11
Àbìintɨɨ̀
Àbìintɨɨ à nɨ ǹàŋsə nzi annù tâ à laa nloŋ njoo jìi mə bìꞌinə̀ bɛ aà, a mbii njoo jìi mə kaa bìꞌinə̀ sɨ yə aà. Ǹloŋ mə a lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Nwìŋgɔ̀ŋ à beentə bɨtsyàbɨmbìì bɨ ŋguꞌu. Bìꞌinə̀ tsya aa a njɨ̀mə àbìintɨɨ nzi mə Nwì à lɛ nnaŋsə mbi yù aa nɨ nɨ̀ghàâ ni. Ma la a bə mə njoo jìi mə bìꞌinə̀ yə aa, bɨ lɛ nnaŋsə aa nɨ̀ ǹjoo jìi mə bìꞌinə̀ sɨ yə aà.
A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Abel à maꞌa Nwî nɨ̂ àyoo màꞌanwì yìi mə a lɛ mbɔ̀ŋ ǹtsya yî Kain aà. Nwìŋgɔ̀ŋ a tɨgə̀ m̀beentə yi mə à nɨ ŋù yìi mə ànnù yi a tsinə̂. Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ mbə ayefə yi nloŋ mə à lɛ ŋkwɛrə jìi njoo màꞌanwì jya aà, ka mə à lɛ ŋkwo aa, à burə ka kɨ ghàà a njɨ̌m àbìintɨɨ̀ yi. A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə bɨ̀ lɔgə Enoch ŋ̀kɔꞌɔ ŋghɛɛ nɨ ghu mə tâ tsuu nɨwo lǒ yə. Bɨ lɛ nlɔ̀ɔ̀ yi kaa ŋkɨꞌɨ̀ yə nloŋ mə Nwì à lɛ nlɔ̀gə̀ yi aà. M̀bɔŋ tâ bɨ̀ ka nlɔgə yi aa bɨ lɛ mbeentə mə à nɨ ŋù yìi mə à ghɨ̀rə Nwì a dorɨtə̀. Àbìintɨɨ a bə tuu bə boŋ kaa mbə ŋù tsù a waꞌà ghɨ̀rə̀ tâ Nwì à dorɨtə, ǹloŋ mə ŋù ǹtsɨ̀m yìi mə a yòŋtə̀ ŋ̀koontə nɨ a mbɛ̀ɛ Nwì aa, à tswe nɨ̀ m̀bìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ à tswe ghu ntɨ̀ɨ̀ ŋkɨɨ ntəŋə nɨ bə̀ bìi mə bɨ naŋsə nlɔɔ nii aà. A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Noah à bii ajàŋ yìi mə bɨ lɛ ŋwàꞌàsə̀ yi ǹloŋ ɨnnù jìi mə à lɛ mburə tɨ yə aa, ǹlɔgə noò ŋ̀kɔɔ abaŋ yìi à lɛ ŋkuu ghu bo bɨ̀ ŋ̀kwɛ̀ꞌɛ̀ yì ǹyweenə̀ aà. Ma mùu ajàŋ à lɛ ŋghɨ̀rə̀ bɨ nɨ̂ŋ ɨ̀saꞌa a nû m̀bi a tɨgə̀ m̀bə ǹjɨ̂ndâ bə̀ bìi mə ànnù yaa a tsinə ntsyǎ a njɨ̌m àbìintɨɨ aà. A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Abraham à yuꞌunə wa noò mə Nwì à lɛ ntwoŋə yi mə tâ à ghɛɛ ŋkwɛrə abwenənsyɛ yìi mə Nwì à lɛ ŋkàꞌà mə yu ka fa ghu mbo aà; à lɛ mfɛ̀ꞌɛ̀ ŋ̀ka ŋghɛɛ ka mə kaa à lɛ ŋkɨꞌɨ adɨgə yìi mə yu ghɛ̀ɛ̀ ghu aa zî aà. A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ à tɨgə ntswe wa nɨ̂ àbwènə nsyɛ ya mə Nwì à lɛ ŋkàꞌà aa tsiꞌì tsǒ ŋ̀gɨ̀ɨ̀, ǹlɛ nɨ a nɨ mɨ̀ntàŋ tsǒ Isaac nɨ Yakob, bìi mə à lɛ ŋkɨ mbə bə̀ bìi mə bɨ lɛ ŋkɨ ŋkaꞌa abwenə nsyɛ mà yû a mbo bo aà. 10 Ǹloŋ mə à lɛ sɨ lɔ̀ɔ̀ njɔ̀ꞌɔ̀ àlaꞌa ya yìi mə ɨ̀ tswe nɨ̂ ɨ̀tsənda, ŋù yìi mə a ghùrə̀ aa, nɨ ŋù yìi mə à nàŋsə̀ aa, a bə Nwì yumbɔŋə̀. 11 A lɛ ŋghɨ̀rə àjàŋ yìi mə Abraham à lɛ ntswe nɨ̂ àbìintɨɨ mə Sarah à lɛ tswe nɨ mu ka mə à lɛ mbə àfɨ̀rə̀, lɛ boŋ ɨ̀lòô ji ɨ kɨ̀ mə̂ ǹtsya aà. À lɛ mbii aa nloŋ mə à lɛ nzi mə ŋù yìi mə à lɛ ŋkàꞌà aa, a lə̀ə̂ ŋ̀kàꞌâ yì aà. 12 A tɨgə̀ m̀bə ajàŋ yìi mə a nɨ ŋù yì m̀fùùrə̀ yìi à tɨ bə aa a tɨgə̀ aa a ŋkwo aa, bɨ lɛ njwe ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ ghu ɨ ghaꞌa mbə tsiꞌì tsǒ mɨ̀njɔ̀ŋ mìi mə mɨ tswe a aburə kə̀ tsiꞌì tsǒ àwaŋ yìi mə a tswe a aghəŋə ŋkì mɨyaa a ajàŋ mə kaa mbə bɨ waꞌà səŋə aà.
13 Bə̀ ma bû bɨtsɨ̀m bɨ lɛ ŋkwokə a mûm àbìintɨɨ̀. Bo lɛ ŋkwokə a mûm àbìintɨɨ tɨ kwɛrə àyoo yìi mə bɨ lɛ ŋkàꞌà a mbo bo aa, lâ m̀baŋnə nyə njoo mà jya ɨ tswê a sàꞌa aghaꞌà, lâ m̀bii mə bo tɛꞌɛ mbə aa bɨ̀gɨ̀ɨ̀, mbə batoo faa atu nsyɛ̂. 14 Ǹloŋ mə bə̀ bìi mə bɨ ghàà ma mùu ajàŋ aa, bo ghɨrə a laa mə bo lɔ̀ɔ aa alaꞌa yìi mə à nɨ̂ àyaa aà. 15 Bo lɛ baa kɨ lə̀ə atû yaa kɨ waꞌatə aa àbwènə nsyɛ ya mə bo lɛ mmàꞌàtə̀ aa boŋ bo lɛ nlɔ̀ɔ abwarə mbù m̀bɨɨ fu. 16 Lâ bo lɛ mbàŋnə̀ ǹtɛꞌɛ atû yaa bə nɨ̂ àlaꞌa yìi mə a bɔŋ ntsyàtə ma yâ, m̀bə alaꞌa yìi a tswe a aburə aà. A bə ànnù yìi mə kaa Nwìŋgɔ̀ŋ à sɨ atu dɨ̀rə̀ mə mbə bɨ twoŋə yi mə à nɨ Nwì wàà ǹloŋ mə à nàŋsə njɔꞌɔ̀ àlaꞌa yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ǹləə a mbo bo.
17 A lɛ ŋghɨ̀rə àbìintɨɨ mə tâ Abraham à lɔgə mû yì Isaac mə yu tɔ̀ɔ mmàꞌà Nwî ghu, wâ noò mə Nwì à lɛ ŋkwàꞌànə̀ yi aà. Nwì à lɛ nlə̀ə ŋkàꞌà bo Abraham lâ a kɨ̂ m̀bu mbii a ntɔ̀ɔ njoŋ mû yì yî mɔ̀ꞌɔtə a mmàꞌa Nwì ghu. 18 Nwì à lɛ nswoŋ ghu mbo mə, “Mə̀ ka tsyà aa a njɨ̌m Isaac ɨ fa ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ yû mə mə̀ kàꞌà aa a mbo wò.”+ 19 Abraham à lɛ mbii mə Nwìŋgɔ̀ŋ mbə a yweensə̀ bə̀ nɨ nɨ̀wô ka mə bɨ kwô kwò aà. Lâ a nɨ mânjì yî mɔꞌɔ mbə bɨ swoŋ mə à lɛ ŋkɨ mbu ŋkwɛrə yi fu a ntsǔ nɨ̀wô.
20 A lɛ ghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Isaac à nɨŋ mbɔɔnə a nu Yakob bo Esau ǹloŋ ɨnnù jìi mə ɨ lɛ mburə tɨ zì aà. 21 A lɛ ghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ Yakob à nɨŋ mbɔɔnə a nu bɔɔ bɨ Joseph wa noò mə à lɛ sɨ kwo aa, ntɨgə ntuŋnə ntswa atî yi mmii Nwî. 22 A lɛ ghɨ̀rə àbìintɨɨ mə tâ Joseph à ghaa annù ajàŋ mə baIsrael ka yǐ fɛ̀ꞌɛ a alaꞌa Egipto a noò yìi mə à lɛ sɨ kwo aa, ŋkɨ mfa ndɨꞌɨ ajàŋ yìi mə bɨ ka yǐ twiŋə yi aà.
23 A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ ta bɨ̀ Moses bo Ǹdè yì tâ bɨ̀ lɔꞌɔsə yi nɨ bɨ̀sàŋ bi tarə a noò yìi mə bɨ lɛ njwe yi aà. Bo lɛ nyə mə, a ŋkɨrə, mu wa à lɛ mbə mbɔ̀ŋ mû, kaa ŋkɨꞌɨ̌ nɔ̂ŋsə̀ m̀fɔ̀ wa bù m̀bɔꞌɔ. 24 A lɛ ŋghɨ̀rə àbìintɨɨ mə tâ Moses à tuu yi mə tâ bɨ̀ tsuu yi nɨ mû M̀fɔ̀ Pharoah yî màŋgyɛ̀ kɨ twoŋə a noò yìi mə à lɛ ŋkwe aà. 25 À lɛ mbàŋnə̀ ǹtsɔꞌɔ mə yu ka kɨɨ bii ŋgɨꞌɨ yìi mə bɨ lɛ sɨ dɨ̀ a nu bə̀ bɨ Nwî aà, ǹtsyatə a nyuꞌu ɨbɔ̀ŋ yìi mə ɨbɨ zì nɨ ghu, ɨ bə̂ ɨ̀bɔ̀ŋ yìi ɨ tsyǎ tsyà aà. 26 À lɛ mbeentə mə a bɔŋtə a nyə ŋgɨꞌɨ bo bɨ̀ àdɨ̀rə atu nloŋ Ayɔꞌɔ̀ Nwì à nɨ̂ àfùꞌù yìi a tsyatə njoo àtɨ̀ndùu a alaꞌa Egipto nloŋ mə à lɛ ntɛꞌɛ miꞌì mi a nɨ mɨ̀tə̀ŋnə̀ mìi mə mɨ ka yǐ zì aà.
27 A lɛ ŋghɨ̀rə àbìintɨɨ mə Moses à maꞌatə alaꞌa Egipto kaa ŋkɨꞌɨ̌ alwintɔŋə Mfɔ̀ wa bɔꞌɔ̀; ǹloŋ mə à lɛ ntswe nɨ̂ àtàŋəntɨɨ ŋ̀ghɛɛ nɨ̂ m̀bìì tsiꞌì tsò ŋù yìi à lɛ sɨ yə nɨ̂ Nwîŋgɔ̀ŋ yìi mə kaa bɨ sɨ yə aà. 28 A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ à lɔgɨnə annù Passa, ǹswoŋ mə tâ bɨ̀ tswerɨsə aləə ya a nɨ mɨ̀ntsù mɨ nda mə tâ Angel nɨ̀wo wa tâ à tsuu bɨtsyà bɨ mbìì bɨ bɔɔ bɨ baIsrael bi mbâŋnə̀ lǒ zwitə.
29 A lɛ ŋghɨ̀rə abììntɨɨ mə tâ baIsrael tâ bɨ̀ too Ŋ̀kì mɨyaa yî bagɨtə wa tsiꞌì tsǒ bɨ too aa nɨ̂ ǹsyɛ yì ǹyoorə̂. Nòò yìi mə baEgipto lɛ nywiŋtə mə bɨ kɨɨ too aa, ŋ̀kì wa ɨ sɨgə ŋkoŋsə waa.
30 A lɛ ŋghɨ̀rə àbìintɨɨ mə tâ ɨ̀wùgə alaꞌa Jericho jya tâ ɨ̀ wokə a noò yìi mə baIsrael lɛ mben ŋkarɨsə alaꞌa ya ǹjwi ji sàmbaà.
31 A lɛ ŋghɨ̀rə abìintɨɨ mə tâ bɨ̀ tsuu akwàrə̀ Rahab bo bɨ̀ bə̀ bìi mə bɨ lɛ ntɨ̀ɨ atu a mbo Nwì aa zwitə, nloŋ mə à lɛ ŋkwɛrə bɨ̂tswɛ̀rə̀ bɨ baIsrael nɨ̂ m̀bɔɔnə̂ aà.
32 Mà bu ŋghɛ̀ɛ̀ nɨ̂ m̀bìì ŋ̀ka nsəŋtə aa ɛ? Kaa Nòò à sɨ̀ tswê a mbo mə̀ a ŋghàâ ànnù nloŋ Gideon, Barak, Samson, Jephah, David, Samuel, bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋntoo Nwî. 33 Ǹloŋə abìintɨɨ bo lɛ mmàꞌa ntsò bo bɨ̀ ɨ̀too ɨtoo ntsya waa. Bo lɛ ŋghɨ̀rə annù yìi mə a tsinə aa, ŋkɨ ŋkwɛrə annù yìi mə Nwì à kàꞌà aà. Bo lɛ ŋkutə mɨ̂ntsù mɨ naàŋgwyɛ̀, 34 m̀bwɛtə mɨ̂mɔꞌɔ mî tɨ̀ɨ̀, ŋkɨ ŋkhə kaa bɨ waꞌà waa nɨ munwî ǹtsò zwitə̀. Bo lɛ mbə ɨbɔrəkə njoò lâ ǹtɨgə mbəŋ mbə bɨtɨ̀ɨ̀ bɨ bə̂ ǹtɨgə mbə tsiꞌì ŋ̀gǎŋmàꞌâ ǹtsò jî tɨ̀ɨ̀, ŋ̀ghaꞌa ntsǔ ntsǒ ɨtoò. 35 Ǹtsya a njɨ̀mə abìintɨɨ bɨ lɛ nyweensə bɨlɨm bɨ bâŋgyɛ̀ bìi mə bɨ lɛ ŋkwokə aa mfa a mbo bo. Bǐ mɔꞌɔ bɨ lɛ sɨ yə ŋgɨꞌɨ bɨ ghə bɨ màꞌàtə̀ waa bo tuu tǎ ɨ kwo a mûm ŋ̀gɨꞌɨ ɨ yǐ tɨgə bǔ yweenə ɨ tswe nɨ̂ ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yìi mə ɨ̀ bɔ̌ŋ ntsyàtə̀ aà. 36 Bɨ lɛ sɨ wyɛ̀ nɨ̂ bǐ mɔꞌɔ, ŋ̀ghɔɔ nɨ bǐ mɔꞌɔ, ŋ̀koo bi mɔꞌɔ nɨ̀ àtsaŋ, nlɔ̀gə̀ ŋ̀ghɛɛ nɨ bu a ndâtsaŋə̀. 37 Bɨ lɛ ntumntə bî mɔꞌɔ nɨ̂ ŋ̀gɔ̀ꞌɔ̀, ŋ̀kwyɛ bî mɔꞌɔ ɨ̀tɨɨ baa, ǹzwitə bî mɔꞌɔ nɨ̀ munwî ǹtsò. Bǐ mɔꞌɔ bɨ karə̀ ŋ̀wɛꞌɛ nɨ̂ ŋ̀gùu mbinjə̀rə̀ bo bɨ̀ jǐ mbindɔŋə̀. M̀bə ŋgàŋâmfumə, bɨ tsɔꞌɔ̀ nɨ̀ àkòrə̂ yaa, ǹdɨ nɨ̂ ŋ̀gɨꞌɨ a nu bo. 38 Kaa m̀bi yù ɨ̀ lɛ ŋwaꞌǎ a mbo bo kuꞌùnə̀. Bo tɨgə̀ ŋ̀ghaa ntsɨŋə ŋkarə nɨ a ntaꞌa mɨwɛ̀ɛ̀ mɨ wɛ̀ɛ̀ tsiꞌì tsǒ bə̀ bìi bɨ ŋkhə ntsò. Ǹlɛ nɨ a ɨtu mɨ̂ntaꞌa bo bɨ̌ a mûm ɨ̀bùꞌu ŋgoo bo bɨ̀ mɨ̀mborə a nsyɛ̂.
39 Ma buù bə̀ bɨ lɛ mbeentə waa mə bɨ lɛ nluu nɨ̂ àbìintɨɨ̀, la kaa bo lɛ ŋwaꞌǎ ɨ̀nnù jìi mə Nwì à lɛ ŋkàꞌà a mbo bo aa kwɛrə̀ 40 ǹloŋ mə Nwì à lɛ ntaŋtə ataŋtə̀ yìi mə a bu mbɔ̀ŋ ǹtsya ma ya aa a mbo bìꞌinə̀, mə bo ka yǐ kɨɨ kɔꞌɔ luu tsiꞌì bìꞌinə̀ nɨ̀bò bɨtsɨ̀mə̀.
+ 11:18 Gen. 21.12