13
Licábacanaa linácu liá'a cáabanacaica
(Mr 4:1-9; Lc 8:4-8)
1 Liyáali éerrimija lijiáu liá'a Jesúsca lirrícucha liá'a cuítaca léewidacta liyáca, néenee liáu liwáacoo manuá tácoowala.
2 Ne íchabaca wérri chóniwenai yáawacacoo Jesúsru, jáiwa Jesús yúrrucuau áabai lancha rícula, jáiwa liwáawai léewidaque'e, nácula náa'a chóniwenaica máaquenaiu cáina íta'aa.
3 Néenee litáania nalí íchaba nácu licábacanaayu. Limá'ee nalí:
“Báqueerri cáabanacai liáu licása banácali íimi.
4 Ne liáabana'inaa áabata léenaa liá'a líimica cáu iníjbaa lícu, náiinu náa'a míshiiduca, jáiwa náya jíni.
5 Áabata cáirriu íiba íibirra, jinícta sáica cáinabi; jáiwa liárra líimica páquiau madéjcata, jiníwata jinírru cáinabi dujíwala;
6 ne liá'a cáiwiaca lijiá'inaamiwai, jáiwa léema jíni, jiníwata jiní jíchu sáica, jáiwa léemawai míishii jíni.
7 Áabata léenaa liá'a líimica cáirriu túwirri íibi, ne jáiwa lidáwinau náa'a túwirrica, jáiwa lisácumeda jíni.
8 Ne áabata liá'a banácalica cáirriu sáiquitacta cáinabi, jáiwa liá lítau sáica; áabata yáa lítau újni cien líimi máanabaca, áabata sesenta líimi máanabaca, áabata treinta limáanabaca.
9 Ne iwówaicta liwárrueda lirrú liá'a numánica, arrúnaa e'écanicoo sáica.”
Tánda Jesús éewida licábacanaayu
(Mr 4:10-12; Lc 8:9-10)
10 Náa'a lishínaa éewidenaicoo liá'a Jesúsca náiinu lirrú nasáta néemiu liyá, tándashia léewida chóniwenai licábacanaayu.
11 Jesús éeba'ee nalí: “Iyá Dios wána yáa léenaa cabáyainta liá'a liwánacaalanica, ne nalí jócai.
12 Cháwajani, éemiu sáica, liá'a éemerri sáica, yáirri'inaa léenaa mawí, ne liá'a jócai éemi sáica, áawita liyá liá léenaa mawí, liyá pérderri'inaa liá'a píitui rími liáni léenaa nácu.
13 Tándawa nutáania nalí licábacanaayu; níwata nayá báawita néemi nuchuáni, néemi bácai licábacanaa, cháija ne yáawaa jócai wárrueda nalí limáyuca yáawaiyii liá'a numáni nácucha.
14 Cháminaa léjta nabésunau nayá, licúmpliawai liá'a limánimi liá'a cáiiwadedacai Dios chuáni báinacu jí'ineerri Isaías, limá'inaate:
‘Iyá éemiminaa liá'a numánica,
ne jócuminaa liwárrueda irrú.
Iyá síguiaminaa icába liá'a numédanica,
ne jócuminaa liwárrueda liéni limáyu'ca.
15 Ne nawítee náani chóniwenai yáainai mawíteeni,
níwata jócani wówai liwárrueda nalí,
wáalianai nawíbau báyeerriu,
wáalianai natuí báyeerriu,
quéewique'e jócu néewa nacába ya néemica,
ya jócubeecha náa léenaa;
jócubeecha néejoo nulí, nuchúni nayá.’
16 “Ne Dios sáicta wérri liwówa yáajcha, níwata iyá cábenai liá'a numédanica, ya yáayu léenaa liá'a numánica.
17 Ne numá irrú yáawaa, íchaba cáiiwadedacani Dios chuáni báinacu ya chóniwenai sáicanica, wówenai nacába liáni icábani iyá, ne jócu néenaa nacábaqui jíni; nawówai néemi liáni éemini iyáca, ne jócu néenaa néemiqui jíni.”
Jesús íiwa licábacanaa nácu liá'a cáabanacaica
(Mr 4:13-20; Lc 8:11-15)
18 Liáwinaami, Jesús ma nalí náa'a lishínaa éewidenaicoo: “Éemite liáni liwówau'i limáca liá'a licábacanaa linácu liá'a cáabanacaica.
19 Náa'a éemenai liá'a chuánshi Dios shínaa linácu liá'a Dios wánacaalactalaca, ne jócu náa léenaa néemicani, nayá léjta liá'a banácali íimica cáirricoo iníjbaa lícu; líinu liá'a Wawásimica lijéda liá'a Dios chuáni liáabanani liwówa lícu.
20 Liá'a banácali íimica cáirricoo íiba íibirra, chái licábacanaa léjta náa'a chóniwenaica éemenai Dios chuáni, narríshibia sáicta néemicani,
21 ne jóca liwáalia lijíchu sáica, jócani yáa cabálininaa, ne jáicta linácue liá'a Dios chuánica, nasúfria carrúni jináata nayá o nacánaqueda nayá namúrru namédaque'e nalí máashii, náuca náuchau liá'a néebidauca.
22 Liá'a banácali íimi cáirricoo túwirri íibi, léjta náa'a chóniwerrica éemenai Dios chuáni, ne nawówai namédacoo cawárruanicajiyu, néenee nayá urrúni nawówa bácai linácu liá'a shínaashica. Libésunau'e nalí namíya máecha liá'a Dios chuánica ya jócu naméda liá'a shínaashica Dios wówaini'e nayá médaca.
23 Ne liá'a banácali íimi yáabaneerricoo cáinabi sáicai íta'aa, chái léjta náa'a chóniwenaica éemenai Dios chuáni, náa léenaa néemicani. Natráawajaa Diosru sáica, áabi cháni léjta liá'a banácali íimica yáairri cien lítau, naméda bájialanaa, áabi léjta líimica yáirri sesenta, naméda íchaba mawí, ya áabi cháni léjta líimica yáirri treinta, naméda píituita.”
Liá'a licábacanaa linácu liá'a máashiibee trigo íibi
24 Néenee Jesús íiwa báaniu áabata licábacanaa: “Liá'a Dios wánacaalactalaca chái léjta báqueerri washiálicuerri yáabaneerri banácali íimi sáicai bacháida lícu.
25 Ne quinínama namáa'inaami nayáca, líinu báqueerri najínai, jáiwa liáabanai máashiibee máashii nashínaa trigo íibi, jáiwa liáwai.
26 Ne jái'inaami lidáwinau liá'a trigoca, jáiwa líiwinaa jiáwai lécchoo, néenee lijiáu lécchoo máashii máashibeeca.
27 Néenee náa'a tráawajadorbinica náawai náiiwa lirrúni liá'a liwácalica: ‘Wawácali, liá'a banácali íimi jiáabananica bacháida lícu sáicaica, ¿chíta lijiáu jiliá'a máashii máashibeeca?’
28 Liá'a liwácalica limá nalí: ‘Báqueerri wajínai médaniminaa liáni.’ Náa'a catráawajaacanica nasáta néemiu liyá: ‘¿Jiwówai jiyá wáacoo wéerruaque'e liá'a máashii máashibeeca?’
29 Néenee limá nalí: ‘Jóca, éerruacta liá'a máashii máashibeeca, carrúnata éerrua lécchoo liá'a trigoca.
30 Mawí sáica waínda lidáwinacoo áabenaa, cáashia lidáwinacoo wawínaquicta'inaacani; néeneeminaajoo nubánua náawaquedacoojoni, nashírrique'e quéecha liá'a máashii máashibeeca, nabáji macáishitani, wéemaque'ini, ne liábinaami nawína ya náawaqueda liá'a trigoca nushínaa liárrui rículau.’ ”
Liá'a licábacanaa linácu liá'a líimi jí'ineerri mostaza.
(Mr 4:30-32; Lc 13:18-19)
31 Jesús íiwa nalí lécchoo liéni licábacanaa: “Liá'a Dios wánacaalactalaca chái léjta áabai líimi jí'ineerri mostaza, báqueerri washiálicuerri yáabanani bacháida lícu.
32 Liéni yáawaiyi, áabau néenaa náa'a mawí píituica quinínama náiibicha náa'a líimica; ne jáicta lidáwinawai mawí máanuica liúcha liá'a yéerri lirrícu liá'a náabanactacani, lidáwinau léjta áabai áicuba máanui, máanui wérri míshiidu íinu naméda líibanau linácai nácu.” Cha lécchoo, liá'a Dios chuánica náiiwani ya lichána píitui rímiyu, néenee lidáwinawai máanui limédacuwai.
Liá'a licábacanaa wáneerri páani múrracacoo lijí'inaa levadura
(Lc 13:20-21)
33 Jesús íiwa nalí lécchoo liéni licábacanaayu: “Liá'a Dios wánacaalactalaca chái léjta liá'a múrracairricoo, báquetoo íinetoo píilechoo matálinai harina íinabi, quéewique'e cáiwique'ini quinínamani liá'a liinábica.”
Tánda Jesús táania licábacanaayu
(Mr 4:33-34)
34 Jesús táania quinínama liáni nalí náa'a chóniwenairru linácueji liéni licábacanaayu, cháiji jócai táania nalí liyáwoo licábacanaayu.
35 Cháwa quéewique'e licúmpliacoo liá'a limáni liá'a cáiiwadedacai Dios chuáni báinacu:
“Nutáaniaminaa liyáwoo licábacanaayu;
nuíiwa áabata yéerri cabáyainta liyáalimi Dios liquénuda'inaami cáinabi”.
Jesús íiwa licábacanaa máashii máashibeeca trigo íibi
36 Néenee Jesús íiwa lináwau nalí náa'a chóniwenaica, jáiwa liwárroawai áabai cuíta rícula, jáiwa lishínaa éewidenaicoo narrúniu lirrú, ya nasáta néemiu liyá namá lirrú líiwaque'e nalí linácu liá'a licábacanaa liá'a máashii máashibeeca yéerri bacháida rícu.
37 Jesús éeba'ee nalí: “Liá'a yáabaneerri líimi sáicaica, nuyá Washiálicuerri Dios Cúuleeca,
38 léja liérra bacháidaca liyáwa éerrija. Liá'a líimi sáicaica, wówerri limáca náa'a médenai Dios wówainica, ya liá'a máashii máashibeeca wówerri limáca náa'a médenai Wawásimi wówainica,
39 liá'a wajínai yáabaneerri máashii máashiibee íibi, léwa Wawásimi liérra. Liá'a lítaca wówerri limáca amáarrau'inaa liá'a cáinabica, náa'a yáawacadenai banácali íta, náawa ángelbini nárra.
40 Licábacanaa léjta náawaquedau máashii máashibeeca náucaque'ini chichái tuírricula léemaque'iu, chacábacanaa libésunacoo nalí náa'a Wawásimi shínaaca jáicta amáarra cáinabijoo.
41 Nuyá Washiálicuerri Dios cúuleeca, nubánuaminaa nushínaa ángelbiniu, náawaquedaque'e nushínaa nuwánacaalactaca, náa'a quinínama wánenai naméda máashii chóniwenaica cajíconaanica, ya náa'a médenai máashii.
42 Náucani'inaa lirrícula liá'a chichái túculerricoo, náichactala'inaa náamueda néu quirríquirrinaa licáichau.
43 Néenee náa'a médenaica léjta Dios máyu'uca, quéenenai'inaa chaléjta cáiwia quéenau chaléeni wánacaalactalaca nusálijinaa néerra. Iyá iwówaicta yáa léenaa liáni numánica, arrúnaa édacanicoo sáica.
Liá'a licábacanaa linácu liá'a cawénii báyeerricoo
44 “Jesús má'ee nalí: Liá'a Dios wánacaalactalaca chái jicá'a áabai cawéni wérrica báyeerricoo cáinabi yáawi rícula. Báqueerri washiálicuerri íinu linácu liá'a cawéni wérrica, ya léejoo libáya néeni jíni; liwówa chúnicau liáu liwénda quinínama liá'a liwáalianica, ya liwéni liérra cáinabica, quéewique'e liá'a cawéniica lishínaacani.
Liá'a licábacanaa linácu liá'a íiba úcuni cawénica
45 “Jesús má'ee nalí lécchoo: Liá'a Dios wánacaalactalaca, chái léjta báqueerri cawéndacai jínaneerriu limúrruerri íiba úcunini cawéninamai;
46 jái'inaa líinu linácui liá'a áabai cawéni wérrica báqueerri yúcha, liáu liwénda quinínama liá'a liwáalianica, ya liwéni liá'a íiba úcuni cawéniica.
Liá'a licábacanaa linácu liá'a máaya nawínau cubái
47 “Jesús má'ee báaniu, lé'e liá'a Dios wánacaalactaca chái'e léjta áabai máaya náucanicta manuá yáaculani, lijéda matuínaami cubái cábacanaa.
48 Jáicta cashiámu léji liá'a máayaca, náa'a catésucanica najédani cáina ítala, nawáctala'inau naníwacani náa'a cubáica; nawáaliani náa'a cubái sáicanica náarrui rículau ya náuca liá'a máashiica.
49 Chacábacanaa jáicta amáarra léju liá'a cáinabica; Dios bánuaminaa náa'a ángelbinica nashírridaque'e máashiinica báawachala ya náa'a sáicanica,
50 náucani'inaa náa'a máashiinica lirrícula liá'a infiernoca írranii chicháiyu, náichactala'inaa ya náamuactala'inaa néu quirríquirrinaa licáichau.”
Cawéninamai wáaliica ya liá'a lidánimimica
51 Néenee Jesús sáta léemiu nayá:
—¿Éemi jíni quinínama liáni?
—Jajá, wawácali —namá'ee.
52 Néenee Jesús má'ee nalí:
—Jáicta báqueerri quéewidacai ley shínaa léewidau sáica linácu liá'a Dios wánacaalactalaca, chái léjta báqueerri cuíta wácali, liá'a liwáalianica liá léenaa lijéda méenaami wáaliica ya liá'a lidánimimica.
Jesús Nazaret néeni
(Mr 6:1-6; Lc 4:16-30)
53 Ne Jesús nísa'inaa líiwadeda liyú liá'a licábacanaaca, néenee liáwai néeneeji,
54 jáiwa líinui lishínaa cáinabi néerrau, jí'ineerri Nazaret, jáiwa lichánau léewidaca lirrícu liá'a sinagogaca. Náa'a chóniwenai nacáarruda'eewoo, namá'ee:
—¿Tanácucha jéewidau linácu quinínama liéni jiáni léenaa? ¿Chíta quéewau jéewa jiméda léji liérra jócai wacába cáaji?
55 ¿Jócaita le licúulee liá'a camédacai méenaami áicubayu, ya María cúulee? ¿Jócaita le Santiago éenajirri ya José ya Simón ya Judas,
56 ya léenajinai íina yéenai lécchoo wáiibi áani? ¿Néenee tána bésunawai chóque'e litáania íchaba wíteeshiyu ya léewa liméda jócai wacába cáji?
57 Tándawa jóca nawówai naméda liwánacaala. Tándawa Jesús má'ee nalí:
—Jáicta báqueerri cáiiwadedacai litáania Dios chuáni nácu, báawachala jócaita lishínaa cáinabi, náa'a chóniwenaica cawáunta ya néebida lirrú, ne jáicta litáania nalí náa'a chóniwenai lishínaa chacáalee rícu sánaca o á'a líibana néeni, nayá jócu cawáunta nacábacani jiní néebidaca lirrú.
58 Jiní limédani íchaba jócai nacába cáji néerra, jiníwata náa'a chóniwenaica jócani éebida liyácala liá'a Mesíasca.