11
Ayeye nhenge Lazarus Ilweme-akerte
Artwe Lazarus arritnye aneke re rlkerte anteme irreke-arle aneke. Re apmere Bethany arritnyele anetyarte, yanhele-arle yaye ikwere-atherrenhe Mary uthene Martha uthene anetyarte. Mary-arle arelhe nhenge aneke re arne ntyentye mwerre akngerrele therleke ingke Jesus-kenheke-arleke, re imerte ingke arlkngemele alte ikwerenhele. Lazarus kwenhe rlkerte intetyame apmere ikwere-atherrenhenge. Angkwerenhenge atherrele anteme tyerrtye arrpenhe yerneke Jesus-eke Lazarus-akerte iletye-alhetyeke. Re arratye alhemele aretye-alheke Jesus itere arrpenhele anerlenge kwatye urewe Jordan ikwerenge, ikwere angkeke, “Akngerrepataye, atyewe mwerre anthurre ngkwinhe kwenhe rlkerte anthurre inteme.”
Nhenge alakenhe-arle artwe re angkerlenge aweke-iperrele Jesus apententye akngerre ikwerenhe areyeke angkeke, “Itirretyale anaye, re kwenhe rlkerte yanhe-iperrenge ilwetyakenhe anetyenhe. Alakenhe-arle irreke tyerrtye atningkele apeke itelaretyenhenge Akngeye-arle ngangkere lterrke akngerre-akerte anemenge, nhenge yanhe-ngentyele anteme tyerrtye areyele ayenge akertne utyernetyenhenge, Alere Akngeye-kenhe, alakenhenge nhenge iwenhe-arle the mpwaremenge.”
Itelaraye, Jesus-elarle Martha uthene Mary uthene atyeye ikwere-atherrenhe mwantyele arntarnte-aretyarte. Rarle nhenge aweke-iperrele Lazarus-arle rlkerte anekenge re iparrpe alhetyakenhele aneke re akenhe apmere yanhe ikwerele aneke akwele ingwe atherre awetheke. Kele, ingwe atherre iperre re apententye akngerre ikwerenhe areyeke angkeke, “Mpe, alpetyeke antemaye apmere yanhe Judea-werne.”
Apententye akngerre ikwerenhe areye akenhe angkerlenge, “Arrangkwe, akaltyele-anthenhe-anthenhe, lyete ware kwenhe Jew akngerrepate areyele yanhenge ahentye-aneme ngenhe irrerlknge apwertele wemele atwetyeke. Kele iwenhenge-arle-ame unte ahentye-aneme ampetyele-anteye alpetyeke yanhe ikwere-werne?”
Kenhe Jesus angkirtneke, “Arrangkwe, kele mwerrele ayenge alhetyeke arlte lyete kwenye-arle ayenge ilwetyakenhe anemenge. Itirrewarraye nhenge uterne akertne-irrerlenge, arlte kwenhe arlenge-arlentye-ulkere aneme ante mwerre kwenhe aneme tyerrtye areyeke unthemele arne arrpe-anenhe mpwaretyeke. Tyerrtye areye-arle nhenge arltele untheme kwenhe tyelpelhe-ilelhetyakenhe aneme nhenge arne areye itne aretyakenhe, itne kwenhe arne areye alkngenthenge areme uterne-arle pwarrtyeme-iperrenge, arlkarentye itneke irretyakenhe. 10 Kenhe tyerrtye areye nhenge ingwele unthemele itne arne areye tyelpelhe-ilelheme, untherlenge ingweke alkngenthe-kwenye.” 11 Ikwere-iperrele anteme yanhe re angkeke itneke-werne, re angkeke “Atyewe anwerne-kenhe Lazarus kwenhe ankwe-irrerle-iweme ware. Kele yanhe ikwere-werne ayenge alheme the renhe akarrelhe-iletyenhenge.”
12 Apententye akngerre areye akenhe angkerlenge, “Akngerrepataye, re apekele ankwe intemenge re-arrpe mwerre-irreme.”
13 Kele nhenge Jesus-arle angkemele kwenhe re ankwe ware intemenge re angkentye arrpenhe-werne-atheke angkeme. Re kwenhe arratye angketyame Lazarus-arle kele ilweke. Kenhe apententye akngerre ikwerenhe areye akenhe itirretyame rarle akwele arratye ankwe intetyameke-athene. 14 Jesus anteme irlpe-werne ilemele angkeke itneke, “Arrangkwe, Lazarus kwenhe ankwe intetyakenhe, re kwenhe arratye ilweke. 15 Ayenge kwenhe arrekantherre ahentye aneme atyenge-akerte arratye awetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge akangkeme ayenge-arle yanhele anetyakenhe aneke nhenge re uyerrekenge, ayenge kwenhe-arle arrekantherre ahentye aneme ayenge arratye anthurrele itelaretyeke ayenge-arle Akngeyenge-ntyele apetyeke. Lyete anteme anwerne ikwere-werne alherlte-iwetyeke mpe.”
16 Nhenge apententye akngerre anyente yanhe ikwerenge anteme itnekenge anetyame Thomas arritnye. Arritnye arrpenhe ikwerenhe aneke Didymus angkentye itnekenhenge ileme “rante-rante.” Re apententye akngerre arrpenhe areyeke angkeke, “Kele, anwerne alhetyekaye akaltyele-anthenhe-anthenhe anwerne-kenhenge ante anwerne ingkirreke ikwerenge ilwetyeke.”
Yaye atherre Lazarus-kenhe Jesus-eke atnerte akangkentye anetyakenhe
17 Jesus anteme itneke-akerte Bethany-werne arnpenheke. Nhenge itne Bethany-werne itweke-irrenherlte-iweke, tyerrtye anyente apetyemele Jesus-eke ileke Lazarus-arle kele uyerreke-arle aneke ante renhe itne inteye kweneke kele arteke, atyalangkwe ikwerenhe yanhe ikwerele inteke ingwe four-peleke-atwetye. 18 Nhenge apmere Bethany nhenhe kwenhe apmere Jerusalem itwele aneke, 19 tyerrtye atningke kele apetyeke apmere yanhe-ngentyele Mary uthene Martha uthene mwantye-mwantye-iletyeke nhenge akunye atherre alhwarrpele anekenge.
20 Martha-le awemele tyerrtye angkerlenge nhenge Jesus-arle itwe-irremeke apetyeme re akeme-irremele alheke arnekarnare renhe aretyeke, kenhe Mary re akenhe apmere kwenele akwetele aneke. 21 Martha Jesus-eke arneke-arnare-irremele, re ikwere angkeke, “Akngerrepataye, unte apeke nhenhele anemele, atyeye atyinhe apeke ilwetyakenhenge, unte-arle renhe angkwerre-iwemere. 22 Kenhe the itelareme lyete-arlke re, unte apeke Akngeye apayuthneme, Re iwenhe apeke renhe ngangkere akngerre ikwerenhele mpwaretyenhenge.”
23 Jesus anteme angkeke, “Atyeye ngkwinhe kele ilweke itethe awethe irretyenhe akeme-irretyenhenge.”
24 Kenhe Martha angkeke, “Yewe, the itelareme rarle itethe awethe irretyenhe arlte ingkernenge, nhenge ilweke-arle ingkirreke akeme-irretyenhenge.”
25 Kenhe Jesus akenhe angkeke, “The kwenhe nhenge tyerrtye areye itethe-ilirtnetyeke ante nhenge itnenhe itethe alethe re itethe akwete anetyeke. Nhenge yanhe areyele-arle ayenge arratye itelarerlte-aneme, nhenge itne ilwemele-arlke, itne awethele itethe-irrirtneme anetyenhe. 26 Nhenge tyerrtye angwenhe-arle lyete itethe anemele ayenge arratye itelaremele aneme re ilwetyakenhenge aneme, re kwenhe Akngeyenge apurte anetyenhe ayenge-arteke. Unte-ame angkentye nhenhe aweme nhenge akaperte-werne-ilemele itelareme?”
27 Re angkirtnerlenge, “Yewe Alartetye, the kwenhe aweme. The kwenhe itelareme unte-arle Messiah aneme, Alere Ngkarte-kenhe. Unte kwenhe aneme Ngkartele-arle alhileke apmere ahelhe nhenhe-werne yernetyeke!”
Jesus alhwarrpe anthurre awelheme artnemele Lazarus-eke
28 Ikwere-iperrele re alakenhe anteme angkeke, re apmere-werne alpemele ante atyeye ikwerenhe Mary-eke antangkeke, nterte ware ikwere angkeke, “Akaltyele-anthenhe-anthenhe re kwenhe apetyerne, re ahentye aneme ngkwenge angketyeke.” 29 Mary-ele nhenhe awemele re iparrpe akeme-irremele alheke Jesus aretyeke.
30 Jesus tantyipe akethele akwete aneke akwete tnetyame apmere nhenge Martha-arle ikwere arneke-arnare-irrekenge. 31 Jew areyele-arle Mary-akerte warle-nge aneme renhe mwantye-mwantye-iletyamele renhe areke iparrpe akeme-irremele alherlenge akethe-werne. Itne anteme renhe apentenheke, itirremele nhenge rarle akwele inteye-werne alhekeke-athene nhenge Lazarus-arle intetyame-werne, nhenge yanhe ikwerenge artnetyeke akwele.
32 Mary apmere ikwere irretye-alheke nhenge Jesus anetyamenge renhe aretye-alheke, re ingke ikwerenheke-arleke artepe anemele angkeke, “Akngerrepataye, unte apeke nhenhele aneke atyeye atyinhe apeke ilwetyakenhenge anemele.” 33 Nhenge Jesus-ele renhe areke artnerlenge, aremele imerte Jew areye-arle ikwerenge apetyeke-arle artnerlenge-anteye, re utnenge ikwerenhe alhwarrpe anthurre awelheke. 34 Kele re angkeke, “Nthenheke-arle-ame arrantherre renhe arterne?”
Itne anteme ikwere ileke, “Akngerrepataye, aretyeke apetyaye.”
35 Jesus artneme anteme. 36 Nhenge tyerrtye areyele renhe areke artnerlenge itne angkerreke, “Araye, re kwenhe atyewe ikwerenheke ahentye anthurre aneme.”
37 Kenhe arrpenheme angkerlenge, “Artwe nhenhele kwenhe artwe pwenge alkngampelhe-ileke. Re kwenhe arrekwele apetyetyakenhe aneke renhe angkwerre-iweme, re nhenge ilwetyakenhenge anetyeke.”
38 Nhenge Jesus-elarle angkentye nhenhe areye awemele re awethe atnerte akurne anthurre awelheke. Inteye ikwere-werne itweke-irreke re aremele itne-arle apwerte athirnte akngerrele impakimpe-iwemele arriwele atheneke rarle nhenge altywere martetyenhenge. 39 Re-anteme angkeke, “Apwerte anamelhe-ilaye.”
Kenhe Martha yaye akngerrepate artwe ilweke-arle akenhe angkerlenge, “Arrangkwe Akngerrepataye, alakenhe mpwaretyale anaye ntyentye akurne anthurre apeke aneketyenge. Atyalangke kwenhe inteye kwenele kele arlte urrpetyeke intetyame.”
40 Jesus akenhe angkerlenge, “Itelaraye? The kwenhe ngkwenge kele ileke unte apeke-arle ayenge arratye itelareme, unte aremere Akngeye nhengele arne iwenhe apeke renhe mpwarerlenge ngangkere akngerre ikwerenhele.”
Jesus-ele Lazarus itethe-anteye-ilirtneme
41 Itne anteme apwerte athirnte akngerre renhe arriwe-ngentyele anamelhe-ileke. Jesus akertne-atheke aremele angkeke, “Akngeye atyinhe-aye, ayenge kwenhe akangkeme Unte ayenge awerlenge ayenge Ngkwenge nhenhe ikwere-akerte angkerlenge. 42 The kwenhe itelareme Unte-arle ayenge akwetethe awerle-anemeke. Lyete akenhe ayenge Ngkwenge aharlperre angkeme nhenge nhenhe areyele atyenge-arle anemele awetyenhenge ante arratye itelareme Unte-arle ayenge apmere ahelhe nhenhe-werne yernekeke.”
43 Nhenhe re angkeke-iperre re arnterre anthurre arlkeke, “Lazarus arratintyaye!” 44 Kele artwe ilweke-arle re apele arratintyeke! Mantere tyipe areye akwete aneke nhenge renhe-arle yerneke-iperre iltye uthene ingke utheneke, mantere tyipele inngerre ikwerenhe akwele arteke, re akenhe arrateke! Jesus anteme itneke angkeke, “Mantere tyipe yanhe areye ilywaye, re althekalthe-irretyeke!”
Itne tyele angkerreme Jesus irrerlknge atwetyeke-akerte
(Matthew 26:1-5; Mark 14:1-2; Luke 22:1-2)
45 Tyerrtye Judea-ngentyele apetyeke-arle areye Mary-nge anetyeke areke iwenhele Jesus-ele mpwarekenge atningkele anteme renhe arratye itelareke. 46 Kenhe arrpenhemele ikwere-ketye ayene-ilelheme renhe arratye awerle-anenhe, itne Pharisee areye-werne alpeke itneke ileke nthakenhe-arle-irrekenge. 47 Kele Pharisee areye uthene kwertengerle tyeperre tyatye-arenye areye uthene Jew akngerrepate areyeke antangkeke, itne angkerremele, “Nthakenhe-arle-ame anwerne irretyenhe artwe Jesus nhenheke? Re kwenhe ngangkere akngerrele arne areye ilyernpenyele mpwarerle-aneme, arelhe atningkele anteme renhe arratye itelaremenge. 48 Nhenge anwerne apeke renhe ayaketyakenhe aneme renhe impemele ware, kele imerte tyerrtye ingkirrekele renhe-arle arratye itelaretyenhenge, alartetye Rome-arenye areyele awetyenhe, thultye areye yernemele, thultye areye apetyemele tyatye akngerre anwerne-kenhe akethe ante arrernetyenhenge, anwernenhe irrerlknge atwetyenhe-arlke.”
49 Kenhe Caiaphas akenhe kwertengerle tyeperre tyatye-arenye-arle yanhe ikwerele anetyame itnekenge, re alakenhe angkeke, “Arrantherre kwenhe angkeme akutnenye anthurre-arteke. 50 Iwenhe-iperre-ame arrantherre uyarne itelareme? Arrantherre kwenhe alakenhe itirretyeke, mwerre kwenhe artwe anyente anwerne ingkirrekeke ilwetyeke. Kenhe alakenhe apeke anetyakenhe anemeke-arle itne apetyemele anwernenhe ingkirreke akethe ante arrernetyenhe.”
51 Re kwenhe alakenhe angketyakenhe aneke re kwenhe ikwere-arrpe itirrekenge. Akngeye-tetyele ikwere imerneke nhenge nthakenhe-arle irretyenhe rarle kwertengerle tyeperre tyatye-arenye anerlenge year yanhele kwenhe. Re-anteme arratye ileke nhenge re angkemele Jesus-arle tyerrtye Jew ingkirrekeke ilwetyenhenge. 52 Re angketyamenge Jesus-arle kwenhe ilwetyenhe itneke-kwenye ware, Re kwenhe ilweme tyerrtye ingkirrekeke Ngkarte-kenhe-arle aneme-arle apmere ahelhe nhenhele, itne ingkirreke anyente anetyenhenge atyewenhenge ingkirreke anetyenhenge.
53 Arlte yanhe ikwerenge-ntyele anteme Jew akngerrepate areye itne-arrpe tyele angkerreke nhenge nthakenhe-arle itne Jesus irrerlknge atwetyeke. 54 Jesus-ele nhenhe-akerte aweke-iperrele re akethele unthetyakenhe aneke apmere Jerusalem-ele, apmere arrpenhe itwele apeke, nhenge itne apeke renhe areme-ketye. Re-tetye apmere yanhe areye impemele alheke apmere Ephraim arritnye-werne, apmere tywerretyele arlenge-ulkere nhenge tyerrtye arrpenhemele areye-ketye. Yanhe ikwerele re aneke apententye akngerre ikwerenhe areye-akerte.
55 Arlte anteme aneke Jew areyeke arrawe-irrentye atnyenetyeke “Passover” arritnye nhenge arlte itwe antemele irrekenge. Arrantherre itelareme, arlte nhengeke itne-arle irlpangkeme nthakenhakenhe Akngeyele arrule anthurre itnenhe itethe-ileke Egypt-arenye areye-ketyenge. Arelhe apmere arrpe-anenhe-ngentyele Jerusalem-werne alherlte-iwetyarte. Urreke arrawe-irrentye anetyenhenge, itne arrekwele apurte-irrereke nhenge alhewelhetyeke, mantere itnekenhe-arlke atywerrenge itnekenhenge ularre arrawe-irrentyeke akwetante mpwaretyeke. 56-57 Kwertengerle tyeperre tyatye-arenye areye uthene Pharisee areye uthenele tyerrtye ingkirrekeke ileke nhenge itne apeke areme Jesus nthenhele-arle anemenge, tyerrtye yanhe rarle kwenhe apetyemele itneke iletyeke, nhenge itne renhe alhemele arntwirrketyenhenge. Tyerrtye areye kwenhe Jesus aretyeke ahentye anekenge, itne akenhe akutne aneke nhenge re apeke-arle arrawe-irrentye ikwere-werne apetyemeke. Nhenge itne tnetyamele tyatye akngerre akethe ikwerele itne apayuthnerretyame, “Nthakenhe-ame unte itirreme? Re apeke kwenhe arrawe-irrentye-werne apetyetyakenhe, re apeke kele-arle alherne ante re impentye impemele aneme arlengele.”