12
Muruwayi gɨ ro bɨsinyí ꞌyị ga bɨ ufunɨ́ owụ́ ꞌbɨ mị́ngị́ yáká ní
(Lúrú kpá Matáyo 21:33-46, Lúka 20:9-19)
1 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné úku ledre zɨ́ mɨngburoko ꞌyị ga gére née sɨmɨ muruwayi kɨ́dí, “Ngíti oꞌdo, ꞌdiꞌbiogụ kóo kúfú kóṛó zɨ́a ꞌdị́yị́ a yáká ené. Zɨ́a ị́nyịné íciꞌdíkí gara ro yáká máa née gbaá, zɨ́a íci gu gɨ ro do ndị́sị lụ́rụ kóṛó maꞌdáa sɨmɨ a. Gɨ ore, zɨ́a óꞌbóyéme bi gɨ ro zɨ́ ꞌyị bɨ nɨ ndị́sị ꞌbáꞌbá yáká maꞌdáa a née ní, ndị́sịné sɨmɨ a ꞌdága kɨ́ lúrú bi. Zɨ́a yéme ledre kɨ́ ngíti géyị ꞌyị e, zɨ́a ótoómo yáká máa née zɨ́ye, idínɨ́ ndị́sị méngị moko sɨmɨ a. Yóó zɨ́a ndéréókpóne gbála.
2 “Nda sɨmɨ kadra mɨꞌdécị mɨáná kóṛó máa ga gére ní, zɨ́a ị́nyịné kása ngíti ꞌyị kasa ené zɨ́ ꞌyị ga bɨ yáká íri ní, gɨ ro zɨ́ye kpá íꞌbí ꞌbɨ ené kóṛó gɨ sɨmɨ a.
3 Sɨmɨ bɨ ꞌyị kasa née ogụ íri ní, zɨ́ ꞌyị ga gére née ꞌdíꞌbi wo, zɨ́ye ócó wo, zɨ́a ngásálúgu roné zɨ́ mị́ngị́ yáká kɨ́ gbékpị́ sị́lị́ne.
4 Zɨ́ mị́ngị́ yáká ị́nyịné kpá kása ngíti ꞌyị kasa ené, zɨ́ ꞌyị ga gére née kpá ị́nyịyé ócó wo do ócólóko doa, zɨ́ye méngịlárá a ꞌduo bɨsinyíne.
5 Zɨ́a kpá kása ngíti ꞌyị kasa, zɨ́ ꞌyị ga gére née ị́nyịyé úfu wo. Zɨ́a kpá kása tụ́ꞌdụ́ ngíti géyị, mengịnɨ́ yée kpá kenée, ocónɨ́ ngíti géyị bɨsinyíne, zɨ́ye úfu ngíti géyị mɨúfu.
6 “Ngíti ꞌyị kasa gɨ ro zɨ́a kása a ndaá lolụ kóo wá. Mbigí owụ́ ꞌbɨ ené bɨ oto ꞌbúa kɨ́ngaya ní, idíaká nda kóo go lá dụụ́ ne. Zɨ́a nda ị́nyịné kása cụ́ wo dụụ́ gɨ ꞌdáꞌba kɨ́ sómụ́ ledre bɨ kɨ́dí, ‘Bɨ ba nda go zaá mbigí owụ́ ꞌbɨ amá ní, nɨyí go ógụ éré wo.’
7 “Sɨmɨ bɨ yaꞌdá ga bɨ yáká íri née, lurúndikinɨ́ nda go cụ́ mbigí owụ́ ꞌbɨ mị́ngị́ yáká ní, zɨ́ye úku ledre dengbị́ye kɨ́dí, ‘Ndazé ṛifu zɨ́ze ótoómo yáká ba wá. Idízé úfu owụ́ ꞌbɨ ené née kpá ꞌdáꞌba, gɨ ro zɨ́ yáká máa ba nda ídíne geré ꞌbɨ ezé.’
8 Née ní, zɨ́ye ị́nyịyé ꞌdíꞌbi owụ́ née, ócó a, do ócóónzó wo, zɨ́ye ꞌdíꞌbi umbua ndéréye ụ́cụ a tara yáká kenée.”
9 Née ní, zɨ́ Yésụ ndúꞌyú yée kɨ́dí, “Bɨ kenée ní, mị́ngị́ yáká nɨ nda méngị goó ꞌdi? Máúku zɨ́se, otoomo ꞌyị ꞌbɨ moko ga gére née wá, nɨ ógụ úfu yée mbá do bi kulú owụ́ ꞌbɨ ené née, zɨ́a nda óto ngíti géyị ꞌyị e ndị́sịyé méngị moko sɨmɨ yáká ené née.”
10 Ólosé aka esé mɨéké kúrú Lomo bɨ uku kɨ́dí,
“ ‘Tutú bɨ kóo ꞌyị óꞌbó ꞌdị́cị́ e asinɨ́ gɨ roa ní,
ogụ nda yị́ ené go tutú bɨ kɨ́ ledrené owóowó ní.
11 Ledre ba ní, Ngére ezé Lomo mengị kóo ne,
zɨ́a nda ówóne go mɨówó, zɨ́a émené komozé.’ ”
12 Zɨ́ mɨngburoko ꞌyị ꞌbɨ Yụ́da e áyíye gɨ ro ꞌdíꞌbi Yésụ, gɨ zɨ́a, owonɨ́ go kɨ́dí, uku muruwayi née royé. Tɨ́ lá zɨ́ye éré ngịrị tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e, zɨ́ye ótoómo wo, do ndéréókpóye gɨ cigí a.
Ngíti géyị Farụsáyo e uzunɨ́ Yésụ kɨ́ ledre ụsórụ
(Lúrú kpá Matáyo 22:15-22, Lúka 20:20-26)
13 Gɨ do kacɨ́ ledre née ní, zɨ́ mɨngburoko Isɨréle ga gére née kása ngíti géyị Farụsáyo e kɨ́ ngíti géyị ꞌyị ꞌbɨ Eróde e zɨ́ Yésụ gɨ ro úzu wo togụ́ Yésụ maꞌdáa uku luyú ledre go ro akúma ꞌbɨ Róma yá, zɨ́ye ꞌdíꞌbi wo.
14 Zɨ́ye ị́nyịyé ógụyé zɨ́a, ya zɨ́ Yésụ ní, “ꞌYị ꞌdódo ledre, owozé bú kɨ́dí, ṛánga eyị́ lengbe ṛanga kú wá, ledre bɨ ꞌyị e ndịsịnɨ́ sómụ́ a ní, ata ené kacɨ́ komoyị́ kpá wá, sómụ́ eyị́ ledre moko ꞌbɨ ꞌyị e kpá wá, ndị́sị ꞌdódo yị́ eyị́ tɨ́ lá dụụ́ mbigí ledre ꞌbɨ Lomo. Bɨ kenée ní, úku aka zɨ́ze, utúasá mɨútúásá zɨ́ze íꞌbí ụsórụ zɨ́ mongụ́ ꞌyị Káyísara ngére ꞌbɨ káṇgá Róma? Idízé íꞌbí a? Ídí úku a zɨ́ze. Togụ́ ndazé íꞌbí a wá, ídí kpá úku a zɨ́ze.”
15 Zɨ́ Yésụ ówo mani eyé née téké, zɨ́a úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ílisé úzu máa gɨ ro ꞌdi? Íꞌbíógụsé aka komo késị́ gɨrí zɨ́ma yáa.”
16 Zɨ́ye ị́nyịyé ógụ kɨ́e zɨ́a. Zɨ́a ndúꞌyú yée kɨ́dí, “Bɨ ro késị́ ba lị́lị sɨmɨ komo ambi, sara ịrị ꞌyị ba, née ịrị ambi?”
Zɨ́ye úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Née, lị́lị sɨmɨ komo Káyísara.”
17 Née ní, Yésụ ya zɨ́ye ní, “Togụ́ kenée yá, ídísé íꞌbí éyị́ bɨ ꞌbɨ Káyísara ní zɨ́a, zɨ́se íꞌbí éyị́ bɨ ꞌbɨ Lomo ní, zɨ́ Lomo.”
Zɨ́ tara yaꞌdá ga gére née ị́drị́ne mbá mɨị́drị́, gɨ zɨ́ ledre bɨ Yésụ ukulugu zɨ́ye ní, zɨ́ye ị́nyịyé ótoómo wo.
Ledre gɨ ro úrú gɨ sɨmɨ umbu
(Lúrú kpá Matáyo 22:23-33, Lúka 20:27-40)
18 Nda gɨ ore, zɨ́ Sadụkáyo ga bɨ ngárá ṇguṇgunɨ́ ledre úrú gɨ sɨmɨ umbu wá ní ógụyé ndúꞌyú Yésụ.
19 Zɨ́ye ndúꞌyú Yésụ kɨ́dí, “ꞌYị ꞌdódo ledre, Mụ́sa eké kóo lorụ ba zɨ́ze kɨ́dí, togụ́ ꞌyị uyuomo owụ́ e do kacɨ́ne wá, ꞌyị maꞌdáa bɨ uyu née, lúndua idí ꞌdíꞌbi kára umbu bɨ kacɨ́ a née, gɨ ro zɨ́a ndíkiógụ owụ́ do bi kacɨ́ lúndu máa née.
20 Ngíti ledre mengị kóo roné káa, owụ́ yaꞌdá e nɨyí kóo bo ịnyị doa gbre (7) mbá lúndu e. Zɨ́ mongụ́ye ofụ́ kára, kára máa née ndiki aka kóo owụ́ zɨ́a wá, geré zɨ́a úyuómo kára née.
21 Zɨ́ lúndua bɨ utú do sogoa ní, ꞌdíꞌbi kára umbu eyé máa née, ndikinɨ́ owụ́ kéne kpá wá, zɨ́a kpá úyu ené, ótoómo kára máa née. Zɨ́ ota (3) lúnduyé ꞌdíꞌbitátá kára máa née, ndikinɨ́ owụ́ kéne kpá wá, zɨ́a kpá úyuné.
22 Zɨ́ ledre née ndéréne kenée kacɨ́ owụ́ yaꞌdá ga gére née za mbá. Odụa nda dụụ́ ambáodụ́ye, zɨ́a ꞌdíꞌbi kára máa née, ndikinɨ́ owụ́ kpá wá, zɨ́a kpá úyu ené, ótoómo kára née. Nda gɨ do kacɨ́ yaꞌdá ga gére née mbá, zɨ́ kára née nda úyu ꞌbɨ ené dụụ́ gɨ ꞌdáꞌba.
23 Bɨ goó kenée ní, togụ́ karanée urúnɨ́ kɨ́ yaꞌdá ga gére née go gɨ sɨmɨ umbu mbá ní, kára máa née nɨ nda ídí go mbị́ meꞌbe ambi? Bɨ owụ́ yaꞌdá ga bɨ ịnyị doa gbre (7) née, kára née nɨ kóo go meꞌbeyé mbá ní.”
24 Zɨ́ Yésụ úkulúgu ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Lúyúsé go gbála, gɨ zɨ́a bɨ ówosé esé ini ledre gɨ sɨmɨ mɨéké kúrú Lomo kɨ́ rokoꞌbụ ꞌbɨ Lomo kpá wá ní.
25 Sɨmɨ bɨ ꞌyị e nɨyí úrú gɨ sɨmɨ umbu ní, kará e kɨ́ yaꞌdá e ꞌdiꞌbinɨ́ lolụ royé wá, nɨyí nda ídí eyé mbá káa zɨ́ maláyika ga bɨ komo ere ꞌdága ꞌdáa ní.
26 Nda gɨ ro ledre mɨúrú gɨ sɨmɨ umbu, ólosé esé mɨéké kúrú Lomo bɨ uku ledre gɨ ro kadra bɨ kóo kúrú Lomo owụ́ogụ zɨ́ Mụ́sa gɨ sɨmɨ phoꞌdụ kɨ́ ndící komo kágá ní wá? Ekénɨ́ sɨmɨ a íri kɨ́dí, Lomo uku zɨ́ Mụ́sa kɨ́dí, ‘Mááyí Lomo bɨ ndịsị lúrú kacɨ́ Abarayáma, kɨ́ Isáka nda kɨ́ Yakóbo e ní.’
27 Sée Sadụkáyo e, lúyúsé ledre go. Ndaá ꞌbɨ ené Lomo ꞌbɨ ꞌyị ga bɨ nɨyí umbuyé ní wá, yị́ ené Lomo ꞌbɨ ꞌyị ga bɨ trịdrị ní.”
Lorụ bɨ kɨ́ ledrené owóowó kɨ́ngaya ní
(Lúrú kpá Matáyo 22:34-40, Lúka 10:25-28)
28 Ngíti ꞌyị ꞌdódo lorụ ꞌbɨ Mụ́sa nɨ kóo kpá dongará ꞌyị e ore, ndịsị kóo úwú ledre ga bɨ Sadụkáyo ga gére ndịsịnɨ́ úkulóꞌbó a kɨ́ Yésụ e ní, owo kóo go kɨ́dí, Yésụ ukulugu ledre go zɨ́ Sadụkáyo e bɨlámáne, née ní, zɨ́a ị́nyịné ógụné ndúꞌyú Yésụ kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, lorụ bɨ romo gɨ do lafúne e mbá ní, ꞌbɨé wo be ꞌdi?”
29 Zɨ́ Yésụ úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Lorụ bɨ kɨ́ ledrené owóowó ní nɨ ba, ‘Úwúsé aka sée Isɨréle e, Mbigí Lomo nɨ dụụ́ kị́éꞌdo bɨ nɨ Ngére ezé ní.
30 Ídí óto ꞌbú Ngére bɨ Lomo eyị́ ní kɨ́ mɨmbéꞌdeyị́ kị́éꞌdo, kɨ́ sómụ́ ledre eyị́ mbá, kɨ́ lomo royị́ mbá nda kpá kɨ́ rokoꞌbụyị́ za mbá.’
31 Ngíti a bɨ kpá káa zɨ́a romo gɨ do lafúne e mbá ní, nɨ ꞌbɨ ené. Ídí óto ꞌbú lafúyị e káa zɨ́ bɨ óto ꞌbúyị kɨ́ royị́ ní. Ngíti cóngó lorụ bɨ romo gɨ do yée ga bɨ gbre née ndaá.”
32 Zɨ́ oꞌdo née úkulúgu ledre zɨ́ Yésụ kɨ́dí, “Bɨlámáne, ꞌyị ꞌdódo ledre, ledre née nɨ tɨ́ kenée maꞌdíi. Káa zɨ́ bɨ úku née, tɨ́ lá ngére ezé Lomo nɨ dụụ́ ne bɨkéṛị́ ngére, ngíti a ndaá ꞌbɨ ené do kacɨ́ a née wá.
33 Togụ́ óto ꞌbú Lomo kɨ́ngaya kɨ́ mɨmbéꞌdeyị́ kị́éꞌdo, kɨ́ sómụ́ ledre eyị́ mbá, kɨ́ rokoꞌbụyị́ za mbá, zɨ́yị óto ꞌbú lafúyị e káa zɨ́ bɨ óto ꞌbúyị kɨ́ royị́ ní yá, méngị née go mongụ́ bɨlámá ledre bɨ Lomo nɨ ídí gɨ zɨ́yị kɨ́ rokinyi kɨ́ngaya ní, gɨ zɨ́a, ledre née romo go do ꞌdáná éyị́ e za mbá.”
34 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné ówo a gɨ zɨ́a téké kɨ́dí, mɨúkulúgu ledre ené nɨ kɨ́ bɨlámá sómụ́ ledre sɨmɨné, ya zɨ́ oꞌdo née ní ní, “Mbófo éyị́, sómụ́ ledre eyị́ emesá. Áyí go lá gbóo gɨ ro ówo Lomo káa do ngére eyị́.” Nda gɨ do kacɨ́ ledre née ní, ꞌyị ga bɨ kóo nɨyí okó ro Yésụ ní, utúasánɨ́ lolụ kóo ógụ úzu Yésụ kɨ́ ngíti nduꞌyú wá.
Yésụ uzu ezeokóne e kɨ́ nduꞌyú
(Lúrú kpá Matáyo 22:41-46, Lúka 20:41-44)
35 Zɨ́ Yésụ kóo ndị́sịné kpá fú ꞌdódo ledre zɨ́ ꞌyị e do ligá ꞌDị́cị́ ꞌbɨ Lomo íri, zɨ́a ị́nyịné ndúnduꞌyú kɨ́dí, “Sara ꞌyị ꞌdódo lorụ e ukunɨ́ ledre kɨ́dí Kɨ́résịto nɨ bulúndu Dawídi lárá káa be ꞌdi?
36 Ngére Dawídi uku kóo ledre kacɨ́ kúrú ꞌDówụ́ Lomo gɨ ro Kɨ́résịto maꞌdáa kɨ́dí,
“ ‘Ngére ezé Lomo nɨ úku ledre zɨ́ ngére amá kɨ́dí,
“Ndị́sị do sị́lị́ma ꞌbɨ anú ona,
gị sɨmɨ sịndị́ kadra bɨ mááyí óto ezeokóyị e mbá
sị́ sịndị́yị ní.” ’
37 Dawídi kɨ́ roné ndịsị ndólo Kɨ́résịto Ngére, togụ́ kenée ní, Kɨ́résịto nɨ ídí bulúndu a lárá a káa be ꞌdi?”
Zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e ndị́sịyé úwú ledre ené kɨ́ mongụ́ rokinyi ní.
Yésụ mada ꞌyị e gɨ ro Farụsáyo e kɨ́ ꞌyị ꞌdódo lorụ e
(Lúrú kpá Matáyo 23:1-36, Lúka 20:45-47)
38 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné ꞌdódo ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Komosé idí ídí rosé, ndásé ídí káa zɨ́ ꞌyị ꞌdódo lorụ e wá. Ndịsịnɨ́ ésị mɨngburoko mɨkokoro bongó e royé ndị́sị kɨ́ gámáye kɨ́e sɨmɨ sụ́ụ, gɨ ro zɨ́ ꞌyị e ndị́sịyé íꞌbí mandá zɨ́ye kɨ́ dokuwu.
39 Togụ́ olụ́nɨ́ go sɨmɨ ꞌDị́cị́ Kótrụro e, togụ́ mbú mɨngburoko ayímbi yá, ilinɨ́ ndị́sị té do mɨngburoko bi ndị́sị e gɨ ro zɨ́ye ídíye owóowó.
40 Ndịsịnɨ́ éṛị ꞌbe ꞌbɨ kará umbu e zɨ́ kará umbu ga gére née ndị́sịyé sáká yée. Owụ́ éyị́ bɨ do sị́lị́ kará ga gére ní, zɨ́ye ndị́sịyé íꞌbí a zɨ́ye ánu. Togụ́ nda go sịndị́ kadra ꞌbɨ ini zɨ́ Lomo yá, zɨ́ye ndị́sịyé ódroyé ngbángbáne. Gɨ zɨ́ kéyị née ní, Lomo nɨ ꞌdóꞌdo yée bɨsinyíne.”
Tákpásị́lị́ ꞌbɨ ngíti kára umbu
(Lúrú kpá Lúka 21:1-4)
41 Nda gɨ do kacɨ́ ꞌdódo ledre do ligá ꞌDị́cị́ ꞌbɨ Lomo, zɨ́ Yésụ ndéré ndị́sịné gbóo cigí bi bɨ ꞌyị e ndịsịnɨ́ ónzó késị́ e doa ní, zɨ́a ndị́sịné lúrú ꞌyị ga bɨ ndịsịnɨ́ ónzó késị́ káa do tákpásị́lị́ zɨ́ Lomo ní. ꞌYị ga bɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ késị́ e zɨ́ye ní, zɨ́ye ndị́sịyé ónzó a sɨmɨ sondụ́ụ née íri.
42 Née ní, zɨ́ ngíti kára umbu ꞌyị lerị́ ngárá éyị́ ndaá zɨ́a wá ní, ógụné kɨ́ odụ owụ́ késị́ bɨ zɨ́ne bɨ nɨyí útúásá úgú lá owụ́ éyị́ bɨ cúkuꞌdée kɨ́e ní, ónzó a sɨmɨ sondụ́ụ káa do tákpásị́lị́ zɨ́ Lomo.
43 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné ndóloyóko ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e trị́é do bi kéṛị́ a, ya zɨ́ye ní, “Máúku zɨ́se maꞌdíi, kára bɨ gáa ogụ ónzó késị́ kɨ́ra ba, onzóromo késị́ go gɨ do ꞌyị ga bɨ gáa onzónɨ́ késị́ ona ní za mbá,
44 gɨ zɨ́a, ꞌyị máa ga gére née onzónɨ́ lá késị́ bɨ gɨ do tụ́ꞌdụ́ a bɨ zɨ́ye ní. Kára ba, za kɨ́ lerị́ ené née mbá, iꞌbí ꞌbɨ ené késị́ bɨ do sị́lị́ne ní go mbá, née kóo wo bɨ otoomo gɨ ro éyị́ mɨánu zɨ́ne ní.”