19
Angketj artwang tax maney
kwetjenh-tjenh Zacchaeus-akert
Jesu mer Jerusalem-warn-athek kwet alhetjam. Rang alhemel mer arreny Jericho kwerel anper-irrenhek. Mer kwerel artwang nyent anek, arreny kwerenh Zacchaeus. Rang artwang tax maney kwetjenh-tjenh mapeh twernk angerr anek. Zacchaeus rang artwang maney angerr-akert anek. Rang ahentj-anek, Jesu renh aretjeh, anper alherleh. Rang artwang karteng wart anek. Tjerrtj aningkel tjey kwer arrngertewarretjam, rang Jesu renh ywarn arek. Lakenheng rang arrwekel arrtjanek arneh-warn antjetjeh, arnang rartek tjey kwer iterel anekarl. Rang kel arnang kwer-warn antjek. Rang arnang kwerel mpwelhetjam, Ngkart Jesu mpank kwet petjetjamarl-rlwer.
Jesu rang arnang kwer-warn-atheh petjetjam, angathemeh. Rang Zacchaeus renh arek, Zacchaeus rang kern anetjamarl. Rang renh ilek, “Zacchaeus-ay! Parrp anarnpay! Lyet yeng ngkwengel-ayel yatjarr anerl-alhetjenh.” Zacchaeus rang parrp anarnpek, Jesu kwer angerr kangkemel. Rang renh warl kwerenh-warn angek.
Tjerrtj mapel renh-atherrenh arnterr arek, inang ingkerrek kwer ahentj-kweny awelhek, Jesu rang tjerrtj anetjel-ayeng angkerleh. Inang Jesu kwer tjel-angkerrek, “Rartek alhetjeh artwang anetjel-ayeng, yatjarr anerl-alhetjeh.”
Kwereng inang mern arlkwetjamarleng, Zacchaeus rang kemerremel angkek, “Ngkartay! Yeng ahentj-anem, rnwanentj tjengenh arrpenh map ngakemel anthetjeh tjerrtj rnwanentj-kweny maney-kweny mapeh. Arrpenh map thang apek ineheng rwengkel inekarl, thang renh kel maney angerr-lkwer angkep anthetj-alpetjenharl.”
Jesu-el Zacchaeus renh ilek, “Lyet Altjerrel ngwenh ngwekarl, ntwang peltj kwerenhemeh anetjenheng, peltj arlaltj ngkwengenh map-arlk thwen. Ntwang kwenh arrwekeleny Abraham-kenh peltj anem, ntwang yengenh nakekarleng, Abraham-el Altjerr renh nakekarl-arteh. 10 Tjerrtj-henh Ler rang kwenh petjek, tjerrtj anetj mapeh palenthwetjeh, inenh twepelh-ilemel angkep angetj-alpetjeh Altjerr-warn.”
Angketj artwang rrkwapenh-apenh 10-akert
11 Jesu rang Jerusalem-eng rtwang war anek. Tjerrtj mapel renh awek. Inang iterrek, Altjerr rang Jesu renh twernk angerr ngkernetjenh kwel tjerrtj mapeng ularr. Lakenh-hetj Jesu-el inenh angketj nhenhemeh ilek, 12-13 “Angketj nhenh awerrerrang. Artwang angerr nyent angkek, rang mer arrpenh-warn ntwarr alhetjenharl, inang renh ngkernetjeh-anngernt, king anetjeh mer kwerenhel kwel. Mpank alhetjeh-anngerntel rang rrkwapenh-apenh 10 kwerenh ngwek, ineh ngkweltj gold 10 pel anthek nyentam-nyenteh. Rang inenh ilek, ‘Maney tjengenh angerr-ilerrerrang, yeng petj-alpetjeh-atwetj, thang inenh inetj-alpetjeh-anngernt.’ Kel rang alhek mer ntwarr kwer-warn. 14 Mer-areny map artwang kwer ahentj-kweny anek. Inang twernk angerr arrpenh kwer-warn urrpey lanthek, renh lakenh iletjeh, ‘Nwern itja ahentj-anem, artwang nhenh king nwerneh anetjeh. Ntwang itja renh ngkernetjeh!’
15 “Tjerrtj ntwarr-areny map itja ineh kangkwerrek. Inang artwang renh king ngkernek. Kwereng artwang rang mer kwerenh-warn petj-alpek. Rrkwapenh-apenh nheng map rang arrawelh-iletj-alpek. Rang inenh pawenhek, ‘Arrantherr maney tjengenh angerr-ilek key?’
16 “Rrkwapenh-apenh nyentel renh ilek, ‘Twernkay, thang maney ngkwengenh angerr-ilek. Ntwang tjeng ngkweltj 10 antherl-alhek, thang 10 arrpenhemeh ngkweng angerr-ilek. Ma, nhenh kel ngkweng 20 intem.’
17 “Artwang rang renh ilek, ‘Ntwang kwenh rrkwapenh-apenh mwerr! Ntwang maney kwek arratj arntarnt-arekarleng, thang ngwenh ngkernetjenh 10 town-eh twernk anetjeh.’ 18 Rrkwapenh-apenh arrpenhelemeh renh ilek, ‘Twernkay, thang maney ngkwengenh angerr-ilek. Ntwang tjeng ngkweltj 10 antherl-alhek, thang 5 arrpenhemeh ngkweng weth angerr-ilek. Ma, nhenh kel ngkweng ngkweltj 15 intem.’
19 “Artwang rang renh ilek, ‘Thang ngwenh ngkernetjenh, 5 town-eh twernk anetjeh.’
20 “Rrkwapenh-apenh arrpenhel renh iletj-alhek, ‘Twernkay, ngkweltj 10 rang nhenhel anem. Thang maney mantarrel arltwemel alengk-wek. 21 Ntwang twernk angerretj anemeng wart, yeng-artek ngkwengeng ater-irrek. Ntwang arrpenh map twernem, “Tjeng rrkwapetjeh! Yengenh anthetjeh!” Ntwang mern anngang itja ngkernek, ntwang mern arrpenh kwetjem, ntwang mern ineh itja rrkwapekarleng wart. Lakenheng thang maney nhenh mantarrel arltwemel alengk-wek.’
22 “Artwang rang kwer ahang-irremel angkek, ‘Ntwang arratj angkek, yeng twernk angerretj anemeng wart. Thang arrpenh map twernem, tjeng anthetjeh. Thang mern arrpenh kwetjem, yeng mern ineh itja rrkwapekarleng. Ntwang rrkwapenh-apenh anetj! Lyet thang ngwenh atwetjeh angketj ngkwengenheng arrngel. 23 Ntwartek maney tjengenh bank-warn arrernemer. Ntwang apek lakenh arrernekarleng, thang maney angerr-lkwer petj-alpemel inemer!’
24 “Rrkwapenh-apenh arrpenh inang irnetjam. Artwang rang inenh ilek, ‘Artwang kwereng ngkweltj 10 nheng inerrerray! Arrantherr inenh artwang renh anthang, rarl ngkweltj 10 arrpenh angerr-ilekarl.’ 25 Rrkwapenh-apenh inang twernk renh ilek, ‘Twernkay, kel rang anyenem ngkweltj 10! Ntwang maney arrpenhek anthemer!’
26 “Artwang rang inenh ilek, ‘Tjerrtj arrpenh thang rnwanentj map anthem arntarnt-aretjeh. Rang apek rnwanentj arratj arntarnt-aremeng, thang rnwanentj map renh weth anthetjenh. Tjerrtj arrpenh thang rnwanentj kwek-lkwer anthem arntarnt-aretjeh, rang apek kwek nhenh itja arratj arntarnt-aremeng, thang rnwanentj kwek nhenh kwereng weth angkep raketjenh. 27 Kelemeh arrantherr tjerrtj nheng map tjeng-warn ngwerl-atherr alpay, inarl itja ahentj-anekarl, yeng king ineh anetjeh. Kwereng arrantherr inenh tjengeng anngetherr irrernng atwerrerrang.’ ” Lakenh Jesu-el angketj ineh ilek.
Keth-ilentj: Jesu-el angketj nhenh ilek, inenh kaltj-anthetjeh. Rang itja ahentj-anek, king ahelh-areny war ineh anetjeh. Rang Angey kwerenh-warn-amparr alpetjeh, Angey rang renh twernk alker-areny mapeh ngkernetjeh, angketj nhenh-artek twernk-akert. Kelant Altjerr-henh Ler rang twernk angerr petjetjenh angkep ahelh nhenh-warn. Rang petjetjenhel, rang pawenhetjenh kwerenh map, nthakenh inang rrkwapek kwer. Angketj nhenhel-artek Jesu-el pawenhetjenh kwerenh map. Jesu-arl alpek Angey kwerenh-warn-penh, Jew map lakenh iterrek, “Jesu-an itja twernk anem nwerneh.” Inang angketj kwerenh itja arratj awek. Jesu rang mwerr mernelhetjenh kwerenh mapeh, inarl kwer mwerr rrkwapekeh.
Jesu town Jerusalem-warn alhek
(Matthew 21.1-11; Mark 11.1-10; John 12.12-19)
28 Kwereng Jesu rang Jerusalem-warn-athek alhek. Tjerrtj aningk ingkernemeh alherrerrek. 29 Jerusalem-eng mer kwek atherr mpwepel anek, mer Bethphage mer Bethany thwen, Olive pwert iterel. Kel Jesu rang mer kwer-atherr-warn itwek-irrekemeh, rang kwertengerl atherr lanthek arrwekel, 30 renh-atherrenh ilemel, “Mer nhak-warn alherray! Mpwel tangkey kwek irnerleh aretj-alhetjenh, halter-akert arnangel-ayeng ayernekarl. Tangkey kwer tjerrtj itja arrwekel antjekarl apek. Mpwel rope renh rlwang, tangkey renh inemel angetj-alperrang. 31 Tjerrtj arrpenhel mpwelenh apek pawenhemeng, ‘Wenheharl mpwel tangkey renh angem?’. Mpwel renh iletjeh, ‘Ngkart kwenh kwer ahentj-anem.’ ”
32 Kwertengerl ratherr alherrek, ratherr tangkey renh aretj-alhek, Ngkartel renh-atherrenh ilekarl-arteh. 33 Ratherr rope renh rlwemarleng, tangkeyeh-artweyelemeh renh-atherrenh pawenhek, “Wenheham mpwel tangkey renh rlwemel angem?”
34 Ratherr renh ilek, “Ngkart kwenh kwer ahentj.” 35 Kwertengerl ratherr tangkey kwek renh Jesu-warn angerl-anerrek. Kwereng ratherr mantarr tangkey kwer artep-warn arrernerl-anerrek. Ratherr Jesu renh tangkey kwer antjelh-ilek. 36 Jesu rang tangkeyel-ayeng mpank petjetjam, tjerrtj mapel mantarr inehenh tjeyeh antjam-wek kwereng arrwekel.
37 Jesu kel Olive pwerteng anarnpetj-alhemeng, nakenh-nakenh kwerenh mapel arrkenel Altjerr nakewarrek. Inang arrwekel arekarl-penh, Jesu rang twer anthwerrel mpwarekarl-penh. 38 Tjerrtj inang arnterr arlkerrerretjam,
“Altjerray, king nwern-henh twer-ilang!
King rang lyet nwerneh-warn
petjem arreny Ngkartel-ayel.
Altjerr rang nwerneh
ngwerleny mernelhem.
Alker-areny mapel thwen
renh nakem,
inang arrken anemeng wart!”
39 Artwang Pharisee rrpwetj inehel-ayeng irnek. Inang Jesu renh ilek, “Kaltj-anthenh-anthenhay, nakenh-nakenh ngkwengenh map intertelh-ilang!”
40 Jesu-el inenh ilek, “Inang apek intert anemeng, irntang kwek nhenh map inang nakemel arlketjenh!”
Jesu arnek tjerrtj mer Jerusalem-areny mapek
41 Jesu kel town Jerusalem-warnemeh itwek-irrekarleng, rang town renh kert-arek, rang town-areny mapeh arnek. 42 Rang angkek, “Tjerrtj Jerusalem-areny mapay! Arrantherr pal anem, angketj Altjerr-henh iterl-aretj-kwenyemeh anem. Yeng ahentj-anek, arrantherrenh angkep twepelh-iletjeh Altjerr-warn. Arrantherr itja kangkwerrek tjeng. Lakenh arrantherr kaltj-kwenh anem, nthakenh arrantherr tjerrtj arrpenh mapeng ularr ngwerleny anetjenh. 43 Keweny mapay! Kelant tjerrtj atwenh-atwenh map petjetjenh. Inang mer Jerusalem renh arrngert-wetjenh, tjerrtj ywarn irrpetjetjenh, ywarn arratetjenh apek. 44 Inang arrantherrenh, kwer arrehantherr-henh thwen irrernng atwetjenh. Inang warl arrehantherr-henh ltwaketjenh. Nhenh lakenh irretjenh, arrantherr itja Altjerr alhengk-arekarleng, rang arrehantherr-warn yatjarr petjekarl.” Lakenh Jesu-el ltarrp-irremel ilek angketj Jerusalem-areny map-akert.
Jesu-el tjerrtj shop-areny map
church angerretjeng anpwek
(Matthew 21.12-17; Mark 11.15-19; John 2.13-22)
45 Kwer-penh Jesu rang Altjerr-henh church angerretj-warn irrpenhek. Church kwerel artwang mapel mer kel mpwarekarl, inarl thep ntwerrert arnang arrpenh map-arlk sell-em-iletjam. Jesu rang artwang inenh anpwek. 46 Rang inenh ilek, “Angketj Altjerr-henh pipel-ayeng intem, ‘Mer tjengenh tjerrtj ingkerrekeh mek-mek anetjenh. Inang mer nhenh kwer-warn petjem, tjeng-warn nakemel angketjeh.’ Arrantherr mer nhenh anyenng-henh mer-arteh ulpert-ilemel mpwarekarl.”
47 Jesu-el tjerrtj map arltang rrpwetj arrpenhel kaltj-anthek church angerretjel. Priest twernk mapel artwang kaltj-anthenh-anthenh mapel thwen Jesu renh awek, rang lakenh angkerleh. Inang ahentj-anek, renh irrernng atwetjeh. Lakenh inang mwekeny-irrek kwer, “Wenheharl tjerrtj nhenh mapel angketj kwerenh nakem? Nthakenhameh nwern Jesu renh irrernng atwetjenh? Tjerrtj map angketj kwerenheh kangkemeng wart!” 48 Inang renh ywarn irrernng atwek, tjerrtj inang angketj kwerenheh kangkemeng anthwerr.