱za ku̱tebya kwei̱nyu̱ma lyange, kwega akunkira hoi̱ mu kubba na ki̱ti̱i̱ni̱sa, tinkusemeera kadi kukucama kwahula b̯uguha b̯wa nkei̱to zaamwe.”
28 Bibi bintu byenseenya bya Yohaana bi̱yaabazi̱ri̱, byabbeeri̱ho mu rub̯uga lwa Bbesani̱ya, lwicala b̯uhuluka lyoba b̯wa mugira gwa Yorodaani mu kicweka kya Yohaana ki̱yaabati̱ri̱zengi̱mwo bantu.
Yesu̱ Mwana gwa Ntaama wa Ruhanga
29 Ha kiro kinyakuhonderaho, Yohaana yaaweeni̱ Yesu̱ naakwi̱za cali yaalingi. Kasi Yohaana yaakoba, “Wona! Mwana gwa Ntaama gwa Ruhanga, atoolaho bantu bibii byab̯u!
30 Yogwo yooyo gi̱nyaabazi̱ri̱ho b̯u̱nyaakobi̱ri̱, ‘Yogwo akwi̱za kwei̱nyu̱ma lyange akunkira, hab̯wakubba yaalingiho gya ntakabbeeri̱ho.’
31 Kandi, nagya nyankei, nyaali ntamwegi̱ri̱ nka kwali Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga, bei̱tu̱ nsonga ginyakumpa kwi̱za nimbatiza bantu na meezi̱, gyogyo gya ku̱soboresya Bei̱saleeri̱ kumwega.”
32 Yohaana yaabazi̱ri̱ bintu bya Ruhanga bi̱yaamwolokeerye bikukwatagana na Yesu̱ Ku̱ri̱si̱to. Yaabazi̱ri̱ naakoba, “Nyaaweeni̱ Mwozo wa Ruhanga naaruga mwiguru naamu̱si̱ri̱mu̱kaho nka kolome, nei̱za naamwicalaho.
33 Nyaali nteegi̱ri̱ nti yooyo Ku̱ri̱si̱to, bei̱tu̱ Ruhanga b̯uyaali naakuntuma kugyenda kubatiza bantu na meezi̱ yambwereeri̱, ‘Yogwo yensei̱ gyolikawona Mwozo naamu̱si̱ri̱mu̱kaho naamwicalaho, yogwo yooyo yaabatizanga bantu na Mwozo Mu̱syanu̱.’
34 Mbweni̱ Mwozo naamu̱si̱ri̱mu̱kaho, nahab̯waki̱kyo nkuha b̯u̱kei̱so nti yooyo Mwana wa Ruhanga.”
Beegeseb̯wa ba Yesu̱ Baakubanza
35 Ha kiro kinyakuhonderaho, Yohaana yaalingi mu kiikaru kyodi̱ de, naali naho beegeseb̯wa baamwe babiri.
36 B̯u̱yaaweeni̱ Yesu̱ naakwakala, yaamubazaho naakoba, “Wona Mwana gwa Ntaama gwa Ruhanga.”
37 Beegeseb̯wa baamwe babiri b̯u̱beegwi̱ri̱ abazi̱ri̱ yatyo, baahondera Yesu̱.
38 Yesu̱ b̯u̱yaamagi̱ri̱ i̱nyu̱ma, yaaweeni̱ beegeseb̯wa bab̯wo nibakumuhondera, yaabab̯u̱u̱lya, “Mu̱kwendya ki?”
Baamwi̱ri̱ri̱mwo nibakoba, “Rabbi̱ (Rabbi̱ ki̱manyi̱sya Mwegesa), oicala hanya?”
39 Yaabei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “Mwi̱ze mu̱woneyo.”
Nahab̯waki̱kyo saaha nkei̱ku̱mi̱ za joojolo baagyendi̱ri̱ nayo hali yei̱calengi̱, beicala nayo saaha zensei̱ za kiro ki̱kyo zinyakuhonderaho.
40 Omwei̱ hali beegeseb̯wa babiri banyakwegwa bigambu bya Yohaana bi̱yaabazi̱ri̱ nibakahondera Yesu̱, yaalingi Andereya, munyakubba waab̯u Si̱mooni̱ Peeteru.
41 Kintu kya kubanza kyʼAndereya ki̱yaakoori̱, yaadwerereeri̱ Si̱mooni̱ waab̯u, yaamuweera, “Tu̱weeni̱ Masi̱ya” (Masi̱ya ki̱manyi̱sya Ku̱ri̱si̱to, Mutongoole wa Ruhanga).
42 Kasi mwomwo, yaaleeta Si̱mooni̱ hali Yesu̱.
Yesu̱ yaali̱ngi̱ri̱i̱ri̱ Si̱mooni̱ mwomwo yaamuweera, “Weewe Si̱mooni̱ mu̱tabani̱ wa Yohaana. Okwi̱za kwetwanga Keefa.” (Keefa ki̱ku̱manyi̱sya Peeteru rundi lubbaali.)
Yesu̱ Niyeeta Fi̱li̱po na Nasaneeri̱
43 Ha kiro kinyakuhonderaho, Yesu̱ yaacwi̱ri̱mwo kugyenda mwisaza lya Galilaaya. B̯uyaali naakugyenda yaagya mudulu gi̱beetengi̱ Fi̱li̱po, yaamuweera, “Mpondera.”
44 Fi̱li̱po yogwo, yaalingi muntu wa mu rub̯uga Bbeti̱sai̱da, lwa kwamwab̯u Andereya na Peeteru.
45 Fi̱li̱po yaagi̱i̱rye Nasaneeri̱, yaamuweera, “+Twagi̱i̱rye yogwo wa Mu̱sa gi̱yaahandi̱i̱ki̱ri̱ho mu kitabbu kya biragiro bya Ruhanga, kandi de wa baragu̱ri̱ ba Ruhanga gi̱baahandi̱i̱ki̱ri̱ho. Yogwo +gi̱twagi̱i̱rye yooyo Yesu̱ Mu̱nazareeti̱, mu̱tabani̱ wa Yozefu̱.”
46 Mwomwo Nasaneeri̱ yaamu̱b̯u̱u̱lya, “Mu Nazareeti̱ naho hasobora ku̱ru̱gayo kintu kirungi?”
Fi̱li̱po yei̱ri̱ri̱mwo naakoba, “We i̱za owone!”
47 Yesu̱ b̯u̱yaaweeni̱ Nasaneeri̱ naakwi̱za, yaamubazaho naakoba, “Yogo yooyo kyakuwoneraho kya Mu̱nyei̱saleeri̱ wa biribiri, mudulu atali na b̯u̱gobya b̯wensei̱.”
48 Mwomwo Nasaneeri̱ yaab̯u̱u̱lya Yesu̱, “Onzegi̱ri̱ teetei̱ yatyo?”
Yesu̱ yaamwi̱ramwo naakoba, “+Nyaaku̱weeni̱ Fi̱li̱po atakabbeeri̱ kukweta, noocaali hansi wa musaali gwa mu̱ti̱i̱ni̱.”
49 Kasi mwomwo Nasaneeri̱ yaakoba, “Rabbi̱, oli Mwana wa Ruhanga; oli Mukama wʼI̱saleeri̱!”
50 Mwomwo Yesu̱ yaamu̱b̯u̱u̱lya, “Oi̱ki̱ri̱i̱ze bintu bikukwatagana nagya, hab̯wa gya kukuweera nti +nyaaku̱weeni̱ nooli hansi wa musaali gwa mu̱ti̱i̱ni̱? Okwi̱za kuwona ninkora bintu bikuhuniriza kukira ki̱kyo.”
51 Mwomwo Yesu̱ yaab̯u̱ni̱a yaakoba, “Mu mananu nkubaweera, mu̱kwi̱za kuwona iguru nilili likingule, bamalayika ba Ruhanga nibakutemba kandi ni̱baku̱si̱ri̱mu̱ka hali gya Mwana wa Muntu.”