14
Garup Atu Iti Kai Surunu Ke Saliningi Lo Yesu Kutono
(Matiu 26:1-5; Luka 22:1-2; Yowan 11:45-53)
1 Ole tinepe le ke ru mulu iman a ila ngan la bet tilo ye lal ke Paskimoolooningi ke Maro, inbe ye lal yo di Yuda tigaua a tikana porong yo taukan so bet iyeii a isung i, in bet pombe nga. Inbe ye kene tani, in di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro nga, ngan tiye di pannoongoo ke wer ke Maro ngan tisere dada yo bet tikaua Yesu a tiparama sollono, inbe tiraumate ye i.
2 Tiyei ne, “O ke bet tayei dada nen panga ye lal maiyoko yo ke sungunu in tiap, ole nen ngan di tooltool bet tikamatidi nga, ngan katedi malmal a tipamaditi patokongo.”
3 Yesu inepe la Betani ngo ye rumu ke Simon, tool tani yo mugu ngan botoboto medana ikani i. Le nga iwurur ye kakawa ke kaningi so a ikanen so, inbe garup atu ipa a ilo. Ngan garup tani in ilo ngan ikaua dap maitiap yo tikarata ye pat sallinene dook mata, inbe tipalingi kai nad surunu yo kini ki dook mata i, in ilo ye i. Motong la igoromkata dap tani in koonoo, inbe iti kai surunu tani yo pat ki mai mata in lo Yesu kutono.
4 Bong di tooltool pattu yo tinepe ye kene tani in nga, ngan tikamata le nga katedi malmal a di tapdi tiwetewete a tiyei ne, “Ona tiap, nga gelei a ingele ye so ke saliningi dook mata i a iti soroki nen nga?
5 Nga yo bet tayawari nga, ngan matin nga le takap pat silba ben 300, lo ngan bet takap pat tina ngan pang di tooltool yo ballingadi tiap nga.” Ngan tiwete nen, inbe tipasak panga a tikanni.
6 Bong ngan Yesu iwete pang di nen “Ai, kagege sila inepe! Nga gelei a koomu kauu nga? Dada yo iyeii pau i, in dook mata le dook mata san.
7 Kapalongo, di tooltool yo ballingadi tiap nga, ngan kanakana ngan ole kaye di kanepe. Nen le ye kene yo lomu bet kalon di ye in nga, ngan ole kalon di. Bong au i o ke bet ayang tanepe ye ke yo kanakana, ngan tiap.
8 Le soo so garup i ke bet iyeii pau i, in iyeii oo. Ye in iti kai surunu tani in ilo ye tinik nga, ngan dawa ben ikarata bobok ye kene yo bet tikelmai au ye i.
9 Ngan nen le awete pang moolmool nen, pang dama ni ye ni nangai bet di tooltool tipa bet tiwetewete bingi dook mata ke Maro pang di tooltool ye in nga, ngan ole tiwete urata dook mata yo garup i iyeii pau i, in lapau, a bet nen ngan di tooltool lodi tutu ye.”
10 Motong la Yesu di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan atu kidi yo ene Yuta Iskariot i, in ila la iwete pang di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro ngan ye dada yo bet itara Yesu lo bedi ye i.
11 Ngan tilongo tina yo iwete nen nga le lodi ponana dook, motong la tipamede betanga panga bet ole tikap pat pattu panga. Le nga Yuta tani in ila la inam, inbe lon kaua urata ye lal nangai dook mata ke bet itara Yesu la di tooltool maimai tina ngan bedi ye i.
Yesu Iye di Galiunu Tigaua
A Tikana Kaningi Ke Paskimoolooningi Ke Maro
(Matiu 26:14-16; Luka 22:3-6)
12 Tinepe a tilo ye ke yo imugu pang lal yo di Yuda bet tigaua a tikana porong yo taukan so yo bet iyeii a isung i, in pombe. Le nga di Yuda titoo dada le momo kidi a bet tiraumata asara yo ene sipsip in a tikani, inbe lodi tut ye Paskimoolooningi ke Maro. Motong la Yesu di galiunu tina ngan titoru nen, “Ni nangai lom bet la ampare kaningi yo bet la kon ye lal ke Paskimoolooningi ke Maro ye i?”
13 Le nga Yesu iwete pang di galiunu ru yo bet iwanga di a tila ngan nen, “Angru kapa le lo pombe malala mai lono nga, ngan ole tool atu yo isolo ran bor somai in itauarai ang dada, lo ngan bet katoo a kaye kala.
14 Katoo a kala le kakamata bet idewe pang ye rumu atu nga, ngan katoo a kalo le lo katoro rumu taunu nen. Kayei ne, ‘Pannoongoo kiam iwete bet man amtorong nen: Rumu lono yo kukarata pau bet se aye di galiuk amnepe ye inbe amkana kaningi ke Paskimoolooningi ke Maro ye i, in la nangai i?’
15 Ngan ole tool tani in ipitnaia rumu lono somai atu yo iken ke ete, in pang. Ngan rumu lono tani in tikarata kakawa ke burungu le ke kaningi so, inbe so yo kapala ngan tipare a iken ye oo. Lo ngan bet angru kalo a lo kapare kaningi paidi nango.”
16 Motong la di galiunu ru tina ngan tigege sila inepe, inbe tipa le lo pombe ye malala mai tani in. Ngan le tikamata so tina le imot ngan pombe ben tina yo Yesu iwete pang di nga. Motong la yeru tipare kaningi yo bet tikan ye lal ke Paskimoolooningi ke Maro nga.
17 Tinepe le ke idu a rrai, motong la Yesu iye di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan tipa le lo pombe.
18 Le nga tilo le lo tiwur ye kakawa ke kaningi a nga tikan so, motong la Yesu iwete pang di. Iyei ne, “Awete pang moolmool nen, ang tina nga atu yo dookoot ngan amru amwur inbe amkan so i, in ole itarau la di koi kiau bedi.”
19 Ngan di galiunu tilongo tina yo iwete nen nga, le lodi moo mai san. Le nga di atu atu titoru nen, “Ai, au i la kuwete nen yau i, too tiap?”
20 Ngan iyei ne, “Ang tina yo sangaul be ru nga, ngan atu kiang yo amru amtoko porong inbe amsili du omai lono i, in ye la bet iyei nen i.
21 Ngan nen le Tool Moolmool ke Maro ole tiraumate a imata ben tina yo tiwodo betanga ki lo ye Rau ke Maro nga. Bong barau, tool yo bet itara Tool Moolmool ke Maro la di koi ki bedi i, in ole isolo masngana mai le masngana mai ki taunu. Nga yo bet tinana ipasuiu tiap nga, ngan matin nga le dook mata.”
22 Le nga tikanen so go, inbe Yesu ikaua porong atu a iwete lo ponana ki pang Maro ye, motong itepalapala a ikap pang di galiunu tina, inbe iwete pang di nen. Iyei ne, “Bi, kakap. I au medak.”
23 Motong la ikaua ruku a iwete lo ponana ki pang Maro ye, inbe ikauu pang di galiunu tina ngan di le imot a tiyin ye.
24 Inbe iwete pang di nen, “I au rara kiau yo bet apamede betanga medana pang ye i. Ngan la le apatioo bet nen a Maro ilon di tooltool alunu ye.
25 Awete pang moolmool nen, au i o ke bet ayin ooroo wain surunu mulu tiap, le ilo ye lal paunu yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i, ngan la bet ayin mulu nga.”
26 Yesu iwete nen a imot, motong la iye di galiunu tiwouo woungu ke sungunu atu, inbe tipas a tidu tana a tilo pang kawal Olip.
Yesu Iwete Bet Pita Ole Iwala Murini Panga
(Matiu 26:31-35; Luka 22:31-34; Yowan 13:36-38)
27 Yesu iye di galiunu tipa a bet tilo pang kawal Olip, ngan iwete pang di nen, “Ang nga ole kagege lomu medana yo kataru pau i, inbe ang le imot kakoo yau. Awete pang nen, yesoo betanga yo tiwode lo ye Rau ke Maro in iwete nen,
‘Au i ole araumata tool yo matan kala di sipsip i,
ngan ole di sipsip ki tina timayiriyiri a tikoo.’
28 Bong ole amadit mulu ye ni ke matenge, lo ngan bet amugu pang le la anamang la Galili ngo.”
29 Motong la Pita iwete panga nen, “Kumata le di galium nga le imot bet tigege lodi medana yo titaru pong i, inbe tikoo yong nga, ngan au i o ke bet akoo yong tiap.”
30 Motong la Yesu iraua betanga ke Pita nen, “Awete pong moolmool nen, dookoot bong katai nga, ngan ole tareke itang le paru tiao, inbe kupataukala a kuwete le patol bet ong i lom galanga yau tiap.”
31 Bong ngan Pita iwete le koon mede a iyei ne, “O tiap! Kumata le lodi bet au i tiraumatau lapau a aru tammata nga, ngan o ke bet awete a apataukalong bet au i lok galanga yong tiap, ngan tiap.” Ngan le di galiunu tina yo kapala nga, ngan di le imot tiwete betanga gaongo nen lapau.
Yesu Lo Ipatarau Getsemani
(Matiu 26:36-46; Luka 22:39-46)
32 Yesu iye di galiunu tipa le lo pombe ye ni atu yo ene Getsemani i. Motong la iwete pang di nen, “Si kawur nanga, inbe au ole ala apatarau pang Maro ngan.”
33 Motong la ikaua Pita iye Yemis inbe Yowan a iye di leu tila. Ngan tila, bong Yesu ikanamaii, ngan lon madoko le lon moo mai san.
34 Le nga iwete pang di galiunu tina ngan nen, “Au i lok moo mai san le ayetai ben nga bet amata. Le kanepe nanga, inbe matamu rere a kanat.”
35 Motong la ipa le ila manga mooloo kasin, inbe iro du igun turunu tana a ipatarau pang Maro bet dada sa dook mata iken nga, ngan lono panga a ipalele lal ke masngana yo bet pombe pang ye i.
36 Le nga ipatarau nen, “Tamak, so tina le imot nga, ngan sa yo bet imoo pong, ngan tiap. Le au i lok bet kukutaka ruku ke masngana i yau. Bong ken kutoo au lok be, kutoo ong taum lom leu.”
37 Yesu ipatarau nen a imot, motong la bet imulu a ila, ngan ikamata di galiunu tina yo tol nga, ngan tiken mata oo. Le nga iwete pang Pita nen, “Ona Simon, nga kukenen mata, too? O ke bet matam rere a kunat ye manga kasin nga tiap, too?
38 Ngan nanga, matamu rere a kanat dook inbe kapatarau, a nen ngan touanga sa bet pombe pang yang nga, ngan o ke bet kamol tiap. Moolmool, lomu ngan bet kayei urata yo nen nga, bong tinimu ngan taukan gurana.”
39 Yesu iwete pang di nen, motong la igege di a imulu la ipatarau pattu mulu dawa ben yo iyei mugu nga.
40 Motong la bet imulu a iman pang ye di, ngan ikamata di tina yo tikenen mata mulu nga, yesoo matadi ge mai mata. Ngan nen le lodi galanga ye soo betanga yo bet tiweta panga, in tiap.
41 Le nga Yesu la ipatarau patol ki a imulu a iman, motong la iwete pang di galiunu tina. Iyei ne, “Ai, nga kamaryoo a kakenen mata go, too? Kaken mata dookoot! Lal tani in pombe oo. Kakamata, dookoot nga tool atu bet itara Tool Moolmool ke Maro la di tooltool ke sennene bedi.
42 Le kamadit a tala! Tool tani yo bet itarau la di koi kiau bedi i, in ye la iman i.”
Di Tooltool Ke Patokongo Tiparama Yesu
(Matiu 26:47-56; Luka 22:47-53; Yowan 18:3-12)
43 Yesu iwetewete nen go, inbe di galiunu tina yo sangaul be ru nga, ngan atu kidi yo ene Yuta i, in ipa man pombe. Iman ngan iye di tooltool malala mai yo tikap pul le kai ke patokongo ngan la timan nga. Di ngan di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, tiye di pannoongoo ke wer ke Maro, inbe di tooltool maimai kidi Yuda la tiwanga di a timan nga.
44 Ngan tool tani yo bet itara Yesu la di koi ki bedi i, in ikarata betanga pang di tooltool tina ngan mugu nen, bet ole iyeie so sa pang Yesu a iyei ben tarkilanga pang di. Ngan iwete nen, “Kakamata tool atu bet awarra a asomo pangana i, in tool tani nain, a kakauu a kaparama le imede, inbe matamu kala dook a kadede a kala.”
45 Motong la Yuta tani in palbe leu be ipa gorro Yesu a ila le la iwete panga nen, “Pannoongoo!” Inbe iwarra a isomo pangana.
46 Le nga di tooltool yo iye di tila nga, ngan titokolana Yesu a tiparama.
47 Motong la di tooltool tina yo tikododo potai pang ye nga, ngan atu in iposo pul ki ke patokongo tina le itarakede kapraingi ke tool kuto mai ke paroranga so pang Maro, in talngana, le imakede.
48 Motong la Yesu iwete pang di tooltool tina yo bet man tiparama ngan nen, “Ai, au i tool dook tiap ke patokongo le pinnau la kakap pul le kai ke patokongo a kaman bet man kaparamau nga, too?
49 Ye ke kanakana ngan ayang tanepe koongoo lono ke bareme mai ke sungunu a apatomonai di tooltool, ngan lomu bet kakau au a kaparamau ye ni tani in tiap. Bong dookoot bet so nen pombe, a bet nen ngan iyeie betanga tani yo tiwode lo ye Rau ke Maro in le kanono pombe moolmool.”
50 Motong la Yesu di galiunu tina yo tiye tila nga, ngan di le imot tigege sila inepe, inbe tikoo belebele a tila.
51 Ngan tamoto koskos atu yo itoo Yesu a tila ye ni tani i, in ipariri so siap bong iwiti mala koonoo leu. Le nga bet tikauu a tiparama lapau,
52 ngan tikapsapi le tikaua mala ki sila ikino, inbe idada tinini koonoo a ila.
Yesu Lo Ikodo Dama Ke Di Tooltool Kuto Maimai Kidi Yuda
(Matiu 26:57-68; Luka 22:54-55, 63-71; Yowan 18:13-14, 19-24)
53 Di tooltool tina tiparama Yesu, motong tikauu a tilo pang rumu lono ke tool kuto mai ke paroranga so pang Maro nga, ngan le di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, tiye di tooltool maimai kidi Yuda, inbe di pannoongoo ke wer ke Maro, ngan di le imot man tigaua inbe tinepe a tinam.
54 Ngan Pita lapau itoo Yesu a ilo, bong le ben ipa manga mooloo kasin ye. Itoo a ipa so le ilo koongoo lono ke rumu ke tool kuto mai ke paroranga so tani, motong la ipa le la iye di gaunu yo bet matadi kala rumu ngan tiwur, inbe ei loo.
55 Inbe di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, ngan tiye di tooltool kuto maimai kidi Yuda le imot yo matadi kala momo le nepongo kidi nga, ngan tikapge bet tisere di tooltool bet man tipaposo Yesu ye urata yo ikapsap ye nga, a bet nen ngan tiraumate le imata. Bong ngan mala bet tipusye toko siap.
56 Moolmool, di tooltool alunu la man tisopo koodi panga ye betanga kidi yo ke kaplungunu nga, bong ngan betanga kidi yo tiwete ngan gaongo tiap le taukan kanono.
57 Motong la di tooltool tina ngan pattu timadit lo tikodo, inbe tisopo koodi panga ye betanga kidi yo ke kaplungunu ngan a tiwete nen,
58 “Am nga amlongo tool in iwete nen. Iyei ne, ‘Au i ole asaua bareme mai ke sungunu yo di tooltool tire i, lo ngan bet ole apatokodo san mulu ye ke tol leu. Ngan bareme san tani, in dawa ben yo di tooltool tire ye bedi, in tiap.’ ”
59 Tiwete nen, bong ngan betanga kidi gaongo tiap, le taukan kanono lapau.
60 Motong la tool kuto mai ke paroranga so pang Maro in imadit lo ikodo dama kidi, inbe itoro Yesu. Iyei ne, “Ai, nga gelei a lom bet kurau betanga kidi tiap nga? Nga ole kuwete balai ye betanga yo di tooltool tina nga tiweta yong i?”
61 Bong ngan Yesu iraua betanga ki tiap, ipas le ipalongo leu.
Motong la tool kuto mai ke paroranga so pang Maro tani in itoru mulu nen, “Oo kuwete, ong i Kirisi, tool tani yo Maro ipootoo bet si ikap di tooltool ki a ipamulu di ye so dook tiap yo bet igarung di i, too? Inbe ong i Maro tani yo bet iyei urata dook mata pang di tooltool i, in Natunu, too tiap?”
62 Ngan Yesu iyei ne, “E, au tani naii. Ngan pang dama ni nga, ngan ang nga ole kakamata Tool Moolmool ke Maro iwur ye Maro yo gurana ki mai mata in bene oonoo, inbe ipa ye eng tene a isi pang tana.”
63 Tina Yesu iwete nen nga, le nga tool kuto mai ke paroranga so pang Maro in katen malmal a isarraka sousoungu mooloo ki, inbe iyei ne, “Imot oo! Nga bet tasere di tooltool sa mulu bet man tipaposi paidi pang soo?
64 Ang nga o kalongo yo iwete bet ye in ole ikaua malala ke Maro, ngan oo. Le nga lomu bet ole tayeie soo so pang tool i?”
Ngan di tooltool tina ngan di le imot tigaua koodi, inbe tiyei ne, “Ye in iyei dada dook tiap a taraumate le imata.”
65 Motong la di tooltool tina ngan kapala timadit a tikorokoronaii, inbe tipaukala matana ye mala, motong la tilok bedi a tirauu, inbe titoru nen. Tiyei ne, “Oo, bet ong i Maro koonoo moolmool nga, ngan kuwete too.” Inbe di gaunu tikauu a tila a la tirauu.
Pita Ipataukala A Iwete Bet Ye In Lon Galanga Ye Yesu Tiap
(Matiu 26:69-75; Luka 22:56-62; Yowan 18:15-18, 25-27)
66 Pita tani in inepe la koongoo lono ngo, inbe garup nene atu yo iyei kapraingi pang tool kuto mai ke paroranga so pang Maro, in ipa a iman.
67 Iman ngan ikamata Pita yo ei loo nga, le nga matan kenen ye, inbe iyei ne, “Ai, ong i kuye Yesu yo ke Nasaret i, in kanepe lapau.”
68 Bong ngan Pita ipataukala le nga iyei ne, “Atoo, au i nga lok sarara le lok galanga ye soo so yo kuwetewete ye, in tiap.” Motong la ipas a ipa a idu potai pang ye dada koonoo nga, ngan tareke atu itang.
69 Ye kene yo garup kapraingi tani in ikamata mulu nga, ngan ila le la iwete pang di tooltool yo tikododo potai ye ni tani nga, ngan nen, “Ai, tool in di tooltool tina ngan atu kidi.”
70 Bong ngan Pita ipataukala mulu. Le nga tinepe le mooloo tiap, inbe di tooltool yo tikododo potai ye nga, ngan tiwete panga nen, “Moolmool sa, ong i di tooltool tina ngan atu kidi, yesoo ong i tool ke Galili lapau.”
71 Bong ngan Pita koonoo mede ye betanga a ipamede betanga ki, inbe iyei ne, “Kumata le bet allung nga, ngan dook mata nen bet Maro igarungau. Le awete pang moolmool le ete nen, au i lok galanga ye tool yo kawetewete ye, in tiap.”
72 Ngan iwete nen, le tina pattu leu inbe tareke itang mulu le paru ki. Motong la se Pita lon tutu betanga yo Yesu iweta i. Ngan mugu ngan Yesu iwete pang Pita nen, “Dookoot bong katai nga, ngan ole tareke itang le paru tiao, inbe kupataukala a kuwete le patol bet ong i lom galanga yau tiap.” Ngan nen le Pita lono dook tiap le iman tina le itang belebele.