13
Ɓəli fir lə kwəma ndə sləka ha
(Mk 4:1-9; Lk 8:4-8)
1 Ma fəcava ki na, mbaꞌa Yesəw səvəriy kəghi, mbaꞌa dzaa nzəyəy miy kwəfa kwa həl Galile.
2 Dza mbəzli mbaꞌa ghəshi ɓasəkəvashiy dzəvəgha dalala. Ma sa nashi na mbəzli ɗaŋshi tsəgha na, dza na mbaꞌa dzay dzəghwa kwambəwal nzəyəy. Dzəghwa mbəzliy ɓasəshi va, mbaꞌa ghəshi gagarəshi miy kwəfa va ki.
3 Dza na ka gazanshi kwemer ghənghən ghənghən kaa mbəzli dzar kwa fir kwa fir, ma kə na: «Tə nahwəti viciy, mbaꞌa tsahwəti ndə za niy maɗiy ta dza ta sləka ha ci.
4 Ma ghəci mbə kihwə ha va ki na, dzəghwa pəriŋ, nahwəti ha pəpəriŋətaa dzəghwa kwal. Dza ꞌyegwer mbaꞌa ghəshi səəkəə iməhwə nava.
5 Dza nahwəti mbaꞌa pəpəriŋətaa dzəti kwərhə, war ghwəla na, nzaꞌjəw ghənzə pəsəta, sa nzana, kala hiɗi kən ɗaŋ.
6 Ma war sa satita vici ka ndipə na, nzaꞌjəw ha va ghwəlita ki. Sa kama hiɗi kən ɗaŋ gar tsəhəvə hililiŋə ghənzə.
7 Dza nahwəti diɓa mbaꞌa pəpəriŋəta dzəghwa mbə tekesli. Ma sa pəsəta na na, mbaꞌa tekesli kəlishiy dzəkən. Kala bərci və gar kəli ghwəla.
8 Ma dzəghwa nahwəti nanzə ki na, mbaꞌa məta tə hiɗi wəzə ni, dza na mbaꞌa pəsəta, ka kəlita wəzə. Sa maɗi na ta fə ghən na, dikə dikə nahwəti fəti, ɓahwə ɓahwə nahwəti, nahwəti ɓa na geꞌi geꞌi» kə.
9 Zhini ma kə ɓa na: «Ma ntsa nza sləmə vəy, fə tə ghəci ghən ta kwəma va wəzə» kə.
Sa wana gəzə Yesəw kwəma kaa mbəzli kwa fira?
(Mk 4:8-12; Lk 8:9-10)
10 Dzəghwa *mbəzli ta səɗa Yesəw mbaꞌa ghəshi kətəghəvashiy dzəvəgha, tapə ghəshi ta ɗəw kwəma və, a kə ghəshi na: «A nava nzana war kwa fir kwa fir ghaa ɗi gəzanshi kwəmaa?» kə ghəshi.
11 Ma kə Yesəw ngəshi na: «Na na ghwəyəy, a Hyala ndaŋwəy məhərli ta sənay njasa dza naa sləkə mbəzli nzə. Ma na mbəzli kiy, kwəmavə kwal tsa va ghəshiw.
12 Sa nzanay, ntsa nza nihwəti shiy və na, ta mətsahanavə nihwəti shiy dzam, nza ghəshi mbəə mətsəhəva və ɗaŋ tərəŋw. Ma na ntsa kama shiy vəy, ta zhini dza məndiy tsaləhwə ya niy nza va jəw ni shiy və.
13 Ava va tsəgha nza na war dzar kwa fir yən ɗi gəzanshi kwəma. Sa nzanay, mbaꞌa mətsəhi və shi ta nay pi na, a ka nay pi ghəshiw. Mbə favə kwəma slimim shi na, zhini ka favə kwəma fa ghəshi va ghəshiw, tsəgha.
14 Ma mbə kwəma shi va tsəgha na kiy, kwəmaa niy gəzəkə *Ezay ndə gəzə kwəma Hyala va mbəradzə na sava faghwa ghəshi gəraꞌi kwa. Sa niy nə na va:
Ma ghwəyəy,
mbə favə kwəma ghwəy dzaa nza lə slimim ghwəy ngar na,
a ka dza ghwəy favə shi ɗi kwəma vaa gəzəw.
Mbə nighə pi ghwəy dzaa nza lə mətsəhi ghwəy ngar na,
a ka dza ghwəy nashi shiyəw.
15 Sa nzanay, kwəmaa tsəꞌwə mbə nefer mbəzli ni tiɓa ya jəwəw.
Nəꞌwə nəꞌwə na naꞌway ghəshi slimim shi,
vantaa ghəshi dzaa zləwaŋəvə kwəma.
Dzəghwa, disl disl disl ghəshi kakalay mətsəhi shi
vantaa ghəshi dzaa nashi shiy.
Mbaꞌa ghəshi mənti nefer shi caslakə caslakə
vantaa kwəmee tsəꞌwə mbə nefer shi.
Ma mənti ghəshi kwəma va tsəghay,
va nəghətaa ghəshi zhəghəvaa zhikəə zhəvəghee,
ta mbalamtishee, nə ghəshi, kə Hyala,
kə niy ni.
16 Ma na na ghwəy ghwəy mbəzli ta səɗee kiy, vəshi na tə ghwəy. Sa nzana, mbə nay pi ghwəy lə mətsəhi ghwəy, dzəghwa mbə favə kwəma ghwəy lə slimim ghwəy na ghwəy.
17 E gəzaŋwəyee, ta na navay, tsəgha na, ka gəzə kwəma Hyala ɗaŋ, mbaꞌa mbəzliy nəw Hyala ɗaŋ səəkə na mbə maw nashi shi nashi mətsəhi ghwəy ni sana. Kalaa niy kwəmavə nashi ghəshi, mbə maw fa kwəma favə ghwəy na sənzənva ghəshi niy nza na, a kwəmavə fa nzə ghəshiw» kə.
Njasa ka kwəma Hyalaa dzəmbə nefer mbəzli
(Mk 4:13-20; Lk 8:11-15)
18 Zhini ma kə Yesəw diɓa na: «Əy ma kiy, favəm bazhə tsa kwəma ɗi fir tsa ɓəlee va lə ndə sləka haa gəzə.
19 Avanay, faꞌ dza nihwəti mbəzliy favə gəzə kwəmaa dzəkən njasa dza Hyalaa sləkə mbəzli, dzəghwa kala dza ghəshiy favə sləkar tsa kwəma va. Ka *ndə jaka tsa Hyala səəkəy, zəkwə jəw ɓanti kwəma va mbə nəfə shi. Niva mbəzliy, yəmyəm ghəshi lə kwal tsa pəriŋəta hwəlfə ha vaa dzəghwa.
20 Nəfə tsa nihwəti mbəzli ɓa na, yəmyəm na lə kwərhə tsa pəriŋəta nahwəti ha vaa dzəti. Sa ka ghəshiy favə kwəma Hyala na, zəkwə jəw ghəshiy zləɓavə lə vəshi.
21 Zhini diɓa na, ka nzay nza ghəshi lə kwəma va mbə nəfə tsa shi, sa mbay ma kwəma vaa tsəhə hililiŋə wəzə wəzə mbə shiw. War nə ma ngəraꞌwə ndəs kə kəsashi, ya ə ghəzlishi məndi tə mbərkə kwəma Hyala na, ka ghəshi dza nzaꞌjəw, mbərəkə ghəshi zlata nəw kwəma Hyala tsəgha ki.
22 Nəfə tsa nihwəti mbəzli diɓa na, yəmyəm na lə pətsa nza tekesli va ti dzəghwata nahwəti ha va mbə. Gəla niva mbəzli ɓay, sa ka ghəshiy favə kwəma Hyala na, mbaꞌa ghəshi zləɓavə. Ka ghəshi dza diɓa na, mbaꞌa ghəshi dzəmbəshi mbə zəzə kwəma tə hiɗi, ka məni mətsə ta shi tə hiɗi ni ngəɗipə. Ma sa ka shi va təhay nəfə tsa shi ki na, ka ghəshi dza mbaꞌa ghəshi makəti kwəma Hyala va kəli, lə va ghəra sləni mbə nefer mbəzli va.
23 Ma nəfə tsa nihwəti mbəzli nashi kiy, yəmyəm na lə hiɗi wəzə ni va dzəmbəta nahwəti ha mbə shi. Ma na gəla niva mbəzli nashi kiy, sa ka ghəshiy favə kwəma Hyala na, kar ghəshiy fəti ghən ti wəzə. Ka ghəshi dza na, ka ghəra sləni Hyala wəzə. Nihwəti mbə shi na tərəŋw ghəshi jahambəvashi mbə, nihwəti na, bərəkə, ma nihwəti ɓa na geꞌi geꞌi. Tsəgha» kə.
Ɓəli fir dzəkən hwəlfə ha wəzə na, lə ka girfi
24 Zhəghwa Yesəw diɓa, mbaꞌa ɓəlanakəshi tsahwəti fir, ma kə na: «Ma sləkə tsa sləkə Hyala mbəzliy, ghala mbə lə kwəma dzee na ta gəzaŋwəyəw: Tsəŋw niy tsəŋwəti tsahwəti ndə hwəlfə ha wəzə naa dzəti za ci.
25 Ma tə nahwəti vərɗi, mbəzli tə hi na, mbaꞌa ndə jaka tsa ci səəkəə tsaŋwanambə ka girfiy dzəmbə ha ci va, ka dzay.
26 Mbaꞌa ka girfi va pəpəsəshi kwasəbə ha va, ka kəli yəmyəm li. Ma sa maɗita ha ta pasə na, dza ka girfi ka pasə kwərakwə.
27 Ma sa səəkə gwəlaa ghəranci sləni kaa ntsa vaa nashi tsəgha na, dza ghəshi mbaꞌa ghəshi dzaa gəzanci kaa ndə za tsa va, a kə ghəshi ngəci na: “A ntsa ghəy dikə tsa, wa hwəlfə ha sa niy tsaŋwati gha va tə za gha va sham tsəy? Əy, war njaa zhəkə na, zhini ka girfiy təzlishi dzar mbə shiki?” kə ghəshi.
28 Ma kə ndə za tsa va na: “Waa ntsaa ɗi ma mətsee tsaŋwambəshi na” kə. Ma kə gwəla va na: “Ghənzə tsəgha na, zləɓati gha, a ghəy dza ta taɗamtishi tsəna?” kə ghəshi.
29 Ma kə ndə za tsa va na: “Əhəŋ, sana sənzənva, war mbaꞌa pə ghwəy tiɗishiy, a ghwəy dzaa karəhwə lə ha ta.
30 Va tsəgha kiy, wəzəɓa zlashi ghwəy na, a ghəshi nakə gwanashi paꞌ tə vəghwə tsa dza məndiy sla ha ti. Ma ghalaɓa ki na, ma nzee gəzanshi kaa mbəzliy dzaa sla ha. Ma pən taa ni ngəshi na: Slantim ka girfi, a ghwəy pəhətishi, nza ghwəy ndamtishi lə ghwə. Ma na ha yay, paghəram jighiy dzəghwa tamə, pən dzaa ni” kə» kə Yesəw.
Ɓəli fir lə kwəma cizlə gwəbiri
(Mk 4:30-32; Lk 13:18-19)
31 Zhəghwa Yesəw diɓa mbaꞌa ɓəlanakəshi tsahwəti fir, ma kə na: «Ma na sləkə tsa sləkə Hyala mbəzli diɓay, yəm na lə kwəma cizlə gwəbiri ka ndə vaa ɓəvə, mbaꞌa ndə tsəŋwətishi kwa tsa ci.
32 Ghəshi na cizləy gwəramti jəw jəw mbə hwəlfə shi ka ndə ngəriy tsəŋwə gwaꞌa gwaꞌa. Ma sa ka ghəshi pəsəshi kiy, ka ghəshi dza na, ka kəli dikə tərəŋw, taŋ fəhi gwanashi ni. Paꞌ ka səəkə ꞌyegwer ghənghən ghənghən lala ghyeghyer shi mə» kə.
Ɓəli fir lə kwəma *is
(Lk 13:20-21)
33 Dza Yesəw mbaꞌa ɓəlanakəshi tsahwəti fir diɓa, ma kə na: «Sləkə tsa sləkə Hyala mbəzli nzə diɓay, yəmyəm na lə is tsa ka mali vaa tivə jəwə, mbaꞌa tambə mbə ghwəpə gar kiləw bakə mətsəkə cifəti, ka gha nighə na, pifpirif ghənzə pəkəməvata gwanata» kə.
Sa wana gəzə Yesəw kwəma war lə fira?
(Mk 4:33-34)
34 Ava tsəgha gəzanamti Yesəw kwemer va kaa mbəzliy ɓasəshi va gwanashi, war dzar kwa fir. Nahwəti kwəma tiɓa mbaꞌa gəzanakəshi kala dzar kwa firiw.
35 Ma gəzə na kwəma va tsəghay, war ta mbə ghənzəə dzəghwata kwa kwəmaa niy gəzəkə ndə Hyala va niy nza. Ma kə niy niy: «Ma kə Hyalay:
Yənəy, kwa fir dzee gəzanshi kwəma kaa mbəzli.
Ta canatishi shiy niy nza mbəmbə ni
ghala ngatee ghwəmə lə hiɗi dzee, kə»
kə niy ni.
Bazhə tsa kwəma ɗi Yesəw gəzə lə fir tsa ɓəli na va lə ka girfi
36 Dzəghwa Yesəw ki, mbaꞌa zlashi mbəzliy ɓasəshi va tərəŋw ni, mbaꞌa dzay dzakə ghi ghəshi lə mbəzli ta səɗa ci. Dza mbəzli ta səɗa ci va kət ghəshi kətəghəvashiy dzəvəgha, a kə ghəshi ngəci na: «A Metər, citəŋəy bazhə tsa kwəma ɗi ghaa gəzə lə fir tsa ɓəlikə gha va lə ka girfiy təzlishi mbə ha shi» kə ghəshi.
37 Ma kə Yesəw ngəshi na: «A ɗi naa gəzəy: Ma ndə za tsaa tsaŋwati hwəlfə ha wəzə na va tə za ciy, ghəci nzee, yən yən Zəghwə yakə ndə ngəri.
38 Ma zay, ghəshi na hiɗi nza ghwəmə ni ti shi. Hwəlfə ha wəzə na va na, mbəzli sləkə Hyala ghəshi. Ma ka girfi nashi ki na, mbəzli mbə dəvə *ndə jaka tsa Hyala niva.
39 Ma ntsaa ɗi ma mətsee va səəkəə tsaŋwambəra ka girfi mbə hee na, ghəci na ndə jaka tsa Hyala. Vici dza məndiy sla ha ti kiy, ghənzə na vici ɓasə ngwəvə fəca dza hiɗiy kəɗi. Ma gwəla ka sla ha va ki na, ghəshi na ka kwal Hyala ki.
40 War njasa ka məndi vaa təramti ka girfi səvəri mbə ha, mbaꞌam ndamtishi lə ghwə məndi mbə sla hay, war tsəgha dza məndiy məni fəca dza hidiy kəɗi.
41 Mbaꞌa dzee ghwənashi ka kwalee, yən yən Zəghwə yakə ndə ngəri. Ka ghəshi dzay, mbaꞌa ghəshi iməkəvəri hwəlfə mbəzliy shikə nihwəti mbəzli vaa dzəmbə məni *kwəma jikir na, ghəshi lə mbəzliy məni shi jikirkir ni gwanashi səvəri mbə mbəzli sləkə Hyala.
42 Ka ghəshi dza na mbaꞌa ghəshi shakambəshi mbə ghwə ngaɗ ngaɗ ngaɗ na, nza ghəshi tihwəni mbə, ka pəpərə sliꞌi shi.
43 Ma na mbəzliy ɗi fəti ta məni na ɗi Hyala kwəma nashi kiy, war mbərə dza ghəshi mbərə ghalaɓa, ghəy ghəy ghəy ndəɓa vici, tə pətsa sləkə dəshi tsa mə ghwəmə. Fə tə ghwəy ghən ta kwəma gəzee va wəzə, niy nza məhərli va ghwəy» kə.
Ɓəli fir dzəkən shi mbəmbə ni nza dimə ti shi, mbaꞌa dzəkən tsahi mbəzə
44 Zhini ma kə Yesəw ɓa na: «Ma sləkə tsa sləkə Hyala mbəzliy nzəy, ghala mbə lə kwəma shiy nza va mbəmbə ni mbə vəh, tərəŋw dimə ti shiw. Mbaꞌa tsahwəti ndə səəkəə kəsashi. Ma sa nashi na na, tərəŋw ghəci vəshiy, mbaꞌa zhiniy gwəmati mbəliy shi va wəzə. Dza na mbaꞌa dzaa ɗəlamti shi və gwanashi, ta səəkə ta pahwə vəh tsa va, va ndə vəh tsa va.
45 Ma sləkə tsa sləkə Hyala mbəzli nzə diɓay, ghala mbə lə kwəma ndə zhəghə dəvə tsaa nza va, ka pala tsahi mbəzə ta pa shiw.
46 Ma sa kwəmavə na niy gwəramti na, dza na mbaꞌa ɗəlamti shi və gwanashi, ta səəkə ta pahwə tsahi mbəzə va» kə Yesəw.
Ɓəli fir lə kwəma zləkwə
47 Zhini ma kə Yesəw ɓa na: «Ma sləkə tsa sləkə Hyala mbəzli diɓay, ghala mbə lə kwəma zləkwə tsa ka mbəzliy kəəsə kərpi vaa bəzlaghwa kwa kwəfa, ta ka ya nimaɓa kərpi liw. Mbaꞌa kərpi dzəghwashi ghənghən ghənghən ɗaŋ tərəŋw.
48 Dzəghwa ghəshi sa təhəy na na, mbaꞌa ghəshi mbahəkəməə dzəti həlbə. Mbaꞌa ghəshi shəkəkəmə kərpi kwa zləkwə, dza tas ghəshi nzəyshi, ka tərashi. Dza ghəshi kaa ni wəzə wəzə ni kərpi, fəyik fəyik ghəshi bazlaghwashi kwa ghwanin shi. Dzəghwa kaa niy kama wəzə ni, mbaꞌa ghəshi shashakamtishi.
49 Ava tsəgha dza naa məniva fəca dza hidiy kəɗi ki. Təhwə dza ka kwal Hyalaa səəkəshi. Sa ghəshi səəkə na, mbaꞌa ghəshi tihəvəri mbəzliy məni kwəma wəzə na, lə niy məni *kwəma jikir na.
50 Ka ghəshi dza na, mbaꞌa ghəshi shakambə ni jikirkir ni va mbəzliy dzəmbə ghwəə tsə ngaɗ ngaɗ ngaɗ na. Ma nza ghəshi titihwəni, ka pəpərə sliꞌi shi mbə ghwə va ghalaɓa ki» kə.
Kwa kərni kwəma Yesəw dzəkən sləkəpə tsa Hyala
51 Ma kə Yesəw kaa mbəzli ta səɗa ci ki na: «Favə kwemer gəzəkee va ghwəy gwanashi na?» kə. Ma kə ghəshi ngəci na: «Yə, a ghəy favəshi» kə ghəshi.
52 Ma kə Yesəw ngəshi ki na: «Va tsəgha na kiy, ya wa ndə ɓənipə kwəma tsaa zləɓavə Hyalaa sləkəy, ta mbay dza naa ɓənipə *kwəma pəhəti Hyala mbəradzə, mbaꞌa yəwən kwəma ɓəniŋwəy ya na sana» kə.
Kar Yesəw lə mbəzli mbə məlmə Nazaretə
(Mk 6:1-6; Lk 4:16-30)
53 Dza Yesəw sa kəɗiy na lə ɓəli firhi va kaa mbəzli gwaꞌa, mbaꞌa ɓarvay tə tsava pi,
54 ka dzay dzəmbə məlmə Nazaretə kəli na va mbə. Dza na təhwə dzəmbəy mbə *ciki ɓasəva tsa ka Zhəwifə. Sa dzəmbəy na na, dza na ka ɓananshi shiy kaa mbəzli mbəɓa. Ma mbəzli tə pətsa va gwanashi ki na, war hahashi ghəshi hashishi va gəla nava kwəma. Tapə ghəshi dzəmbəshi mbə gəzə kwəma, ma kə ghəshi na: «A mbəzli ni, səəkə kwəma kwəmavə na gəla na ci na sənata kwəma tsətsəa? Kwəma kwəmakə na nici ni bərci ta məni shi maɗaŋa maɗaŋa ni ni tsətsəa?
55 Ghəci zəghwə ndə fəɗi shəghwə tsa va, Marəy mbəghəyəy yakə nanzə sa. Kar Zhakə lə *Zhezhefə mbaꞌa Shimaŋw mbaꞌa Zhəwdə ngwarməhiy yakə məndi li shi sham sa.
56 Ya ngwarməhiyəy miꞌi nzə na, tikə ghəshi mbə ghwəmmə sana nanzə sa. War kwəma kwəmavə na nici ni bərci məni na shini li shia?» kə ghəshi.
57 ꞌWakəvə gəla təkə kwəma tsəgha na va, mbaꞌa makətishi ta zləɓa kwəma Yesəw. Ma kə Yesəw ngəshi naci ki na: «A kataŋəy, a məndiy fə bamaa dzəti *ndə gəzə kwəma Hyala, ya paꞌ kwəmaɓa. Ma mbə məlmə yakə məndi lə kəghi tsa yakə məndiy, ka fə bama məndiy dzətiw» kə.
58 Ma sa nzana kala ɗi ɓanavə nefer shi mbəzli mbə məlmə Nazaretə ki na, kəray jəwə tsətsə Yesəw mənəhwə kwəma maɗaŋa maɗaŋa na mbə məlmə va gwaꞌa tsəgha.