DANIEL
Tx'olbil Xo'l Yi Liwre'j
Yi liwr Daniel na jilon mas tibaj yi mbi sbajok sbne' opon tunintz.
Tul yi bajx capítulo jalen yi kake'n na jilon te yi mbi cu'n mbajij te Daniel tu yi ox tamiw yi chibene'n pres jalen Babilonia. Ncha'tz na ẍchaj yi ẍe'n cu'n tk'ol Ryos ama'l tetz Daniel tan tele'n xtxum tetz yi wutzicy' yi rey Nabucodonosor, nin yi mbi na elepont.
Ma yi capítulo juk jalen te yi coblaje'n na jilon te cobox visión, yi nẍchaj tib swutz Daniel. Ej nin yi cyaj wutzicy'a'tz, na jop yi mbi sbajok te e'chk nacióna'tz yi na chibuch quib tan bene'n lo'on chica'wl bene'n tzi'n wi munt. Ncha'tz na ẍchaj yi ẍe'n cu'n sbne' Ryos tan xite'n cu'n yi ca'wl ẍchik'ab e' nacióna'tz bantz toque'n cyen i' tan cawu'n.
Yi Weklil Yi Liwre'j
Yi bajx wekl (Cap. 1–6) na jilon te Daniel tu yi ox tamiw.
Yi wutzicy' yi rey Nabucodonosor (Cap. 2).
Yi chiclaxe'n yi ox tamiw Daniel tan Ryos (Cap. 3).
Yi tele'n ticy'le'n yi ca'wl tk'ab Nabucodonosor tetz juk yob (Cap. 4).
Yi tz'ibxe'n cobox yol wutz tapij te yi na cawun tzaj Belsasar (Cap. 5).
Yi claxe'n Daniel ẍchik'ab león tan Ryos (Cap. 6).
Yi ca'p wekl (Cap. 7–12) na jilon te yi e'chk takle'n yi tilol Daniel tul wutzicy' tane'n.
Yi cyaj txuc yi til Daniel tul wutzicy' tane'n (Cap. 7).
Yi cne'r bak wi' tu yi chin chiw yi til Daniel tul wutzicy' tane'n (Cap. 8).
Yi jakol Daniel cuybil chipaj yi e' tetz tanum (Cap. 9:1-19).
Yi mbi cu'n sbajok yil jepon tamp yi ox c'al tu lajuj seman (Cap. 9:19-27).
Yi e'chk visión yi til Daniel stzi' yi a' Tigris (Cap. 10–12).
1
Daniel tu yi e' tetz tamiw
Itzun bantz tul yi toxi'n yob yi na cawun tzaj yi rey Joacim le ama'l Judá,* nintzun opon Nabucodonosor, yi rey tetz Babilonia tan oyintzi' te'j. Ma yi tpone'n i' scyuch' yi e' tetz sanlar, nintzun e' baj chitxolil quib solte'j yi tnum Jerusalén. Tk'ol tzun Kajcaw ama'l tetz Nabucodonosor tan chixcyewe'n scye'j yi e' aj Jerusaléna'tz, nin tan stz'amle'n yi rey Joacim. Ej nin ncha'tz e' ben quicy'al cobox pres jalen yi cyetz chitanum. Ncha'tz ben quicy'al wi'nin lak tu yi e'chk ma'cl yi nxcon le ca'l Kataj Ryos. Cho'n tzun topone'n yi e'chk laka'tz cya'n le cyetz chiluwar yi na bi'aj Babilonia.
Yi cyopone'n Babilonia, nintzun cawunin Nabucodonosor tan tocse'n yi e'chk laka'tz le ca'l kale atit yi me'bi'l yi tetz ryosil. Ncha'tz cawunin i' tetz Aspenaz, yi chibajxom yi e' eunuco§ tan je'n xtxa'ol cobox balaj xicy ẍchixo'l yi e' presa'tz yi e' opon cya'n.
Ej nin taltz, yi tajwe'n tan chije'n xtxa'ol ẍchixo'l yi e' xicy yi at chik'ej nka ajcawbe'n chitaj. Ncha'tz tajwe'n tan chitxa'le'n yi e' balaj xicy yi na chiyub, nin yi qui'c chiyana'sil. Tajwe'n tan chije'n xtxa'ol yi e' xicya'tz ẍchixo'l yi e' yi at chichusu'n, nin yi tz'aknak cu'n cyajtza'kl.
Ej nin yi chixac yi e' xicya'tz i'tz tan chixcone'n tetz ẍchakum rey. Ncha'tz cawunin yi rey tetz Aspenaz tan toque'n tan chichusle'n yi e' xicya'tz tan ta'we'n chiyol tu chicstumbr yi e' aj Babiloniaja'tz. Ncha'tz cawunin yi rey Nabucodonosor tan chic'a'che'n te yi balaj cumir tu yi balaj win chi na baj tan i' tetz. Ncha'tz tal i' yi tajwe'n tan chichusle'n tetz ox yob bantz cyoque'n tetz balaj ẍchakum i'.
Daniel scyuch' yi ox tuch'
Ẍchixo'l yi e' xicya'tz yi e' je txa'ij tan toque'n chichusle'n, ate' cobox aj Judá yi na chibi'aj Daniel, Ananías, Misael tu Azarías.
Ma yi chibajxom yi e' eunuco nintzun xtx'ixpuj yi chibi'. Nin oc tk'ol yi bi' Daniel tetz Beltsasar. Ma Ananías nin octz tetz Sadrac. Nin yi Misael, Mesac bantz. Ma tetz Azarías, Abed-nego tulejtz. Inti Daniel nin bixe' xtxumu'n tan qui po'tzal tib tan yi cumir tu win yi na baj xe ca'l rey. Cha'stzun te cu' wutz tetz chibajxom yi e' eunuca'tz. Nin jak i' ama'l tetz tan qui baje'n yi jun jilwutz cumira'tz ta'n, na xan ẍchiwutz yi e' judiy. Nsken jal balajil Daniel swutz yi jun ajcawa'tz tan tu' porer Ryos.* 10 Poro cabej mu'ẍ c'u'l yi jun ajcawa'tz tan banle'n yi tajbil Daniel. Bene'n tzun tlol tetz:
—Ba'n klo' yaj, poro na chinxob tetz yi wajcaw, yi kareyil, na ja cawun i' te yi mbi tajwe'n tan baje'n ita'n. Na ko quil baj yi balaj cumir ita'n tz'ocopon iyab ẍchiwutz yi e' mas xicy. Ej nin kol til yi kareyil yi qui'ct nin axwok ẍchiwutz yi e' mas xicy, ẍchinquimok ta'n, tan ipaj, stzun yi ajcaw bantz.
11 Bene'n tzun Daniel tan yol tetz junt ajcaw, yi jun yi cyajquen tak'un yi bajxom tan chiq'uicy'le'n Daniel, Ananías, Misael tu Azarías. Itzun taltz:
12 —Ta', na klo' waj yil sbanu' jun pawor sketz. Nink spilu' xtx'ixpe'n kawa' tetz lajuj k'ej. Cawunku' tan baje'n ntin itzaj tu a' tu e'ch t'imbil yi ajnaktzaj ka'n. 13 Nin yil tz'icy' yi lajuj k'eja'tz, ba'n tz'ocu' tan kilwe'n nin tan kama'le'n ko ja oc kayab ẍchiwutz yi e' mas xicy yi na baj yi balaj cumir cya'n chi tuch' tetz rey. Nin yil tilu' yi ẍe'n kutane'n ba'n tzun sbixbaju' ske'j ko ba'n kaban tane'n tan bajse'n yi cumir yi ajnak tzaj nka qui', stzun Daniel bantz tetz yi ajcawa'tz yi na tzan tan chiq'uicy'le'n. 14 Nintzun cujij yi martoma' quib yi tal Daniel tetz. Nin pil i' yi jun xtxolbila'tz tetz lajuj k'ej.
15 Itzun yi ticy'e'n yi lajuj k'eja'tz, mas tcu'n tzun balaj chiyubil yi e' xicya'tz ban ẍchiwutz yi e' mas. Nin chin tzantzuj nin e' bantz. At cu'n mas cyetz chiwalor ẍchiwutz yi e' mas xicy yi ja baj yi balaj cumir cya'n. 16 Qui't tzun tak' martoma' win tu yi balaj cumir scyetz. Ma na itzaj tu' tak' scyetz.
17 Ma yi cyaj xicya'tz, Ryos tzun ak'on cyajtza'kl tu chitxumu'n, na nin el chitxum tetz e'chk xtxolbil yi at tul cyakil jilwutz liwr tu alchok jilwutz chusu'n yi nmo'c chichusle'n te'j. Ncha'tz el xtxum Daniel tetz yi e'chk wutzicy' nin ncha'tz xcye' i' tan xtx'olche'n xo'l, na Ryos mak'on tajtza'kl.
18 Itzun yi je'n pone'n yi tiemp yi tal yi rey tan chichajol quib cyakil yi e' xicy swutz i', nintzun e' ben ticy'le'ntz tak'un yi martoma' tan chichajle'n tetz i'. 19 Yi cyopone'n, nintzun oc yi rey tan ma'le'n cyajtza'kl chicyakil yi e' xicya'tz. Poro cya'l nin jale't jun yi ni'cu'nk tajtza'kl tu Daniel, Ananías, Misael tu Azarías. Cha'stzun te e' cyaje'n cyen tetz xconsbe'tz yi rey. 20 E' cyaj cyen tzun tan ak'un tu yi rey na yi toque'n yi rey tan ma'le'n cyajtza'kl ja lajluchax yi lajuj tir mas list e', nin lajuj tir mas tz'aknak cu'n e' ẍchiwutz cyakil yi e' nachol scyuch' yi e' aj wutz mes yi ate' Babilonia. 21 Cyaje'n cyen tzun tetz Daniel tetz jun ak'ol cyajtza'kl cyakil yi e' rey tetz Babilonia yi e' oc tan cawu'n jalen te yi bajx yob yi toque'n cyen yi rey Ciro.§
* 1:1 I'tz 606 yob yi ntaxk itz'ij Kajcaw Jesucristo. Na ja xe'tij Joacim tan cawu'n tul yi yob 609. 2R 23:36—24:6. 1:1 Yi ama'l Babilonia, ncha'tz na bi'aj Sinar. Gn 10:10; 11:2; 2R 24:1; 2Cr 36:5-7. 1:2 Dn 5:1-3; 2R 20:17; 2Cr 36:10. § 1:3 Yi e' eunuco e' ẍchakum xe ca'l jun rey. Ja chibajij capar bantz qui cyoque'n tan chipo'tze'n yi e' xna'n yi ate'. * 1:9 Gn 39:21; Hch 7:10. 1:16 Yi hebrey na jop: itzaj, txicun tu e'chk jilwutz ujul yi na tak' jun cojbil. 1:17 2Cr 1:10; Lc 21:15; Stg 1:5-7. § 1:21 Dn 10:1; Esd 1:1.