11
Di Tooltool Yo Titara Lodi Medana Pang Maro Nga
1 Dada yo ke tarungu lodo medana in nen. Ngan soo so yo tatar matada pang Maro bet ikap paidi nga, ngan tatara lodo medana panga moolmool bet ole ikap so tina ngan paidi. Inbe soo so yo ipamede betanga ye bet ikap paidi, bong takamata tiao nga, ngan tatara lodo le atu nen bet so ngan ole pombe.
2 Ngan di sasa kiidi yo ke mukot nga, di ngan titoo dada yo nen ngan a titara lodi medana pang Maro, ngan la le lon ponana ye di a iyitmak edi ye nga.
3 Inbe idi nga, ngan tina tatara lodo medana pang Maro nga, le lod galanga nen: Maro iwete leu, inbe lang le tana pombe. Ngan nen le so le imot yo pombe a takamata nga, ngan pombe ye soo so yo ke bet takamata ye matada, ngan tiap.
Lo Medana Ke Awel Iye Inok Inbe Noa
4 Mukot ngan Awel itara lono medana pang Maro, ngan la le paroranga ki yo iyeii in dook mata san le illoso paroranga yo ke toonoo Kaen i. Inbe ye kene tani in Maro ikamata lo medana ki yo itaru i, le lon ponana ye paroranga ki, inbe ikamata ben ye in tool noonoonoo ye matana. Moolmool, dookoot nga Awel imata oo, bong so tani yo iyeii i, in iwetewete paidi ye lo medana ki in go.
5 Inbe Inok lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Le imata tiap, inbe Maro ikauu le ipa matana rrene a ilo. Le dawa ben Rau ke Maro iwete nga, “Tool sa ikamata mulu tiap, yesoo Maro ikauu a ilo.” Bong mugu ngan Maro iwetewete ye ben ye in tooltool dook mata le lon ponana ye, motong la ikauu a ilo nga.
6 Nen le kumata sei tool bet itara lono medana panga tiap nga, ngan o ke bet Maro lon ponana ye pitiap yege. Yesoo, sei tool yo lono bet iman potai ye i, in ole itara lono medana nen bet Maro la inepe i, inbe ye in ole ikap so dook mata pang di tooltool yo tikapge bet le lodi galanga ye dook nga.
7 Inbe Noa lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Ngan nen le ye kene yo Maro iwete panga ye so dook tiap yo bet pombe in nga, ngan le itara lono le imede ye betanga ki tani. Ngan moolmool, mukot a ise le se ye lal tani nga, ngan tool sa ikamata dada dook tiap yo nen, ngan siap. Bong Noa itattadaia Maro a ilongo koonoo, le tina ikarata ookoo somai yo bet iye di rara ki tiyiri ye a tinepe dook ye oongoo maiyoko yo bet pombe a igarung di tooltool i. Inbe ye lo medana ki tani in nga, ngan le ipapos dada dook tiap ke di tooltool yo tinepe ye kene tani in nga. Inbe Maro ikamata ben ye in tooltool noonoonoo ye matana, ngan la le imalum panga bet ole ikap so dook mata yo ipa ye nga.
Lo Medana Ke Awaram
8 Inbe Awaram lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Ngan nen le ye kene yo Maro ikiuu a iwete panga bet igege malala ki inbe ila ye tana san yo bet ole ikauu panga in nga, ngan le itara lono medana ye betanga ki tani a ila. Moolmool, kulkulunu ngan ye in lon sarrara ye soo tana yo Maro ipamede betanga ye bet pang dama ni ngan ole ikauu panga i, bong ilongo koonoo a ila.
9 Ngan nen le ye lo medana ki tani yo itaru i, in la le igege malala ki inbe idik a ila ye tana yo Maro ipamede betanga ye bet ole ikauu panga i. Ngan le la inepe ye tana tani ben ye in tool ke malala san, le ire rumu moolmool tiap, bong ipatokodo badabada bet inepekala ye leu. Ngan yetaleu la inepe nen, in tiap, bong natunu Esaka iye tiunu Yakop tinepe nen lapau, yesoo di ngan Maro ipootoo edi ye betanga medana yo ipamede pang Awaram i.
10 Ngan Awaram inepekala ye badabada nen, yesoo ye in itar matana a inam bet inepe ye malala yo Maro ye taunu ire a iken nen le taukan motingi i. Ngan malala tani in tool sa iwodo kannungana ilo ye rau a bet tikamata inbe tire, ngan tiap, bong Maro itoo lono bet malala balai, inbe ire ye ye taunu bene.
11 Inbe ye lo medana ke Awaram tani yo itaru i, ngan la le Maro ipamede a rimana ipasui kase panga nga. Moolmool, ye in kolman oo, le illoso rai yo bet iye Sara tiken ngan ipasui nga, inbe Sara ke bet ipasui tiap. Bong ngan itara lono medana pang Maro le ikamata nen, bet ole iyeie betanga medana ki yo ipamede in le lo itara kanono moolmool.
12 Le kakamata, Awaram in kolman dook tiap le ke bet rimana ipasuiu kase siap, le ye in ben tool imata oo. Bong di sasa ki yo pombe ye nga, ngan alunu le alunu san dawa ben kanpitiki ke lang katene, inbe ululu ke tiek le ke bet takinkat di pitiap yege.
13 Di tooltool tina ngan di le imot titara lodi medana pang Maro go, ye kene yo timmata ye i. Inbe di ngan tikap toko so dook mata tina yo Maro ipamede betanga medana ye pang di nga, ngan siap, bong lodi galanga bet pang dama ni ngan ole tikap so tina ngan. Le lodi ponana ye, inbe titar matadi ye lal yo bet tikap so tina ngan ye i. Nen le lodi wetewete nen, bet tana i malala kidi moolmool tiap, inbe di ngan ben di tooltool ke malala san le nga tinepekala ye leu.
14 Ngan di tooltool yo tiwete betanga nen nga, ngan di tapdi tipapos di ben di ngan tisere malala yo kidi tapdi moolmool i.
15 Kumata bet lodi kaua urata mata ye malala kidi yo tigege a timan in nga, ngan matin nga le lodi mulumulu ye malala kidi tani a timulu a tila ye.
16 Bong tiap! Di ngan tisere malala yo dook mata san le illos malala kapala yo ke tana i nga, le titar matadi bet tinepe ye malala ke Maro yo iken nen le taukan motingi i. Ngan nen le Maro in ke bet moomoonoo ye yo tikiuu ben ye in Maro kidi, ngan tiap, yesoo malala tani yo titar matadi ye i, in ikarata pang di a imot oo.
17-18 Ngan ye kene yo Maro itouo Awaram ye in nga, ngan le itoo Maro koonoo a ikaua natunu ataleu yo Esaka in ben so ke paroranga bet la iyei paroranga ye pang Maro. Moolmool, mugu ngan Maro ipamede betanga medana pang Awaram, inbe iwete panga nen, “Di sasa kiong ole pombe ye natum ataleu yo Esaka i.” Bong ngan Awaram itara lono medana panga, ngan la le itoo koonoo a ikaua natunu tani bet la iraumate a iyei paroranga ye nga.
19 Le Awaram iyei nen, yesoo ye in lon tar nen, Maro in ke bet ipamadit di tooltool yo timmata koot nga le timadit mulu. Le so yo pombe pang ye Esaka i, in inanpootoo tool yo imata motong la imadit mulu ye ni ke matenge i, yesoo natunu yo bet iraumate i, in ipamule pang ye mulu.
Lo Medana Ke Esaka Iye Yakop Inbe Yosep
20 Esaka in itara lono medana pang Maro, ngan la le ipamede di natunu yo Yakop iye Esau nga, ngan ye betanga dook mata, a bet nen ngan pang dama ni nga, ngan Maro ole iyei urata dook mata pang di.
21 Inbe Yakop lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Nen le ye kene yo ye kolman a bet imata nga, ngan ipamede Yosep di natunu tina yo ru ngan atu atu ye betanga dook mata mugu. Motong la isu damono ye toto ki, inbe isung pang Maro.
22 Inbe Yosep lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Nen le ye kene yo inepe Isip inbe lal ke matenge ki ise potai ye in nga, ngan le iwete pang di Isrel bet pang dama ni ngan Maro ole ikap di, inbe tigege Isip a tila pang Kenan nga. Le iwete tootoo pang di ye turana, a bet nen ngan ye kene yo bet tila ye in nga, ngan tikap lapau a la tikelmai Kenen.
Lo Medana Ke Mose
23 Mose di tamana le tinana ngan titara lodi medana pang Maro lapau. Ngan la le ye kene yo tinana ipasuiu ye in nga, ngan titarkoo a inepe ye taudu tol, yesoo di ngan tikamata ben ye in tool sorok tiap, bong ye in kase dook mata san le illos di kakase yo kapala nga. Nen le ke bet titattadai ye betanga ke tool kuto mai yo matan kala tana mai Isip, in tiap.
24 Inbe Mose lapau, ye in itara lono medana pang Maro. Nen le ye kene yo Pero natunu garup iyutu le lo ye mai nga, ngan le lono bet di tooltool lodi galanga ye ben ye in Pero natunu garup in natunu tamoto a tiyitmaka ene, ngan tiap.
25 Ngan nen le ye in lono bet ye manga modono kasin, ngan inepe ye nepongo dook mata ye rumu mai ke Pero, inbe iyei dada dook tiap ke sennene a lon ponana ye, ngan tiap. Bong lono bet la itaula ye di tooltool yo ke Maro nga, inbe iye di tisolo moonoo yo bet pombe pang ye di nga.
26 Ngan Mose iyei nen, yesoo ye in lon galanga bet pang dama ni, ngan Maro ole ikap balingi dook mata panga ye urata kootoonoo ki yo iyei nga. Le ye in itara lono bet itoo dada yo ke Kirisi nga, inbe kumata le bet isolo moonoo ye nga, ngan in so mai tiap, yesoo balingi yo Maro bet ikauu panga ye urata kootoonoo ki i, in dook mata san le illos balingi le so dook mata matana matana yo ke Isip nga.
27 Inbe ye lo medana ki tani yo itaru in nga, ngan la le itattadaia tool kuto mai yo matan kala tana mai Isip in bet katen malmal panga, ngan tiap. Bong ikodo le imede, inbe igege Isip a ila, yesoo ye in ikamata Maro yo di tooltool ke bet tikamata tiap i.
28 Inbe ye lo medana ki tani yo itaru in nga, ngan la le iwete pang di Isrel bet titoo dada yo Maro ke bet ipaskimooloon di a nen ngan iraumata di natudi mumuganga ye tiap i. Le iwete pang di a tiraumata sipsip natunu kidi, motong la tikap rara kidi a tisama dada ke rumu kidi ngan gigini yo paru paru nga. Ngan tina tiyei nen, ngan la le bangabangana ke raumatenge di tooltool yo Maro iwanga bet isi i, in ipaskimooloon rumu kidi, le iraumata di Isrel natudi tamoto yo mumuganga, ngan tiap nga.
Lo Medana Ke Di Tooltool Ke Isrel
29 Di Isrel ngan titara lodi medana pang Maro, ngan la le tisautu tiek kooroonoo le tila ke koonoo kapala nga. Di ngan ben tipa tana bodobodana pono a tila ke koonoo kapala, bong ye kene yo di Isip tikapge bet titoo di ye in nga, ngan tiek tani in pobe a imulu a iman le man ikaltoo di le imot a tidaup le tilledi.
30 Inbe di Isrel tina ngan ye lo medana kidi tani yo titaru pang Maro in nga, ngan la le ye kene yo tipa le tiwakaia koongoo ke Yeriko ye ke limi be ru nga, ngan Maro iyeie koongoo ke malala tani in le iduku a idu tana nga.
31 Inbe garup lekelekene yo Reap i, in ye lapau itara lono medana pang Maro. Nen le ye in lon ponana ye di tooltool ru ke Isrel tina yo Yesua iwanga di bet la tigoigoi a tikamata malala mai tani in nga, ngan ikap di a tila rumu ki. Ngan la le ye kene yo di Isrel timan bet man tiraumata di tooltool ke Yeriko yo tisak noonoongoo ke Maro nga, ngan ye in tiraumate tiap.
32 Le dook mata, au i o ke bet awete betanga sa mulu ye di tooltool kapala yo titara lodi medana pang Maro, ngan tiap, yesoo lal kiau yo bet awete pang ye Kiton, Barak, Samson, Yepta, Dawiti ye Saumel inbe di Maro koonoo ngan mooloo mata tiap.
33 Di ngan titara lodi medana pang Maro lapau le ipamede di. Ngan nen le di kapala ngan tipatoko le tillos di kuto maimai yo matadi kala tana maimai nga. Inbe di kapala ngan titoo dada dook mata leu a tikarata moonoo kidi tooltool ye. Inbe di kapala ngan tinepe le tikamata betanga medana yo Maro ipamede i, in ben itara kanono moolmool. Inbe di kapala ngan Maro ilon di a iyei di asara malmalidi yo edi laion nga, ngan a koodi pakom le ke bet tikan di tiap.
34 Inbe di kapala ngan tikatte di a tilo ei loloana lono, bong ei ikan di tiap. Inbe di kapala ngan di tooltool bet tiraumata di ye pul ke patokongo, bong ngan tiap. Tigege di tooltool tina a tikoo. Inbe di kapala yo gurana kidi mai mata tiap nga, ngan Maro ipamede di le gurana kidi mai san. Inbe di kapala ngan ye kene yo tiye di tooltool ke patokongo ke malala san tipatoko ye in nga, ngan tillos di a tinin di le tikoo.
35 Inbe di garup kapala ngan tikamata di rara kidi yo timmata koot nga, ngan Maro ipamadit di a timadit le timagur mulu. Bong di tooltool kapala ngan di koi kidi tiyemenai di a tiwete pang di nen, “Kumata le ang ngan kawala murimu pang dada yo ke Maro nga, ngan la bet ammalum pang bet kala nga.” Bong ngan tiyei nen tiap, yesoo di ngan titara lodi nen, ye kene yo bet timadit mulu ye in nga, ngan ole tinepe ye nepongo dook mata yo taukan motingi i, le illoso nepongo yo ke tana i.
36 Inbe di kapala ngan di koi kidi tingelerai di a tirau di ye koro medana le babadi perperbe. Inbe di kapala ngan tipau di ye ooroo medana a titar di lo rumu dook tiap ke di talnga dikidiki lono.
37 Inbe di kapala ngan tikat di ye pat le timmata, inbe kapala ngan tisaput liwodi ye sele le tiyei paru a timmata. Inbe di kapala ngan tiraumata di ye pul ke patokongo. Inbe di kapala ngan taukadi so, le tilonlon ye sipsip le meme kulini, inbe tikana pitolo. Inbe di tooltool tikamata di ben titoo Maro, le tigarung di a tiyei dada dook tiap pang di.
38 Di ngan di tooltool dook mata ye Maro matana, le tillos di tooltool yo ke tana i nga le imot. Bong di koi kidi tiyei di nen, le di kapala la tinepe ye ni soorookoonoo le kawal madini ngo, inbe kapala ngan la tidewe agoro le tana gimono a tiko ye.
39 Ngan di tooltool tina le imot ngan Maro lono dook mata pang di a iyitmak edi ye lodi medana yo titaru panga i, bong di atu ikap toko so dook mata tina yo ipamede betanga medana ye bet ole ikap pang di, ngan tiap.
40 Yesoo, mukot ngan Maro lon kaua urata bet pang dama ni ngan ole iyei dada dook mata le illos dada yo kapala nga, ngan paidi taye di. Ngan nen le ke bet iyei dada tina ngan pang di mugu tiap, bong ole tinamidi le taye di tagaua, lo ngan bet iyei idi le taukada busunu ye matana.