14
Adkünungey ñi püresungeael ta Jesus
(Matew 26.1-5; Luka 22.1-2; Juan 11.45-53)
Epu antülewey ñi akuam ti Paskua kawiñ,* ñi ingekemum ti kofke nienolu lefawra. Fey ti pu longkolelu ti pu saserdote mew ka ti pu kimeltukelu Moyse ñi ley dungu rakiduamküley engün chumngechi ñi püresuafiel ta Jesus kiñe ngünen dungu mew, ka ñi langümafiel. Kiñekentu ta feypiyey engün: “Tati kawiñ antü mew no, fey ti pu che tañi pofolkawnoam engün.”
Kiñe domo ta tukulelfi perfume ta Jesus
(Matew 26.6-13; Juan 12.1-8)
Jesus amurkey ta Betania, Simon tañi ruka mew, tati leproso pikeel. Fey mülepulu engün mesa mew, akuy ta kiñe domo küpalnielu ta kiñe pichi fotilla apolelu perfume mew re nardo ürke ka rume falilu. Nülafi tati pichi fotilla ka wütrunagümfi tati perfume Jesus ñi longko mew.
Kiñeke tati müleyelu tüfey mew lladküy engün, ka welukonkechi feypiwi engün:
—¿Chem mew anta ngünamkangey ta tüfachi perfume? Rume fentren pülata mew fendengeafuy em tati, ñi kellungeael tati pu pofre.
Fey ti domo entuüñfileyew ti pu che.
Welu Jesus feypifi tati pu che:
—Femkünufimün. ¿Chumngelu am fillpipefimün? Fey tüfa tañi femetew mew, rume kümelkaenew tati. Tati pu pofre rumel ta müleay eymün mew, fey engün ta füreneafuymün ta chumül rume ta küpa kellufilmün, welu ta iñche rumel ta mülelayan eymün mew. Fey tüfachi domo ta femi tañi pepi femel: kisu ta tukulelenew perfume petu tañi rüngalngenon ta iñche. Rüf dungu feypiwayiñ chew püle rume ta tüfachi mapu mew wewpingele ta tüfachi montuluwün dungu, ka nütramyengeay tañi femün ta tüfachi domo, ka femngechi ta tukulpangeay.
Juda ngünenmafi ta Jesus
(Matew 26.14-16; Luka 22.3-6)
10 Fey Juda Iskariote, kiñe tati pu mari epu disipulu, amuy tañi pemeafiel tati pu longkolelu tati pu saserdote mew tañi chalintukulelafiel engün ta Jesus. 11 Fey allküñmangelu tañi feypipun, ayüwi engün, fey tukulpalelfi engün tañi eluafiel pülata ta Juda. Feymew Juda eluwi tañi rakiduamael chumngechi tañi doy küme ellka wültukuafiel ta Jesus.
Ñidol tañi sena
(Matew 26.17-30; Luka 22.7-23; Juan 13.21-30; 1 Korintio 11.23-25)
12 Feychi antü we llitulu ti Paskua kawiñ ñi ingekemum tati lefawrangenochi kofke ka ñi langümngekemum tati korderu, Jesus tañi pu disipulu ramtueyew:
—¿Chew anta ayünieymi taiñ amuael ka taiñ pepikayael tati pun ilelkawün Paskuangealu?
13 Feymew werküfi epu tañi disipulu, fey feypikünufi:
—Amumu ta waria mew. Fey üyew pepuaymu ta kiñe wentru yenielu ta kiñe metawe ko. Inayafimu, 14 fey chew konpule, feypiafimu ti ngen ruka: ‘Tati kimeltufe ta ramtupey: ¿Chuchi am tati katrüntuku ruka chew taiñ iyael tañi disipulu iñchiñ tati pun ilelkawün Paskua pingelu?’ 15 Tiyechi wentru ta pengelelaeymumew tati wenulechi pisu ruka mew, kiñe alü tuwchi katrüntuku ñi nieel ti ruka dew pepikalelu itrokom chemkün mew. Fey tiye mew pepikayaymu taiñ ipuwael ta iñchiñ.
16 Tati epu disipulu tripay, fey amuy engu ta waria mew. Kom femngechi pepuy engu chumngechi ñi feypietew ta Jesus, fey pepikapuy engu tiye mew tati pun ilelkawün Paskua pingelu.
17 Fey dew punlu, trawüluwpuy ta Jesus tañi mari epu disipulu engün. 18 Fey mülepulu mesa mew engün, petu ilu, Jesus ta feypifi ñi pu disipulu:
—Rüf dungu feypiwayiñ tüfa: kiñe ta eymün, petu ilu ta iñche engu, fey ta ellka wültukuaenew.
19 Kisu engün ta weñangkülewey, fey kake kiñeke eluwi engün tañi welukonkechi ramtuafiel ta Jesus:
—¿Iñche pemay? ―pi engün.
20 Fey Jesus ta feypi:
—Kiñe tati mari epu disipulu, petu ifontukulu tañi kofke mew kisu iñchiw. 21 Tati Wentrukünuwpalu feley ñi rupayael feychi dungu mew chumngechi wiriley ti Wirin Chillka mew, welu ¡awngeay may tati wentru tañi ellka wültukuaetew! Doy kümeafuy ta kisu ñi choyüngenoafel.
22 Petu ilu engün, Jesus nüy ñi kuwü mew tati kofke. Fey rupan mañumtufilu ta Ngünechen, wükafi ti kofke ka eluyefi tañi pu disipulu, feypilen mew:
—Ifimün, fey tüfa ta iñche ñi kuerpu tati.
23 Ka feymew müten nüfi kiñe kopa. Fey rupan mañumtufilu ta Ngünechen, eluyefi tañi pu disipulu, fey kom putuy engün. 24 Feymew Jesus feypifi ñi pu disipulu:
—Fey tüfa ta iñche ñi mollfüñ. Fey tüfa mew rüfngey Ngünechen tañi we eldungun,§ fey ta wütrulngey fentren pu che tañi fürenengeael. 25 Rüf dungu tüfa: ka wiñome putuwelayan ta ofad mew tripachi pulku, feychi antü wüla putuali ti we pulku Ngünechen tañi ülmen mülewe mew.
“Kimlafiñ Jesus” pi ta Pedro
(Matew 26.31-35; Luka 22.31-34; Juan 13.36-38)
26 Rupan ülkantulu engün kiñe salmo, amuy engün tati Olifu wingkul mew. 27 Fey Jesus ta feypifi ti pu disipulu:
—Kom eymün kisukünumutuan ta iñche. Chumngechi feypiley tati Wirin Chillka:
‘Langümafiñ tati ufisakamañ,
fey tati pu ufisa püdyetuay engün.’*
28 Welu ta iñche wiñomongetuli, fey amuan ta Galilea. Wüne puwan ta eymün mew.
29 Fey Pedro ta feypieyew:
—Tunte kom kakelu elkünutuay engün rume tañi maneluwün eymi mew, welu iñche femlayan.
30 Jesus ta llowdungufi ta Pedro:
—Rüf dungu feypiaeyu, tüfachi pun müten, petu ñi kakaranon ta alka epu rupachi mew, küla rupachi ta ‘kimlafiñ’ piaymi.
31 Welu Pedro amulkünu feypiley:
—Tunte mür iñchiw rume ta layayu, ‘kimlafiñ’ pilayan.
Kom ti kakelu pu disipulu ka femngechi feypi engün.
Jesus ngillatuy ta Getsemani mew
(Matew 26.36-46; Luka 22.39-46)
32 Feymew müten amuy engün kiñe lelfün mew, Getsemani pingelu. Jesus feypifi tañi pu disipulu:
—Mülewemün tüfa mew, fey iñche amuan tañi ngillatumeael.
33 Welu Jesus yefi ta Pedro, Santiaw ka Juan doy üyew püle, feymew Jesus rume weñangkünagi ka ngañwadnagi. 34 Feymew feypifi ñi küla disipulu:
—Rume weñangküley tañi piwke. Landuamkülen. Mülewemün eymün tüfa mew, ka trepeleaymün.
35 Feymew Jesus ka pichi doy üyew püle amuy. Lloyünagi fey idapuy pülli mew tañi tol, fey ngillatufi ta Ngünechen, pepilfalfule, fey ñi rupanoafel tüfeychi kutrankawün mew ta kisu. 36 Tañi ngillatun mew ta feypi: “Iñche ñi Chaw Ngünechen, eymi mew ta kom pepilfali. Montulen ta tüfachi fütra kutrankawün mew, welu felekilpe iñche tañi ayüel, eymi tami ayüel mayfe.”
37 Feymew wiñotuy chew tañi mülemum tati küla disipulu, fey pepatufi tañi umawkülen engün. Feypifi ta Pedro:
—Simon, ¿umawküleymi am? ¿Kiñe ora rewall anta pepi trepelelaymi? 38 Trepewkülemün ka ngillatulemün tamün famtukungenoael ta wesake dungu mew. Eymün ta pilefuymün tamün femael kümeke dungu, welu tamün kuerpu yafüngelay.
39 Fey wiñome amutuy, ka ngillatupuy feychi dungun mew müten. 40 Fey wiñomelu, ka pepatufi ñi umawkülen tañi küla disipulu, tañi nge kisutu umernagmekelu am fente tañi küpa umawtun engün. Fey kimlay engün chem tañi llowdunguael.
41 Küla rupachi mew wiñotuy Jesus, fey feypifi tañi küla disipulu:
—¿Amuley am tamün umawkülen ka tamün kansatulen? Yochi tati. Dew puwi tañi chalintukungeael tati Wentrukünuwpalu tati pu yafkafe mew. 42 Witrapüramün. Amuiñ. Fülpay dewma tati wentru ngünen mew ñi wültukuaetew.
Püresungey ta Jesus
(Matew 26.47-56; Luka 22.47-53; Juan 18.3-12)
43 Petu dungumekelu ta Jesus, fey Juda, kiñe tati pu mari epu disipulu, akuy kompañuwkülen fentren che engün pepikawkülelu wayki mew ka mamüll. Küpay engün ñi werküetew mew tati pu longkolelu ti pu saserdote mew, ti pu kimeltukelu Moyse ñi ley dungu ka tati pu putrem fütake judiu. 44 Juda, tati ellka chalintukuaetew, feypirkeeyew engün chumngechi ñi femael, feypilen mew: “Chuchi iñche tañi truyupuael, fey tati. Püresuafimün ka küme trarilen yeafimün.” 45 Feymew Juda fülkonpuy ta Jesus mew ka feypifi:
—¡Kimeltufe!
Fey truyufi. 46 Feymew nüngey ta Jesus ka püresungey.
47 Welu kiñe tati mülelu tiye mew entupay tañi wayki, fey katrünentuñmafi tañi kiñe pilun tati Wünen Longko Saserdote tañi kona.
48 Feymew Jesus ramtufi tati pu che:
—¿Chem mew am küpalnieymün ta wayki ka nünieymün mamüll tamün püresumuafiel, iñche ta kiñe malochefengelu reke? 49 Fill antü müleken ta eymün iñchiñ. Kimeltumekeken ta ngillatuwe ruka mew, fey chumkawnorume püresumukelafun. Welu tüfa femngechi femi tañi mupiael ñi chumngechi wirikonkülen ti dungu ta Wirin Chillka mew.
50 Fey Jesus kom ñi pu disipulu kisukünueyew, ka lefmawi engün. 51 Welu kiñe weche wentru ta inanieeyew, kiñe safana mew müten ta munuluwküley. Fey tüfa ta nüngey, 52 welu ta kisu neykümkünufi tati safana, fey triltrangkülen lefmawi.
Jesus niengepuy chew trawüluwküley ti fütake judiu wentru
(Matew 26.57-68; Luka 22.54-55, 63-71; Juan 18.13-14, 19-24)
53 Feymew yengey ta Jesus tati Wünen Longko Saserdote mew, fey trawüluwi engün kom tati pu longkolelu tati pu saserdote mew, ka tati pu putrem fütakeche ka ti pu kimeltukelu Moyse ñi ley dungu. 54 Pedro alü kamapu inanieeyew ka konpuy ti Wünen Longko Saserdote tañi itrotripa ti wülngin ruka mew. Fey anükünuwpuy tati pu llüwatulekelu engün ta ngillatuwe ruka mew, fey eñumtuley ta inaltu kütral.
55 Fey ti pu longkolelu ti pu saserdote mew ka kom tati putremke judiu kintukadungulelfi engün ta Jesus ñi kondenayafiel ka ñi langümafiel, welu ta perkelay engün chem koyla dungu rume ñi witrantulelafiel. 56 Rume fentren che ta puwürkey tañi dalluntukuafiel re koylake dungu mew ta Jesus, welu kakerumey ñi dungu engün, feymew chaflay ñi dallupuel engün. 57 Kiñekentu ta witrapüray, fey dalluntukufi ta re koylake dungu mew, feypilen mew:
58 —Iñchiñ ta allküñmakefiyiñ tañi feypin: ‘Iñche ta teyfüafiñ ta tüfachi ngillatuwe ruka tati pu che ñi dewmael, fey küla antü mew witrañpüramtuan ta kangelu ngillatuwe ruka che tañi dewmanoel.’
59 Welu kisu engün tañi feypintukuelchi dungu trüruwlay.
60 Feymew tati Wünen Longko Saserdote witrapüray kom che tañi adkiñ mew, fey ramtufi ta Jesus:
—¿Kiñe dungu rume llowdungulayaymi am? ¿Chem dungu am tati tami feypintukumekengen?
61 Welu Jesus ñüküfküley müten. Kiñe dungu no rume llowdungulay. Fey ti Wünen Longko Saserdote ka wiñome ramtufi ta Jesus:
—¿Eymi am tati Cristo, tati fütra küme felenngechi Ngünechen tañi Fotüm?
62 Jesus ta feypi:
—May, iñche tati. Fey eymün ta peafimün tati Wentrukünuwpalu anülelu tati kom pepiluwünngechi Ngünechen ñi man püle ka ñi küpayael ta kallfü wenu tromü mew.
63 Feymew tati Wünen Longko Saserdote wikürkay tañi takuwün ñi kimfaluwael ñi fente lladkün, fey feypi:
—Fey tüfa tañi feypin mew duamtuwelaiñ chem dungu no rume tañi feypingeael. 64 Eymün allküñmafimün tañi feypiel. Rume wesa dunguy ta Ngünechen mew. ¿Chumngentufimün kay?
Fey kom kiñewi engün ñi “yafkay” ñi piafiel ka ñi “langümngepe” ñi piael engün. 65 Kiñekentu eluwi engün tañi tofkütuafiel, ka takuñmangey tañi nge ka wülelfi engün, ka feypiniefi:
—¡Feypinge iney am ta wülelpeeymew!
Fey tati pu llüwatulekelu ngillatuwe ruka mew wülelkafi ta Jesus.
“Kimlafiñ Jesus” pi ta Pedro
(Matew 26.69-75; Luka 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-27)
66 Pedro ta müley nageltu ti lepün ruka mew. Feymew akuy kiñe domo ti küdawelkefilu tati Wünen Longko Saserdote. 67 Fey pefilu ta Pedro, eñumtumekelu ta ina kütral, leliniewefi ka feypifi ta Pedro:
—Eymi ta ka miyawkeymi ta Jesus eymu, tati Nasaret tuwchi wentru.
68 Pedro ta llumumay, feypilen mew:
—Kimlafiñ tati. Ka kimlan rume tami chem pipen.
Fey tripay wekuntu, itrotripa wülngiñ. Feymew kakaray kiñe alka.§ 69 Fey ti küdawkechi domo ka pefi ta Pedro, fey eluwi ñi feypiafiel tati kakelu pu che:
—Fey tüfa ta miyawkey Jesus engu.
70 Welu Pedro ka wiñome “kimlafiñ” pi. Ka pichi alün mew, tati pu che müleyelu tüfey mew ka wiñome feypifi engün ta Pedro:
—Rüfngey eymi ta Jesus ñi kompañ, ka femngechi Galilea tuwünche ta eymi. Ka tami dungun kütu femngerumey kisu reke.*
71 Feymew Pedro eluwi tañi wesa dunguael ka ñi kuyalltuael, feypilen mew:
—¡Kimlafiñ ta tüfeychi wentru eymün tamün nütramyepeel!
72 Feychi lelen mew müten kakaray ta alka epu rupachi, fey Pedro tukulpay ñi feypikünuetew ta Jesus: “Petu ñi epuchi kakaranon ta alka, küla rupachi ta ‘kimlafiñ’ piaymi.” Fey eluwi tañi ngümakawael.
* 14:1 Paskua kawiñ: ti pu judiu ñi kawiñ antü tañi tukulpangekemum chumngechi ñi montulngen püresukonalekelu tati pu judiu Egipto mapu mew. 14:3 nardo: tati aseyte nentukeel kiñe folil anümka mülelu India trokiñ mapu mew. 14:8 tukulelenew perfume: tati pu judiu wimtulerkefuy ñi tukulelafiel perfume ti la. § 14:24 Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “we eldungun”. * 14:27 Sakaria 13.7. 14:30 Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “epu rupachi mew”. 14:36 tüfachi fütra kutrankawün mew: füre pulku pin ürke. § 14:68 Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Feymew kakaray kiñe alka”. * 14:70 Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “Ka tami dungun kütu femngerumey kisu reke”. 14:72 Kiñeke kuyfi wirin mew ngelay: “epuchi kakaranon”.