17
Paulu Iye Silas Tiwetewete Bingi Dook Mata
Pang Di Tesalonaika
Paulu iye di diene tina tipa a tila nga, ngan le tila ye malala mai Ampipolis le Apolonia. Motong la tigege malala tina, inbe tipa mulu ngan le la pombe ye malala mai Tesalonaika. Ngan malala mai tani in rumu kidi Yuda ke gaongo in atu iken ye lapau. Le nga Paulu tani itoo momo ki ben tina yo kanakana ngan iyei nga. Le lal kidi Yuda ke sungunu atu bet pombe, ngan Paulu iye di Yuda tina ngan ole tilo ye rumu ke gaongo tani in lono a lo iwetewete pang di ye betanga yo iken ye Rau ke Maro nga. Ngan iyei nen le patol ye lal kidi Yuda ke sungunu tina yo tol nga.* Ngan ye lal ke sungunu tina yo tol nga, ngan Paulu iwete nin betanga yo iken ye Rau ke Maro nga, ngan pang di, a bet ipagalanga lodi nen, bet Kirisi ole isolo masngana mugu a imata, lo ngan bet imadit mulu ye ni ke matenge. Inbe Paulu iyei ne, “Yesu tani yo awetewete pang ye betanga ki i, in Kirisi tani yo Maro ipootoo bet si ikap di tooltool ki a ipamulu di i.” Di Yuda kapala tilongo betanga ki le nga titara lodi medana ye betanga tina yo iwete pang di nga, le timadit tina ngan le titoo Paulu iye Silas. Inbe di tooltool ke Girik yo titoo dada kidi Yuda yo bet tinepe la Maro parmana nga, ngan alunu kaiye la tiye di garup yo edi maimai nga, ngan pattu ke malala mai tani in, la titoo di lapau nga.
Bong di Yuda kapala yo tiportak lodi tiap nga, ngan tikamata nen le lodi dook tiap pang di. Le tina la tikap di tooltool dook tiap yo tinepe ye ni ke yawaringi kaningi le so nga, ngan man tigaua di le alunu, motong la tisokkara lodi a bet tipamaditi malmal. Motong la di tooltool tina ngan tidada a tila rumu ke Yeson, la tisere Paulu iye Silas a bet tikap di la titar di lo di tooltool malala mai tina yo tinepe, ngan bedi. Tilo tisere di, ngan tipusye di tiap. Tina yo ngan le tiparama Yeson tani in iye di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, inbe tiyololo di du tipatokodo di lo tikodo dama kidi kuto maimai ke malala mai tani in, inbe koodi nen, “Ai, di tooltool tina yo tipa ye ni mai i le imot, inbe tiyei dada dook tiap a tigarungu burungu kidi tooltool nga, ngan di nanga la dookoot ngan man tinepe ni nga. Le Yeson i la ikap di a la iye di tinepe rumu ki i. Ngan di tooltool tina nga di le imot tiwil noonoongoo yo ke Sisa i, inbe tiwete nen, ‘Tool san yo bet iyei kuto mai a matan kala di tooltool le imot in la inepe i, in ene la Yesu i.’ ” Ngan yeiso bet di tooltool malala mai tina ngan tiye di kuto maimai ke malala mai tani in tilongo yo koodi nen nga, ngan le di le imot katedi malmal, inbe oorootang le dook tiap yege. Motong la di kuto maimai tina ngan tiwete pang Yeson iye di diene bet tiyimi rumu ke karatanga betanga ngan, lo ngan bet tipadu di a tila.
Paulu Iye Silas La Tiyei Urata Ye Malala Mai Beria
10 Paulu iye Silas tinepe le bong, motong la di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan tikap di yeru du titar di a tila pang malala mai Beria. Le nga yeru tipa le la pombe, motong la tilo rumu kidi Yuda ke gaongo in lono. 11 Ngan di Yuda yo tinepe Beria nga, ngan di tooltool dook mata le dada le momo yo kidi nga, ngan illos di Yuda yo tinepe Tesalonaika nga. Le tilongo betanga yo Paulu iwete nga, ngan talngadi gorengana ye le lodi bet tilongo le ikenen leu. Inbe kanakana ngan tikinkat betanga yo iken ye Rau ke Maro nga, a nen ngan bet matadi too ye betanga ke Paulu yo iwetewete pang di nga, ngan moolmool too tiap. 12 Ngan nen le di tooltool kidi Yuda alunu kaiye la titara lodi medana nga, ngan tipa ye di tamoto le di garup kidi Girik yo edi maimai, ngan lapau.
13 Bong ngan di Yuda yo tinepe Tesalonaika nga, ngan talngadi rau ben Paulu nani la iwetewete betanga ke Maro pang di tooltool ke Beria ni, motong la timadit a tila pang ye malala mai tani in. Tila pombe, motong la tikan di tooltool tina ngan lodi, a bet nen ngan katedi malmal pang Paulu tani. 14 Ngan nen le di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan palbe leu inbe titara Paulu a bet idu pang tiek. Inbe Silas iye Timoti ngan sila tinepe la Beria ngo. 15 Ngan di tooltool tina yo tiyei Paulu ene bet tikauu a tidu nga, ngan tikauu a tipa so le du titaru Aten. Le nga di tooltool tina ngan bet timulu, motong la Paulu iwanga pang Silas iye Timoti nen, “Angru palbe leu inbe kapa tarrai a kasi pang yau ngan.”
Paulu Iwetewete Betanga Ke Maro Pang Di Tooltool Ke Aten
16 Ye kene yo Paulu inepe go Aten, inbe inam di yeru ye in nga, ngan ikamata di maro yo kai padodo nga, ngan alunu san iken ye malala mai tani le lono dook tiap. 17 Le nga ilo rumu kidi Yuda ke gaongo in lono lo iwetewete pang di Yuda inbe di tooltool rara san yo titoo dada kidi Yuda yo bet tinepe la Maro parmana nga. Inbe ye ke kanakana nga, ngan ila ye ni ke yawaringi kaningi le so la iwetewete pang di tooltool yo tinepe ye ni tani in nga. 18 Le kene atu in Paulu la iwetewete pang di tooltool ye bingi dook mata ke Yesu, inbe ye yo Yesu imadit mulu ye ni ke matenge nga. Ngan di tooltool yo titoo patomonaingi kidi tooltool yo tikiu di ye Epikurien, inbe di tooltool yo titoo momo kidi tooltool yo tikiu di ye Sotoik nga, ngan tinepe lapau, le tiye Paulu tiparsu ye betebetanga. Le nga di kapala tiwete nen, “Ai, tool ke bete sorokingi i, in nga bet man iwete soo so?” Inbe di kapala ngan tiyei ne, “Ngan o iwetewete ye di maro yo ke malala san nga.” 19 Motong la di tooltool tina ngan tikaua Paulu a tila pang ye di kuto maimai yo tigaua a tinepe ye kawal Areopagas nga. Tila, motong la tiwete panga nen, “Am nga lomam bet kuwete betanga paunu yo kupatomonai di tooltool nga ye i, in pam, a bet nen ngan lomam galanga ye. 20 Ngan betanga kiong yo kuwetewete nga, ngan paunu ye longono yo kiam i. Le am nga lomam bet lomam galanga dook ye betanga kiong yo kuwete ngan punu.” 21 (Ngan di tooltool ke Aten le imot tiye di tooltool ke malala kapala yo man tiye di tinepe ye malala mai Aten nga, ngan ke bet tiyeie so sa mulu tiap. Bong kanakana ngan lodi bet tilongo betanga ye so paunu mulu, a nen ngan bet di tapdi tiwetewete ye betanga paunu paunu yo dookoot tilongo nga.)
22 Di kuto maimai tina ngan tiwete pang Paulu nen, motong la Paulu imadit le lo ikodo kataunu kidi tooltool tina yo tinepe ye kawal Areopagas nga, inbe iwete pang di nen, “Di tooltool ke Aten nga, akamatang ngan kakodo le kamede bet kayei dada matana matana yo ke sungunu nga le imot. 23 Ngan kulkulunu ngan apa a awakai, inbe matak kapsanin so yo kasung pang di nga. Ngan le akamata kakawa atu ke paroranga so, inbe betanga yo tiwodo lo iken ye ngan iwete nen, ‘Kakawa ke paroranga so i, in ke maro atu yo am nga lomam galanga ye tiap i.’ Ngan la dookoot nga, so tani yo kasung panga inbe lomu galanga ye tiap i, in la bet katai ngan ole awetewete pang ye betanga ki i.
24 “Maro yo itara tana i le ipa ye so le imot yo iken ye nga, ngan ye in la Tool Mai ke lang inbe ke tana i. Nen le ke bet inepe ye bareme ke sungunu yo di tooltool tire ye bedi, ngan tiap. 25 Ngan Maro tani in ke bet imaka ye so sa, lo ngan bet idi tooltool tayei so tina ye bede a nen ngan taloni ye, ngan tiap. Ye taunu la iyei di tooltool a timagur, inbe ikaua amunu pang di le ipa ye so tina matana matana nga le imot. 26 Ngan kulkulunu yege ngan ikarata tool ataleu, ngan la le ye tool tani in nga, ngan Maro iyei di tooltool nga le imot a tiwurere nga. Motong la itar di tooltool tina a tinepe ye tana mai i le imot nga. Inbe ye taunu la itara ker ke tana kidi tina yo bet tinepe ye nga, inbe itar lal pang di yo bet tinepe ye nga. 27 Ngan Maro in bet iyei nen, a bet nen ngan di tooltool la tisere a tikapge bet tiro bedi dawa ben tool mata kis nga, inbe titongotongorai le bet tipusye kanono. Bong ye in inepe manga mooloo yidi atu atu nga tiap. 28 Ngan ben tina yo tool atu iwete mugu nga. Ngan iwete nen, ‘Ye in la pudu i, le ye taunu la ikaua amunu paidi ngan tamagur, inbe dookoot nga tapa a tala be taman a tanepe nen i.’ Inbe ben tina di tooltool lo galanga kiang tiwete lapau nga. Tiyei ne, ‘Idi le imot nga di natunu.’ ”
29 Motong la Paulu iyei ne, “Kumata bet idi nga tanepe ben Maro di natunu nga, ngan ken lod tar bet Maro in ben so kannungana yo di tooltool lodi kaua urata ye a tikarata ye di tapdi bedi, in be. Inbe ken lod tar bet Maro in ben so yo di tooltool tikarata ye pat gol le silba, in be. 30 Ngan mukot yege ni nga, ngan di tooltool taukadi lo galanga, ngan la le Maro lono bet iwete pang di mata ye so yo tiyei, ngan tiap nga. Bong dookoot nga, Maro iwete betanga medana pang di tooltool ke ni mai i le imot bet tiportak lodi panga. 31 Maro ye taunu la itara lal atu yo bet ole igaua di tooltool ke tana i le imot, inbe ikarata betanga kidi ye i. Ngan nen le ye taunu ipootoo tool atu bet ikarata betanga kidi ye dada ki yo dook mata moolmool nga. Ngan tina tool tani in imata, motong Maro ipamaditi mulu ye ni ke matenge nga, ngan nen le idi nga ke bet lod galanga moolmool nen, ye in la Maro ipootoo bet ikarata betanga kiidi tooltool i.”
32 Paulu iwete nen a di tooltool tina ngan tilongo betanga ki ye tool yo imadit mulu ye ni ke matenge in nga, ngan le di tooltool kapala tingeleraia Paulu. Inbe di kapala ngan tiyei ne, “Am nga lomam bet amtar talngamam pong, le kene san mulu ngan kuwetewete pam ye betanga in.” 33 Di tooltool tina tiwete pang Paulu nen, motong la igege di sila tinepe, inbe ila. 34 Ngan le di tooltool kapala la titara lodi medana a titoo Paulu nga. Ngan di tooltool tina ngan atu in ene la Dionisius i. Ye in di kuto maimai tina yo tigaua a tinepe ye kawal Areopagas nga, ngan atu kidi. Inbe garup atu in ene la Tamaris i, in ye la iye di tooltool kapala lapau titara lono medana pang Yesu nga.
* 17:2 Ngan lal kidi Yuda ke sungunu yo tol nga, ngan Sabat kidi Yuda bet tisung pang Maro ye.