6
Wanin Yemense em Sang te.
1-4 Kaem ding dim bakate, iti Suda kawtiw im finengdako, Abanggayemse Ding ibolow fukunkabiliw ding mewso kese kale. Keko beli, Yesus e Galili okmun fian be dikeko, mali elo unse kale. Okmun beem wiin mak e Taibelias Okmun ete te. Beem ding dim bakate, kawtiw banban mak Yesus em wakamin kawtiw im dulum keyemse auk so kitil so eisneng be atemsiliw kasike, i elo anggelew talsiliw kale.
Keko beli, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik i uneko, kawin kang muk tikin dim mak ka kel teinsiliw kale. Teiniwi, Yesus e em fukun talsiliw kawtiw banban ilo yetemeko, Filiw elo bokolewomele: “Nalem abiw elote nu wanin wem unesomi, kawtiw biilo yemenokoluw a?” dangeko, dakalase kale. Dakalase kate, Yesus e akalem kaneloke eisneng be kal kebe kate, e Filiw em ibolow fukunin ateleweko, kiskiseko, dakalase kasike. Keko beli, Filiw e yan weng bokolewomele: “Nu on kisol fian banso banso kuluko, belet wanin wenuw tewe, ka biliw kawtiw banban bi fong gel gel kuw yemenuwi, i wanokoliw te!”, dangse kale. Dangei, Saimon Fita em awkunum Andulu e Yesus elo bokolewomele: “Aul mak kale kel be te. E teingabi kel bali belet wanin o, takam alew mak o, wanin gel be aluwkabe kate, wanin be fong gel kuw kasike, nam ki keliw te!”, dangse kale. 10 Dangei, Yesus e akalem gelewkabiliw kunum ilo bokoyemomele: “Ka biliw kawtiw alik alik ilo ‘Alik alik yu teinoliwka!”, yangina!”, yangse kale. Yangei, i kilisomi, yangiwi, kawtiw alik alik i kawin balasal dim ka kel tein fakalasiliw kale. (Kunum ite kuw fufu banban teingabi kel tausen emdiw (5'000) kesiliw kale.)
11 Keko beli, Yesus e aul beem teingabi kel belet wanin be kuluko, Sunbin-Got elo “Weso! Seyo!”, dangeko, kawtiw ilo amen amen kuw keyemeko, yemense kale. Yemeneko, takam alew bi akati kuluko, belet em kanelewse emdiw keko, duyemse kale. Duyemei, alik alik wansomi, ki kesomi, wanin em atuk e gal keko, anung anung kolewsiliw kale.
12 Kolewiwi, Yesus e akalem gelewkabiliw kunum ilo bokoyemomele: “Mesik esik im kolew kembiliw wanin anung be tutuliw tewe, yu kame uneko, wanin anung angung angom be kubuleko, men abulina!”, yangse kale. 13 Yangei, i em yange weng be gelewsomi, teingabi kel belet wanin fong gel beem kawtiw i waneko, ki kesomeliwi, kolewsiliw anung anung be kuluko, kalun kel men fian mak gekeko, wen dukusiliw kale.
14 Keko beli, kawtiw bi Yesus em auk so kitil so eisneng be atemeko, yol angeko, gaanomeliw: “Feinka! Kunum bakale Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum ‘E yom dim elo fein toloke kai!’, yangenaliw kunum ete te! Nu em toloke ding fenemkabuluw te!”, ange ange kesiliw kale. 15 Kesomeliwi, Yesus e atemete: Mewso akate kawtiw kali kitil keko, teleko, “Nelo ikalem emisik kamok fian kenemomin kemiw kai!”, angeko, emikel kuw uneko, amgu dim elo unse kale.*
Okmun Dim Moko, Unse em Sang te.
16 Unesomelei, aneng kuinse ding dim bakate, akalem gelewkabiliw kunum i amgu muk tikin be koleweko, uneko, okmun beem benggew dim unsiliw kale. 17 Uniwi, Yesus em telinba selei, mililiw kese ding dim bakate, i kunuw tem uneko, okmun mali elo uneko, Kafelneam abiw mutuk fian kalo unomin memen keko, unsiliw kale.
18 Im okmun dim kakabiliw ding dim bakate, inim fian mak kelei, ok e fian fasuko, matem talse kale. 19 Telei, kunuw dim kel singam tew uneko, kakasiliw ding dim bakate, Yesus e okmun dim moko, im fukun talbelei, i elo atemsiliw kale. Atemsomi, finganin fian mak kulusiliw kate, 20 Yesus e gaaneko, bokoyemomele: “Yu kanelom finganemokoliw te! Nakalem telbi kasike!”, yangse kale. 21 Yangei, i kiliko, kalfongdeweko, “Num kunuw tem buluw kaleelo tala o!”, dangeko, gaaneko, bokolewsiliw kale. Bokolewsomeliwi, fongate akate kuw im kunuw be im unbiliw dim ka kel fein teinse kale.
Finik so Bin Yemenkabe Belet Wanin em Weng te.
22 Beli, iti aneng danse ding dim bakate, sin em wanin wansiliw kawtiw i Yesus em ding feneko, alsiliw kale. Bomeliwi, i kal keliwete: Yesus em gelewkabiliw kunum imikel kuw teleko, kunuw tem uneko, okmun mali elo unsiliw kate, Yesus e iso makuw uninba kelei, kal kesiliw kale. ‘Nanew kunuw tem akati kalo uninba kele kai’, angeko, kal kesiliw kale. 23 Beem ding dim bakate, mali Taibelias abiw mutuk fian em kasel i kunuw tem teleko, Yesus em belet wanin bamki keleweko, yemense beem dim kokmen mewso talsiliw kale. 24 Talsiliw kasike, Yesus elo fen kolewsiliw kawtiw i atemiwete: “Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik i im aneng ka biliw be koleweko, unsiliw kai!”, angsiliw kasike, i tele kunuw beem tem uneko, teineko, okmun dikeko, Kafelneam abiw mutuk fian ka kel Yesus elo fenem unsiliw kale.
25 Unsomeliwi, okmun benggew mali ka kel, i Yesus elo fein atemeko, dakalalomeliw: “Kukuyemin kunum kutaka! Ku nal em tit ete kale kel telew a?”, dangeko, dakalasiliw kale. 26 Dakalaliwi, e bokoyemomele: “Feinka! Yu wanin em ibolow ete kuw ibolow fukuneko, nelo netebam talbiliw te. Yu nem auk so kitil so eisneng kanesi be atem kembiliw kate, nem kaneli beem mongom ete yu kilele kal keko, fein ateminba kekabiliw te. 27 Yu kililina! Yu kanelom kawin kaleem wanin eisneng ete kuw ibolow fukunemokoliw te! Kate, yu kun kuluko, finik so bin duyemkabe belet wanin beelo feneko, ‘Nu atemuma!’, angoliwka! Finik so belet wanin be Kawtiw Aul nete kuw ki keko, fein duyemoki te! Nimtew angom? Aatim Sunbin-Got e nelo akalem wiin so amkoko, beem mongom angom namdalei, ne talsi kasike.”, yangse kale.* 28 Yangei, i bokolewomeliw: “Nu nono keko, Sunbin-Got em aluwbamin be fein aluwokoluw a?”, dangiwi, 29 e yan weng bokoyemomele: “Sunbin-Got em fein aluwbamin e kanekote: Yu akalem dabalase kunum beelo ‘Fein!’, dangoliwka!”, yangse kale.* 30 Yangei, i iti bokolewomeliw: “Kunum kutaka! Ku auk so kitil so eisneng mak num kiin dim kame akate kelew kano, nu atemeko, kilele kal keluwete: Feinka! Ku nulo yangbelew kunum belew kasike, nu kulo ‘Fein!’, kangokoluw te.* 31 Alik alik nu kal keluwete: Kawtiw banim dim kakameliw ding kabalak e, num awalik kumel i Mana wanin wanenaliw kale. Sunbin-Got em fut tem e kanese beem dulum elo bokolomele:
‘E belet wanin mak abiil tikin elote dukayembelei, i wanenaliw kale.’,
angakabe te.”, dangsiliw kale.* 32 Dangiwi, e yan weng bokoyemomele: “Yu kilele kililina! Kawalik Moses e abiil tikin beem belet wanin yemeninba kemale kate, Aatim ete kuw fein abiil tikin beem belet wanin be kawalik kumel ilo dukayemale kale. 33 Nimtew angom? Sunbin-Got em fein finik so bin duyemkabe belet wanin e abiil tikin elote mitei, kawin kaleem kasel ilo finik so bin duyemkabe kasike.”, yangse kale. 34 Yangei, i bokolewomeliw: “Kamok Fian kutaka! Ku diwkuw diwkuw nulo belet wanin be yemgiyemolewka!”, dangiwi, 35 e bokoyemomele: “Nakalem ete finik so duyemkabe belet wanin nete te! Nimin kunum waneng ite mak nem mit mewso teleko, waniw tewe, i nam iti wanin tew so kemiw te! Nimin kunum waneng ite mak nelo ‘Fein!’, nangiw tewe, i ok tew akati nam kemiw te!* 36 Feinka! Sua e, ne yulo bokoyemsi kate kame, iti bokoyemika. Yu nelo netebabiliw kate, yom ibolow e nelo ‘Fein!’, nanginba kebiliw te!
37 Aatim em nelo dunemkabe kunum waneng ilo nam ibik kuyemeko, kut elo yemdali te. 38 Nimtew angom? Ne abiil tikin elote miteko, nakalem ibolow fukunin gelewomin beem dulum elo telinba kebi kate, namdase Sunbin-Got em ibolow fukunin gelewomin beem dulum elo kuw talbi kasike. 39 Namdase Sunbin-Got em ibolow fukunin e kanekote: Nelo dunemse kunum waneng mali gel mak ilo ne nam koyemi kate, ilo kilele yetemeko, fefe ding kabalak e, iti yemkalfoloki te.*
40 Feinka! Aatim em ibolow fukunin e kanekote: Nimin kunum waneng ite mak Min nelo netemeko, ibolow ‘Fein!’, nangiw tewe, i sunsun finik so bin kulokoliw kasike, fefe ding kabalak e, ne ilo fein yemkalfoloki te.”, yangse kale.
41 Yangei, Suda kawtiw im kak yetebiliw kunum i em “Ne abiil tikin em belet wanin nete te!”, yangse weng be kiliko, beem mongom e gal keleweko, nutnut weng keleweko, 42 ikalem kuw bokolew bokolew kelomeliw: “Wee! Nu Yesus em alew so auk so ilo kilele kal kebuluw te. Emi e Yosew em min ete te! Nimtew angom ete e bokolomele: ‘Ne abiil tikin elote teli te!’, yange kai!”, ange ange kesiliw kale.* 43 Kesomeliwi, Yesus e yan weng bokoyemomele: “Yu kanelom nutnut weng bokolew bokolew kemokoliw te! 44 Mesik esik namdase Aatim e kunum waneng mali mak nem mit elo yemdale tewe, i ki keko, nelo nam ‘Fein!’, nangiw te. Kate, fefe ding dim kabalak e, ne nem mit elo yemdase kunum waneng ilo fomkamin dim elote yemkalfoloki te.*
45 Sunbin-Got em fut tem bose weng mak kililoliwka! Akalem bontem dim bakamin kunum i fut tem boko, bokolomeliw:
‘Sunbin-Got akalem ete alik alik ilo kukuyemoke te.’,
angakabe te. Yu kilele ibolow fukunina! Nimin kunum waneng ite mak Aatim em kukuyemkabe weng be kiliko, em kukuyembe weng be kilele kal keliw tewe, i fein nem mit mewso teleko, ‘Fein!’, nangoliwka!* 46 Feinka! Mak kunum waneng mak Aatim elo kiin so ateminba kekabiliw kate, Sunbin-Got em mit elote talsi kunum nete kuw Aatim elo fein kiin so atemsi te.*
47 Feinka! Nimin kunum waneng ite mak nelo ‘Fein!’, nangiw tewe, i sunsun finik so bin kame akate kulukabiliw te.* 48 Yu kilele kililina! Nakalem ete finik so duyemkabe belet wanin nete te.* 49 Yom kawalik kumeli i kawtiw banim dim ka kel Mana wanin wanbisiliw kate, alik alik i fein kuansiliw te. 50 Kate, abiil tikin elote mitse belet wanin be elo waniw kunum waneng ilo finik so bin duyemei, i waneko, nam kuaniw te. 51 Feinka! Nakalem ete abiil tikin elote mitsi finik so bin duyembi belet wanin nete te. Nimin kunum waneng ite mak belet wanin be waniw tewe, i diwkuw diwkuw finik so bin kuluko, bókoliw te. Yu kililina! Belet wanin be nakalem kal anggil dim ete te. Ne belet wanin be kawin dim kaleem kasel yulo duyemii, yu waneko, fein finik so bin kulokoliw te.”, yangse kale.
52 Yangei, ka biliw Suda kawtiw i em yangse weng be kiliko, iti weng nutnut kelew kelew keko, bokolomeliw: “E nono kunum kate ‘Nakalem kal anggil wanoliwka!’, yangbe a? Mak kanem angse kate ya?”, ange ange kesiliw kale. 53 Kesomeliwi, Yesus e bokoyemomele: “Nem fein weng kale kilele kililina! Mali yu Kawtiw Aul nem kal anggil so kaim so waninba keliw tewe, yu yom ibolow mutuk kawyak e finik so bin nam kuliw te. 54 Kate, nimin kunum waneng ite mak nem kal anggil so, kaim so waniw tewe, i diwkuw diwkuw finik so bin kulokoliw kasike, fefe ding kabalak e, ne ilo fomkamin dim elote yemkalfoloki te. 55 Nimtew angom? Nem kal anggil so kaim so be fein wanbin ete kasike. 56 Nimin kunum waneng ite mak nem kal anggil be waneko, kaim be waneko, waniw tewe, i nem dim fewtokoko, biliwi, nakal iso fewtokoko, boki te. 57 Nelo namdase finik so Aatim e finik so bin em sen kayak keko, nelo finik so bin dunemse te. Kasike kame, nimin kunum waneng ite mak nelo waniw tewe, ne ilo fein finik so bin duyemoki te.* 58 Yu kilele kililina! Nakalem ete fein abiil tikin elote mitsi belet wanin nete te. Sua kel kabalak e, yom kawalik kusel i Mana wanin waneko, kuankemaliw kawtiw kesiliw kate, nimin kunum waneng ite mak belet wanin nelo waniw tewe, i sunsun finik so bin finik kulokoliw te.”, yangse kale.
59 Yangse weng beem ding dim bakate, Yesus e Kafelneam abiw mutuk fian em Suda kawtiw im wensankekabiliw am dim ka kel bomi, weng kale kukuyemse kale.
Kawtiw Banban i Gal Kelewsiliw em Sang te.
60 Em kukuyemse ding dim bakate, Yesus elo gelewsiliw kawtiw banban i Yesus em yangse weng be kiliko, gal keleweko, bokolew bokolew kelomeliw: “Yangbe weng bakate ilum keyeme kasike, kante ki keko, em weng be kililoke ya?”, ange ange keko, bokosiliw kale. 61 Bokosiliw kate, Yesus akalem ete kal kelete: Gelewkabiliw kawtiw i nutnut weng bokolew bokolew kelewbiw kasike, e bokoyemomele: “Wee yutaka! Nem yulo yange kembi weng kale yom fein ibolow beelo de mit da koyem keme sako? 62 Kanele tewe, yom Kawtiw Aul nelo iti katiw elo unii, netemokoliw ding dim kabalak e, yom ibolow fukunin beem dulum elo nono kelokoliw a? 63 Yu kilele ibolow tem tem keko, ibolow fukunoliwka! Sunbin-Finik ete kuw finik so bin duyemkabe kate, kal dim em finik so kulamin deiw mak banim te. Kate nakalem yange kembi weng kale Sunbin-Finik so gekeko, wensomi, finik so bin duyemkabe te. 64 Kate, mali yu nem yange kembi weng kale ‘Fein!’, nanginba kembiliw te.”, yangse kale. (Sua sua kel akate, Yesus e kilele fein ibolow so kunum waneng ilo kal keyemeko, kante elo maka im teing dim daloke kunum bakati kilele kal kese kale.)*
65 Kaem ding dim bakate, e iti weng mak bokoyemomele: “Beem mongom ete ne bokoyemomeli: ‘Mesik esik Aatim e kunum waneng mali mak nem mit dale tewe, i ki keko, nelo ‘Fein!’, nanginba kelokoliw kai.’, yangi te.”, yangse kale.*
66 Em yangse ding dim bakate, elo anggelewsiliw kawtiw banban i elo ibik dako, ibiku kolewsiliw kale. 67 Ibiku kolewsomeliwi, Yesus e kalun kel gelewkabiliw kunum biilo dakalako, bokoyemomele: “Yukati konemeko, unokoliw sako?”, yangse kale. 68 Yangei, Saimon Fita e yan weng bokolewomele: “Kamok Fian kutaka! Nu kulo kokemeko, kanem fukun unokoluw a? Kute kuw finik duyemkabe weng bakabelew kasike!* 69 Feinka! Nu kulo ‘Fein!’, kangeko, kal keluwete: Kusik Sunbin-Got akalem wiin so amkose Sunbin-Min kute te!”, dangse kale. 70 Dangei, e kalan kunum biilo bokoyemomele: “Ne yulo nakalem wiin so amkosi kate, yukalem mutuk biliw dim ka e, kunum mak e Seten-Ataanim ete te!”, yangse kale. 71 Weng kale, e Iskaliot abiw kunum Saimon em min Sudas em dulum elo dangse kale. Nimtew angom? E kal kelete: ‘Nelo maka im teing dim da konemoke kunum ete kai!’, angse kasike.
* 6:15 Sion 18:36 * 6:27 Sion 6:48-58 * 6:29 1 Sion 3:23 * 6:30 Matyu 16:1; Sion 2:18 * 6:31 Aneng Kolew 16:1-27; Teing Bakamin 11:7-9; Sim Fut 78:24 * 6:35 Sion 4:14 * 6:39 Sion 10:28-29; 17:12 * 6:42 Matyu 13:55 * 6:44 Sion 6:65 * 6:45 Aisaya 54:13; Selemaya 31:34 * 6:46 Sion 1:18 * 6:47 Sion 3:15-16 * 6:48 Sion 6:32,58 * 6:57 1 Sion 3:24 * 6:64 Sion 13:11 * 6:65 Sion 6:44 * 6:68 Matyu 16:16