41
Iosep ipaola maron kapei togid Isip ianun ipu
Rai rua ila ga kus ta maron kapei togid Isip ieno ga ianun. Ta ngan ianun, igera mambe ei imadmadid eau Nail isaleai. Be mole mao igera bulmakao lima ga rua titubtub ga matad kemikemi, titnan eau ga tidae. Ta tianean purup boloma eau isaleai. Ga kus ta igera bulmakao lima ga rua pade, be gid tipegepege ga matad papaeamao. Gid titnan eau Nail ga tidae, ta tila timadid boloma ngan gid bulmakao toa padengada eau isaleai. Be gid bulmakao toa pegepege ga matad papaeamao oa tian gid bulmakao toa matad kemikemi oa ta tison gid ga kus. Maron kapei ianun toa bedaoa ga kus ta idae.
Idio ta ieno pade ga ianun, be mole mao igera wit itautau lima ga rua kemikemi ga titub kapeipei. Gid tiparapara ga tidae ngan wit iboga kelede. Ga kus ta igera wit itautau lima ga rua pade, be gid titub kapei mao, ngansa namule oanaoana* inono gid ga timalai. Be gid wit itautau toa titub mao oa tian gid wit itautau toa titubtub ga matad kemikemi oa ta tison gid ga kus. Maron kapei ianun toa bedaoa ga kus ta idae. Ta iuatai mambe ei ianun.
*Be gaisala ngan ado sae maron kapei ilolo ede ga ede ta ibaba gid panua oatainga ad ga gid panua borou ad toa ngada oa ga tinam pan, ta ipalongo gid ngan ianun. Be eaba eta irangrang ngan ipaola ianun ipu pan mao.
Be eaba toa iparere maron kapei aea oain ikeo bedane, “Labone, matag nanan leg kadonga sat ede. 10 Mugaeai eao lolom bake pagai lem paeaeanga ta eao dol gau ga nadudunga ngan luma panasnga aea toman ngan lem paeaeanga toa inonono am bret. Gairua amado ngan luma panasnga aea pan madidnga paraunga aea ibageai. 11 Be bong ede gairua anunumai. Be anunumai toa oa lalaede mao. Ei ianun ipu ede pade, gau anunug ipu ede pade. 12 Be eaba iriau ede Ibru aea imamado toman ngan gai ngan luma panasnga aea. Ei paeaeanga ton madidnga paraunga aea. Gairua aninipu pan ngan anunumai, ta ipaola anunumai ipu kelede kelede pagai. 13 Ta danga toa ngada oa iuot lalaede mambe ipaola pagai ngan. Gau nabada mulian leg naurata. Be eaba ede pade tipakantutu ipat ga idae ngan abei.”
14 Io, Maron kapei ilongo posanga toa ne ta isula ele paeaeanga ga tila ngan badanga Iosep ga inam pan. Ta manmanae tila ngan luma panasnga aea ta tibada Iosep ga iuot. Inin ei ga idol barikia pau ga kus ta tibada ei ga ila maron kapei imatai.
15 Ta maron kapei ikeo pan Iosep bedane, “Gau anunug, be eaba eta irangrang ngan ipaola anunug ipu pagau mao. Be nalongo panua tiposaposa ngan eao ta tikeo ga oangga eao longo panua anunud, eao rangrang ngan paola anunud ipu pagid.”
16 Ta Iosep ikoli ele posanga bedane, “Gau narangrang mao. Be Deo irangrang ngan ipaola tutui anunum ipu pago ta ipatarui lolom.”
17 Ta maron kapei ikeo pan Iosep bedane, “Ngan anunug gau namadmadid eau Nail isaleai, 18 be mole mao nagera bulmakao lima ga rua titnan eau ga tidae. Gid titub kapeipei ga matad kemikemi, be tianean purup eau isaleai. 19 Ga kus ta nagera bulmakao lima ga rua pade titnan eau ga tidae. Be tinid imogougou ga tipegepege, be matad papaeamao tau. Ngan tibur toa ngada ne Isip, nagera bulmakao eta paeamao toa bedaoa mao. 20 Be gid bulmakao toa pegepege oa tian gid bulmakao toa titubtub oa ta tison gid ga kus. 21 Io, tian ga kus, be imata mambe tian mao, ngansa gid tipegepege maitne, mambe mugaeai. Anunug toa bedaoa ga kus ta nadae.
22 “Be anunug pade ta mole mao nagera wit itautau lima ga rua tipara ga tidae ngan wit iboga kelede. Wit itautau toa oa kemikemi ga titub kapeipei. 23 Ga kus ta nagera wit itautau lima ga rua pade, be titub kapei mao ngansa namule oanaoana inono gid ga timalai. 24 Be gid wit itautau toa gereirei oa tian gid wit itautau kemikemi ta tison gid ga kus. Gau napalongo gid panua borou ad ngan anunug toa ne, be eta ngan gid irangrang ngan ipaola anunug ipu pagau mao.”
25 Ta Iosep ikeo pan maron kapei bedane, “Anunum toa rua ne ipu kelede. Deo iuangga ipasolan eao ngan danga ei iuangga ikado. 26 Gid bulmakao kemikemi lima ga rua, ga gid wit itautau kemikemi lima ga rua, gid mambe rai lima ga rua. Anunum toa rua ne tiposa ngan danga kelede. 27 Be gid bulmakao pegepege ga matad papaeamao lima ga rua toa tiuot muriai ga gid wit itautau gereirei lima ga rua toa namule oanaoana inono gid, gid mambe rai lima ga rua sapanga aea.
28 “Eine mambe nakeo pago ngan. Deo ipasolan eao ngan danga kapei toa iuangga ikado. 29 Ega, irangrang ngan rai lima ga rua, annga dadangai ga iuot kapei tau ngan tibur Isip. 30 Be muriai ngan rai toa kemikemi oa, sapanga kapei ga iuot ga irangrang ngan rai lima ga rua pade. Ta panua ga matad sapian gid rai kemikemi, ngansa sapanga ga ipaeabu ngan ada tano. 31 Panua ga matad nanan gid rai kemikemi pade mao, ngansa sapanga toa oa ga iuot paeamao tau. 32 Anunum toa oa iuot parua bedaoa ngansa Deo irau ele posanga ngan ga kus, ta irangrang ngan ipul pade mao. Deo ga ikado patautene.
33 “Tota kemi ngan eao dol eaba eta toa ele oatainga kapei ga ilolo iuatai ta imadid ga mugamuga ngan tibur kapei Isip. 34 Ga pade, kemi ngan eao dol gid madidnga ta timugamuga ngan tibur kelede kelede Isip. Gid madidnga toa oa ga tibada annga itautau ngan gid rai lima ga rua toa kemikemi ne, ta tipota ga iuot suknga lima. Ta tisio suknga kelede ga iman takis ga ila pago. 35 Kemi ngan lem madidnga tipaluplup gid annga ta tigor ngan gid rai toa kemikemi ne. Ta tibokoboko eao bagemeai ta tidoldol gid annga ngan luma annga aea ngan gid tuanga kelede kelede. 36 Tota oangga rai lima ga rua sapanga aea iuot, gid panua Isip ga tibabada annga toa gid madidnga tigor ga ienono. Toa bedaoa ta sapanga irangrang ngan ipamukuru gid panua ngan leda tibur toa ne mao.”
Maron kapei idol Iosep ga iman madidnga kapei ta imugamuga ngan tibur Isip
37 Maron kapei togid Isip ga gid ele madidnga tilongo Iosep ele posanga ta lolod kelede ngan. 38 Ta maron kapei ikeo pagid ele madidnga bedane, “Gid deo timamado toman ngan eaba toa ne. Toa bedane ta irangrang ngan taot ngan eaba eta pade ngan kadonga naurata toa ne mao.”
39 Ga kus ta maron kapei ikeo pan Iosep bedane, “Deo ipasolan eao ngan gid danga toa ngada ne. Tota eaba eta pade ele oatainga kapei ga ilolo iuatai kemi mambe eao ne mao. 40 *Eao ga ot madidnga kapei ngan gau leg luma. Be leg panua toa ngada ne manta tilongolongo lingem. Gau maron kapei, ta gau kekelegau namamado gadae ngan eao.”
41 Ta maron kapei ikeo pan Iosep pade bedane, “Longo. Gau nadol eao ga ot madidnga kapei ngan tibur toa ngada ne Isip.” 42 *Ga kus ta maron kapei ipasu ibage igonga aea pato ta idol ga idae Iosep ibage igongai. Pato toa oa, maron kapei aea namer ienono ngan. Ga kus ta idol pononga kemi ngan Iosep, ta idol nagemgem gol ede ga idae igagaleai. 43 Ngan ado toaiua ga ila, Iosep idaedae ngan maron kapei ele karis ede pade ta inasnasi maron kapei. Ta gid paeaeanga tiladlado ga timuga ngan ei ta tikeo pagid panua bedane, “Akor aemi!” Ngan kadonga toa bedaoa, maron kapei idol Iosep ga iman madidnga kapei tau ngan tibur Isip.
44 Ta maron kapei ikeo pan Iosep bedane, “Gau maron kapei, nakeo bedane: Eaba eta Isip irangrang ngan ikado danga eta ngan ele kimnga mao. Manta ibeta eao bua.” 45 Ta maron kapei iuato Iosep ieda pau Sapenat-Panea. Be ibada taine ede ga iman Iosep iadaoa. Taine toa oa ieda Asenat. Ei gergeu taine ton Potipera, eaba tenainga aea ede ngan tuanga On. Tota Iosep ilalala alele ngan tibur Isip.
46 Iosep aea rai sangaul tol, be maron kapei togid Isip idol ei ngan kadonga ele naurata. Ta Iosep itnan maron kapei ga idio ta ilalala ngan tibur toa ngada oa Isip. 47 Ngan rai kemikemi lima ga rua, annga iuot kapei tau ngan tibur Isip. 48 Tota ngan gid rai toa kemikemi oa Iosep igorgor gid annga busa. Ei igor gid annga dadanga aea ngan tuanga toa ngada oa Isip ta idoldol ngan gid luma annga aea boloma ngan gid tuanga kelede kelede. 49 Annga toa Iosep igor oa, iuot busa tau, mambe riringa lab aea. Tota Iosep ikaput ngan annga aea oadenga, ngansa iuot busa tau.
50 Gid rai sapanga aea iuot maitne, be Iosep iadaoa Asenat ipopo Iosep ele gergeu arangaranga rua. (Asenat toa ei gergeu taine ton Potipera, eaba tenainga aea ngan tuanga On.) 51 Ta Iosep ikeo, “Deo ilua gau ta matag sapian ag kadonga kulupu ga gid iaoa kelede togau.” Tota iuato ele gergeu lautabe ieda Manase. 52 Ga kus ta Iosep ikeo, “Deo ikado ga napapot gergeu, ga leg naurata iuot kemikemi ngan tibur toa nabada ieieinga ngan ne.” Ta iuato ele gergeu atange ieda Epraim§.
53 Idio ta tibur Isip aea rai kemikemi lima ga rua kus. 54 *Ta rai lima ga rua sapanga aea iuot, lalaede mambe Iosep ikeo ngan. Sapanga toa oa ipakaranga gid alu toa ngada oa ad tano. Be ngan tibur Isip, annga ienono. 55 *Idio ta sapanga iuot ngan tibur Isip pade. Ta gid panua titang ga ila pan maron kapei ngan annga. Ta maron kapei ikeo pagid panua Isip toa ngada oa bedane, “Ala pan Iosep ta anasi saoa posanga ikeo pagimi ngan.”
56 Idio ta sapanga iuot paeamao tau ngan tibur Isip, ta Iosep ipokaka gid luma annga aea, ta gid panua Isip tiuolol ad annga. 57 Ta gid alu padengada tinam Isip ngan olnga ad annga pan Iosep, ngansa sapanga paeamao ipakaranga tibur toa ngada oa tanoeai.
* 41:6 Ngan posanga Ibru namule oanaoana eine namule toa ilele ado ele parangai ga inam. Tikeo bedaoa ngansa tibur modamodanga toa ado ele parangai ngan tibur Isip eine oanaoana tau. * 41:8 Dan 2.2 * 41:40 PA 7.10 * 41:42 Dan 5.29 41:45 Tuanga On ieda ngan posanga Grik eine Eliopolis. 41:51 Ngan posanga Ibru, edaeda Manase itang lalaede mambe posanga ede pade ipu bedane: Matag sapian. § 41:52 Ngan posanga Ibru, edaeda Epraim itang lalaede mambe posanga ede pade ipu bedane: Ikado ga napapot gergeu, ga leg naurata iuot kemikemi. * 41:54 PA 7.11 * 41:55 Ins 2.5