Bafut Lukas 6

Àjàŋ yìi mə bɨ lɛ mbetə Yesu nɨ̂ àbetə̀ ǹloŋ njwîŋgɔ̀ŋ aà

(Mt. 12.1-8; Mk. 2.23-28)

1 À lɛ mbə a njwîŋgɔ̌ŋ baYuda, Yesu bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋyegə̂nnù ji kâ ǹtsya a mûm ǹsòò mɨsàŋ, ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji ɨ kyâ nɨ̀ mɨ̀sàŋ mya mi mɔꞌɔ, nnwùgə̀ ŋ̀kurə. 2 BaFarɨsai bî mɔꞌɔ bɨ betə̀ waa mə, “Nɨ̀ ghɨ̀rə annù yìi mə nɔ̀ŋsə̀ à sɨ̀ bii mə bɨ̀ ka ŋghɨrə a njwîŋgɔ̀ŋ aa a ya?” 3 Yesu a kwiꞌi a mbo bo mə, “Nɨ̀ lɛɛ̀ ŋ̀waꞌǎ annù ya mə Mfɔ̀ David a lɛ ŋghɨ̀rə̀ a noò yìi mə njì ɨ̀ lɛ nyaŋə yi bo bɨ̀ bə̀ bìi mə bo bo lɛ ntswe aa twoŋ aa ɛ? 4 Ajàŋ à lɛ ŋkuu a ndânwì ǹlɔgə abaa a Nwì ya ŋkurə ŋ̀kɨ mfa yî bə̂ bìi mə bo bo lɛ ntswe aa ɛ? Lâ bìꞌinə̀ zi mə nɔ̀ŋsə̀ à dɨ̀ꞌɨ mə mbə a kurə tsiꞌì ŋ̀gǎŋmàꞌanwì ŋkurə abaa ma yâ!” 5 Ǹtɨgə nswoŋ a mbo bo mə, “Wa Mu Ŋù à nɨ Mmàꞌàmbi yìi a asaꞌa njwîŋgɔ̀ŋə̀ aà.”

Àjàŋ yìi mə Yesu à lɛ ŋghùrə ŋû yìi nɨkwɛɛ̀ ni lɛ ŋkwo aà

(Mt. 12.9-14; Mk. 3.1-6)

6 A bû m̀bə a njwîŋgɔ̀ŋ yî mɔ̀ꞌɔ, Yesu a kuu a ndâŋghòtə ŋka ndɨꞌɨ ànnù Nwî ghu. Ŋù yì mɔꞌɔ a tswê ghu mə nɨ̀kwɛɛ̀ ni nî màꞌà nɨ lɛ ŋkwo. 7 Ŋ̀gǎŋdɨꞌɨ nɔ̀ŋsə̀ bo baFarɨsai bɨ lii mə bo ka yə tâ à ghurə ŋû a njwîŋgɔ̀ŋ tâ bo nɨŋ ànnù ghu nû lɛ. 8 Lâ à lɛ nzi ɨmmɔ̀ɔ̀ntə̂ jyaa, ntɨgə nswoŋ wa mbô àku nɨkwɛɛ wa mə, “Zǐ ntəə faà.” A kɨ̂ m̀bɨɨnə nzì ǹtəə ghu. 9 Yesu a tɨgə̀ m̀betə waa mə, “Nɔ̀ŋsə̀ à laa mbii aa mə mbə bɨ ŋghɨ̀rə aa ɨbɔ̀ŋ a njwîŋgɔ̀ŋ kə̀ ɨ̀bɨ aa ɛ? Mə bɨ̀ yweensə ŋù kə̀ mə bɨ̀ zwitə aa ɛ?” 10 A tɨgə̀ m̀bəŋkə yi, ǹlii waa ntsya ŋkarɨsə, ǹswoŋ mə, “Sìntə abô yô.” A kɨ̂ ŋ̀ghɨrə tsiꞌì maa ajàŋə̀. Àbô yi ya a tɨɨ̀. 11 Bɨ yə̀ mə̂ laà, mɨ̀ntɔ̂ŋ myaa mɨ lwînə̀ bo tɨgə̀ ŋ̀ghaa bo nɨ bo ŋwaꞌa nɨ mə bo ka ghɨ̀rə̀ nɨ Yesu mə akə lɛ?

Àjàŋ yìi mə Yesu à lɛ ntsɔꞌɔ ŋgǎŋtoò ji nɨghùm ǹtsò baa aà

(Mt. 10.1-4; Mk. 3.13-19)

12 A bə a nɨ̂ ǹjwi mà jya Yesu a kɔꞌɔ ŋghɛ̀ɛ a atu ntaꞌa a ntsaatə Nwì ǹtɨgə ŋghɛɛ nlɛ a ntsàꞌàtə Nwǐ ntsàꞌàtə̂. 13 Àbɛ̀ɛ̀ a fùꞌù mə̂, a twoŋ ŋgǎŋyəgə̂nnǔ ji, ntsɔꞌɔ waa nɨghûm ǹtsò baa, ntwoŋə waa nɨ̂ ŋ̀gǎŋntoò ji. 14 À lɛ ntwoŋ Simon yìi mə à lɛ ntswě ɨkûm yì nɨ Peta aa, bo Andrew, mumaà yì, nɨ Jɛms abɔ̀ꞌɔ Jɔn, nɨ Philip bo Batholemiah, 15 nɨ Mateo bo bɨ̀ Thomas, nɨ Jɛms yìi mə à lɛ mbə mu Alfeus, nɨ Simon yìi mə bɨ lɛ sɨ kɨɨ ntwoŋə nɨ Zealot aa, 16 a bɔ̀ꞌɔ Judas mu Jɛms, nɨ Judas Iscariot, wa yìi a lɛ mfèè Yesu aà.

Àjàŋ mə Yesu à lɛ ŋka ndɨꞌɨ nɨ̂ ɨ̀nnù ŋ̀kɨɨ ŋghurə nɨ̂ ŋ̀gàŋmɨghɔ̀ɔ̀ aà

(Mt. 4.23-25)

17 A tɨgə̀ ǹsɨgə bo bo nsɨgə ntəə a adɨgə nɨbɔrə, bo bɨ̀ ǹnɔ̀ɔ ŋgǎŋyəgə̂nnù ji nɨ̂ ǹnɔ̀ɔ̀ bə̂ yî ghàꞌàtə̀ yìi ɨ lɛ nlǒ a alaꞌa Yudea bo bɨ̀ a alaꞌa Yerusalem tsiꞌì tsɨ̀m, bo bɨ̀ ɨ̀too jìi ɨ lɛ ntswe a aghəŋə ŋkǐ Tai bo bɨ̀ a Sidon aà. Bə̀ ma bû lɛ nzì aa mə bɨ zǐ a nyuꞌu annù yìi à lɛ sɨ swoŋə aà, mə tâ à kɨ ntsuꞌu mɨghɔ̀ɔ̂ myaa. 18 À lɛ ŋkɨ mfiꞌi ɨzwì jî bɨ a ɨtoꞌo bə̀ bìi ɨ lɛ sɨ fa ŋgɨꞌɨ a mbo bo aà. 19 Ǹnɔ̀ɔ̀ bə̂ bya lɛ sɨ to nɨ̂ a mmɔ̀ɔ̀ntə̂ yi nloŋ mə àdàꞌà a lɛ sɨ fɛ̀ꞌɛ̀ ghu nu ntsuꞌu nɨ̂ waa.

Nɨ̀dorə bô àjəŋnə̀

(Mt. 5.1-12)

20 A ŋɛntə̀ miꞌì mi nlentə ŋgǎŋyəgə̂nnù ji ghu, nswoŋ mə, “M̀bɔɔnə a mbo bù bìi mə nɨ̀ fumə aa, nloŋ mə ànnù nɨfɔ̀ a aburə à nɨ̂ à yuu.

21 “M̀bɔɔnə a mbo bù bìi mə ǹjɨ̌ ɨ yaŋə ghuu tsɨ̂tsɔ̀ŋ aa, nloŋ mə nɨ̀ ka jɨ ɨ yurə. M̀bɔɔnə a mbo bù bìi mə nɨ yəꞌə tsɨ̂tsɔ̀ŋ aa nloŋ mə nɨ̀ ka yǐ wyɛ̀tə̀ aà.

22 “M̀bɔɔnə a mbo bù mə mbə bə̀ kâ m̀baa nɨ̂ ghuu, ŋka mfurə nɨ̂ ghuu, ŋkɨɨ mbəgɨtə nɨ̂ ghuu, mmeꞌe nɨ̂ mɨ̀kûm muu mə nɨ̀ nɨ ŋgǎŋghɨ̀rə ɨ̀nnù jî bɨ nloŋ ŋgaa Mu Ŋù aà. 23 Nɨ̀ ka ndorɨtə nlɨtə nnaŋə nɨ nɨ̀dorə maa njwì ǹloŋ mə mɨ̀tsɔꞌɔnə mɨ afàꞌâ muu a aburə mɨ ghaꞌà. À nɨ̂ àjàŋ mə bɨ̀tà bɨ bɨ̂taà buu lɛ sɨ ghɨ̀rə a nû ŋgǎŋntoo Nwî aà.

24 “Lâ ŋ̀gɨꞌɨ ɨ̀ tswe a nu bù bya bìi nɨ̀ nɨ ŋgǎŋkabə aa, nloŋ mə nɨ̀ kwɛ̀rə̀ mə̂ ǹjoo jya jìi ɨ ghɨ̀rə̀ nɨ̀ dorɨtə̀ aà.

25 “Ŋ̀gɨꞌɨ ɨ̀ tswe a nu bù bya bìi nɨ̀ jɨ nyurə aa, nloŋ mə nɨ̀ ka yǐ tɨgə ntswe nɨ̂ ǹjì.

“Ŋ̀gɨꞌɨ ɨ̀ tswe a nu bù bìi mə nɨ wyɛ̀ tsɨ̂tsɔ̀ŋ aa nloŋ mə nɨ̀ ka yǐ tɨgə jəŋnə ɨ yə̀ꞌə.

26 “Ŋ̀gɨꞌɨ ɨ̀ tswe a nu bù mə mbə bə̀ bɨ̀tsɨ̀m ka swoŋə nɨ̂ ɨ̀nnù jî sɨgɨ̀nə̀ ǹloŋ ŋgaà yùù ǹloŋ mə a nɨ ajàŋ mə bɨ̀tà bɨ bɨ̂taà byaa bɨ lɛ sɨ ghɨ̀rə a nu ŋgǎŋntoo Nwî ji mbweꞌesə̀ aà.”

Ŋ̀ka ŋkɔ̌ŋ ŋgǎŋkɨ̂bàâ jô

(Mt. 5.38-48; 7.12)

27 Lâ nɨ̀ naŋsə yuꞌutə annù yìi mə swoŋ a mbo bù aa mə, “Ka ŋkɔ̀ŋ nɨ̂ ŋ̀gàŋkɨ̂bàâ juu, ŋ̀kɨɨ ŋghɨrə nɨ̂ ɨ̀bɔ̀ŋ a nu bə̀ bìi bɨ bàà ghuu aà. 28 Ka nɨŋ mbɔɔnə a nu bə̀ bìi mə bɨ nɨŋ ndɔ̀ɔ̀ a atu bù aa, ŋka ntsaꞌatə nɨ̂ Nwî a atu bə̀ bìi mə bə̀gɨ̀tə̀ nɨ̂ ghuu aà. 29 M̀bə ŋù à fɛɛ gho faa nɨghaꞌa lâ, ò kuꞌùsə̀ m̀bəŋtə mbɛ̀ɛ̀ yî mɔ̀ꞌɔ mfa ghu mbo mə tâ à fɛɛ. Bɛlə mə ŋù à kwɛrə akutə̀ yo ò tsɔꞌɔ̀ àtsə̀ꞌə̂ yo yì màꞌà ǹyoŋ ŋkùꞌùsə̀ ghu. 30 Ka mfa njoo a mbo ŋù ǹtsɨ̀m yìi mə a lɔntə a mbo wò aa. Bɛɛ mə ŋù a zi nlɔ̀gə ayoò yo, ò tsuù gho bǔ betə kwɛrə. 31 Ma mùu ajàŋ ka ŋghɨrə a nu bə̀ ɨ ɨnnù jya jìi mə o kɔ̀ŋə̀ mə bɨ̀ ka ŋghɨrə a nu wò aà.

32 “Mbə ò ka ŋkɔŋə tsiꞌì bə̀ bìi mə bɨ kɔ̀ŋə̀ nɨ̂ gho aa, boŋ Nwì à ka tsɔꞌɔ ɨfàꞌà gho aa mə akə aa ɛ? Ǹloŋ mə tsiꞌì ŋ̀gǎŋghɨ̀rə ɨ̀nnù jî bɨ ɨ kɨɨ ŋkɔ̀ŋə nɨ̂ bə̂ bìi mə bɨ kɔ̀ŋə̀ waa aà. 33 Mbə ò ka ŋghɨrə ɨ̀bɔ̀ŋ tsiꞌì a nu bə̀ bìi mə bɨ ghɨ̀rə ɨbɔ̀ŋ a nu wò aa boŋ Nwì à ka tsɔꞌɔ ɨfàꞌâ gho aa mə akə̀ aa ɛ? Ǹloŋ mə tsiꞌì bə̀ bî bɨ kɨɨ ŋghɨrə maa ajàŋə̀. 34 Mbə ò ka ntsɔꞌɔsə ŋkabə tsiꞌǐ a mbo bə̀ bìi mə ò zi mə bo ka bǔ fa fu aa, boŋ Nwì à ka tsɔꞌɔ ɨfàꞌâ gho aa mə akə̀ aa ɛ? Tsiꞌì ŋ̀gǎŋghɨ̀rə ɨ̀nnù jî bɨ̀ ɨ tsɔꞌɔsə ŋkabə a mbo ŋgǎŋghɨ̀rə ɨnnù jì bɨ ji mɔꞌɔ ta bǔ kwɛrə ndùù ma wa fu. 35 Lâ nɨ̀ baŋnə ŋka ŋkɔŋ ŋgàŋkɨ̂bàâ juu, ŋka ŋghɨrə nɨ̂ ɨ̀bɔ̀ŋ a nu bo. O yi tɨ tsɔꞌɔsə ŋû nɨ̂ ŋ̀kabə ò tsuu kɨ waꞌatə mə ò ka bǔ kwɛrə fu bəə boŋ mɨ̀tsɔꞌɔnə̀ mɨ ɨfàꞌâ mo mɨ ka yǐ ghaꞌa tâ nɨ̀ tɨgə mbə bɔɔ bɨ Nwîŋgɔ̀ŋ Àkɔꞌɔ̀ntsɨrə. Ǹloŋ mə Nwì a ghɨ̀rə ɨbɔ̀ŋ a nu bə̀ bìi mə kaa bɨ sɨ mɨyà fa aa bo bɨ̀ a nu bə̀ bìi ɨ̀nnù jyaa ɨ bɨꞌɨ aà. 36 Ka ŋko mɨlə̀ŋnə̀ bə̀ tsiꞌì tsǒ Taà ghùù a kɨɨ ŋko mɨlɨ̀ŋnə̀ bə̀ aà.

Ànnǔ ŋka ntwi mɨlɔ̀ꞌɔ̀ mɨ bə̂ bǐ mɔꞌɔ̀

(Mt. 7.1-5)

37 “Tsee mɨlɔꞌɔ mɨ bə̂ bi mɔꞌɔ kɨ twitə boŋ kaa bɨ ka waꞌà nɨ̀ muu kɨɨ ntwitə. Tsuu kɨ swoŋə nɨ mə ŋù à wô ɨ̀saꞌà boŋ kaa bɨ ka waꞌà kɨ̀ɨ̀ ǹswoŋə nɨ ma ò wô ɨ̀saꞌà. Ka nlìꞌìnə ɨfansənnù bə̂ tâ bɨ̀ kɨɨ nliꞌinə ɨfànsənnù jô. 38 Ka mfa nɨ ǹjoo a mbo bə̀ boŋ bɨ ka kɨɨ fa nɨ a mbo wò. Fɨ̀gɨ̀ yî ǹsɨgɨ̀nə̀ yìi mə bɨ tsɨgə, nnɨ̀ŋ nɨŋ, a nàŋsə nluu aa, yìi mə à lùu ntɨgə yaꞌanə aa, à nɨ yìi mə bɨ ka swìꞌi a mûm àbo atsə̀ꞌə̀ yìi mə ò nɔ̀ŋsə mɨtùꞌu wò aà. Ma la a bə mə fɨ̀gə̀ yìi mə o fa nɨ a mbo bə̀ aa, à nɨ fɨ̀gə̀ yìi mə bɨ ka kɨɨ kɨ fa nɨ a mbo wò aà.”

39 À lɛ mbù ǹnaa nɨghàà a mbo bo mə, “M̀bə̂ m̀fə̀ꞌə̀nə̀ a ka ntsyasə nɨ mfə̀ꞌə̀nə̀ yî mɔ̀ꞌɔ aa ɛ? Boŋ bo bɨtsɨ̀m ka waꞌǎ a mûm àtaa ghɛ̀ɛ̀ ŋ̀wo aa ɛ? 40 Kaa m̀bə ŋgàŋyəgə̂nnù a waꞌǎ ŋgàŋndɨ̀ꞌɨnnù tsyâtə̀ bə̂. Lâ ŋù yìi mə à yə̀gə̂ ànnù maŋsə aa, a ka bə aa tsiꞌì tsǒ ǹdɨ̀ꞌɨ̀nnù yì.

41 “A ghɨ̀rə̂ àkə̀ mə ò ka nyə nɨ̂ àbàꞌa ati yìi a tswe a nɨliꞌi ndɨ̂m ghò kaa ŋkɨꞌɨ̀ nɨ̀ koonə yìi à tswe a nɨliꞌi wò aa yə̂ aa ɛ? 42 Kə̀ m̀bə ò tsyâ aa la nswoŋ a mbo ǹdɨm ghò mə, ‘Ǹdɨm ghà, zi ta mə̀ fiꞌi abàꞌa ati ya a nɨliꞌi wò,’ mə mbə ò tuu koonə wa yìi à tswe nɨliꞌi wò kɨ yə aa ɛ? Wò, ŋ̀gàŋàbagɨlə̀, fòo ntsyǎ mbìì m̀fiꞌi koonə wa a nɨliꞌi wò, boŋ ò ka naŋsə yə abàꞌati ya a nɨliꞌi ndɨm ghò ɨ fiꞌi.”

Àtì bo bɨ̀ fɨ̀ntâ fi

(Mt. 7.16-20; 12.33-35)

43 À wa àtì yî sɨgɨ̀nə̀ a sɨ mɨ̂ntà mî bɨ koonə. Kaa àtì yî bɨ waꞌà nɨ̀ mɨ̂ntà mî sɨgɨ̀nə̀ kɨɨ koonə. 44 Bɨ zi mbuu ati yìi a nɨ ghu ntsya aa a njɨm mɨ̀ntâ mi. Kaa mbə ò waꞌǎ maŋgòrə a nɨ̂ àti njɔ̂ŋ kyâ, kaa waꞌǎ ajɔ̀ɔ̀ a nɨ ǹtsìbɨ̀njɔ̀ŋ kɨ ŋkya. 45 Ŋù yî sɨ̀gə̀nə̀ a fiꞌisə aa ɨnnù jî sɨgɨ̀nə̀ a ntɨɨ yu yìi ɨ luu nɨ̂ ǹjoo jɨ̂ sɨgɨ̀nə̀ aà, ŋù yî m̀bɨ a kɨɨ̀ fiꞌisə aa ǹjoo jì bɨ a ntɨɨ yu yìi ɨ luu nɨ̀ ǹjoo jì bɨ aà. Ǹloŋ mə ǹtsù ŋû ɨ ghàà aa ɨ̀nnù jìi ɨ luu ghu ntɨɨ aà.

Bɨ̀bɔɔ bɨnda bi baà

46 Bǔ twoŋə nɨ̂ gha mə Mmàꞌàmbi, Mmàꞌàmbi, la kaa kɨꞌɨ̀ nɨ̂ ànnù yìi mə mə swoŋə a mbo bù aa ghɨ̀rə̀ aa a ya aa ɛ? 47 Ŋù ǹtsɨ̀m yìi mə à zi a mbo mə̀ ǹyuꞌu nɨ nɨ̀ghàâ na ŋkɨɨ mfaꞌa nɨ̂ ànnù yìi mə mə swoŋ aa, 48 à bə̀ aa tsiꞌì tsǒ ŋù yìi à ghɛ̀ɛ a mbɔɔ̀ ǹda, naŋsə ntoŋə atsənda ya a tsotə̀ ǹsɨgə a nɨ̂ àlâŋsə ŋgɔ̀ꞌɔ̀. Nòò yìi ŋ̀kì ɨ lɛ nluu aa, àkànə ŋkì a zî ǹtum nda ya, kaa kɨꞌɨ̀ ǹda ya tsɨ̀gɨ̀tə̀ bə̂ ǹloŋ mə bɨ lɛ nnaŋsə ŋghurə ɨ tɨɨ̀ aà. 49 Lâ ŋù yìi mə a yuꞌu kaa kɨꞌɨ̀ ghɨ̀rə̀ aa, à bə aa tsiꞌì tsǒ ŋù yìi mə à ghùrə nda tɨ̀ tumə̀ àtsə aà. Nòò yìi mə ŋ̀kì ɨ lɛ nluu aa, àkàŋnə ŋkì a zî ǹtum nda ya ɨ burə̀ ŋ̀ghɛnsə ŋwò yi, ǹjoo nda jya ɨ bɨꞌɨ tsiꞌì tsɨ̀m, bwɛ yìi mə a tswe ghu aa a ghaꞌà!