11
Kadonga lolo matua aea ipu madongan?
*Be kadonga lolo matua aea ipu ga bedane: Taoatai mambe gid danga kemikemi toa ngada oa Deo iposa tautaunga pagita ngan ga tasangasanga, eine ga tabada tautaunga. Goibe, tagera gid danga toa oa ngan matada mao, be taoatai kemi mambe gid danga toa oa ienono. Ngan kadonga lolo matua aea toa bedane, gid panua mugaeai ad tibada ad pakurunga inam pan Deo.
*Ngan leda kadonga lolo matua aea, taoatai mambe Deo ikado posanga kekelen ta tano ga mariamba tiuot toman ngan danga toa ngada ne. Toa bedaoa ta gid danga toa labone tagera, eine mugaeai Deo ikado ga tiuot ngan gid danga toa tarangrang ngan tagera mao.
Abel ga Enok ga Noa lolod matua ngan Deo
*Be ngan Abel ele kadonga lolo matua aea, ei ikado tenainga kemi ga iasal Kain ele tenainga. Deo igera Abel ele kadonga lolo matua aea ta ipakuru ngan ei ta ikeo ga ei eaba tutui, ngansa igera mambe ele tenainga eine kemi. Tautaunga Abel imate na, be ngan ele kadonga lolo matua aea, eine mambe iposaposa pagita maitne.
*Be ngan Enok ele kadonga lolo matua aea, Deo isoa ei ga idae ga ila, be imate mao. Gid panua tiloilo ei, be tiuot ngan ei mao, ngansa Deo isoa ei ga idae ga ila. Be mugaeai ngan isoa ei ga ila, Deo itin igelgel ngan ei ta ipakuru ngan ei. Be eaba sai ilolo matua ngan Deo mao, irangrang ngan ikado ga Deo itin igelgel mao. Ngansa eaba sai iuangga ila boloma pan Deo, ei manta iadi mambe Deo imamado ga ilasu gid panua sapadua timarum tau ngan ilonga ei.
*Be Noa pade ilolo matua ngan Deo. Ta Deo ipabib ele motean ngan gid danga toa iuangga iuot muriai. Eine gid danga toa Noa igera ngan imata mao. Be ei ilongo kemi Deo ilinge ta ikado oaga kapei ta irangrang ngan Deo ibada ei mulian toman ngan ele luma lolo ta tiduaea mao. Ngan ele kadonga lolo matua aea toa ne, ipasolan mambe gid panua toa ngada oa tanoeai, ad panasnga itutui. Ta ibada edaeda kapei toman ngan gid panua toa Deo iuato gid panua tututui ngan led kadonga lolo matua aea.
Abraam ga Sara lolod matua ngan Deo
*Be ngan Abraam ele kadonga lolo matua aea, ei inasi Deo ilinge ta itnan aea tano ta ila ngan tibur ede toa Deo iuangga ipan ga iman ei ele. Tautaunga iuatai ngan ila sida mao, be ei ilalala ga ila. *Ngan ele kadonga lolo matua aea, ei ila imado ngan tano toa Deo iposa tautaunga pan ngan. Ta imamado toa eoa mambe kaluae ede ta iraurau gid palata. Imamado toa bedaoa toman ngan inat Aisak ga itub Iakop. Deo isio gid ga tilup toman ngan Abraam ngan badanga gid danga toa iposa tautaunga pan ngan. 10 Abraam imamado mambe kaluae, ngansa ilolo iminmin ngan tuanga toa Deo ikado. Tuanga toa oa matua ga ienono somisomi ga ilalala ga ila. Deo kekelen ikado tuanga toa oa aea mosi.
11  *Be Abraam iadaoa Sara pade, ei ilolo matua ngan Deo. Ngan ado toaiua, aea rai poponga aea ila o, ga iuot taine lasi, be Deo ipamatua ei ngan poponga gergeu. Ngansa ei iuatai mambe Deo toa ikado posanga tautaunga ga ila pan, ei imata tutui ngan ele posanga. 12  *Tota ngan ado toaiua Abraam iuot eaba kapei tau ga ele matenga imata boloma, Deo ilua ei ta iadaoa ipopo gergeu. Ta muriai ikado ele gergeu ga tiuot busa mambe gigima mariambai ga riringa lab aea, ta irangrang ngan eaba eta iuade gid mao. Be eaba toa kelede ne iman gid gergeu toa ngada ne tibud.
13  *Gid panua toa ngada ne, lolod matua ngan Deo ga irangrang ngan led matenga. Tibada gid danga toa Deo iposa tautaunga pagid ngan oa mao. Be eine mambe timadid ta tigera gid danga toa oa ienono aluai, ta tinid igelgel ngan aea geranga. Tiuaoa ngan gid mulian ta tikeo, “Tano toa ne eine gai lemai tuanga tautaunga mao. Gai aman kaluae ngan tibur toa ne.” 14 Ngansa oangga sapadua tikado posanga ngan gid mulian toa bedaoa, eine tipasolan mambe tiloilo tibur kemi ede ga iman gid led. 15 Be oangga lolod iminmin ngan ad tano toa titnan ga idio, eine irangrang ngan tisio ado kemi eta ngan tiluagid mulian. 16 Be mao. Lolod iminmin ngan tibur kemi ede ga iasal tano toa titnan ga idio. Gid tikim tibur kemi ede buburiai aea. Ngan ipu toaine, oangga tiuato Deo eine gid ad Deo, ei maeamaea ei ngan posanga toa tikado ngan ei oa mao, ngansa ei ikoromot tuanga ede ga iman gid led.
17-18  *Ngan Abraam ele kadonga lolo matua aea, ei ilongo Deo ilinge ngan ado toaiua Deo itoba ei. Mugaeai Deo ikado posanga tautaunga ga ila pan ta ikeo, “Gid gergeu busa toa naposa tautaunga pago ngan, eine ga tiuot ngan Aisak.” Ga kus ta Deo ikeo pan ngan ipamate ele gergeu toa kelede oa ga iman tenainga ga ila pan. Ta Abraam ilongo ta ilongean inat ga ila pan. 19  *Abraam iadi mambe oangga inat imate, Deo irangrang ngan ipei ei mulian. Ta gita tarangrang ngan tatado oanenga itna ngan posanga idil toa ne, ta takeo ga Deo ipei Abraam inat mulian ngan ele matenga.
Aisak ga Iakop ga Iosep lolod matua ngan Deo
20  *Ngan Aisak ele kadonga lolo matua aea, ei ikado posanga kemi ngan pamatuanga Iakop ga Iso, ta iposa ngan saoa danga ga iuot ngan gisirua muriai.
21  *Ngan Iakop ele kadonga lolo matua aea, boloma ngan ele matenga, ei ikado posanga kemi ngan pamatuanga Iosep inat toa rua oa. Be igalterean ei ngan toto ta isoa Deo ieda.
22  *Ngan Iosep ele kadonga lolo matua aea, boloma ngan ele matenga, iposa motean pagid Israel ngan muriai ga titnan Isip. Ta irenren pagid ngan tibada ituatua ga ila pade.
Moses ilolo matua ngan Deo
23  *Be Moses itna ga itama lolod matua ngan Deo pade. Muriai ngan Moses aea poponga, timudan ei ga irangrang ngan aea taiko tol, ngansa tigera mambe ei gergeu kemi tau, be timataud ngan maron kapei Isip aea ele apu mao.
24 Be Moses pade ilolo matua ngan Deo. Ngan ado toaiua idae kapei, ei itin ngan gid panua tiuato ei maron kapei Isip aea inat taine ele gergeu mao. 25 Be ikim ibada ieieinga toman ngan Deo ele panua. Ei iadi mambe edap toa ne kemi ga iasal edap tingelgel aea ngan kadonga sasat ngan ado pidaede. 26 Ei iuangga gid pat ga danga sisid kemikemi togid Isip eine danga sapaean. Be ikeo ga oangga tipamaeamaea ei ngan Kristus ieda, kadonga toa ne kemi ga iasal gid danga toa oa, ngansa ei igaga imata ngan lasunga kemi toa Deo iuangga ibada pan. 27 Ngan ele kadonga lolo matua aea, itnan Isip ga ila. Maron kapei togid Isip ilolo bake ngan ei, be ei imataud mao. Ei imadid matua. Tautaunga, eaba eta irangrang ngan igera Deo ngan imata mao, be eine mambe Moses igera Deo ngan imata ta imadid matua. 28  *Ngan ele kadonga lolo matua aea, ei ikado eaneannga Pasova aea ga nasinga ngan tiltilnga sipsip ising ga idae ngan led atama iaoa. Toa bedaoa ta irangrang ngan anggelo pamatenga aea irau gid Israel led gergeu lautabtabe mao.
Panua busa Israel ad lolod matua ngan Deo
29  *Gid Israel pade lolod matua ngan Deo ta tilalala ga tiuore ngan tad Singsingia mambe tilalala ngan tano mamasa. Ga kus ta gid Isip tiuangga titoba kadonga toa bedaoa pade, be tad kapei ipamadi gid ga timate.
30  *Ngan gid Israel led kadonga lolo matua aea, tilalala ga tibaliu ngan tuanga Ieriko ga irangrang ngan ado lima ga rua. Ga kus ta tuanga toa oa aea ala grok ga isulug.
31  *Be taine edap aea Raap ilolo matua ngan Deo pade. Ei ilolo itarui ngan gid panua taleleannga ad ta ibada gid ga tila ele lumaeai. Toa bedaoa ta ei imukuru toman ngan gid panua tanga balbal ad oa mao.
32  *Be gau ga nasalangan saoa posanga pade? Ngansa leda ado imata eta mao ngan naninipu pagimi ngan Gideon ga Barak ga Samson ga Iepta ga Devit ga Samuel ga gid panua toa tibada Deo iaoa. 33  *Ngan led kadonga lolo matua aea, gid panua toa ne tiparau pagid mamaron kapeipei busa led panua paraunga ad ta tiasal gid. Ga timadid ga timugamuga ngan led panua ta tilualua gid ngan kadonga tutui. Ga edengada ngan gid tibada saoa danga toa Deo iposa tautaunga pagid ngan. Ga tikapin gid laion aoad. 34  *Ga tipamate dinga kapeipei. Ga tiaoa ngan gid panua toa tiuangga tigal gid ngan didi paraunga aea, ta timate mao. Gid urad mao, be tibada pamatuanga ta tirangrang ngan tikado paraunga pagid alu padengada led panua paraunga ad, ta tipakoso gid ta tiaoa ga tila. 35  *Gid panua timate ga kus ta tidae mulian, ta tnatnad tinid igelgel ngan badanga gid mulian. Be panua padengada tibada ieieinga pagid ad isat bagedeai ga irangrang ngan timate. Ad isat tikeo ga oangga tipul murid ngan Deo, eine ga tilongean gid ga tila, be gid panua toa oa tinid ngan mao, ngansa tiadi oangga timate, eine ga tidae mulian ta tibada madonga kemi ga kemi tau. 36  *Panua edengada, ad isat tigalinge paeamao ngan gid ga timui gid. Be panua padengada ad isat tiaud gid ngan sen ga tidol gid ngan luma panasnga aea. 37  *Panua padengada ad isat tirau gid ngan pat, ga tiket panua padengada patid ngan so ga timan rua, ga tigal padengada ngan didi paraunga aea ga timate. Gid panua toa oa, led danga sisid imata karanga mao. Tipitpit sipsip ga meme tinid kukul ta tilalala alele. Ad isat tipaieiei gid ga tikado paeamao ngan gid. 38 Timelengleng alele ngan tibur modamodanga, ga tidaedae lusiai, ga timamado ngan gid pat ibaba ga gid baba padengada tanoeai. Be itutui ngan gid panua tanoeai ad tisokon gid mao, ngansa gid panua toa oa kemikemi tau.
39 Gid panua toa ngada ne lolod matua ngan Deo, ta Deo ipakuru ngan gid. Be ngan led madonga tanoeai, eta ngan gid ibada danga toa Deo iposa tautaunga ngan ne mao. 40 Ngansa mugaeai tau ga inam, Deo ikoromot madonga kemi ede toa iasal madonga tanoeai ta isio gita ngan badanga madonga toa oa. Be ikeo ga gid ga timuga ngan badanga madonga toa oa mao. Manta tilup toman ngan gita ta Deo ikado ga gitaingada taot tutui tau. Ga kus ta tala ngan madonga kemi toa oa.
* 11:1 2Ko 5.7 * 11:3 OM 1.1, Sng 33.6, Ins 1.3 * 11:4 OM 4.3-10 * 11:5 OM 5.21-24 * 11:7 OM 6.137.1 * 11:8 OM 12.1-5 * 11:9 OM 35.12 * 11:11 OM 18.11-14, 21.2, Ro 4.19 * 11:12 OM 15.5, 22.17 * 11:13 OM 23.4, 1Sto 29.15, Sng 39.12, 1Pe 2.11 * 11:17-18 OM 21.12, 22.1-14 * 11:19 Ro 4.17 * 11:20 OM 27.27-29,39-40 * 11:21 OM 47.3148.20 * 11:22 OM 50.24-25, IM 13.19 * 11:23 IM 1.22, 2.2 * 11:28 IM 12.21-30 * 11:29 IM 14.21-31 * 11:30 Jos 6.12-21 * 11:31 Jos 2.1-21, 6.21-25, Jms 2.25 * 11:32 Het 6.11–8.32, 4.6–5.31, 13.2–16.31, 11.1–12.7, 1Sml 16.1–1Kin 2.11, 1Sml 1.1–25.1 * 11:33 Dan 6.1-27 * 11:34 Dan 3.23-27 * 11:35 1Kin 17.17-24, 2Kin 4.25-37 * 11:36 1Kin 22.26-27, Jer 20.2, 37.15, 38.6 * 11:37 2Sto 24.21