11
“Nanoniꞌ kit he tꞌonen”
(Naiꞌ Mateos 6:9-13, 7:7-11)
1 Neot es, Naiꞌ Yesus annao nꞌonen. Anꞌonen anrari te, In atoup noin es neem ma ntoti mnak, “Usiꞌ! Naiꞌ Yohanis Asranit nanoniꞌ nrair in atoup noinꞌ ein he nꞌoen ein nahinin. Hai mtoit Ko, he munoniꞌ kai he mꞌonen mihiin, tua!”
2 Rarit Naiꞌ Yesus nak, “Reko! Amꞌonen ampaek onen on reꞌ ia:
Aam. Ho kanam naan nakninuꞌ teeb.
Maut he mansian ein ok-okeꞌ, nanaib ma ntunaꞌ naꞌratan Ho kanam naan!
Maut he Ho mjair Usif meu mansian ein ok-okeꞌ!
3 Amturun ma mbaab kai nok rais bukaet, reꞌ nanokab neu kai neno-neno.
4 Hai mtoit Ko, Aam, amnikan main hai saant ein ok-okeꞌ,
on reꞌ hai amnikan main tuaf bian sin saant ein amsaꞌ, reꞌ sin nmoeꞌ sin neu kai.
Ampafaꞌ ma mpanat kai he hai kais ammoeꞌ amreꞌut, tua.”
5-6 Rarit Naiꞌ Yesus nanoniꞌ ntein sin anmatoom nok rais onen. In npaek uab manporin am nak, “Karu fai tnanaꞌ, anmuiꞌ ho partei jes neem naꞌko ꞌroo, ma ntuup antahan anbi ho umi. Mes ho ka mmuiꞌ fa saaꞌ-saaꞌ he mfee ne he nbukae. Rarit ho mnao meu ho partei jes antein in umi. Ho mhake mbi moen ee, ma mtoit je mmak, ‘Baꞌe! Amfee mtahan maan kau utunuꞌ fuaꞌ teun feꞌ! Au ꞌmuiꞌ tamu et umi. Mes hai ka ti-tiit fa saaꞌ es he mtuthae je. Onaim amturun maan kau! Utunuꞌ fuaꞌ teun goah. Au of ufaniꞌ ko sin!’
7 Onait ho baꞌe of nataah ko mnak, ‘Airoo, ma ho msaꞌ ate! Au ꞌtuup aꞌfiin jen ate, ho uum he mpooꞌ kau goo! Eonꞌ ein au uꞌretuꞌ ꞌrair sin. Riꞌaan ein antupan nrarin. Neu, kais muꞌtooꞌ, baꞌe! Neot es anteniꞌ!’
8 Maski on naan amsaꞌ, mes mimnau mirek-rekoꞌ. Maski tuaf naan ka nfeen fa he nfee ko, natuin ho reꞌ naan in baef, mes karu ho mtoit je piut-piut, in of anfeen am anfee ko.
9 On naan amsaꞌ rais onen.
Amtoit piut-piut meu Uisneno;
In of anfee ma nnonaꞌ.
Maim piut-piut;
In of naruruꞌ ranan.
Amhaman piut-piut;
In of nasoin enoꞌ.
10 Fin sekau-sekau reꞌ antotin piut-piut neu Uisneno, of antoupun. Amnamit piut-piut, of napenin. Ahaman piut-piut, In of nasoin enoꞌ.
11 Hi mitenab miit! Hi miit mahonit mee, reꞌ karu in aanh ee ntoit ikaꞌ te, anfee ne kaunaꞌ?
12 Aiꞌ, riꞌaan ee ntoit maun-tenoꞌ te, anfee ne kbiti? Ka neu he on na fa, aiꞌ?
13 Mansian ii ro maufinu. Mes hi Amaꞌ abit sonaf neno tunan naan, In reokn ii kah een. Onaim karu mansian amaufiunt ein on reꞌ hi, amroim he mfee baer reko meu hi aanh ein, saaꞌ antein Amaꞌ Uisneno! In ka nfee naan ahaa ki fa saaꞌ-saaꞌ reꞌ hi mperluu sin, mes anneis naꞌko naan, In nfee In Asmaan Akniunꞌ ee neu tuaf-tuaf reꞌ ntoit Je.”
Usif Yesus ka npaek fa kuasa naꞌko niut reuꞌf ein sin aꞌnakat
(Naiꞌ Mateos 12:22-30, Naiꞌ Markus 3:20-27)
14 Neot es, Naiꞌ Yesus anriuꞌ napoitan niut reꞌuf naꞌko amuut es. Onaim amuut naan naꞌuab anfain. Atoin ein anmasahun.
15 Mes bian naꞌuab ein am nak, “Batuur, In bisa nriuꞌ nitu! Natuin In napein kuasa naꞌko niutn ee sin aꞌnakat, es reꞌ Balsebul.”
16 Bian he nsobaꞌ Naiꞌ Yesus. Rarit sin ntoit Je he In nmoeꞌ naan rais sanmakat es antein, he nakriraꞌ sin am nak, In kuasa naan batuur-batuur naꞌko Uisneno.
17 Mes Naiꞌ Yesus nahiin nain sin roen reꞌuf naan. Onaim In naꞌuab am nak, “Karu anbi pah es, in toon guin anmamusun piut, pah naan of kpeteꞌ-kpeteꞌ. On naan amsaꞌ anbi uim jes in nanan, abitan umi naan karu anmatoen piut-piut ate, umi naan, ro kah een!
18 Onaim karu niut reuꞌf ein anmamusun ma anmariꞌun es nok es, henat sin aꞌnaakt ee ka bisa naprenat sin fa ꞌroo-ꞌroo ntein! Onaim ka ntaam fa neu ronef, karu hi mak, Au ꞌpaek niut reuꞌf ein sin kuasa he ꞌriuꞌ upoitan niut reꞌuf!
19 Mimnau he! Hi ngguin amsaꞌ anriuꞌ nahinin nitu. Sin npaek kuasa naꞌkon niutn ee, oo? Kaah fa! Onaim hi kais miꞌuab tafiꞌ-tafiꞌ mak, Au ꞌpaek niutn ee sin kuasa he ꞌriuꞌ nitu. Hi ngguin kiim of nafekan am nak saaꞌ reꞌ hi mtuꞌiran sin meu Kau naan, ansanan.
20 Mes karu Au batuur-batuur aꞌriuꞌ nitu ꞌpaek kuasa naꞌko Uisneno, naan nakriir on nak Uisneno In apreent ee et hi maatm ein naan. Mes, on reꞌ hi ka mikeo maan fa feꞌ.
21 Karu tua maꞌtain es annaaꞌ suniꞌ-kenat nbi in aꞌniman aꞌrii-ꞌneꞌu ma npao in umiꞌ, in baerꞌ ein of ka namnekun fa.
22 Mes of anmuiꞌ tua maꞌtain es antein maꞌtaniꞌ nneis, neem ma nbaan niis ne, rarit nait nabaak neik tuaf naan in suniꞌ-kenat sin. Rarit nnau neik nain tuaf naan in aꞌmuiꞌk ein ok-okeꞌ, ma nbait sin neu iin ee. Aꞌroo-ꞌroo reꞌ ia, tua maꞌtain ahunut naan in npirsai batuur-batuur in suniꞌ-kenat sin. Mes oras ia, in ka bisa nharap sin fa goen antein.
23 Mimnau mirek-rekoꞌ! Sekau reꞌ ka nmapartein fa nok Kau, in reꞌ naan, Au musu. Ma sekau reꞌ ka nmaturun nok Kau fa nbi Au mepu, in reꞌ naan anmoꞌe haa taisibu.”
Niut reꞌuf nfain neu in umi mnasiꞌ
(Naiꞌ Mateos 12:43-45)
24 Naiꞌ Yesus antuut antein In uaban am nak, “Karu hit triuꞌ nitu npoi naꞌko tuaf es, in naen neu baer ruman he nasnaas. Natuin in ka napein fa bare reꞌ natai nok in romin, onaim in natenab nak, ‘Aah! Au ka upein fa bare on reꞌ ia te, reko nneis au ꞌfain ꞌeu au barak neno naan.’
25 Rarit in ntebi nfain neem, ma niit bare naan, ansaup nakniunꞌ ee goen, ma nkikin anrair je goen.
26 Onaim nitu naan annao noꞌen in partein hiut, reꞌ maufinu nneis. Rarit sin nnaon natuan nbin atoniꞌ naan, ma sin nbaan ee buꞌ-buaꞌ. Onaim oras ia, tuaf naan in aꞌmoin ii, nreꞌu nneisi ntein.”
Tuaf reꞌ ua-reko nneis-neisi
27 Oras naiꞌ Yesus naꞌuab feꞌ nok too mfaun ein naan, anmuiꞌ bifee jes anbi naan ankoaꞌ am nak, “Aijoo! Ho ainaꞌ ua-reko, natuin in nahoniꞌ naan Ko, ma nasuus naan Ko, tua!”
28 Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Batuur, ain! Mes tuaf reꞌ ua-reko nneis ji, es reꞌ tuaf reꞌ antakan in rukin ma anneen Uisneno In Kabin ma Prenat, ma nmoeꞌ natuin sin!”
Sin ntotin he Usif Yesus nakriraꞌ bukti feꞌ!
(Naiꞌ Mateos 12:38-42)
29 Oras too mfaun ein naub naan Naiꞌ Yesus on naan ate, In nmurai naꞌuab am nak, “Mansian oras ia, suma nmoꞌ-moꞌe haa rais maufinu. Sin para ntoit Kau he ꞌmoeꞌ rais sanmakat neu sin, he sin nahinin nak Au reꞌ ia, batuur-batuur Uisneno Iin Ja. Te kaah, unuꞌ te Uisneno anfeen sin rais sanmakat anpaek In mafefa kninuꞌ, naiꞌ Yunus. Naan noo goah.
30 Unuꞌ te, naiꞌ Yunus natoon neu abitan kota Niniwe nak, sin ro he naꞌpisan feꞌ. Onaim saaꞌ reꞌ anjair neu naiꞌ Yunus afi unuꞌ te, anjair tanar neu sin mnak, Uisneno es anreek haefn ee. On naan amsaꞌ anmatoom nok Kau, Mansian Batuur-Batuur. Au ꞌuum he utoon ki mꞌak, hi ro he miꞌteꞌun ma miꞌpiis feꞌ. Ma saaꞌ reꞌ anjari nbi Kau, naan of anjair tanar neu tuaf-tuaf oras ia mnak, tebes Uisneno es reꞌ anreek haefan Kau.
31 Of anbi neon amsoupt ee on naan ate, karu Uisneno nhake njair afeek rasi, of bifee usif naꞌko haaꞌ-nua, nmoni nfain ma nhake njair saksii. In of anruur ki ok-okeꞌ reꞌ amonit oras ia mnak, ‘Hi arki amoont ein!’ Unuꞌ te uis bifee naan neem naꞌko ꞌroo-ꞌroo he niit kuun usif naiꞌ Soleman in mahinin. Te kaah, oras ia anmuiꞌ Tuaf es et hi sonam ma hi tnaanm ein, reꞌ maꞌtaniꞌ nneis naꞌko usif naiꞌ Soleman. Mes hi ka mfairoir maan Ee fa kreꞌ-reꞌo msaꞌ!
32 Ma in ka nmees fa! Abitan Niniwe msaꞌ of anfenan ma nruur hi amonit oras ia mnak, ‘Hi arki amoont ein!’ Sin naꞌuab ein on naan, natuin neno naan, oras naiꞌ Yunus annao natoon neu sin Uisneno In roimn ee, sin naꞌpiis nanin. Te kaah, oras ia Tuaf maꞌtani nneis naꞌko naiꞌ Yunus anmoin nok ki et hi sonam ma hi tnaanm ein ate, mes hi ka miꞌpiis fa kreꞌo msaꞌ!”
Neek meuꞌ-sineꞌ
(Naiꞌ Mateos 5:15, 6:22-23)
33 Naiꞌ Yesus antuut antein In uaban am nak, “Atoniꞌ nout pauk anaꞌ, rarit nateek je nbi ꞌratan, he in ntanaꞌ keꞌen neu abitan naan ok-okeꞌ. Ka tiit fa es he nout paku, rarit nait iꞌkora, ma ntoeb paku naan! Naan ka mapakeꞌ fa!
34 Hi maatm ein naan on reꞌ paku. In ntanaꞌ nameu hi neekm ein. Karu hi maatm ein nameisꞌokan, hi mkius meik neek maufinu. Mes karu hi maatm ein meꞌun, hi mkius meik neek akninuꞌ reko.
35 Ampanat he meꞌu nbi hi neekm ein naan, nmeuꞌ-siin batuur-batuur on reꞌ manas. Meꞌu nbi hi neekm ein naan, kais on reꞌ funan, reꞌ suma nfee haa mafof.
36 Karu hi neekm ein meꞌun, tar antea ka tiit fa kobaiꞌ aan meisꞌookn es, hi ꞌmoinm ein of meꞌun on naan amsaꞌ, on reꞌ pauk koꞌu reꞌ antanaꞌ hi ꞌmonim.”
Usif Yesus nakain atoin Yahudis sin aꞌnaak rais pirsait ein
(Naiꞌ Mateos 23:1-36, Naiꞌ Markus 12:38-40)
37 Naiꞌ Yesus naꞌuab anrair on naan ate, anmuiꞌ naan atoin es naꞌko partei pirsait Farisi, naskau Goe he nbukaen on in umi. Antean nee te, Naiꞌ Yesus antaam ma ntook. Rarit sin nbukaen nbin mei mnahat.
38 Mes uim tuaf ee nsanmaak, natuin Naiꞌ Yesus nbukae, mes ka nafaun fa In aꞌniimk ein, natuin atoran atoin Farisis sin.
39 Rarit Naiꞌ Yesus natoon ee mnak, “Hi atoin Farisis, ro maꞌtaniꞌ! Hi ro mnaaꞌ miher-heran hi atoran rais pirsait! Hi mimnau meu reꞌ he msaef mikninuꞌ ꞌpikaꞌ-ꞌsonoꞌ ma kraas ein sin koitk ein tar narim-riman, mes hi ka mimnau fa he mikninuꞌ hi nekam oemeetn ein reꞌ maufinu, ma akoomt ein naan!
40 Hoe amonot! Kais amnikan. Uisneno es reꞌ anmoeꞌ aof-kotif. In es reꞌ anmoeꞌ aof-nanaf amsaꞌ.
41 Reko nneis, hi mfee meu atoin kasian ein saaꞌ-saaꞌ reꞌ hi mmuꞌi, he hi bisa kninuꞌ mbi Uisneno In human ma In matan.
42 Hi atoin Farisis arki! Hi of mipein siraak! Anmatoom nok rais bait boꞌ neu Uisneno, hi msoiꞌ sin ok-okeꞌ, anaꞌ-koꞌu. Tar antea hi roet bumbu aanꞌ-anaꞌ on reꞌ sipaꞌ ma aijonuus amsaꞌ, hi msoiꞌ sin! Mes hi ka mfairoir maan fa rais maꞌtain ein. Rasi anmatoom nok manekat meu Uisneno, ma rasi anmatoom nok taibaꞌ, hi mnikan main sin een! Batuur, hit ro he tfee Uisneno in sapaan, mes kais atnikan tain areꞌ rasi reꞌ pentiing anneis.
43 Hi of mipein siraak! Natuin hi mroim he maim bare ma mtook maat ambi uim oen ein, ma mrom-roim he biak ein anhormaat ki karu hi mibua mbi too mfaun ein sin humak ma sin maatk ein.
44 Hi of mipein siraak! Natuin hi on reꞌ faut baik natef reꞌ mnera-mneraꞌ. Tuaf annao nbi naan ate, sin ka nastunan ma nahinin fa, natuin ka tiit fa faut baik natef et naan, mes noup baraf naan in naan ee, foo puun ii kah ein. Te kaah, tatuin hit harat, tuaf reꞌ anteri nbi faut baik natef, naan anhaiꞌniis in tuan, onaim in ka nabeiꞌ fa he ntaam neu uim onen. Hi atoin Farisis on reꞌ faut baik natef! Hi mmoeꞌ jom on reꞌ atoniꞌ kninuꞌ batuur-batuur. Mes hi nekam naank ein naan, naheun nok tenab meisꞌokan.”
45 Anmuiꞌ ahiin rais hukum Yahudi es anbi naan, anꞌoet Naiꞌ Yesus In uaban naan am nak, “Aam Tungguru! Ho uab ein feꞌe na ntoom kai msaꞌ!”
46 Rarit Naiꞌ Yesus nataah ee mnak, “Batuur! Hi ahiin rais hukun Yahudi, maut he hi mipein siraak amsaꞌ! Hi ka mturun fa tuaf he napein maꞌkafaꞌ, mes hi miꞌbabaꞌ susat nok hi atoran pirsait reꞌ hi mmoꞌ-moeꞌ sin naan, he mhaꞌfeen too. Rarit hi misahab atoran humaꞌ-humaꞌ reꞌ naan neu too. Mes hi tuaf es amsaꞌ ka amturun fa meiki kruruꞌ meseꞌ msaꞌ.
47 Hi of mipein siraak! Hi mteuꞌ-bain om he mihakeꞌ faut tugu meu Uisneno In mafefa kniun uun ein, he mhormaat sin. Te kaah, hi beꞌi-naꞌi sin es anroor niis mafeef ein naan!
48 Hi taos meseꞌ mok hi beꞌi-naꞌi sin. Sin ntitar napoitan Uisneno In mafeef ein, ma nroor naꞌmaet sin. Rarit hi mihakeꞌ faut tugu meu mafeef ein naan, he njair tanar am nak, hi mroim mituin hi beꞌi-naꞌi sin.
49 Nok ranan naan, Uisneno reꞌ nahiin nain sin ok-okeꞌ, naꞌuab niit am nak, ‘Au of aꞌreek haefan Au mafefa kninuꞌ ma au haef bian sin neu too Israelas sin. Rarit sin anhaꞌmuiꞌ bian, ma nroor niis bian.’
50-51 Tuaf reꞌ anmoin oras ia, ro he nasaah tahas naꞌko tuaf-tuaf reꞌ naꞌmaet Uisneno In mafeef ein. Naan ansoiꞌ sin naꞌko oras Uisneno nmoeꞌ pah-pinan ia, nmurai naꞌko naiꞌ Habel in aꞌmaten, tar antea amuin reꞌuf, es reꞌ naiꞌ Sakarias. In reꞌ naan es reꞌ anroor goe nbi mei fuat ma Keꞌen Akninuꞌ sin atnanak anbi Uim Onen Uuf. Hi misaah maan kiim sin hukun naan amsaꞌ!
52 Hi ahiin rais hukun Yahudi arki! Hi of mipein siraak! Natuin hi mnaaꞌ aꞌretu ꞌfoꞌe reꞌ bisa mretu ꞌfoe enoꞌ, he atoniꞌ nahiin narek-rekoꞌ Uisneno In romin. Mes hi ka mtaam mok kiim fa, tua. Hi maufinu nneis-neis ji, hi mꞌekaꞌ atoniꞌ in ranan, he sin kais antaman neun naan!”
53-54 Oras Naiꞌ Yesus naꞌuab anrair on naan ate, tunggur agaam ein ma atoin Farisis sin anmaheek niis Ne. Anmurai oras naan, sin natanan rasi humaꞌ-humaꞌ he nakreo namouf Naiꞌ Yesus. Sin nꞌator asraak he namin rasi humaꞌ-humaꞌ nok Ne.