7
Stiven so ok kaunsil me ma lohruw-a kow hom non
Sa Pris Makwey-uwr hiy Stiven se senkin mesopok, “Hmey, ok uwr hom ma kiy-mesor kow omokwe okar mo?”
Sa Stiven hiykwe senkin lonuayk me, “Hano wayh-om, aio-om, hane kwa lonuayk. Paraw-ar kokwe God panpaniowni non hiy hromo iwey-nawp Abraham so owh mon ma lousne hokwe, hiykwe Abraham hiy Mesopotemia mo ki mon lwak nonaw lousne. Enekwei sohokwe Abraham hiykwe peyr om Haran mon ley wayr pa. Enekwei sohokwe God hiykwe Abraham se senkin mekow, ‘Ara, hunkwe hno uwrku saku o, hno yier o, seme lokriy hain nok, ley, ki, ha hne ma mesair kow ey mon.’ Stt 12:1
Abraham hiy seseyn, hiykwe Kaldia mo ki se lokriy hain nok, Haran mon ley wayr. Sawk hyo orih se ma lokrue so meyki hokwe, God hiykwe hye Haran ko se sehe me-ha, ki hom ma kiy-wayr erey lwak e. * God hiykwe Abraham se kokwe ki sohiy so kopi kamon-ney nopre hokwe hyo ki arian-ar lwak e mekow pa. Pase lei-ar. Abraham hiy peyr ney lopa ma lwak hokwe, God hiykwe hye senkin me-loray, ‘Ki sohokwe hwon o, hno ney-nona o, hmo ki arian lwak ey.’ Stt 12:7
God hiykwe hye senkin me, ‘Hno ney-nona homkwe uwrsa suwon me hieyn lwak ey, uwrkayn sirom mo kipay mon. Sawk uwrsa serey suko homkwe hme kokwe mey, puraw me meio sese yay sowkriy ey. Seyr hme kokwe, yia 400 senkin lomniy mamniy me-sasay meio wayr ey. Sawk omok hakwe uwr, hme ma mon sese yay sowkriy somokwe, ya ma-lon-sawkriy mon a. Sohiy so meyki hokwe hno ney-nona homkwe kipay sehe lokriy hain nok, ma-le-nene ok, yier ha ma me-loray serey. Yier serey kokwe homkwe hano uru se me-ihey ey.’ Kis 3:12
Sa God hiykwe Abraham se kokwe sokior-ok ipey-ar kamon senkin me-sakon kawk. Sokior-ok sohok ko meir kokwe senkin, owh-ohi me ma lei mapru sow hok non. Sa hyo ney Aisak hiy eypok iha sirom krompri non lwak menkin, Abraham hiykwe hyo owh-ohi ke lei ampru sow kow. Seyr Aisak hiykwe hyo ney Jekop so owh-ohi ke lei ampru sow kow. Seyr Jekop hiy seyn, hyo ney iha seys mu nareys-ar non owh-ohi me lei mapru sow kow. Jekop so ney orhey non somokwe hromo iwey-om hom non. *
Jekop so ney orhey non homkwe hmo nay-ih Josep se kasaw lonpeys wayr. Sawk homkwe hye kokwe meinowon non isay nakway nok, uwr har om kamon ko hom. Wo, hye kokwe kalabus-uwr se hieyn-aw hiy-ey, Isip mon. Sawk God hiykwe hye nion non-wak. * 10 Sawk enekwei piap senkin senkin Josep so owh mon ma lousne somokwe, God hiykwe Josep se yaprue non-aw hiynuw-mon ihey prosue. Josep hiy Isip mo King so inour mon ma ley iarok ohruw-a seyn, God hiykwe seyr Josep se kokwe nonkway yaprue o, weyn yaprue o, senkin nak-kow, Isip mo king hiy hye yaprue lira nan ihey e. Sa king hiykwe Josep se kokwe Isip mo gavman mo peyrmawk liarok uwr sehe me-iaup, hyo yier o, hyo a o, seme hiy-wayr e. *
11 Enekwei sohiy so meyki hokwe Isip o, Kenan o, wueir-ayay lopa lwak. Seyr uwrsa lowpwarowp serey suko homkwe sa siowp nuw-away. Enekwei sohokwe seyr hromo iwey nawp-om seyn, homkwe ayay perey suko me ma-lirway a ley. * 12 Jekop hiy senkin lonuayk menkin, Isip hokwe ayay non, hiy sa hyo ney me seme me-ha, ayay ley nakway e. Sohokwe hromo iwey nawp mo enekwei iwon-ar, Isip mon ma ley pie hiy non. 13 Sawk enekwei kamon hom ma ma-ley hokwe, Josep hiykwe sa hyo oryay-ih nayh me senkin me-kumay kow, hiykwe mo Josep. Sa Isip mo king hiykwe Josep so uwrku me nonkway sehe nuw-wak. Stt 45:4
14 Sa Josep hiykwe orih Jekop se ok sehe hiy-me-ha, Isip mon hiy-e wayr e, hyo uwrku saku lowpwarowp me nion. Jekop so uwrku mo meir mokwe sankaw lwak, 75. * 15 Sa Jekop hiykwe Isip mon sehe hiy-ey. Hiykiaw o, hyo ney orhey non o, sa serey-aw lwak wayr, sa omok Isip mon lokrue sa-okrue. * 16 Hmo owhi-sopok mokwe om Sekem mon ma-lway nak-ey-neyney. Sa ki serey lopru wak kreik. Ki sohokwe paraw Abraham hiy Hamor so ney Sekem mon ma lwak mo ki se ihey mo meinowon non ma nakway hain hiy non. *
17 Sawk enekwei God hiy hyo ok-loray, paraw Abraham se ma me-loray ke nuw-mon ousne ohriar lwak menkin, hromo uwrsa Isip mon ma lwak mo meir mokwe ayaw mon nonay nonay ie wayr. 18 Senkinaw-aw, uwr prueyn hiy Isip mo king ma-lwak, sawk mey Josep hiy ma meio hain mokwe uwr sohokwe nonkway lwak pa. * 19 King iwon sohokwe hromo iwey-om me uron piap-araw non mon yorpayor me-sasay wayr, hmo ney-nioh non me, me inon keyn sakeyn pruw okrue sa-okrue, hom su lwayr ame. *
20 Enekwei sohokwe seyr Moses so pouh hokwe, Moses se po liwak, seyr God so nene mon kokwe hiykwe ihey-ar. Hyo orih, pouh leys hokwe hyekwe hoho a arian mon kokwe yeyn sankaw lomno wayr, mu nareysyar pru non. * 21 Sawk sohiy so meyki hokwe hyekwe yawp sos-meyk mon nak-huor swakawk sue. Sawk King so ney sokruan hok ney sehe lira nak-huor nok, sa hoko ney arian se hieyn lomno. * 22 Moses se kokwe Isip mo nonkway ipey-ar me hiynuw-mon sorasor. Sa hyo mey o, hyo ok o, krai non nuw-wak.
23 Moses so yia mokwe 40 sankaw lwak menkin, hyo uron hokwe sawk hyo uwrku Israel me ley ira e nan. 24 Moses hiy ley menkin, hiykwe Isip-uwr prueyn hiy Israel-uwr prueyn se mon piapay se ka-ira ne. Sawk Moses hiykwe Israel-uwr se aw hiy-orok, seyr hye mawk sau kow. Sa hiykwe Isip-uwr se sehe lokin kwor krue. * 25 Moses so uron arian hokwe senkin nan, Israel homkwe hye po kiy-nonkway, hiykwe uwr, hme hiy-mon ey, God hiy ma me-iaup hiy non. Sawk Israel mo uwrsa homkwe senkin nan pa. 26 Enekwei leikmon hokwe hiykwe seyr serey ma-ley menkin, sawk Israel prueysyar hoh aw lono se ma-amor-ira ne. Moses hiykwe sa hoh uron kamon-aw lwak e senkin mesopok liok, ‘Ama, hai, hohkwe hohkiaw-ayay, aw panoke lono o? Hohkwe Israel-wayh.’
27 Sawk uwr, aw ma lono pie hiykwe Moses se ka-losi ha nok, kiy-me, ‘Hwon hromo peyrmawk liarok uwr o, hromo lira mesor anon anon uwr o, hne posokwaw me-iaup so? 28 Hmey, hunkwe hane ma-lokin kwor e mon, onkioh Isip-uwr prueyn hwon ma lokin kwor se hieyn?’ Kis 2:14
29 Moses hiy senkin lonuayk menkin, hiykwe sa sehe hakan nok, Midian mo kipay mon. Serey kokwe hiykwe uwr suwon se hieyn lwak wayr. Hiykwe sa huon nok, ney kekie. Ney hokwe norwayo prueys-ar. *
30 Yia 40 so meyki hokwe ensel prueyn hiykwe Moses so owh mon lousne, sapa ya hok ma loum krikri ie ko ompok mon, ki hrahra-aw mnuw Sainai ohriar mon. 31 Moses hiy sa meir hyo owh mon ma lousne sokwe lira preiryay. Sa now-sapa ya non sohiy so ohriar ley ira popriy e mon liok menkin, sa God so wouk-ok ke lonuayk. 32 God hiykwe hyekwe senkin kiy-mekow, ‘Hakwe hno iwey Abraham o, Aisak o, Jekop o, hmo God.’ Moses hiykwe sawk nuw-hok kowkow. Sa ka-ira pa sehe lwak. Kis 3:6
33 God hiy Moses se ma-kiy-mekow, ‘Hunkwe hno sune-ohi ke kwa kanseyn yay, ki hwon ma kiy-orok sohokwe pekney-weys ihey-ar. 34 Hakwe yor poya-poya piap-araw Isip hom hano uwrsa Israel ko me ma mon yorpayor somokwe po lira. Hakwe seyr hmo eheyr mokwe papo lonuayk. Hakwe sehe laye, hme Isip mo iha ko me ma-huonok ey. Seyr hakwe hne kokwe Isip mon sehe ma-me-ha ley.’ Kis 3:7-10
35 Ama, kwa lonuayk, uwr Moses sohokwe unsaney Israel ko hom hye paraw senkin ma me-puar hiy non, ‘Hwon hromo peyrmawk liarok uwr o, hromo lira mesor anon anon uwr o, hnekwe posokwaw me-iaup so?’ Sawk uwr Moses sohiykwaw God hiykwe po makiy-me-ha, Isip mon, enekwei ensel hiy now-sapa ya non mon ma lousne non. Sawk God hiykwe hye senkin me-ha, hiy Israel mo uwr hakamay, seyr hmo me-huonokyaw prosue uwr lwak ey. * 36 Moses hiy hyo uwrsa me Isip ko me huonok menkin, mey krai non o, meir suwon o, senkin nak-meio ousne. Hiykwe meir senkin senkin mokwe Isip mon meio hain lowpway nok, Detsi mon ma-sahre-meio. Seyr ki hrahra-aw mon seyn, hiykwe yia 40 sankaw hiynak-meio sor-a-sor wayr. *
37 Ama, mo uwr Moses sohiykwaw-aw, hiy paraw Israel mo uwrsa me senkin ma mekow hiy non, ‘Omok kokwe God hiykwe hmo uwrku arian ko profet prueyn se me-ha ey, hiy hane ma me-ha senkin.’ Lo 18:15
38 Moses hiykwe ki hrahra-aw mon kokwe uwrsa me nion non-wak. Hiykwe hromo iwey-om me nion non-wak, seyr ensel prueyn hiykwe sa hye nion Mnuw Sainai mon non-ohruw-a. Moses hiykwe God so su-lwayr-ok mokwe mnuw serey suko me lonok nok, hreme ma-meyamey kow popriy. *
39 Sawk hromo iwey nawp-om homkwe Moses so ok mokwe lonuayk sisape. Hye nian seyn, homkwe nuwnak-me-puar, seyr hmo uron mokwe Isip mon ma-samis nok. 40 Moses hiy mnuw Sainai mon ma lwak hokwe, Israel-uwrsa homkwe sawk Aron se senkin mekow, ‘Hunkwe hromo god har, hromo peyrmawk ley ey me kwa meio kow. Payhokuaw, hromkwe nonkway lwak pey, uwr Moses hreme Isip ko se ma hiy-e sohokwe, penkin po lon pak e.’ Kis 32:1
41 Israel-uwrsa homkwe okrei-god kamon bulmakau-ney se hieyn ma meio hokwe, mo enekwei sohiy sok meio nok, okrei-god sehe ayay naws prawk kow. Sa homkwe yayh nak-okin-kuw-ma, okrei-god hmo iha arian non ma meio sehe kar mon ey e. * 42 Sawk God hiykwe hme meyki sehe kankoum sow hain, hom ey o, yeyn o, napuar o, seme kampueys me-ihey e, ok profet mo mamey mon kokwe homkwe mo liy-liy-aw-ar senkin mey,
‘Israel-uwrsa om, homkwe paraw ki hrahra-aw mon yia 40 sankaw ma lwayr mokwe, homkwe hane kokwe naws prawk kow mey o, maym leynow kow mey o, seme hane pankaw meio kow mo?
43 Korey law. Sel-a pekney-weys hom ma lway nak-anio sokukwe hano korey, uwrkayn irweyk mo okrei-god Molek so. Seyr homkwe okrei-god Refan so napuar so owhnan se lway nak-anio, seyr okrei-god mo owh-nan, homkiaw ma meio me kampueys me-ihey e. Sawk hakwe hme kokwe seme loknana su-ha ey, Babilon mo kipay mei-aw-ar mon kokwe.’ Amo 5:25-27
44 Hromo iwey-om hom ki hrahra-aw mon ma lwayr mokwe, God so sel-a pekney-weys, God hiy siraw ma non-wak se ma me-sair kow hokwe, uwrsa mo ompok mon lwak. Sel-a sohokwe Moses hiy God hiy hye ma mesair kow senkin liyliy-aw meio. 45 Sohiy so meyki hokwe sel-a pekney-weys sohokwe sawk Josua so sune non hom ma-sahre way nakey, kipay Kenan, God hiykiaw ma hiy-ono su kow serey. Sa serey mon-awaw nuw-wak, enekwei Devit hiy king nuw-ousne wak. * 46 Uwr Devit sohokwe God so uron-pi ko-ar hiy non. Hiykwe God se mesopok, hiy a kamon Jekop so God hiy lwayr ey se meio iarok kow e. * 47 Sawk a sohokwe Devit hiy meio pa. Sa God so a sohokwe hyo ney Solomon hiy meio kow. *
48 Sawk God Seirpey Ayaw-ar ko hiykwe a, uwr hom ma meio mon seyn lwayr pey. Sa profet prueyn hiykwe senkin mey,
49 ‘Hakamay hiykiaw kokwe senkin me: Nonkumey hokwe, hano sia-king liwak ey hiy non. Seyr ki hokwe hano sune hok kyor-oruayk ey hiy non. Homkwe hane kokwe a penkin se meio e nan o? Hai, hano oyop liwak nieys ey homkwe perey meio e mon o?
50 Omeme poya-poya ma lwak omokwe mo hakiaw monhre.’ ” Ais 66:1-2
51 Stiven hiykwe kaunsil me senkin manuw-me kraiay kow, “Homkwe honsi honsi uwr, hmo uron o, hmo nanpanan yor o, haiden me hieyn lwak. Hmo nweyk mokwe po swapoumay, God so ok me lonuayk pey. Enekwei enekwei homkwe Niohney Pekney-weys se senaw me-puar wayr, hmo iwey-om homkiaw po mon hain, homkwe seyr senkin lon. * 52 Hai, profet, hmo iwey-om hom ma mon nokriy nokriy yay lopa mokwe, pomo? Hmo iwey-om homkwe profet kraiar po lokin kwor okrue, seyr profet, God so Mey-uwr Luw-luw-aw hiy ma le se ma me-sanion sow kow, profet-uwr somokwe po nak-okin kwor okrue. Seyr enekwei enkin ma lwak ohokwe, homkwe God so Mey-uwr Luw-luw-aw se po wei kow, seyr po lokin kwor okrue. * 53 Sawk God so sow, hom ensel mo iha ko me ma lonok somokwe, homkwe nakruok kraiay pa, seyr lonuayk me pa.”
Stiven se mein non ma swakwor okrue hiy non
54 Uwr lowpwarowp Juda mo kaunsil ko somokwe Stiven so ok me lonuayk menkin, sa hmo uron mokwe ya eyn nuw-oum kriypakriy, sa hye nays-ok lokre me. 55 Sawk Niohney Pekney-weys hiykwe Stiven so uron mon po nuw-yawriy wouk-wouk-ay. Hiy nonkumey mon ar-ira menkin, hiykwe sawk God so panpaniowni se ar-ira nok, Jisas se nak-ira, hyo orih so iha say-ar mon nak-iarok se. * 56 Hiy me, “Seyn lira, hakwe nonkumey hiy ma lon-kampi se ar-ira. Uwrsa mo Ney hiykwe seyr God so iha say-ar mon liarok.” *
57 Kaunsil hom senkin lonuayk menkin, homkwe hmo nweyk me nekie sowpway, seyr ok aiopey nak-okre me nok, Stiven so owh mon kanak-onsau-onsau ha. 58 Homkwe hye nweyh nekie nok, yier so meykyay mon hiy-ey, seyr uwr hye ma lokin lor-a-lor homkwe hmo saket me kama-seyn nok, uwr warkiayr, uru Sol ok ma me so sune ohriar mon lyay sowkriy nok, Stiven se mein non swama-powr okrue.
59 Stiven se mein non swama-powr nonaw ma lwak hokwe, Stiven hiy sa God se senkin nak-mesopok, “Hakamay Jisas, hano niohney se kwa huonok.” 60 Hiy pamuow kampueys wakiawkeyn nok, ok aiopey hay lokre me, “Hakamay, hmo yor hane ma mon omokwe, peie ma-nanpanan o.” Hiy senkin me nok, nuw-okrue. *
* 7:4 Stt 11:31–12:5 * 7:8 Stt 17:9-14; 21:4 * 7:9 Stt 28:1-3; 37:11; Stt 39 * 7:10 Stt 41:37-44 * 7:11 Stt 41:54; 42:1-2 * 7:14 Stt 45:9-11; 46:27 * 7:15 Stt 46:1-7; 49:33 * 7:16 Stt 23:2-20; 33:19; Jos 24:32 * 7:18 Kis 1:7 * 7:19 Kis 1:11-22 * 7:20 Kis 2:2 * 7:21 Kis 2:3-10 * 7:24 Kis 2:11-15 * 7:29 Kis 2:21-22; 18:3-4 * 7:35 Kis 3:1-4 * 7:36 Kis 7:3; 14:21; Nam 14:33 * 7:38 Kis 19:3 * 7:41 Kis 32:2-6 * 7:45 Jos 3:14-17 * 7:46 2 Sml 7:1-16 * 7:47 1 Kin 6:1-38 * 7:51 Ais 63:10 * 7:52 Mat 23:31 * 7:55 Sng 110:1 * 7:56 Kol 3:1 * 7:60 Luk 23:34