Kareta Paarʉ Nennoko'pʉ
Ron Pon Kon
Ena'
Ekamanin
Kareta Paarʉ Nennoko'pʉ Ron Pon Kon Ena' e'menuka'pʉ, tʉutɨ e'ma ta' to' ekonekato' pe iye'kuu'pʉ rʉ'pʉ tʉutɨto' pe so'si Ron po na'ne' pona. Iyekonekato' esi'pʉ te'tʉrawasomato' pe Kʉri'san amʉ' koro'tau mɨrɨ yau aka'ne' pe rɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ to' uya tʉpika'tɨi' tʉutɨto' pe Sʉ'pen pona. Imenuka'pʉ iya Kʉri'san amʉ' uya apurɨto' to'ka'nʉkʉ tʉuya ekamanin pe mɨrɨ awonsi'kɨ Kʉri'san amʉ' uko'manto' tenpoikai' ɨnku'pai te'to' rɨ. Kareta yau iyenuka'sa' pe inekamanʉ itekareei esi.
Miyarɨ ta tʉpo ka'pon amʉ' so'si tawon kon Ron pon kon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' pana'tɨ tʉpo to' pona tʉwɨpʉremato' pɨ', Paarʉ uya ekama tʉkaretaai yau tʉusauro'to' ipɨ': “Itekare uya enpoika Papa uya ka'pon amʉ' konekato' tʉpokon pe: Apurɨto' poro iyepiya'tɨ'pʉ si'kɨrɨ iu'matʉ pʉ'kʉ pona” (1:17).
Paarʉ uya nin si serɨ tʉusauro'to' ipɨ' emo'ka. Tanporo ka'pon amʉ', asa'rɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen, ekonekato' pe iyesi Papa pokon pe, apʉne pʉra tanporo rɨ ɨsi'kaisarɨ rɨ makoi meruntɨrʉ o'no to' esi pɨ'. Ka'pon amʉ' ekoneka Papa pokon pe Sises Kʉrai apurɨto' to' uya poro. Tʉron nɨ, Paarʉ uya ekama emenna' pe uko'man nɨto' Kʉrai ya' tʉwenai' ipokon pe e'nɨto' serɨ si emenna' pe Papa pokon pe e'nɨto' moron nʉ'pʉ pe. Papa pokon pe apurɨnin e'to' esi ewankamanin pʉra mɨrɨpan emo'ka Papa A'kwarʉ winɨ makoi mɨrɨ awonsi'kɨ uma'tan nɨto' meruntɨrʉ apai. Isa'ta 5—8 yau Paarʉ rɨ marɨ uya ekama usaurokʉ Papa iwano' main e'to' mɨrɨto' tukai', mɨrɨ awonsi'kɨ Papa A'kwarʉ meruntɨrʉ pɨ' apurɨnin pe te'sen uko'manto' yau. Mɨrɨ awonsi'kɨ itekare ekamai' enno'sa' e'kaai'ma a'toman nɨto' pokon pe mɨrɨ kasa Esuwerʉ amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ amʉ' pen epata'tɨ ka'pon amʉ' iwano' pe Papa nʉkonekanʉ ya' tawon pokon pe. Iye'nonka Sises ewaruma'tɨto' Esuwerʉ amʉ' uya esi, Papa ekonekasa' pe rɨ tanporo ka'pon amʉ' ne'nin pe Papa uya wakʉ nonkato' Sises Kʉrai yau eporo to' uya poken, mɨrɨ awonsi'kɨ apurɨ iya tɨwɨrɨ rɨ Esuwerʉ amʉ' uya Sises ewaruma'tɨ pen tukai'.
Iu'matʉ pe Paarʉ uya imenuka se kasa Kʉri'san pe e'nɨ uko'manto' esi tukai', tʉusi'nʉnkai' tʉron kon pokon pe e'nɨto' pɨ'. Anʉnpɨtʉ iya tʉusauro'to' ipɨ' ton pe Papa apiyo' pe e'nɨto' pɨ', pata esanon pɨ' tʉtʉrawasooi kon ku'to' Kʉri'san amʉ' uya pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨsitonpa pe te'to' ku'to' pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ewan wannɨ uya i'tun nɨto' pɨ' uta'toman nɨto'. Tʉkaretaai i'ma'ka iya tekareei ton ke rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa apurɨpɨ'to' main ke.
Iyawon Ekamanin
Ekamanin mɨrɨ awonsi'kɨ isauro'to' ipɨ' (1:1-17)
Epika'tɨn nɨto' i'se kuru e'nɨto' (1:18—3:20)
Papa eseru epika'tɨn nɨto' pɨ' (3:21—4:25)
Emenna' pe uko'man nɨto' Kʉrai yau (5:1—8:39)
Esuwerʉ Papa ekonekato' yau (9:1—11:36)
Kʉri'san pe e'nɨ e'to' (12:1—15:13)
Iye'nonkato' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉmɨrɨ pe miyarɨ tato' iya (15:14—16:27)
1
Paarʉ, Sises Kʉrai poitorʉ, esa'sa' itekare ekamai' enno'sa' pe, imo'kasa' wakʉ Papa ekareei iwano' pe, winɨpaino. Serɨ itekare ikupʉ uya tukai' isaurokʉ'pʉ rʉ'pʉ pena pu'kena' amʉ' imaimu pe tʉusauro'san poro Wakʉ iye'menukasa' itekare yau tʉmu pɨ', ka'pon pe te'to' yau Tepi' pa rʉ'pʉ pe na'ne'. Wakʉ pe te'sen Iya'kwarʉ poro ekamasa' rʉ'pʉ meruntɨ ke Papa Mu pe* iye'mʉ'sa'ka winɨ iyerikʉ'pʉ apai: Sises Kʉrai si uyepuru kon. Iporo mɨrɨ awonsi'kɨ itese' iwano' pe wakʉ nonkasa' eposa' man innennoko'san pe e'nɨto' pe, ka'pon amʉ' ne'nin pe e'nɨto' pe Esuwerʉ amʉ' pen koro'tapai imaimu awɨron pe to' e'to' pe apurɨto' to' uya winɨ. Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon nɨ nɨrɨ si esi kamoro Sises Kʉrai iwano' pe ikɨ'masa' kon koro'tau.
Tanporon kon Ron pon kon enakan Papa ni'nʉnkanʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ikɨ'masa' kon wakʉ ton pe to' e'to' pe:
Wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru Sises Kʉrai winon nesii ɨyenakan kon pe.
Paarʉ E'to' Ron Pona Ɨtɨpai
Wapiya, Papa pɨ' tenki ta uya Sises Kʉrai poro tanporo ɨmɨrɨ'nokon pɨ', apʉne pʉra apurɨto' auya'nokon usekare'tɨsa' tanporo non emʉ' kaisa rɨ. Papa, iyapiyo' pe e'to' tanporo uyewan a'kɨrɨ Imu ekareei wakʉ ekama uya yau, esi uyekamanin pe inke rɨ uyenu yau ɨkupʉ uya 'nokon 10 ɨpʉrema yau tɨwɨrɨ rɨ; mɨrɨ awonsi'kɨ ɨpʉrema si serɨ pe rɨ Papa eseru awɨrɨ ite'ma uta'kokasa' e'to' pe ɨpiya'nokon utɨto' pe.
11 Ɨyenpai'nokon esi ɨpika'tɨto' kon pe uya iya'kwarʉ nʉtʉrʉnʉ eponin pe, pana' pe ɨku'nin kon pe— 12 mɨrɨ si, ɨmɨrɨ'nokon mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ uya apurɨto' winɨ epori'mapɨ'nɨto' pe asa' ipɨ'. 13 I'tunin nan pe pʉra ɨwesi kon i'se pʉra esi, utonpa ton, ekonepɨtʉ'pʉ inke rɨ ɨpiya'nokon utɨto' pe (e'tane mɨrɨ namai' uwa'kʉ'pɨ'sa' serɨ pona rɨ nin si) ɨ'koro'tau'nokon iyakʉ'pʉsa' anʉnto' pe uya, tʉron kon Papa pʉnon kon koro'tau eporo'pʉ uya kasa.+
14 E'nonkasa' pe rɨ esi asa'ron kon ena' Kiri' amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ Kiri' amʉ' pen nɨ ena', asa'rɨ rɨ emepoke' ton mɨrɨ awonsi'kɨ emepo pʉnon kon ena'. 15 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ itekare ɨnekamapai kuru esi serɨ ɨmɨrɨ'nokon Ron pon kon pɨ' rɨ marɨ.
16 Wakʉ itekare pɨ' ɨpiyɨtʉ pen nɨ, apʉne pʉra Papa meruntɨrʉ pe iyesi tanporon kon apurɨnin nan epika'tɨto' ike pe; wapiya Esuwerʉ iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Esuwerʉ pen iwano' pe.+ 17 Apʉne pʉra wakʉ itekare yau Papa uya anʉn nɨ ipokena' rɨ tukai' apurɨto' winɨ iyepiya'tɨ si'kɨrɨ iu'matʉ pona, iye'menukasa' na'ne' kasa: “Ipokena' awɨrɨ te'sen uko'mamʉ apurɨto' winɨ,” tawon.
Ka'pon Kota'mato' Papa Uya
18 Papa uya kota'man nɨto' usenpoikasa' Epʉn poi Papa pʉra e'nɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ka'pon amʉ' eseru pɨ' wakʉ i'tuto' pe pʉra iku'nin nan ɨri teseru kon winɨ, 19 Papa i'tuto' ipɨ' esi to' pona tense rɨ, apʉne pʉra tense rɨ Papa uya iku'sa' to' pona. 20 Apʉne pʉra non e'kaa'pʉ si'kɨrɨ Papa ewakiri tʉusensen pen—siyaro' rɨ imeruntɨrʉ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa pe iye'to' i'naino rɨ—usensa' wakʉ pe rɨ, tʉto'ka'nʉ'se iyekonekasa' rʉ'pʉ winɨ, ka'pon amʉ' e'to' pe iye'wapu'tɨto' ipona pʉra.
21 Apʉne pʉra Papa i'tu tane to' uya, Papa pe to' uya apurɨpɨtʉ pʉra iyesi, to' uya tenki ta pʉra rɨ iyesi ipɨ', e'tane to' usenuminkato' esi iwotori'pɨ pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ emepo pʉn to' ewan ewarumamʉ'pʉ.+ 22 Emepoke' pe to' e'ku'tane, epe' rɨ to' ena'pʉ, 23 mɨrɨpan kon uya Papa teri'sen pen ku'to' eke pe entakanoma'pʉ to' uya ipe iye'to' pe ika'sa' ke ka'pon teri'sen pe rɨ nin mɨrɨ awonsi'kɨ toron amʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ o' amʉ' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ene amʉ' rɨ.+
24 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya to' nonkasa' ɨri to' ewan e'to' i'se yau ɨri pe tekumato' kon yau tʉtonpa kon pokon pe tʉpun kon eno'mato' to' uya ya'. 25 I'nairon pe Papa e'to' entakanoma to' uya kasi pe e'nɨto' ke, mɨrɨ awonsi'kɨ ika'sa' ton nɨ apurɨpɨtʉ to' uya mɨrɨ awonsi'kɨ iyapiyo' pe rɨ to' esi ika'nin nʉ'pʉ ta pe pʉra rɨ—tɨwɨrɨ rɨ tapurɨpɨ'sen. Amen.
26 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa uya to' nonkasa' piyɨ'nʉ'nin nɨ nɨkɨ eseru ya'. To' uri'samo ton nɨ uya i'naino pe rɨ e'nɨto' entakanoma i'naino pen nɨ ke. 27 Mɨrɨ kasa rɨ marɨ, warawoti'si amʉ' uya i'naino uri'san pokon pe e'nɨto' nonkasa', mɨrɨpan kon a'mintasa' tʉnɨkɨru kon yau tʉtonpa kon pɨ'. Warawoti'si amʉ' uya ɨri rɨ kuu'pʉ warawoti'si amʉ' pokon pe, mɨrɨpan kon uya tekota'mato' kon eposa' tʉpun kon yau iye'to' awɨrɨ pʉra te'sa' kon wenai.
28 Miyarɨ rɨ, to' usenuminka kasa pʉra rɨ Papa i'tunin pe e'nɨto' enkurunpanin pe, to' nonkasa' iya iye'to' awɨrɨ pʉra to' usenuminkato' ya', tʉku'sen pen nɨ ku'to' pe to' uya. 29 To' rɨ si epe'tɨsa' tanporon nɨ ɨri eseru ke, ɨri ke, mentai e'nɨto' ke mɨrɨ awonsi'kɨ iteseru pe te'sen awɨrɨ pʉra e'nɨto' ike ke. Ɨri pe tʉron kon pɨ' te'ku'san pe to' esi, te'wɨsan pe, ɨsipɨ' te'san pe, enku'tɨnin nan pe mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri ɨnku'pai te'san pe. Ka'pon eseru pɨ' tʉusauro'san pe, 30 ɨri pe ka'pon pɨ' tʉusauro'san pe, Papa ewaruma'tɨnin nan pe, sapemanin nan pe, i'tunin pe te'ku'san pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tʉutapurɨsan pe; ɨri kupʉ eseru sara'tɨnin nan pe; tʉsan kon maimu awɨron kon pen pe; 31 iya'kwarʉ pʉnon kon pe, apurɨ pokena' ton pen pe, tʉusi'nʉnkasan pen pe, ɨsentu'mʉnon kon pe, aiko tawon nan pen pe. 32 I'tui'ma rɨ Papa usauro'sa' esi ipoken kamoro serɨ rupɨ ku'nin nan esi uma'tan nɨto' eponin nan pe tawon, serɨ ton kuru kupʉ to' uya, mɨrɨ awonsi'kɨ kamoro serɨ ku'nin nan pɨ' rɨ nɨrɨ wakʉ pe man ta to' uya.
* 1:4 ekamasa' rʉ'pʉ meruntɨ ke Papa Mu pe; mɨrɨ pe pʉra, ekamasa' rʉ'pʉ tʉmeruntɨrʉ ke Papa Mu pe + 1:13 Inkupʉ'pʉ 19:21 + 1:16 Ma' 8:38 1:17 iyepiya'tɨ si'kɨrɨ iu'matʉ pona; mɨrɨ pe pʉra, apurɨto' apai apurɨto' pona 1:17 Apa'ka' 2:4 + 1:21 E'pe'sas 4:17-18 + 1:23 Isu'taronomi 4:16-18