29
Yakop Iwaꞌ Laban Gampan
Da Yakop ruyung ifan da iwaꞌ garam gubuꞌ yaban intapan. Da irunt fafun i tsanganda mpui rafan mangan rumingꞌa intap puatsi manaꞌ bingan igi da dumpa utup iruꞌ da bits gingꞌa wafiꞌa mpui igi i garam inang da irim mpui arigi rutin. Da tauf tsiraꞌ mangan imingꞌ sib i mpui nifun igi. Maiꞌ maiꞌ dumpa santan bawaꞌa sib, da garam mpada tayangꞌ gin inang da irimpingꞌ tauf igi sinungꞌ mpui rafan nifun da irim mpui da dumpa inum. Numa mpui sib da garam mpada tayangꞌ dumpa itip irimpingꞌ i tauf igi ragun i mpui nifun igi. Yakop igut i rib igi ini binaꞌ, “Amaꞌ raingꞌ ruas, agam rib anungꞌ igi?”
Ribarangan ini nan mungaꞌ, “Aga rib Haran ani.”
Da Yakop ini, “Da agam isruꞌ i Laban, Nahor rumpunggan?”
Da ribarangan ini, “Hai, aga sruꞌ i arangan.”
Da Yakop igut i ribarangan, “Arangan impa bini ma imaꞌ?”
Da ribarangan ini, “Hai, arangan rumpa bini. Da tsangan, arangan narunggan finam Retsel iyu ramanggan dumpa gan iba ani.”
Da Yakop ini, “Ibi anungꞌ? I gubuꞌ maran bingan rumingꞌ da anungꞌ iwarip iwaꞌ i gubuꞌ maran tsutsagin atangꞌan u. Isangꞌ i agam rima mpui rutin sib da tipa uda fadan da rung gada sai?”
Da rib igi ini arangan nan gan mungaꞌ ibiani, “Aga wasangꞌ i nanga bida nigi u, nasangꞌ dumpa sib angu nawaꞌ nampruꞌ ruan sib raiyi da aga namus rimpingꞌa tauf igi sinungꞌ mpui nifun da narim mpui da sib angu nampruꞌ ruan nanum.”
Yakop rungꞌ ruta garam mpada tayangꞌ dumpa nida nan da Retsel iyu ramanggan dumpa gan ibawaꞌ, i arangan impa tayangꞌ gin. 10 Yakop itsangan Retsel, gayanggan Laban narunggan finam, impruꞌ da dumpa gan santan igi da ifa rimpingꞌ tauf sinungꞌ mpui nifun da irim mpui da gayanggan dumpa gan inum. 11 Da Yakop itsutsuf Retsel da irang ruta nugun tsiaꞌan tsiraꞌ bingan. 12 Da arangan ini da Retsel ibiani, “Dzi Rebeka narunggan marub, u ramanggam Laban nafunggan finam.” Retsel iringantin da irunt sung angu ifan da ini da ramanggan.
13 Da gubuꞌ aru Laban uda sisingꞌ i nafunggan narunggan Yakop badan igi, da irunt ifan da iwaꞌ da arangan. Da impung arangan ufiak angu da itsutsuf arangan da iyu iba ungar. Waꞌa ungar sib da Yakop ifis i nam sib angu waꞌan da arangan ugu. 14 Da Laban ini, “Nan nidzun bingan, agi biꞌ bitsintaꞌ angu.”
Yakop Inang Gum i Laban Iyab i Lia da Retsel
Yakop irut gayanggan impai nigi isangꞌ ukam manga sib, 15 da Laban ini da arangan, “Dzi gangꞌ rururungan agu, da bitsintaꞌ anungꞌ idaum i u nanga gum utaꞌ angu i dzi u. Wani da dzi i nam bunumpam u nida udan gudzunggan i gum u nangan.”
16 Da Laban narun rusan finam iruꞌrun rumpai; miamun Lia da isiꞌ Retsel. 17 Lia mara nidzun gan idaum angu*, da bitsintaꞌ Retsel arangan aruf mararifirif bingan iyus Lia i maranggan da nidzunggan santan. 18 Yakop maran yari i Retsel nidzun angu, ibinigi da ini da Laban, “Dzi bungꞌ anang gum nayab i agu nasangꞌ udzuf 7 i uda u narunggam isiꞌ Retsel suda dzi fininggangꞌ.”
19 Da Laban ini, “Bini angu da dzi bungꞌ arim da agu i rib fain aga mayu i. Nabinigi da warut dzi nampai.” 20 Ibinigi da Yakop inang gum udzuf 7 i uda Retsel, da itsangan udzuf 7 igi ibi nam utaꞌ aru mangan angu isangꞌ gubuꞌ iruꞌ angu, i arangan maran yari nidzun angu i Retsel.
21 Udzuf 7 arigi intsup sib da Yakop ini da Laban, “Yaꞌ! Dzi udzufangꞌ nanga gum i agu ugu iba ntsup sib, da warim dzi fininggangꞌ ba da dzi i dzi udan.” 22 Ibinigi da Laban isu nam gadan tsiraꞌ bintsudagin da irim nan da ampan santan gamp arigi iwaꞌ da iga nam. 23 Da idziang arigi da Laban iyu Lia iba da Yakop da Yakop irut igingꞌ. ( 24 Da Laban irim sagat gum mangan, Tsilpa, da Lia.)
25 Gubuꞌ pisan da Yakop irunt fafun i tsanganda Lia. Da arangan ifa ni da Laban, “Wain idzuwai gan ani da u nang uwayant bida ani da dzi? Dzi nang gum angu i Retsel. Da ibi anungꞌ da u bu iyuꞌ dzi i rima Lia?”
26 Laban ini arangan nan gan mungaꞌ ibiani, “Aga sanabangꞌ anungꞌ ibinigi, mamaꞌ finam bampan suda gabun mungꞌ da miamun rumpadan u. 27 Wampai nasangꞌ suntaꞌ bintsudan ani ntsupan, ida dzi namus rima Retsel da agu, da u bungꞌ atip anang gum i dzi nasangꞌ udzuf 7 mangan.”
28 Yakop itaga ruan da irut Lia impai isangꞌ suntaꞌ arigi ntsupan. Ida Laban irim Retsel da Yakop isu arangan fininggan. ( 29 Laban itangin sagat gum, Bilha, da Retsel.) 30 Da Yakop irut Retsel impai da maran yari i arangan nidzun angu iyus Lia. Da arangan itip inang gum i Laban isangꞌ udzuf 7 mangan.
Yakop Narun Rusan
31 Da Yawe itsangan ibi Yakop maran yari i Retsel iyus Lia, ibinigi da irim Lia sib i uda i mamaꞌ narun. Da bitsintaꞌ Retsel isu sagat yami. 32 Lia iwangun da irim narun marub mangan da ifaringꞌ i binganggan Ruben (wainggan ibi watsanga, narun marub), da ini, “Yawe itsangan dzi wangu barabin gangꞌ sib; aruani da dzi gabunggangꞌ maran bungꞌ ari dzi.” 33 Raiyi da Lia itip iwangun da irim narun marub mangan da ini ibiani, “Yawe iringantin ibiani, Yakop maran wari i dzi isangꞌ maran arida i Retsel u, da irim mamaꞌ narun manga ani da dzi.” Ibinigi da ifaringꞌ mamaꞌ narun igi binganggan Simion (wanggan faringꞌan iwaꞌ ibi ringantagin). 34 Impa da Lia itip iwangun da irim narun marub mangan da ini, “Aruani da dzi gabunggangꞌ bungꞌ amits dzi da wasangꞌ tanginda dzi rai, i dzi rim arangan narun rusan marub iruꞌ da bits,” da ifaringꞌ i binganggan Liwai (wanggan faringꞌan iwaꞌ ibi udzuda mpruꞌa ruan). 35 Da Lia itip iwangun gin da irim narun marub mangan da ini, “Gubuꞌ aruani da dzi bungꞌ atsarif Yawe binganggan.” Ibinigi da Lia ifaringꞌ mamaꞌ narun igi binganggan Yuda (wanggan faringꞌan iwaꞌ ibi tsarifan). Ntsupa sib da arangan watip irim mamaꞌ narun u.
* 29:17 29:17 idaum angu: Nan igi mingꞌa nan Hibru anungꞌ idzidziwan u. Da garam fain yitam in ibiani, “Lia mara nidzun imamp imamp angu.” 29:32 29:32 Bingan Ruben wanggan faringꞌan iwaꞌ ibi nan Hibru nida itsanga dzi barabin gangꞌ.