10
Kalun kel Kalan Kunum im Wiin te.
Beli, Yesus e akalem kalun kel gelewkabiliw kunum biilo gaayemei, i akalem mit mewso teliwi, e ilo kitil so wiin fian mak duyemse kasike, i ki keko, kal wanin auk so betbet so kebiliw kawtiw ilo dokoyemeko, mali kawtiw im dim teinbiliw aneng matil biilo yenbakalasiliw kale.* Kalun kel kalan kunum biim wiin e kanekote:
Mak e Saimon e — Saimon em wiin mak e Fita kale.
Mak e Andulu e — Saimon em akunum te.
Mak e Sekow so Sion so — Aso i Sebidi em muluw alew ite te.
Mak e Filiw e
mak e Batolomyu e
mak e Tomas e
mak e Matyu e — Sua e, e kawtiw im teing dim tum win kulamin kunum te.
Mak e Sekow e — Alfius em min te.
Mak e Tadius e
mak e Saimon e — E Ulom abiw mutuk fian em wonuk so kunum im maka keyemkabiliw kunum kale.
Mak e Sudas e — E Iskaliot abiw kunum kesomi, Yesus elo maka kawtiw im teing dim dase kunum baka te.
Kalun kel Kunum ilo Yemdase em Sang te.
(10:5-42)
Ilo Yemdalomin Angse em Sang te.
Yesus em kalun kel kalan kunum biilo yemdalomin kese ding bakate, e ilo bokoyemomele: “Yu kanelom Isalael im ibik biliw kawtiw so, Samalia aneng fian em biliw kawtiw iso, kawtiw biim abiw abiw kalo unokoliw te! Kate, yu Isalael kasel siwsiw emdiw deiw kolewko, fenbiliw kawtiw biim abiw abiw kalo kuw unoliwka!* Uneko, Weng Kal Ken Ati be bokoyemomeliw: ‘Abiil tikin em gawman keloke ding dim e, kame mewso kele te!’, yangeko, bokoyemoliwka!* Bokoyemsomi, kawtiw im wakamin kal wanin be kilelyemeko, kuansiliw kawtiw ilo yemkalfoleko, bulul abung fian so kawtiw ilo iti kal ken kesomi, kilelyemeko, aneng matil mali kawtiw im dim biliw ilo takalako, koyemoliwka! Keko beli, yu kanelom yom aulbamin beem yan em dulum elote tum win mak kulokoliw te! Nimtew angom? Yukati aulbabiliw beem kitil e sak yan banim misim kuw kulukabiliw kasike. Yu kanelom tum win so,* 10 men so, afak ilim alew so, yan aom so, tokfol so, mesesem mesesem eisneng beemdiw kubuleko, de unokoliw te! Bayo! Nimtew angom? Kunum mak aluwkabe beem yan e bakalem ki kuw kulabe* kasike. Fein! Dokoyemokoliw kawtiw ikal yom sukum keliw eisneng beelo kal kesomi, yulo fein dokoyemokoliw kasike.*
11 Yu abiw mak uneko, ka kel ibolow ken so kunum waneng mak feneko, yetemiw tewe, yu kunum waneng biim am ka kel iso kuw boliwka! Bomeliwi, yom aluwbamin be banimoke ding dim bakate, iti abiw be kolew unoliwka! 12 Kate, yom im am kawtem tolokoliw ding dim e, yu am beem kasel ilo bamki weng mak bokoyemomeliw: “Sunbin-Got em menew ibolow e yuso boke te!’, yangboliwka!* 13 Yangesomeliwi, am beem kasel i yukalem menew weng bokoyemiw be kiliko, kuliw tewe, bamki so weng be iso fein boke te. Kate, i weng be kiliko, kulinba keliw tewe, bamki so weng be iti yukalem dim elo kuw toloke te.
14 Beemdiw, yu abiw mak uniwi, abiw ka im kunum waneng i yulo kalfonginba keyemeko, yom weng e kililinba keliw tewe, yu yom yan dim beem kukun be abiw ka akate kalis koleweko, iti unoliwka! Yom kaneliw beem mongom ete yu kawtiw biilo kukuyemomeliw: ‘Abiw kunum waneng yu Sunbin-Got em angin bate!’, yangboliwka!* 15 Feinka! Yulo ibik kuyemokoliw abiw mutuk fian kasel biim kulokoliw ilum e Sodom so Gomola so abiw mutuk fian alew biim kasel im kaneyemse ilum emdiw bate! Sunbin-Got em ilo geeyemoke ding dim e, isik kal ilum fian fian mak kulokoliw kasike.”, yangse kale.*
Ilum Ding Dim Keloke em Weng te.
16 Yangei, Yesus e kewkew weng mak akalem kalan kunum biilo bokoyemomele: “Ne yulo yamdalii, yu siwsiw emdiw keko, kut mian im biliw dim mutuk kalo kulus unokoliw kasike, yom ibolow fukunin e nuk seil wanin emdiw kelokoliw kate, yom ibolow fukunin e kiol kuw sen banim so keko, boliwka!* 17 Beli, yu kilelbi boliwka! Mali kawtiw mak teleko, yulo yauleko, wa kukuw keyemomi, Isalael kasel num diwyemin kunum im kiin dim mo koyemeko, num wensan kekabiliw am kalo nang debet sok so yen feiw koyemokoliw te.* 18 Yu nelo ‘Fein!’, nangbiliw kunum kebiliw kasike, i yulo yemde uneko, yulo aneng aneng im yetebiliw kak kunum so, emisik kamok fian iso, alik alik biim kiin dim mo koyemokoliw te. Koyemiwi, yu ka bomi, yukalem fein ibolow be kak kawtiw biilo kukuyem kemokoliw kasike, Isalael kawtiw num ibik biliw kawtiw ikati nem wiin elo kal kelewokoliw te. 19-20 Keko beli, yu kanelom kaneyembiliw biim angan finganeko, ‘Nono keko, yan weng bokoyemokoluw yake!’, angeko, ibolow fukunin tiaktiak kemokoliw te! Bate! Nimtew angom? Im yulo geeyemokoliw ding bakate, yom Kalew em Sunbin-Finik e yom ilo bokoyemokoliw yan weng be kilele fitew dim kuw dako, kukuyemoke kasike, yu ki keko, kiol kuw dolon keko, weng ken bokoyemokoliw kasike.*
21 Beem ding dim bakate, yukalem kaim atuk akate deeko, yulo maka im teing dim da koyemiwi, i yulo yeniwi, yu fein kuanokoliw te. Keko beli, kalew kumel i ikalem muluwel yulo maka im teing dim da koyemiwi, i yulo yenokoliw te. Keko beli, yukalem aul ikal sakalaw keko, weng bo bo kelomi, auk so alew so yulo maka im teing dim da koyemiwi, i yulo yenokoliw te.* 22 Feinka! Kawtiw alik alik i yulo ibolow kaim alel kuw keyemokoliw te. Nimtew angom? Yu nelo ‘Fein!’, nangbiliw kawtiw kebiliw kasike. Kate yu kililina! Yu kitil keko, biw tewe, fefe ding kabalak e, Sunbin-Got e yulo yemde unei, yu akalem gawman ding dim kel diwkuw diwkuw bokoliw te. 23 Keko beli, mali abiw mutuk mak im kasel i yulo ‘Kame, ilo ilum fian mak duyemum o!’, yangbiw tewe, yu fongate akate im biliw dim be koleweko, nanew abiw nanew abiw dim elo fon unoliwka! Fon unokoliw kate yu kililina! Yom Isalael aneng aneng beem mali abiw mak mali abiw mak fon uneko, alik alik im mewso uninba kelokoliw ding kabalak e, Kawtiw Aul nem mali Isalael aneng kasel ilo geeyemin ding fian mak fein toloke te.
24-25 Feinka! Yu ilum fian mak kulokoliw te. Nimtew angom? Nakati ilum fian mak kulusi kasike. Yu ibolow kilele fukunina! Kal kulomin kunum waneng im kal e ikalem kal duyemin kawtiw im afak kebiliw kate, deiw mak ding mak mali im kal e ikalem kukuyemin kunum waneng imdiw keloke te. Beemdiw, weng afak kunum i ikalem kak kunum em afak kakabiliw kasike, weng afak kunum bi ikalem kak kunum im kulukabe ilum bakati kulokoliw te. Yu mali im weng kililiwete: I nem wiin e ‘Belsebul te!’, nangakabiliw kasike, i yom wiin akati de mit da koyembokoliw te.*
Kanelom Kal Dim em Yenkabiliw Kawtiw im Angan Finganemokoliw te!
26 Yu kanelom mali im angan finganemokoliw te! Wokmobe mesesem mesesem eisneng angom alik alik bi kaim dim kuw fitewokoliw kasike, mali kawtiw alik alik ikati mesesem mesesem eisneng biilo kal keyemokoliw te.* 27 Wokmobin dim kel yulo bakayembi weng kale, yu kaim dim kuw alik alik ilo bakayemboliwka! Beemdiw, nem yulo kentem dim kel bakayembi weng kale, yu kaim dim bokoyemiwi, mali kawtiw alik alik ikati kal kelewbokoliw kasike! 28 Yu kanelom kal dim em yebiliw kawtiw im angan finganemokoliw te! Nimtew angom? I ki keko, yom sunsun bokoliw finik bi nam atin kuw yenokoliw kasike. Kate, yu Sunbin-Got em angan bete kuw finganemoliwka! Nimtew angom? Ete kuw ki keko, yom kal so finik so makuw atin kuw yeneko, munmun weing dong tem da koyemoke kasike.* 29 Yu bokolomeliw: ‘Awon men gel alew bi wiin banim kai!’, angeko, ilo tum win auk kom gel kuw mak iso wenokoliw kate, yukalem Kalew be ilo kal keyemsomi, ilo kilele yetemkabe te. Im dulum elote ‘Kanelom dakalu mitokoliw te!’, ange tewe, fein, mak be nam dakalu mitoke te. 30 Yu kililina! Sunbin-Got e yukalem kak kon be makmak makmak be teing bokoko, atemalakabe kasike, e yulo alikum kal keko, kilele yeteboke te. 31 Keko kasike, yu kanelom finganemokoliw te! Yom wiin be awon banban im wiin be bakilewkabe kasike.* 32 Yu kililina! Yu mali kawtiw im kiin dim e finganinba keko, nakalem wiin be kaim dim kuw keyembiw tewe, ne nakalem abiil tikin katem alakabe Aatim beem kiin dim e yom wiin akati kaim dim fitew matem keyemboki te. 33 Kate, yu nem wiin mali im kiin dim okiw danemiw tewe, nakati yukalem wiin bi nakalem abiil tikin katem alakabe Aatim beem kiin dim e okiw da koyemoki te.*
Mali Kawtiw i Yulo Kal Anggil Ilum Dukayembokoliw te.
34 Yu ibolow fukunomeliw: ‘Yesus e kawin dim kaleem kunum waneng alik alik nulo menew ibolow bin so kukuw be kukuyemomin talse te.’, angbiw kate, bate! Nem talsi beem mongom ete mali kawtiw i nem weng be kilisomi, yulo maka keyembokoliw te. 35 Keyemsomeliwi, yelimel i amen kuw amen kuw kebokoliw te. Min esik alew elo maka kelewbelei, mun usik auk ulo maka keumbului, min kalel usik imok auk ulo maka keumoku te.* 36 Feinka! Yukalem angin akate, maka fian kelew kelew keemokoliw te.
37 Mali kawtiw mak i ikalem alew o, auk o, aul o, yelimel alik biim ibolow fukuneko, nem yulo duyemsi aluwbamin beem afak elo kelinba keliw tewe, i nem neggelewemin kunum waneng nam keliw te. 38 Kesomeliwi, mali yom mutuk biliw kunum ite mak memen kelinba kesomi, nem wiin dim kel ilum mak daoko, betbet inkal so kuluko, nem kuanoki beemdiw yukati kuanomin keliw tewe, kaneliw kawtiw yu nem neggelewemin kunum bate.§ * 39 Mali ikalem ibolow kuw fukunkabiliw kawtiw i atin kuw finik so banimokoliw kate, mali kawtiw ikalem ibolow fukuninba kesomi, nakalem ibolow kuw fukunbiliw kunum waneng i sunsun bin finik kuluko, diwkuw diwkuw bokoliw te.”, yangse kale.
Yan Ken Kulomin em Sang te.
40 Yangesomi, Yesus e iti weng mak bokoyemomele: “Nimin kunum waneng ite mak yulo ikalem am elo yemde unesomi, kukuw ken mak keyemiw tewe, im kanebiliw kukuw be nakati kenemsomi, nakalem nemdase Aatim bakati kelewbokoliw te.* 41 Nimin kunum waneng ite mak bokolomeliw: ‘Kunum bi Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum ite te!’, angesomi, yulo ikalem am elo yemde unesomi, kukuw ken keyembiw tewe, Sunbin-Got e kanekabiliw kunum waneng ilo akalem bontem dim bakamin kunum beem yan dulewoke yan ki bakate duyemoke te. Beemdiw, nimin kunum waneng ite mak bokolomeliw: ‘Kunum bi kiol kuw kunum ite te!’, angesomi, yulo ikalem am elo yemde unesomi, kukuw ken keyembiw tewe, Sunbin-Got e kanekabiliw kunum waneng ilo kiol kuw kunum beem yan dulewoke yan ki bakate duyemoke te. 42 Yu kililina! Nimin kunum waneng ite mak bokolomeliw: ‘Kunum bi Yesus em gelewkabiliw kunum ite te!’, angesomi, sak wiin banim kunum mak ilo ok gilil ok duyemiw tewe, kanekabiliw kunum waneng i kanebiliw beem yan e fein kulokoliw te.”, yangse kale.
* 10:1 Mak 6:7; Iluk 9:1 * 10:6 Selemaya 50:6 * 10:7 Matyu 3:2; 4:17; Iluk 10:9,11 * 10:9 Iluk 10:4 * 10:10 10:10 Gilik e kale kel bokolomele: “Yu kanelom aulbabe bulmakao em bontem dim sok so net kelewokoliw te!”, ange te. * 10:10 Iluk 10:7; 1 Kolin 9:14 * 10:12 Iluk 10:5-6 * 10:14 Iluk 10:10-12; Kalan Kunum 13:51 * 10:15 Talfut Kese 19:24-25; Matyu 11:24; Yut 7 * 10:16 Iluk 10:3; Ulom 16:19 * 10:17 Mak 13:9-11; Iluk 12:11-12; 21:12-15 * 10:19-20 Sion 14:26 * 10:21 Maika 7:6; Matyu 10:35; Mak 13:12; Iluk 21:16 10:23 10:23 Mali kal kawtiw mak bokolomeliw: “Yesus em yangse weng beem fein kanese sang e kanekote: Em angse weng beem ding dim uneko, 40 itol atew kese ding kabalak e, Ulom abiw mutuk fian em wonuk so kunum i teleko, Selusalem abiw mutuk fian atin kuw wa wa kelewsiliw kale.”, angakabiliw te. 10:24-25 10:24 Seten-Ataanim em wiin mak e Belsebul te. * 10:24-25 Iluk 6:40; Sion 13:16; 15:20; Matyu 9:34; 12:24 * 10:26 Mak 4:22; Iluk 8:17 * 10:28 Sekow 4:12 * 10:31 Matyu 6:26 * 10:33 Mak 8:38; Iluk 9:26; 2 Timoti 2:12 * 10:35 Maika 7:6 § 10:38 10:38 Gilik weng sin be kanekote: Nimin ete nem ais dim sil bikisiliw em ais kuluko, nenggelinba keliw tewe, kaneliw kawtiw yu nem fein neggelewemin kawtiw bate. (Matyu 16:24; Mak 8:34; Iluk 9:23) * 10:38 Matyu 16:24-25; Mak 8:34-35; Iluk 9:23-24; 17:33; Sion 12:25 * 10:40 Mak 9:37; Iluk 10:16; Sion 13:20