11
Ɨpʉreman Eseru Pɨ' Sises Uya Enupan Nɨto'
(Ma'siu 6:9-13; 7:7-11)
Sises esi'pʉ ɨpʉreman pɨ'. Mɨrɨpan e'nonkasa' a'tai, tikin nan ipoitorʉ uya ta'pʉ ipɨ', “Ina Epuru, ɨpʉreman eseru pɨ' ina enupakɨ, Isaan uya tʉpoitorʉ ton enupa'pʉ kasa,” ta'pʉ iya.
Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨwɨpʉrema kon a'tai, se kasa mʉkatʉi':
“ ‘Papai,*
tʉnamasen pe ɨyese' nesii.
Ina esa' pe ɨwe'to' nʉyepʉi.
Wʉi kaisa rɨ ina irepakɨ wʉi kaisa rɨ te'sen ina i'kiyari ke.
Ina makooi pɨ' ɨsentu'makɨ,
apʉne pʉra ina nɨrɨ usentu'ma pɨ' ina pɨ' imakoitasa' kon pɨ'.
Mɨrɨ awonsi'kɨ ina kʉsarɨi i'tupɨ'nɨto' ya'.’ ”
Mɨrɨ tʉpo, ta'pʉ iya to' pɨ', “Iya'tai pʉra tʉtonpa ke ɨwesi a'tai, anomʉra' a'tai ɨutɨ itiwʉ' ta'. Ta auya ipɨ', ‘Osorʉwau pʉreti ke urepa', apʉne pʉra utonpa pe te'sen uye'sa', e'tane inta'napato' uya ike pʉra iyesi.’ Ɨutɨ tawon uya si amaimu eikʉ, ‘Uyanpokʉmai, mʉra'ta uta'kopɨ'ka'sa', mɨrɨ awonsi'kɨ umunkɨ amʉ' e'nʉnsa' nɨrɨ. Ɨrepase'na e'mʉ'sa'ka poken pʉra man,’ ta iya yau. Ekama uya etatɨ', tʉtonpa pe ɨwesi pɨ' ɨrepase'na iye'mʉ'sa'ka pen e'tane, ɨyepiyɨtʉ pʉra§ ekama'popɨtʉ auya pɨ' ɨrepase'na iye'mʉ'sa'ka i'se ɨwe'to' ke.
“Mɨrɨ pɨ' ta uya ɨpɨ'nokon: Ekama'potɨ', mɨrɨ a'tai ɨyena'nokon nɨ iye'tʉrʉ; iwarinpatɨ', mɨrɨ a'tai eporo auya'nokon; mʉra'ta iwɨpɨ'tɨ', mɨrɨpan uta'kokato' pe ɨyena'nokon. 10 Apʉne pʉra tanporon kon ekama'po pɨ' na'ne' nan uya eporo; kʉrɨ iwarinpa pɨ' na'ne' uya rɨ eporo; mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ iwɨpɨtʉ pɨ' na'ne' ena' rɨ mʉra'ta uta'koka. 11 Nai kʉrɨ warai ikʉipʉnʉ ton uya ɨmu uya moro' pɨ' ɨyekama'po yau, e'tane irepa ɨkʉi ke? 12 Mɨrɨ pe pʉra, mɨnɨ' ke rɨ katɨ irepa iya kɨrɨtɨkɨ pʉmooi ekama'po tane iya? 13 Ɨmɨrɨ'nokon nin si ɨri ton uya i'tu yau wakʉ ton e'repan nɨto' ike ke ɨmunkɨ kon repa auya'nokon, mɨrɨ entai kuru ɨkʉipʉnʉ kon, Epʉn pon uya Wakʉ A'kwarʉ tʉrʉ kamoro ekama'ponin nan ena',” ta'pʉ iya.
Sises Mɨrɨ Awonsi'kɨ Makoi
(Ma'siu 12:22-30; Ma' 3:20-27)
14 Sises esi'pʉ ɨri a'kwarʉ enpa'ka pɨ' tʉusauro'sen pen ka'pon apai. Ɨri a'kwarʉ epa'ka'pʉ a'tai, tʉusauro'sen pe iyena'pʉ. Mɨrɨ pɨ' ka'pon amʉ' usewansiuka'pʉ 15 e'tane, tʉron kon uya ta'pʉ, “Pirɨsipupʉ,* makoi amʉ' epuru winɨ makoi amʉ' enpa'kapɨtʉ iya mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya.+
16 Tʉron kon uya i'tupɨtʉ'pʉ tekama'popɨ'se i'tuto' Epʉn winon ku'to' pe iya.+ 17 Sises uya to' usenuminkato' i'tusa' esi'pʉ, mɨrɨpan uya ta'pʉ to' pɨ', “Ti'tui' pʉra rɨ esa' wannɨ pe te'san epantakapɨ'sa' ɨsewa'nomai' uma'ta rɨ mɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ tiwʉ' tawon kon epantakapɨ'sa' ɨsewa'nomai' rɨ uta'mo'ka mɨrɨ. 18 Se'tan epantakapɨtʉ pe iyesi yau tʉpokon pe rɨ ɨsewa'nomai', nai kasa esa' wannɨ pe iye'to' esi moro? Serɨ ta uya apʉne pʉra makoi a'kwarʉ ton enpa'kapɨtʉ uya Pirɨsipupʉ winɨ tukai' ɨye'kupʉ kon pɨ'. 19 Serɨ si makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Pirɨsipupʉ winɨ, ɨnʉ' winɨ ken si ɨpɨkɨron kon uya to' enpa'ka? Mɨrɨ wenai si ɨyeseru kon aimenkanin pe to' esi mɨrɨ. 20 E'tane, makoi amʉ' enpa'ka uya pe iyesi yau Papa meruntɨrʉ ke, mɨrɨ nin si Papa e'to' esa' wannɨ pe uye'sa' ɨpiya'nokon,” ta'pʉ iya.
21 Miyarɨ rɨ nin si Sises esi'pʉ to' enupa pɨ', “Pana'pan ka'pon esi a'tai tepaai ton ke esii'ma tiwʉ' erasu pe, itapuruui ton esi mɨrɨ wakʉ pe rɨ. 22 E'tane, itentaino pana'pan ka'pon uye'sa' a'tai, itentai iyena mɨrɨ. Mɨrɨpan uya itamataai ton inapurɨnʉ pe te'sen mo'ka, mɨrɨpan uya itapuruui ton tʉneporo'pʉ pantakapɨtʉ tʉtonpa ton ena'.
23 “Kʉrɨ uya'kɨrɨ pʉra na'ne' esi uyewa'noma pɨ', kʉrɨ rɨ upokon pe amʉranʉkʉ iya pʉra na'ne' uya ai'pika.+
Ɨri A'kwarʉ Enna'po
(Ma'siu 12:43-45)
24 “Ɨri a'kwarʉ epa'kasa' a'tai ka'pon apai, itɨ siya rɨ a'mun pata yau tereutato' yau warinpa pɨ'. Mɨrɨpan eporo iya pʉra iyesi, mɨrɨ a'tai, ‘Enna'po serɨ ɨutɨ unnɨmɨ'pʉ ta',’ ta iya. 25 Iye'sa' a'tai, ɨutɨ eporo iya wakʉ pe akorokasa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ikonekasa' pe. 26 Mɨrɨ a'tai, itɨ 7 kaisaron kon ɨri ton kuru tentaino kon nepʉ iya. To' ewomʉ mɨrɨ yau ɨko'manse'na. Mɨrɨ a'tai, ipan pe, ɨri pe ka'pon esi wapiya tesi'pʉ entai,” ta'pʉ iya.
Kamoro Ipan Pe Pori' Pe Te'san
27 Sises usaurokʉ koro'tau, uri'san uya ta'pʉ anpisin koro'tapai, “Pori' pe kuru asan man ɨpɨ'!” ta'pʉ iya.
28 Sises uya eikʉ'pʉ, “Mɨrɨ entai kuru kamoro Papa Maimu etanin nan, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨnin nan esi mɨrɨ pori' pe,” ta'pʉ iya.
Isona, I'tuto' Ipɨkɨrɨ
(Ma'siu 12:38-42)
29 Anpisin pe ka'pon amʉ' epirikʉ koro'tau, Sises uya ta'pʉ, “Ɨri ton nɨ serɨ a'taino kon! Eke Papa tʉrawasooi i'tuto' ipɨkɨrɨ ekama'ponin nan e'tane, ikupʉ uya pen. Isona pɨ', i'tuto' ipɨkɨrɨ rʉ'pʉ rɨken kupʉ uya.+ 30 Apʉne pʉra Isona esi'pʉ i'tuto' ipɨkɨrɨ pe Ninipa pon kon pona, mɨrɨ kasa rɨ marɨ Ka'pon, Papa winon esi mɨrɨ serɨ a'taino kon pona.+ 31 Kwin, wʉi enu uye'to' kamisi winon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra iye'sa' wenai non u'matʉ apai Saraman pu'ketʉ etase'na. Serɨ pe eke Saraman entaino man serɨ yau.+ 32 Ka'pon amʉ' Ninipa pon kon e'mʉ'sa'kato' oton eseru aimenka weyu a'tai serɨ a'taino kon pokon pe to' eno'ma pe; apʉne pʉra to' era'tɨ'pʉ tʉmakooi kon apai Isona uya itekare ekama pɨ'. Serɨ pe eke Isona entaino man serɨ yau.+
Upun Kon Weyu
(Ma'siu 5:15; 6:22-23)
33 “Ɨnʉ' uya rɨ raan'pu po'tɨ pʉra iyesi onansa' pe iye'to' ya' itʉto' pe tʉuya, mɨrɨ pe pʉra pʉsau o'koi'. E'tane ru'ku, itapon pona itʉrʉ iya kamo tewonsan uya iweyu ene poken.+ 34 Ɨyenu kon esi ɨpun kon raan'puui pe. Wakʉ pe ɨyenu kon esi a'tai, tanporo ɨpun kon esi a'kwa pe. E'tane ɨri pe iyesi a'tai, ɨpun kon nɨ nɨrɨ esi ewarupɨ pe. 35 Mɨrɨ pɨ' tense, ka'pon e'to'ka'nʉ'to' pe iyesi wakʉ pe pe' tesi tukai', ɨri pe katɨ tukai'. 36 Wakʉ pe te'sen to'ka'nʉ'sa' ka'pon uya a'tai, ɨri kupʉ iya pen. Mɨrɨ na'ne' kasa nin si, wakʉ pe ɨnkupʉnʉ kon, weyu uya ɨwei'tɨ kon kasa rɨ,” ta'pʉ Sises uya.
Sises Uya Pari'si Amʉ' Eseremekʉ
(Ma'siu 23:1-36; Ma' 12:38-40)
37 Sises usaurokʉ e'nonka tʉpo, tikin nan Pari'si uya ikɨ'ma'pʉ ata're'tɨi'. Mɨrɨpan ewomʉ'pʉ, mɨrɨpan ena'pʉ tʉteire' po tepʉrʉ piyau. 38 E'tane Pari'si usewansiuka'pʉ, apʉne pʉra temiyatʉ korʉkasa' Sises uya pʉra iyesi pɨ' tʉuta're'tɨ wapiya, teseru kon yau. 39 Mɨrɨ a'tai, Itepuru uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨmɨrɨ'nokon Pari'si amʉ' uya a'sawʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ aparapii kon korʉka iya'poi pɨ' rɨken, e'tane iyau eke pe rɨ mentai e'nɨto' ɨri pe e'nɨto' esi ayau'nokon. 40 Ɨmɨrɨ'nokon iya'kwarʉ pʉnon ka'pon amʉ'! Kʉrɨ pe' iya'poi pɨ' ika'nin nʉ'pʉ uya rɨ marɨ pe' iyawon kapʉ pen? 41 E'tane nin aparapii kon yawon itʉtɨ' entu'manin nan ena', mɨrɨpan tanporon nɨ nin si esi mɨrɨ wakʉ pe ɨiwano' kon pe,” ta'pʉ iya.
42 “Ɨsɨ sɨ, Pari'si amʉ', apʉne pʉra Papa ena' 1/10 kaisa rɨ§ min, ru mɨrɨ awonsi'kɨ ti'tui' pʉra rɨ amainarʉ kon yawon ɨi'kiyari kon isu tʉrʉ auya'nokon, e'tane ɨsi'kaisa rɨ ka'pon ku'to' mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya i'nʉnkan nɨto' eno'ma auya'nokon. Emen iwa pe na'ne' kupʉ pɨ' ɨwesi'pʉ kon nesii'no iwapiyaro' tʉnonkai' pʉra ikupʉ pʉra.+
43 “Papa uya ɨkota'ma kon mɨrɨ ipan pe rɨ, Pari'si amʉ', apʉne pʉra eke ton apon po ɨyereutapɨ'pɨtʉ kon i'nʉnka auya'nokon pɨ' Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' tau, mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' uya, ‘Miyarɨ,’ ta i'se ɨwesi kon ɨpɨ'nokon kʉrʉpo'po pɨ' e'nɨ pata'se' yau.
44 “Ɨsɨ sɨ, apʉne pʉra ima'kʉmasa' pen uruwai' kasa ɨwesi kon, ka'pon amʉ' usato' ipʉro'poro i'tui'ma pʉra,” ta'pʉ iya.
45 Main pɨ' enupanin nan tonpa uya eikʉ'pʉ, “Ti'sa, serɨ tasa' auya a'tai, ina piyɨ'nʉ'pɨ'pɨtʉ auya,” ta'pʉ iya.
46 Sises uya eikʉ'pʉ, “Ɨmɨrɨ'nokon, Main pɨ' enupanin nan, Papa uya ɨkota'ma kon mɨrɨ ipan pe, apʉne pʉra ka'pon amʉ' apiyo'masa' auya'nokon sa'man nɨ ku'to' pe to' uya Papa Maimu serɨ tukai', mɨrɨpan kon pika'tɨ auya'nokon pʉra iyesi ikupʉ pɨ'.
47 “Ɨsɨ sɨ, apʉne pʉra pu'kena' amʉ' uruwasii oton tɨ' akapɨtʉ'pʉ auya'nokon, mɨrɨpan atamokori kon amʉ' uya to' tʉ'ka'pʉ. 48 Ɨusekama kon atamokori kon nʉkupʉ'pʉ pɨ' i'napairon ta auya'nokon; pu'kena' amʉ' tʉ'ka'pʉ to' uya, mɨrɨpan to' uruwasii oton tɨ' akapɨtʉ'pʉ auya'nokon. 49 Mɨrɨ wenai, pena rɨ Papa uya tʉpu'ketʉ yau ta'pʉ, ‘Pu'kena' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ itekare ekamanin nan ennoko uya mɨrɨ. Tʉron kon tʉ'kato' oton to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron kon kota'mato' oton to' uya.’ 50 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ a'taino kon e'to' oton pu'kena' amʉ' mʉnʉ esa' pe itɨsa' rʉ'pʉ orʉ epiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ, 51 Eperʉ mʉnʉ awonsi'kɨ Sakaraya mʉnʉ pʉ'kʉ pona iwɨsa' rʉ'pʉ Papa ena' use'man nɨto' apon mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉreman nɨto' iwʉ' ka'sanau. Ewai', ekama uya, serɨ a'taino kon e'to' oton tanporo serɨ esa' pe.+
52 “Ɨsɨ sɨ, ipan pe main i'tunin nan, apʉne pʉra i'tunin pe e'nɨto' kii mo'kasa' auya'nokon pɨ'. Ɨmɨrɨ'nokon nɨ epa'kasa' pʉra iyesi, mɨrɨ awonsi'kɨ tepa'kasan wa'kʉ'pɨtʉ auya'nokon,” ta'pʉ Sises uya.
53 Mɨrɨ tʉpo, Pari'si pata'se' apai Sises enna'po'pʉ. Mɨrɨ si'kɨrɨ rɨ, Pari'si amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Main pɨ' enupanin nan ena'pʉ iteyaton pe. Mɨrɨpan ekama'popɨtʉ'pʉ to' uya sa'man ton pɨ' rɨ, 54 a'sito' tʉuya'nokon ipɨkɨrɨ oton nɨ imaimu eta i'se to' esi'pʉ.
* 11:2 Papai; mɨrɨ pe pʉra, Ina Kʉipʉnʉ, Epʉn pon, 11:2 tʉnamasen pe ɨyese' nesii; mɨrɨ pe pʉra, tʉnamasen pe ɨyese' nesii, Amaimu ne'kupʉi non po Epʉn po iyesi kasa. 11:4 i'tupɨ'nɨto' ya'. Tʉron nɨ kanan, i'tupɨ'nɨto' ya', e'tane ɨri apai ina imo'kakɨ. § 11:8 ɨyepiyɨtʉ pʉra; mɨrɨ pe pʉra tʉuseta'kai' pʉra * 11:15 Pirɨsipupʉ - Ɨutɨ epuru ta e'kwa pe, Makoi ese' isakon; v. 18-19 yau nɨrɨ. + 11:15 Ma'siu 9:34; 10:25 + 11:16 Ma'siu 12:38; 16:1; Ma' 8:11 11:18 Se'tan—Makoi ese' isakon, Papa eseru ewaruma'tɨnin ta e'kwa pe. + 11:23 Ma' 9:40 11:24 Ɨri a'kwarʉ; mɨrɨ pe pʉra, Makoi a'kwarʉ + 11:29 Ma'siu 16:4; Ma' 8:12 + 11:30 Isona 3:4 + 11:31 1 Kin Amʉ' 10:1-10; 2 Kʉrono'kʉrʉs 9:1-12 + 11:32 Isona 3:5 + 11:33 Ma' 4:21; Ʉru' 8:16 § 11:42 Tai' - 10 kaisa rɨ ɨ'rɨ rɨ eposa' a'tai, tikin nɨ inonkato' iyai. + 11:42 Ripaiti'kas 27:30 + 11:51 Iseneses 4:8; 2 Kʉrono'kʉrʉs 24:20-21