11
Ákona Mumunan Má Ma Varé Ein Kékái Vaya Ino
*Inte avúava sará mamunan ne siyan nafino. Mai ma ída onté tiferuna yana san ma afoká intéí uno siré purasé ákona inin kaiyá tiferuna van mi mumunan ne siyan mino. Pefá ma varé ein nanin banta ano ákona mumunan iyákan mai van mi Tiyarafenu ano kana ino siren amusin ukharen mino.
*Ma varará ma saréa afoká ukhá ma oniyá tiferuna yanasinta maen mai suufó ma ída oniyá tiferuna yanasintan baré íkan mi Tiyarafenu ano ma seintái mai yanasinta afoká ukhen ne sé afová iyái mumunan iyá tiféuno.
Ebori Inoki Noa Nénei Mumunan In Baya Ino
*Ebori ano ákona mumunan má baren mi Kenin esantaren Tiyarafenu ano amusin ein avúaváká íkun uan amen mino. Eborini íkun uan amin avúava san ma Tiyarafenu ano amusin ein manon aníen béin nan puntákein banta e sen mino. Máan turen béi fefái fúken mifo véi ma mumunan ukhá ein avúavá ano saréa o sisimen eriyan mino.
*Mumunan manon tíkan Inokin maen ída fúken ayun para van mi Tiyarafenu ano véin aviren inarufá orivin béin nan dosivaen ifáen mino. Ínaimpáké béin aviren orintéin maen Tiyarafenu ano véin nan amusin ukhein bantan baren mino. Máan tukhein nan mi ída ma mumunan inteya ída kanaíe Tiyarafenun amusin amin nono. Béi vaípá ma orono van inain kéká ano vá mumunana iyáken ná pura sen Tiyarafenu váken mi ven nan ma anunu uren dosein kéká kama miyan amé iyan mino vá tino.
*Noa ano mumunan iyaren mi ída afoká ukhá ein daná afoká inten ne sen ma Tiyarafenu ano afova vaya siamin maen ben oo yaiyen sipi uváden mi ve aná akhafana vá anafú basin nan má maifin ódivíkan non taven ída aren mino. Noa ma mumunan iyáken ma variyá ein avúavá ano ma ma vara ráke nanin bantai ume avúavá daídan ma vetin amaniná uman afoká ein manon Tiyarafenun avorá puntákein bantaí ukhen mino.
Abaraamun Nú Be Aná Saran Núi Mumunan In Baya Ino
*Tiyarafenu ano Abaraamun nan enafá bain bara éin amenté umpo ei varu vá me ampireya orono ma síkan béi mumunan iyáken mi ven oo yaiyen mai ma véi orin naipá ída afová ukhen para oren mino. *Béin ma Tiyarafenu ano iyáantan baré ein barafin ma oriven maen toya vanta an dakhen mumunan mái yavaráe namumpin baren mino. Inká Tiyarafenu ano ma iyáantan bantá kan Aisakin nú Yekopun nú ano yere máan manan en davaráe namumpin baren mino. 10 Para va Abaraamu ano mai avúavá bariyaren naino. Mai ma veni akhen ída vain baru ma Tiyarafenu ano uvantein nan mi ákona inin kaúden ave ukharen mino.
11  *Saran nú Abaraamun nú ayokhuviní ukhan Sara a nanin baren mifo mai ma Tiyarafenu ano ma iyátintákein daná timinten ne siren míkanan ákonaen mumunan iyan baren mi iyampon kaen mino. 12  *Máan tukhein nan mi Abaraamu maen ayokhuviníen puroren ukhen ída iyampon kaoren mifo ven ana akhafana anon ayompin ma vain ofu kayo vá inká un non akhempá ma vain eyu kayo vá an den ída yankaforen ukhen mino.
13  *Mai kéká ano Tiyarafenu ma iyáantein danáká ákona inin kaúden oriyaren ída mana yaná baran o furen mifo mai ma iyáantan danasinta ano nentá bákan para ódaren amusin mana uanten mino. Máan ma iyan mi ena vara finté toya nanin banta anon ma varafin e varé tiféuno sen inen mino. 14 Máan baya ma siyain nanin banta ano mai vetíi varu anaí ma uren ban nain bara van mi inin onan kaúkaren mino. 15 Betí ankan ma erikhá ein bara van máa sen baren mai ma erikháeipá kasaen evaránen orin nainten mino. 16 Máan tin nainten mifo inarufá ma moéken kama ukhan ma mató baru vain nan mi vetíi inin onan kaúden oriyaren mino. Máan tiyáken mi Tiyarafenun nan ída ayave inton betíi Ayarafenu e sen ariyaren mino. Mai fara vara ino. Béi anon betíi kákan baru útaádan inarufá ban mino.
17  *Tiyarafenu ano ma Abaraamun akhenóka uan onan maen béimpin mumunan baré íkan mi Aisakin íkun uan béin ameno van en mino. Tiyarafenu ano ma Abaraamun iyáantan baré ein danasinta mantaren mi auuanon táke iyampon Aisakin íkun uan ameno van en mino. 18 Tiyarafenu ano véin iyáan tiyáken máa sikharen mino, “En anin Aisakin ará pintéi en ana akhá afoká inten mino.” Esé 21:12
19  *Tiyarafenu ano fúká ein kéká evaránen avían mantiyain bantin Aisaki ma fúbintin maen evaránen avían mantanten ne sen Abaraamu inikharen mi furin pinte ve akhá evaránen aviren mino.
Aisaki Yekopu Yosepi Nénei Mumunan In Baya Ino
20  *Ínaimpáké ma Tiyarafenu ano ma Yekopun nú Ison núi vampin ma maman afokáin nain avúava san Aisaki fura sen iníden mumunan iyáken mi maíkan iyampon avu amen mino.
21  *Yekopu ma ayokhuviníen purono van iyáken ma varampin mana vakhen ban ma monó tiyan maen mumunan iyan mi Yosepin anin kanan avu amirú en mino.
22  *Inká Yosepi ma furono van iyáken maen mumunan iyan mi máa sen ákona vaya siamikharen mino. Isipíke ma Tiyarafenu ano Isareri nanin banta yo aviren orinti sen tiyampa kayo vasá bare orono.
Mosesini Mumunan In Baya Ino
23  *Mosesin anóe afóe ano mumunan iyáken mi véin ma kaúden kanú manaú biyontá béin aúpá aúmamádan baren mino. Tiyarafenu ano enará ukhein iyampon mi míkanan amikhan pasen kin mano inte avúavasá bariyan nafi mai van ída feren mino.
24 Mosesi ma e anoní iyáken béimpin mumunan bákan mi véin nan ída kin Feron araun anin ne sen arano van inikharen mino. 25 Umei amusin mano ma ainen mo kípé iyain pinté me ifá uren mi Tiyarafenui vanasi ano ma variyain uman barano van inikharen mino. 26 Béi ma inikhá ein mai Yisas Karaisin naro siren ma uman baran mi kama ukhen mifo Isipíkena kama yanasintará ma o ánoní inan ída inikharen mino. Mai fara va ino. Mai ma Tiyarafenu ano moékakhein miyan ma amin nain nan mi inin onan kaúkaren mino. 27 Mosesi ano mumunan mái váken kin nan ída feranton Isipí bara me ampiren oren mino. Oriyákan ara ara uman mano ayanafá afoká iyan mifo mai ma aúpá bain Tiyarafenurái inin onan kaúdáken mi oren mino. 28  *Isareri kéká ano Avo uantan avúaváká dafíben ona yaará nare fédantin aruan ma furin enisori ano vetíi esé kena ain iyampon ída arino van Mosesi ano mumunan iyáken betin ákonaen baya siamen mino.
Isareri Nanin Bantai Mumunan In Baya Ino
29  *Isareri nanin banta ano mumunan iyáken mi Nararé Non ne ma siyain un non aúbaná pe ukhein barará ma oreiníen ena ufá e kháden ódivin mi Isipi kéká ano vetin ánain dakhafen oriyaren minó ano non ufuren puren mino.
30  *Isareri kéká ano mumunan iyáken mi yan manápá ifo afápá kan un kádan damú ma Yerikó baru eúkiyain má kafi ma uvantá ein mano un baráken eraven mino.
31  *Pamúku nanin Reapi ano mumunan ukharen mi mai ma vei varu ráke nanin banta ano ma Tiyarafenui vaya átakharé iyaren ma fureimpin béi ída furen mino. Mai fara va ino. Mai ma afurin bantá kan ma aronaí uren avían aúmanantáká eintá ino.
32  *Máan tukharen mifo mai inte vaya kayó ena vantirá tiamentera funo. Mai ma Kidioni fi Baraki fi Samonsoni fi Yefta fi Deviti fi Samueri fi áa inká sakhanampa vanta kayo fi ma mumunan iyá ein baya kayo mai van mifo ída afokhan bain ída siamenté uno. 33  *Mai vanta kayofin mi mumunan bákan ída ma kamaen dafisein kamanin kayo maman bararasí uren puntákein avúavá póké banasi aviren oriyaren mi mai ma Tiyarafenu ano iyáantan baré ein daná o varen mino. Mai kéká anon raioni kayo oorá páken mi 34  *ira ma varúten kiyá eimpin dusimiyáken inká baenatifó ma aruan purono van iyan maen aúpá karan noren mino. Betimpin ma ákona ída varé ein maí damú anan ákona mamaren namuro aren dakhafin karan orera iyaren mino. 35  *Anasi arinta ano vetíi kéká ma fúká ein pinte evaránen oniyaren mino. Oniyákan manáa kéká aruren betin amaniná ara ara uman kaiyan mifo Tiyarafenurá mumunan iyáken mi furin nan peden ma véin me oyan amiren ma kamaen ban nan ída inen mino. Mai ma fúkaren ma ínaimpáké evaránen e mantaaren ma kamaen amusin pinté o van nain nan mi vetíi ákona inin kaiyaren mino. 36  *Manáa kéká máká maáká uren ayankun dafiyó pó ankáden au yo yavarava fiyan inká ena kéká seni anampó amempin kuren karavusi namumpin mo kaiyaren mino. 37  *Manáa kéká onámanápó ankamádan puriyákan manáa sofó aúbán dana siyáken inká manáa vaenatifó tíka sáka in puren mino. Máan tiyákan manáa kéká ano sipisipi au fi memé au fi yo siren maen auí danasí uren arafan nóken kákan uman bariyaren mino. 38 Máan tiyáken mai kéká ano vanta ída van kámá barafa safi anuyon pimpa safi yon aimpin nafi inká bara aimpin nafi aúmanen noren mino. Mai kéká ma variyá ein avúavá ano varará nanin bantai avúavá esantakhen mino.
39 Mai ma siaméku ineona kéká ano mumunan eintái mai uman barákan Tiyarafenu ano kanaíene sen mifo mai ma iyáantan baré ein danasinta fura sen ída manten mino. 40 Mai fara vara seyo, mai ma vetin ameno siren ma iyáantan bain daná mai moéken kama yanái Tiyarafenui ineinefin bain tetin má ma mai yoran dóan kíparékun maen manápasíen mi mai miyan timinten mino.
* 11:1 2Ko 5:7 * 11:3 Esé 1:1; Íbo 33:6; Yon 1:3 * 11:4 Esé 4:3-10 * 11:5 Esé 5:21-24 * 11:7 Esé 6:13–7:1 * 11:8 Esé 12:1-5 * 11:9 Esé 35:12 * 11:11 Esé 18:11-14; 21:2; Rom 4:19 * 11:12 Esé 15:5; 22:17 * 11:13 Esé 23:4; 1Kr 29:15; Íbo 39:12; 1Pi 2:11 * 11:17 Esé 22:1-14 * 11:19 Rom 4:17 * 11:20 Esé 27:27-29, 39-40 * 11:21 Esé 47:31–48:20 * 11:22 Esé 50:24-25; Eks 13:19 * 11:23 Eks 1:22; 2:2 * 11:28 Eks 12:21-30 * 11:29 Eks 14:21-31 * 11:30 Yos 6:12-21 * 11:31 Yos 2:1-21; 6:21-25; Yem 2:25 * 11:32 Ano 6:11–8:32; 4:6–5:31; 11:1–12:7; 13:2–16:31; 1Sa 16:1–1Ki 2:11; 1Sa 1:1–25:1 * 11:33 Dan 6:1-27 * 11:34 Dan 3:23-27 * 11:35 1Ki 17:17-24; 2Ki 4:25-37 * 11:36 1Ki 22:26-27; Yer 20:2; 37:15; 38:6 * 11:37 2Kr 24:21