14
Mɨt nime nɨpɨn natɨp hɨr nanɨnep Jisas
(Mt 26:1-5; Lu 22:1-2; Jo 11:45-53)
*Wɨ wik mepeit ere wɨ mɨt hɨr han tewenɨn wɨ Pasova kerek nɨpaa God kenep mɨt ne Isip hɨr naa te mɨt ne Isrel au. Mɨt hɨr newis yis mekre bret mɨr me wɨ im au. In ek hɨr mɨt pris iuwe kerek ninɨn mɨt pris han kerek newet God menmen me mɨt, hɨr netike mɨt hɨr ninɨn nertei hɨm lo me Moses hɨr nererik nime nɨpɨn Jisas nɨsawɨn nemitɨwekpɨn nantɨwekhis nankɨp kaki. Hɨr natɨp nar ik: “Wɨ haiu wen han tewenɨn menmen me wɨ Pasova, haiu ap te mamtɨwekhis mamkɨp au. Haiu mamrɨakem te mɨt yapɨrwe hɨr nantikewai haiu mamnepan.”
Maria wewen sanda mekiuwe paan ke Jisas
(Mt 26:6-13; Jo 12:1-8)
*Me wɨ im Jisas hɨrak keit wit Betani hɨrak kepu wɨnak ke Saimon nɨpaa lepro mewik. Hɨrak wen kepu yeno kaam menmen, mɨte piutɨp hɨre wan wetenen mɨn tɨpar me nu nad nekenpɨ mɨrak mɨnɨn yaaim mekrerek. Mɨt hɨr newɨr pewek yapɨrwe me menmen im. Hɨre weket hɨm mɨrak wewen tɨpar mentar paan kɨrak. Hɨr mɨt han nepu en hɨr natɨpan main main han enuk nar ik: “Wenmak te hɨre wewen tɨpar im wewenem weinɨm? Hɨre wewen tɨpar im au, te mɨtɨk hak kaksiuwerem kakɨt 300 kina kakwet mɨt enum menmen auri, hɨr nantɨwem.” Hɨr han enuk te hɨr nenerep. Te Jisas keneri katɨp kar ik: “Yi eiwisiye ewɨt! Yi yenmak te yi yerekyɨwe enum. Hɨre werekyo menmen yaaim. *Hɨr mɨt enun netenen menmen auri, hekrit hekrit hɨr nau netikewi. Wɨ ham yi han ki yi eikepi. Te hi ap ehu etikewi me wɨ yapɨrwe, te yi yairekyo menmen yaaim au. *Mɨte ip hɨre hanhan wɨrɨakem hɨre epei werekyewem. Hɨre weremani maain mɨt hɨr nanwisa hi awaai ehɨkre hei. Hi hetpi werek. Wit heriyai heriyai kerek mɨt hɨr nanɨmtau hɨm yaaim mai, mɨt hɨr nanɨrtei menmen mɨte ip hɨre werekyewem, hɨr han kitetim hɨr han tewenɨnep.”
Judas katɨp mɨt iuwe ne Isrel hɨrak kakɨkepi hɨr nanɨthis Jisas
(Mt 26:14-16; Lu 22:3-6)
10 Jisas katɨp epei au, Judas ke wit Iskeriot hɨrak mɨtɨk kiutɨp ke mɨt disaipel hiswiyen wik (12) kerek nises hɨm me Jisas, hɨrak ken witeik. Hɨrak ken kiun mɨt iuwe ne pris kerek newet God menmen me mɨt, hɨrak kewepyapɨr Jisas kakwetɨrek. 11 Hɨr mɨt en nerteiyek, hɨr han yaaik, hɨr natɨp Judas hɨr nanwetɨwek pewek mamrerim. Hɨrak kɨnaiwɨri ken han kitet hɨrak kakwetɨrek kakɨrkeik.
Jisas ketike mɨt disaipel nɨrak naam menmen me Pasova
(Mt 26:17-25; Lu 22:7-14, 21-23; Jo 13:21-30)
12  *Maain wɨ miutɨp me wɨ mɨt hɨr ap newis yis mekre bret au, wɨ me Pasova kerek hɨr nenep sipsip mar ke nɨpaa mɨt hɨr nenep sipsip te God kenep maamrer au, Jisas mɨt nɨrak nitɨwekhi nar ik: “Ti are eriuwetai haiu mamno nein te haiu emrutmani menmen me wɨ Pasova?” (Wɨ Pasova hɨram wɨ mɨt hɨr han tewenɨn God hɨrak kenep mɨt ne Isip te maamrer ne Isrel au.) 13 Te Jisas hɨrak keriuwet mɨtɨkɨt wik te mɨt disaipel nɨrak hɨrak ketpɨwekɨt kar ik: “Yi yaino wit Jerusalem yi eiyɨr mɨtɨk hak keremɨme mɨn tɨpar mekrerem, hɨrak kaksipeti. Te yi eiyisesik. 14 Yi eiyisesik eino wɨnak kerek hɨrak kakno kakɨkrerek, yi eiyitehi mɨtɨk ke wɨnak ik eiyɨr ik: ‘Mɨtɨk Iuwe kawɨr hɨrak kituthi haau meiyam miutɨp meit nɨmɨn weinɨm te haiu mɨt disaipel nɨrak mamtikerek emu mamɨm menmen kerekek me wɨ Pasova mamwi?’ 15 Te hɨrak kakteikni haau miutɨp weinɨm kau niu kerek yeno metike kɨnaan mekrerek. Ein e yi eiraimani menmen te haiu mamɨm.” 16 Hɨrak ketpɨwekɨt menmen te hɨrakɨt ten wit Jerusalem, hɨrakɨt tɨr menmen mar ke nɨpaa Jisas ketpɨwekɨtem. Te hɨrakɨt temani menmen me Pasova wɨ hɨr han tewenɨn nɨpaa God kenep maamrer nɨr au.
17 Maain hɨnkewɨ, hɨrak Jisas ketike mɨt disaipel nar hiswiyen wik (12) hɨr nen wɨnak. 18  *Hɨr wen naam menmen nau yeno em, Jisas hɨrak ketpor kar ik: “Hi hetpi werek. Mɨtɨk hak kiutɨp (o mɨtɨk keiyak) ke yi mɨt yi yaam menmen yetikewa hɨrak kakwepayapɨr hi eno his me mɨt enun.” 19 Hɨr nemtewek, hɨr han kekrit nine han enuk, hɨr niutɨp niutɨp nenepepan nitɨwekhi ere hɨr nepnepik hɨr nitɨwekhi nar ik: “Hi ewepityapɨr o au?” 20 Hɨrak ketpor kar ik: “Hɨrak mɨtɨk kiutɨp ke yi mɨt hiswiyen wik (12), hɨrak kiutɨp kaam menmen mekre sak kerepta. 21 Hi Mɨtɨk ke wit ke God hi ano hahi ahɨr ke hɨm me God mau tɨwei hɨram metpim. Te hɨrak mɨtɨk kerek kakwepayapɨr hɨrak kakɨwaank hɨrekes. Nɨpaa miye pɨrak ap winaak te hɨram yaaim. Te hɨre epei winaak te in ek hɨrak kakɨwaank hɨrekes.”
Jisas kewet mɨt disaipel nɨrak komunion hɨr naam
(Mt 26:26-30; Lu 22:15-20; 1Ko 11:23-25)
22 Hɨr wen naam menmen, Jisas keit bret kitehi God katɨp hɨrak yaaik. Te hɨrak kewepik kewet mɨt ek ketpor kar ik: “Yi eitɨwek eiyɨk. Ik hɨrak yɨnk kai.” 23 Hɨr naak, mar keremem te hɨrak keit wa hesnu tɨpar wain mekrerek, hɨrak kitehi God katɨp hɨrak yaaik. Te hɨrak kewetɨrek hɨr naam tɨpar wain mekre wa hesnu. 24  *Te hɨrak ketpor kar ik: “Im em hɨram hemkre mai. Hi enip hɨm ham yaaim kontrak mamɨke wit ke God mamnen. Hemkre mai mamwen te hi akaap mɨt miyapɨr ariuwerem. 25 Hi hetpi werek. Hi ap pɨke ehɨm tɨpar wain ere wɨ maain hi ehɨm tɨpar wain yaaim nɨmnam mamɨt wit ke God.” 26 Hɨrak katɨp epei au, hɨr nine henye. Hɨr nine henye, te hɨr nen witeik nɨnaaiwɨr wit Jerusalem, hɨr nɨniu nen mɨniu (o neiyɨp) ke nu Oliv.
Jisas katɨp Pita maain hɨrak kakweikɨn sip kakwetɨwek
(Mt 26:31-35; Lu 22:31-34; Jo 13:36-38)
27  *In ek Jisas ketpor kar ik: “Maain kike yi yainaipɨsa. Hɨm me God hɨram matɨp mar im: ‘Hi God hi enep mɨtɨk naanmɨpre sipsip, hɨram mamrɨr mamno heriyai heriyai.’ 28  *Maain, God hɨrak kakɨkoya hi pɨke ekrit, hi ehinɨni hi ano provins Galili.” 29 Pita ketpɨwek hɨm iuwe kar ik: “Hɨr mɨt in nanɨnapɨsit nanrɨr te hi au. Taauye!” 30 Jisas ketpɨwek kar ik: “Hi hetput werek. Wɨtaan ik ek, suware kaktɨp wik wen au, ti eraupakɨn wikak atɨp mɨt hi epɨtari hɨrak keimɨn.” 31  *Te Pita katɨp hɨm iuwe, “Hi hahi etikewit hi hahi, te hi aritpakɨn au. Taauye!” Hɨr mɨt nɨrak yapɨrwe natɨp narek.
Jisas kitehi God menmen keit ni Getsemani
(Mt 26:36-46; Lu 22:39-46)
32  *Hɨr natɨp epei au, hɨr nen wit ni meitai niuk mɨrak Getsemani. Jisas hɨrak katɨp mɨt nɨrak kar ik: “Yi eiyu in hi eno ehitehi God.” 33 Hɨrak keit Pita, Jems tetike Jon, hɨrakɨt tetikerek ten wit hak. In ek Jisas hɨrak menmen menepɨwek hemkre, hɨrak kine han enuk. 34  *Te hɨrak ketpɨwekɨt kar ik: “Hi hine han enuk ere hi hahi. Hi hanhan hɨrekes wɨsenum.” 35 Hɨrak ken kike kɨwaai tɨ kitehi God te menmen enum im mamsiurɨrek mamno. 36  *Hɨrak kitehi God kar ik: “Haai kai ti hertei hɨrɨak menmen yapɨrwe. Ti esiuwe menmen enum im mamno emnopɨn emkeipo. Te hi hises han kai au, han kit.”
37 Hɨrak katɨp epei au, hɨrak ken kɨr mɨtɨkɨt tɨrak tɨpwaai. Te hɨrak kene Pita kar ik: “Saimon ti hɨwaai a? Ti ap epu naanmɨpre mɨt nanɨnen me wɨ kike au a? 38  *Yi naanmɨpre mɨt nanɨnen. Yi eiyitehi God te hɨrak Seten ap te kakinɨni yi eiweikɨn sip eiweto. Yi han ki yaaik, te yɨnk ki au kɨnapen kaki kaktikewa.” 39 Hɨrak katɨp epei au, Jisas pɨke ken ein kitehi God menmen kerek nɨpaa hɨrak kitɨwekhiyem. 40 Hɨrak pɨke ken kiun mɨtɨkɨt tɨrak, te hɨrakɨt au pɨke tɨwaai nanamɨr mekses. Hɨrakɨt tekrit tepɨtari tetpɨwek mekam taauye. 41 Hɨrakɨt yɨnk enuk hɨrak pɨke ken kan hɨrak ketpɨwekɨt kar ik: “Yi wen yɨwaai yɨnatɨn a? Epei werek emɨt! Eiyɨrek! Wɨ epei man te hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe hɨrak mɨtɨk hak kakwepayapɨr hi eno his me mɨt han nanrekyo enum hɨr nantenɨna. 42 Eiyɨkrit haiu emno. Yi eiyɨrek! Mɨtɨk kewepayapɨr epei kan keit in.”
Mɨt enun nan neithis Jisas
(Mt 26:47-56; Lu 22:47-53; Jo 18:3-12)
43 In ek hɨrak wen katɨp, Judas hɨrak kan. Hɨrak mɨtɨk kiutɨp ke mɨt disaipel nar hiswiyen wik (12). Hɨrak ketike mɨt yapɨrwe hɨr netenen hɨne metike paap yoki. Hɨr mɨt iuwe ne Pris kerek newet God menmen me mɨt, hɨr netike mɨt ninɨn nertei hɨm lo me Moses, hɨr netike mɨt iuwe ne Isrel, hɨr nesiuwe mɨt in nan. 44 Nɨpaa hɨrak mɨtɨk Judas kerek kewepyapɨrek hɨrak ketpor kar ik: “Hɨrak mɨtɨk kerek hi eiyewewik emɨwek tekep mɨrak, yi eitɨwekhis eitenenik eiriyaak eiyɨk eino.”
45 Judas kan kiun Jisas hɨrak katɨp kar ik: “Mɨtɨk Iuwe.” Te hɨrak keiyewewik. 46 Te hɨr mɨt han nan neithis Jisas netenenik.
47 Te mɨtɨk kiutɨp kɨrak kerek kerp menep hɨrak ketenen hɨne ke his nokik, te hɨrak kɨwaai hɨne kesipe nɨkɨp me mɨtɨk hak enuk eik. Mɨtɨk iuwe ke mɨt pris kerek newet God menmen me mɨt, mɨtɨk kɨrak kɨrɨak wok mɨrak weinɨm, hɨrak mɨtɨk ik ke Jisas hɨrak kesipe nɨkɨp mɨrak. 48 Hɨrak Jisas kene mɨt han enun ein ketpor kar ik: “Yi epei yan yetauhis eiriuwe hɨne metike paap yoki yar ke yi yeithis mɨtɨk enuk kekintɨp menmen a? 49  *Hekrit hekrit hi etikewi haiu mepu wɨnak iuwe ke God hi ewepyapɨr hɨm mai. Te yi yetauhis auye! Yi yɨrɨak menmen im te hɨm me God mɨt newisɨm mau tɨwei hɨram mamnen mamir em.” 50  *Hɨrak katɨp epei au, hɨr mɨt disaipel nɨrak hɨr nɨnaiwɨrek nɨrɨr nen.
Mɨtɨk pipɨak hak kiutɨp hɨrak kɨrɨr ken
51 Mɨtɨk pipɨak hak kiutɨp kerek kises Jisas, hɨrak kamɨr laplap mɨre hike mɨsanu traup mɨrak. Hɨr mɨt han nantɨwekhis, 52 te hɨrak kehɨresiuri kenemtɨn laplap mɨrak hɨrak ke puk weinɨk kɨrɨr ken.
Jisas kewepyapɨr hɨrekes keit kaunsil
(Mt 26:57-68; Lu 22:54-55, 63-71; Jo 18:13-14, 19-24)
53 Hɨr mɨt nari Jisas nen niun mɨtɨk iuwe hetpris kinɨn naanmɨpre mɨt pris kerek newet God menmen me mɨt. Mɨt iuwe pris yapɨrwe newet God menmen me mɨt, hɨr netike mɨt niuk mɨr iuwe, hɨr netike mɨt hɨr ninɨn nertei hɨm lo me Moses, hɨr nererik nau ein nemeriyɨwek. 54 Hɨrak Pita ketepik yanɨmɨn, hɨrak ken kekre nɨwa ke wɨnak ke mɨtɨk iuwe kinɨn mɨt pris han. Hɨrak ketike mɨt kerek naanmɨpre wɨnak enuk hɨr nau si neminɨn his hɨt men si.
55 Hɨr mɨt pris iuwe kerek newet God menmen me mɨt, hɨr netike mɨt han ne kaunsil hɨr nɨnatɨn mɨt nesiuwe hɨm Jisas, te hɨr nankɨp kaki, te hɨr nɨnapɨn menmen enum hɨrak ketpim au. 56 Mɨt yapɨrwe nesiuwe hɨm Jisas newenɨwek hɨm te hɨm mɨr ap mɨpɨram au. 57 Mɨt han nerp newenɨn hɨm natɨp nar ik: 58  *“Haiu memtewek hɨrak katɨp, ‘Hi ewep wɨnak iuwe ke God mɨt nimaak, te maain wɨ wikak hi pɨke eimaak mɨt ap te nanimaak taau.’ ” 59 Hɨm me mɨt in hɨram ap mɨpɨram au.
60 Hɨrak mɨtɨk iuwe hetpris kerek kinɨn naanmɨpre mɨt kerek newet God menmen me mɨt, hɨrak kerp kekreri kitehi Jisas kar ik: “Ti pɨke etpai au a? Nenmak te hɨr mɨt in neswut hɨm a?” 61  *Jisas hɨrak kekintɨp ketpor au. Mɨtɨk iuwe hetpris hɨrak pɨke kitɨwekhi kar ik: “Ti mɨtɨk Krais kerek God kehimɨtenit, ti Nɨkan ke Mɨtɨk Iuwe kerek haiu mewenɨpiyek o au a? Ti etpai!” 62  *Jisas hɨrak ketpɨwek kar ik: “Hi hɨrekes kerekek. Maain yi eiyɨr hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe hahu menep his yaaim me God kerek hɨrak Iuwe tokik keit, hi anen ekre napɨ me nepni.” 63 Mɨtɨk iuwe hetpris hɨrak kepɨrpɨr kari saket mɨrak kewepim katɨp hisiuwe kar ik: “Menmak te haiu mamri mɨt han nansiuwek hɨm a? 64  *yi epei yemtau hɨrak katɨp enum kekrehɨr ke God. Yi han kitet mekam a?” Hɨr yapɨrwe natɨpan nar ik: “Hɨrak kɨrɨak enum hɨrak eki.”
65 In ek mɨt han nenikɨn tɨmank menterik, hɨr newepnɨwek ninaan meriuwe laplap, te hɨr nakɨp neriuwe his mɨr nitɨtɨweknaan natɨp nar ik: “Keimɨn kitep a? Ti profet te ti etpai.” Mɨt han hɨr naanmɨpre weipɨr nen nɨwaaihis nenepɨwek tekep.
Pita kepakɨn Jisas katɨp hi hepɨtariyek
(Mt 26:69-75; Lu 22:56-62; Jo 18:15-18, 25-27)
66 Hɨrak Pita wen kepu witeik keit nɨwa ke wɨnak, mɨte piutɨp wɨrɨak menmen me mɨtɨk iuwe hetpris, 67 hɨre wan wɨr pita kau si keminɨn his hɨt men si. Hɨre werp menep wetpɨwek war ik: “Ti hɨrekes hetike Jisas ke wit Nasaret yi epei yariyakɨt.” 68 Te Pita kiune hɨm katɨp, “Henmak te ti hitauhi menmen im? Hi hepɨtariyek.” Hɨrak katɨp epei au, hɨrak ken kerp ya weipɨr. Te suware katɨp. 69 Mɨte wen wɨpɨrek pɨke watɨp mɨt han nerp menep war ik: “Hɨrak mɨtɨk kises hɨm me Jisas kerekek.” 70 Pita pɨke kiune hɨm katɨp, “Hi hepɨtariyek.” Maain kike, mɨt hɨr nerp menep natɨp nar ik: “Ti hises hɨm mɨrak kerekek. Ti hɨrekes mɨtɨk ke provins Galili.” 71 Pita katɨp hɨm iuwe ketpor kar ik: “Hi epɨtari mɨtɨk hak yi yitauhiyek au. Hi atɨp werek au, te God hɨrak kaknen kakiyep.” 72  *Hɨrak katɨp epei au, hɨrak suware pɨke katɨp. Te Pita hɨrak han kitet menmen Jisas nɨpaa ketpɨwek kar ik: “Maain suware katɨp wik wen au, ti tewen eraupakɨn wikak.” Hɨrak han kitetim te hɨrak kine han enuk kɨkɨt.
* 14:1 Mk 11:18; Hi 11:28 * 14:3 Lu 7:37-38 * 14:7 Diu 15:11 * 14:8 Jo 19:40 * 14:12 Eks 12:6, 14-20 * 14:18 Sam 41:9 * 14:24 Eks 24:8; Sek 9:11; Jer 31:31-34; 1Ko 10:16; Hi 9:20 * 14:27 Mk 14:50; Sek 13:7 * 14:28 Mt 28:16; Mk 16:7 * 14:31 Jo 11:16 * 14:32 Jo 18:1 * 14:34 Jo 12:27 * 14:36 Ro 8:15; Ga 4:6; Mk 10:38; Jo 6:38 * 14:38 Lu 11:4; Mt 6:13 * 14:49 Lu 19:47, 21:37; Jo 18:20 * 14:50 Mt 26:31 * 14:58 Jo 2:19-21 * 14:61 Mk 15:5; Lu 23:9 * 14:62 Sam 110:1; Rev 1:7 * 14:64 Jo 19:7 * 14:72 Mk 14:30