12
Moanɨ nɨmarɨmbo sihɨ ratüpurɨkoatembo hoafɨ
(Mak 2:23-28; Ruk 6:1-5)
Ranɨ-sɨmboanɨ moanɨ nɨmarɨmbo si tüküfeyo-ane, Sisas ai wit nümbürambe mahu. Asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai ranühɨ wembomboyondühɨyo ai nümbürɨ ranambeahɨndɨ witɨ-mayo ra hüründümo masowasümo. Asu Farisi ai ra hoeiru houmbo Sisasɨmbo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Awi se rando hoeindowandɨ, sɨhafɨ süŋgurunɨnɨ-rundeimbɨ ai ranɨ-moatükunɨ rarawarundɨ ra yɨhoefɨ moanɨ nɨmarɨmbo si ahɨnümbɨ hohoanɨmo ranahambo gogonɨmbo-foarundühanemo!” mehomondamboyu. Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya “Asu se Bukambe moai hoeirundɨyo, sapo nɨne-moatükunɨ Defit ai ahandɨ nendɨ bɨdɨfɨrɨ ra babɨdɨmbo wembomboyomondühɨ ramareandɨ rana? Sapo ai Godɨndɨ worɨ ranambe kefuai hüfu ahandɨ nendɨ bɨdɨfɨrɨ-memo ranɨ-babɨdɨmbo bret Godɨmbo hoafɨyo sɨhefeimbɨhündɨ masowasümo ra. Ranɨ-moatükunɨ ra ai sesɨmbo ahɨnümbɨyo, sapo nindou Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ ranɨ yaŋgɨrɨ bret ra sesɨmbo-mayo. Asu awi se moai Mosesɨndɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra hoeirundɨyo? Sapo muŋguambo moanɨ nɨmarɨmbo si ranambe nindou sɨhou-rundeimbɨ sapo Godɨndɨ worɨ ranambeahɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra gogonɨmbofoaru marundɨ, ŋga hütiyomopoanɨ. Awi ro nda sɨhamumbo hoafehapurɨ. Godɨndɨ worɨ ranahambo ŋgasündeandeimbɨ nindou ndanühɨ anüɨŋgu. Baiborambe yare hoafɨyowohü yahoya ‘Hɨpoambo hohoanɨmo ranahambo roana yifirayahɨ, ŋga asu nɨnɨhondɨ hɨfokoefe sɨhefe hohoanɨmo ranahambo ana moai yifirɨyahɨ,’ meho. Asu se ranɨ hoafɨ ra nɨnɨ nɨmɨndɨhündɨmboyo yare hoafɨmayo ranahambo fɨfɨrɨhi-mbonana, asu nindou ai nɨne-moatükunɨ hüti refe-koatemayomo se ŋgɨrɨ ranahamumbo papɨ-hoafɨndüpurɨ. Nindou Hondü ranai ana moanɨ nɨmarɨmbo si ranahandɨ aharambürani,” mehu.
Sisas nindou watɨŋarɨ moaruwaimbü aboedɨmarirɨ
(Mak 3:1-6; Ruk 6:6-11)
Sisas ai ranɨhünda botɨfi haya, Suda-yafe rotu worɨna mahu. 10 Ranühɨ nindou mamɨ watɨŋarɨ moaruwaimbü ranai mamaru. Asu nindou bɨdɨfɨrɨ ai Sisasɨmbo papɨ-hoafɨyumbo yahomo houmbo mamarɨmo, ai ahambo düduyafundowohü yahomoya, “Moanɨ nɨmarɨmbo sihɨ nindou ai aboedɨfembo ratüpurɨ ratüpurayu ana, asu ai yɨhoefɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo gogonɨmbɨfoareandühɨyo wanɨyo?” mehomondamboyu. 11 Asu Sisas ai ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyuhü yahuya, “Asu sehündɨ nindou mamɨ ai sipsip ra moaŋguirandanɨ nɨŋgo haya asu moanɨ nɨmarɨmbo sihɨ hɨfambe ambe pɨrayo ra ai nüŋgumandea? Nindou ranai si ranɨfihɨ ahandɨ sipsip ranahambo hɨfambe ambeahɨndɨ nɨmoamo hündamündɨ tükümandüfiyo wanɨyo? 12 Nindouyei nɨŋgo ranana sipsipɨyei nɨŋgo ranahambo ŋgasünde haya adükarɨ moatükunɨ ane! Ranɨmayomboane nindou moanɨ nɨmarɨmbo sihɨ nindoumbo farɨhefembo hohoanɨmo ra waŋgeiayo,” mehu. 13 Ranɨyu asu Sisas ai nindou watɨŋarɨ moaruwaimbü-mayu ranahambo hoafɨyunduwohü yahuya, “Se sɨhafɨ watɨŋarɨ ra ŋgurɨhoefɨ,” mehundu-amboyu. Ranɨyu asu nindou-mayu ranai watɨŋarɨ ahandɨ ra ŋgurɨmarɨhenda asu ŋgorü rahurai aboedɨmayo. 14 Ranɨyomo asu Farisi nindou-memo ranai homo Sisasɨmbo hɨfokoefimbo hoafɨ fɨfɨrɨmarundɨ.
Sisas ana God ai wandɨ ratüpurɨmboani yahu haya dɨbonɨmayundoani
15 Sisas ai ahambo hɨfokoefimbo hoafɨ ra hɨmborɨyu haya, ranühɨnda botɨfi haya ndamefiyu. Ranɨyei nindou afɨndɨ ranai ahambo süŋgumarɨhorɨ hei. Ranɨyu asu Sisas ai aheimbo muŋgu aŋgünɨ ra aboedɨmareandürɨ. 16 Ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “Se nindou amurambo wandɨ ndürɨ hoafɨndei-anɨ fɨfɨrɨndɨhindɨrɨmboyei,” mehu. 17 Ranɨ-moatükunɨ ai ramareandɨ ra sapo God ai ahandɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ Aisaia ahandɨ yafambihɨ ai hoafɨmayu yahurai anɨhondü tükümbɨfeyo yahu hayamboyu ramareandɨ. 18 Sapo Aisaia ai yare hoafɨyuhü yahuya,
“Wandɨ ratüpurɨyu-randeimbɨ nda kafoarɨhinɨ hɨnɨŋgɨmarɨhinɨ.
Asu ro ahambo ŋgusüfo parɨhinühɨ siaowehinɨ.
Ro wandɨ Yifiafɨ ahandɨ fiambe hɨnɨŋgɨndɨheandomboyahɨ
asu ai wandɨ mbumundɨ hohoanɨmo ranahambo muŋguambo nindou ŋgorü sɨrambeahɨndɨ ranaheimbo bokandɨhendürümbui.
19 Nindou ranai ana ŋgɨrɨ watɨkoafɨ hoafɨnduhɨ hoafɨ pukɨ kandɨhendɨ.
Ŋgɨrɨ nindou ai hɨmborɨndei ai nafɨ bogorɨ ra puküna hoafɨndu wakɨnde ndandɨ, ŋga wanɨ.
20 Ai ŋgɨrɨ wohɨ emündü bürühoai yaŋgoroweimbɨ ranahambo muŋguna bübürɨboade dɨgendɨ.
Asu ai ŋgɨrɨ ram hai akɨdou nɨmbɨraŋɨ reandeimbɨ ahoro ranahambo muŋguna dɨkɨnde kosɨboadeandɨ.
Ŋga aiana moanɨ ratüpurɨndühɨ ŋgu ŋgumbo moanɨ aboedɨ mbumundɨ hohoanɨmo tükündɨfemboe.
21 Rananɨmbo asu nindou ŋgorü sɨrambeahɨndɨ muŋgu ranai ahambo yaŋgɨrɨ anɨhondümbo-ndɨhorɨ ŋgeihɨ ahambo hɨmbondeimboyei,” Aisaia 42:1-4
mehu.
Sisas ai Bersebur kameihɨ ratüpurayu masei
(Mak 3:20-30; Ruk 11:14-23; 12:10)
22 Ranɨyei asu nindou bɨdɨfɨrɨ ai Sisasɨmbo sowana nindou mamɨ moaruwai nendɨ ahandɨ fiambe nɨmarɨndo haya hoafɨ-koate hɨmboatɨharɨ nɨmarümbɨmayu ranahambo sahorɨmɨndei mahei. Sisas ai nindou ranahambo aboedɨmarira hoafɨyu hɨmboarɨyu arandɨ. 23 Ranɨyei asu nindou afɨndɨ ranai nɨnɨ-moatükunɨyo Sisas ramareandɨ ranɨmbo hoeirɨhi hehi mahepünehindɨ. Ranɨyei asu ai rarɨhi hoafɨyeihɨ seiya, “Awi nindou nda Defitɨndɨ nɨmorɨmbeyu?” masei. 24 Farisi nendɨ ai ranɨ hoafɨ hɨmborɨyomo houmbo sɨmborɨ hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Sisas ai moaruwai nendɨ raguanambore arandɨ ra sapo Bersebur moaruwai nendɨ-yafe bogorɨ ranai ŋgɨnɨndɨ sagadowan-ani ai ranahandɨ ŋgɨnɨndɨnambo ranɨ-moatükunɨ ra yare arandɨ,” mehomo. 25 Sisas ai fɨfɨreandɨ Farisi ai nɨnɨmboyo hohoanɨmoemo ranɨmbo. Ranɨyu asu ai ahamumbo hoafɨyuhü yahuya, “Ŋgorü bɨdɨfɨrɨ hɨfɨ ranai ahafehoarɨ ŋgorügoanɨnɨ, yɨbobore ŋgorügoanɨnɨ yɨbobore haya sɨmborɨ yifiarɨ, sɨmborɨ yifiarayo ana, hɨfɨ ra ŋgɨrɨ amɨtata yikürübɨnde pɨndowohü awarɨndɨhoeyo. Asu bɨdɨfɨrɨ ŋgoafɨyo mamɨ ranɨ worambeahɨndɨyo ranai ahafehoarɨ yɨbobore ŋgorügoanɨnɨ, yɨbobore ŋgorügoanɨnɨ yɨbobore haya sɨmborɨ yifiarayo ana, ŋgɨrɨ gedambo nɨŋgo. 26 Satan ai ahandɨ nendɨ bɨdɨfɨrambo hɨhaiboadɨpuranɨ ana, ahandɨ nendɨ ranai ndeara yikürübɨreandüh-ani. Ranɨmboane ahandɨ hɨfandarandɨ ra ŋgɨnɨndɨ nɨŋgombo nüŋgunde manɨŋgo? 27 Se yaru hoafɨyomondühɨya Bersebur ai ŋgɨnɨndɨ sendanane ai ranahandɨ ŋgɨnɨndɨnambo moaruwai nendɨ ranaheimbo raguanamboareandürɨ mehomondɨrɨ. Refeana, asu nindou düdi sapo nindou se mamambeyafundeimbɨ-memo ranahamumbo moaruwai nendɨ raguanambofe rambo ŋgɨnɨndɨ masagapura? Ranɨmbohündambo anɨmbo asu sapo nindou se mamɨmemo ranai se hüti-anemo mbɨsɨmo houmbo sɨhamumbo papɨndüpurɨmboemo! 28 Bersebur ranaiyopoanɨ, ŋga Godɨndɨ Yifiafɨ wambo ŋgɨnɨndɨ sendɨranɨ ranɨnambo moaruwai nendɨ ranaheimbo raguanamboarɨheandürɨ. Ranane asu God ŋgɨnɨndɨ hɨfandɨrandɨ ranai sɨhamumbo sowahɨ ndeara tüküfembo-ane ranahambo se fɨfɨndundɨ. 29 Asu nüŋgunde nindou ŋgorü ai sapo ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨ harümbɨ ahandɨ worambe bɨrɨndɨhai fandɨfi ahandɨ napo ra fufumandamünda? Nindou ranai harümbɨmayu ranahambo mbundürümündɨ yirɨ warɨ hüputüpundürümündɨ hayambo anɨmbo ai ahandɨ worambe bɨrɨndɨhai fandüfi napo ra fufundamündümbui. Ŋga moanɨ ana ŋgɨrɨndu. 30 Nindou düdi ai wambo ŋgunindɨmbofendɨrɨ-koateayu ana, ai wandɨ hürütümbani. Nindou düdi ai rodɨbo nɨne-moatükunɨ mamühɨ gugurɨfe-koateayu ana, nindou ranai mamɨkare pütiyu wakɨreandühani. 31 Ranɨmboane asu ro ndanɨ-moatükunɨmbo-anahɨ hoafehapurɨ. Nindou ai moaruwai hohoanɨmoayei ane asu nɨne-moatükunɨ moaruwai hoafayei-ane ranahambo God ai amboawiyei mbüsümbui. Ŋga asu nindou düdi ai Yifiafɨ Aboedɨmayo ranahambo moaruwai hoafayu ana, asu God ai ŋgɨrɨ ahambo amboawi mbüsu, ŋga wanɨ. 32 Nindou düdi ai Nindou Hondümayu ranahambo nɨne-moaruwai hoafendu ana, God ai nindou ranahambo amboawi mbüsündombui. Ŋga asu nindou düdi ai Yifiafɨ Aboedɨ ranahambo nɨne-moaruwai hoafayu ana, God ai nindou ranahambo ŋgɨrɨ amboawi mbüsu hapondanane asu süŋgunambo aho ranamboanɨ.
Nɨmɨ moaruwai ranai hɨsɨ moaruwai hɨsɨyowohane
(Ruk 6:43-45)
33 Nɨmɨ nɨmɨndɨ ranai aboedayo ana, hɨsɨ ranai-amboanɨ aboedɨndɨmboe. Asu nɨmɨ nɨmɨndɨ ranai moaruwaiayo ana, hɨsɨ ranai-amboanɨ moaruwaindɨmboe. Nindou ai hɨsɨ ra hoeindɨhindühɨ anɨmbo nɨmɨ nɨmɨndɨ aboedɨyo, moaruwaiyo ra fɨfɨrɨndɨhimboyei. 34 Awi seana nindou amoasɨrɨ moaruwai nahurai-anemo. Asu se nindou moaruwai-anemo asu nüŋgundu aboedɨ moatükunɨ ranahambo wataporɨmbo-mandundɨ? Nɨne-moatükunɨ ŋgusüfoambe tüküra pire haya anɨŋgo ranane asu yafambe ai ranahambo wataporɨmbora arandɨ. 35 Nindou aboedɨ ai ahandɨ ŋgusüfoambe aboedɨ hohoanɨmo afɨndɨ amarondo. Ranane asu ranɨhündambo aboedɨ ratüpurɨ hohoanɨmo ra tüküfe arandɨ. Nindou moaruwai ai ahandɨ ŋgusüfoambe moaruwai hohoanɨmo afɨndɨ amarondo. Ranane asu ranɨhündambo moaruwai ratüpurɨ hohoanɨmo ra tüküfe arandɨ. 36 Ro sɨhamumbo nda rarɨhe hoafehapurɨ, Godɨndɨ yɨbobofe si tüküfeyo-ambe ana, muŋguambo nindou ai nɨne-mamɨkarɨ wataporɨmayei ranahambo asükaindo hɨhɨnde Godɨndɨ hɨmboahü yɨbobondeandürɨmboe. 37 Sɨhamundɨ hoafɨ ranɨ-süŋgumbo anɨmbo God ai türüboade yɨbobondeapurühɨ nindou moaruwai hohoanɨmomayafɨ mbüsü asu nindou mbumundɨ hohoanɨmomayafɨ mbüsündambui,” mehupurɨ.
Nindou bɨdɨfɨrɨ ai hepünɨfeimbɨ moatükunɨ Sisas randeanda hoeindɨhu sei hehi hoafɨmayei
(Mak 8:11-12; Ruk 11:29-32)
38 Ranɨyomo ranɨ-sɨmboanɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo yamundu-rundeimbɨyomo asu Farisi nindouyomo ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ nindou, se hepünɨfeimbɨ moatükunɨ rarowanda hoeindɨhu sefombo-anefɨ,” mehomondamboyu. 39 Asu ai ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Godɨmbo hohoanɨmo-koateyeimbɨ nindou moaruwai hamɨndɨ hapondanambe anɨmboei se wamboya, Ai hepünɨfeimbɨ moatükunɨ nafuimbiyu, yahomo houmbo-anemo. Ŋga asu ro ŋgɨrɨ ranɨ-moatükunɨ nafuindahɨ. Sapo Sona Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ nindou-mayu ranahandɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ yaŋgɨrɨ anɨmbo nafuindahanɨ se hoeindɨhimboyei. 40 Sona ai kinɨ adükarɨndɨ bodoambe ŋgɨmɨ si ŋgɨmɨ nɨmbɨyu haya tükümefiyu nou yahurai-anɨmbo asu Nindou Hondü ranai-amboanɨ hɨfambe ragu ŋgɨmɨ si ŋgɨmɨ nɨmbɨndümbui. 41 Yɨbobofe si tüküfeyo-ambe ana, nindou Ninifehündɨ ai botɨndahi nɨmboeimbo nindou se hapondanambe anɨmboei sɨheimbo papɨ-hoafɨndɨhündürɨmboyei. Nɨmboe sapo nindou ranɨ ŋgoafɨhündɨ aiana horombo Sona bokarɨmarɨhendɨ wataporɨ ra hɨmboarɨyei hehi ahei moaruwai hohoanɨmo ranahambo daboadanamborɨhi hehimbohündɨ wambo. Ŋga awi ro sɨhamumbo hoafehapurɨ, nindou mamɨ Sonambo ŋgasündireimbɨ adükarɨ awi ndanüŋgu! 42 Yɨbobofe si tüküfeyo-ambe ana, Siba-yafe bogorɨ nɨmorehɨ ŋgorügoanɨnɨ-poedɨ ranai nindou hapondanambe anɨmboei sɨheimbo botɨndɨfe nɨŋgombo papɨ-hoafɨndandürɨmboe. Nɨmboe sapo ai adükarɨ bogorɨ Soromonɨndɨ fɨfɨrɨfeimbɨ hoafɨ ranɨ hɨmborɨmbo aŋgunɨ-poedɨ sɨfo hayambo-hündɨwambo. Ŋga awi ro sɨhamumbo hoafehapurɨ, nindou mamɨ bogorɨ Soromonɨmbo ŋgasündireimbɨ ndanüŋgu!”
Moaruwai nendɨ koadürana hɨhɨrɨfe maho
(Ruk 11:24-26)
43 “Moaruwai nendɨ nindou ranahambo hɨnɨŋgareandɨ ana, asu ai hoe-koatereandɨ hɨfɨhü warɨ hefe nɨmarɨmbo kokora howohane, ŋga ai fondɨ ra moai horeandɨ. 44 Asu ai rande hoafɨndowohü anɨmboya, Awi ro asükainda koadürü nɨmboahɨ ana, hɨhɨndahe ŋga, mbɨsɨmboe. Asu ai ho hoeireandane worɨ sapo horombo ranambe manɨŋgo-mayo ra nindou ai yɨhoarɨyo dɨboadore hɨnɨŋgɨmareandɨ. 45 Rananɨmbo asu ai ŋgo moaruwai nendɨ 7 bɨdɨfɨrɨ ranaheimbo fihɨndamündündürɨ haya ŋgei worɨ ranambe nɨmandeimboyei. Weaŋgurühɨdɨdɨ-mayo ranahambo ŋgasündɨhi hehi 7 bɨdɨfɨrɨ ranai ana moanɨ muŋguna moaruwai hamɨndanɨmbondeimboyei. Moaruwai nendɨ ranai nindou ranahandɨ fiambe nafɨndühümündi nɨmandei-anɨ anɨmbo asu nindou ranai muŋguna moaruwai hɨmbondu haya nɨmandümbui horombo rasafɨ mamaru yahurai nɨmarɨ-koate. Moaruwai hohoanɨmoyeimbɨ nindou hapondanambe anɨmboei aheimbo amboanɨ yahurai-anɨmbo tüküfendɨndürɨmboe,” mehu.
Sisasɨndɨ hondɨ asu akohoandɨ mamɨ
(Mak 3:31-35; Ruk 8:19-21)
46 Sisas ai nindou afɨndɨ ranaheimbo wataporɨmbo-randühɨ nüŋgu-ane asu ahandɨ hondɨ akohoandɨ ranɨ babɨdɨ ahambo-so tükümehindɨ. Ai hɨfɨnɨ tüküyahi nɨmboeimbo ahambo hoafɨmbo masei. 47 Ranɨyei asu nindou mamɨ ranambeahɨndɨ ai Sisasɨmbo hoafɨyundowohü yahuya, “Se ndühɨ hɨmboyafɨ, sɨhafɨ me ai amondɨ mamɨ babɨdɨmbo hɨfɨnɨ anɨmboei ra ai sedɨbo wataporɨmbo seimboanei,” mehundo. 48 Ŋga Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyuhü yahuya, “Dɨde wandɨ me rana? Dɨdemo wandɨ akohoandɨ rana?” mehu. 49 Ranɨyu asu ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ-memo ranahamumbo warɨ nümbuirapurühɨ hoafɨyuhü yahuya, “Ndühɨ hɨmboyei, ndananemo wandɨ me, wandɨ akohoandɨyomo! 50 Nindou düdi ai wandɨ Ape sünambe amaru ranai refembo hohoanɨmoayu ranɨ-süŋgu rawareandɨ ana, ai wandɨ rehane, wandɨ akɨdani, wandɨ meane,” mehu.