Memen Keko, Boliwka!
25
(25:1-46)
King kel Waneng Seiwel im Fakam Weng te.
Yangeko, iti weng mak bokoyemomele: “Abiil tikin em gawman ding dim em toloke ding e fakam weng kaleemdiw keloke te.
Waneng mak um tonol keko, kunum kulomin ding dim bakate, king kel waneng seiwel mak i ikalem ilam yongom dong kuluko, ‘Deiw kel awkolon um imok fukun unuma o!’, angeko, unsiliw te.* Teingabi kel waneng seiwel bi fukunin ken ati so kebiliw kate, mali wanggel seiwel teingabi kel bi ibolow benemin nam kebiliw te. Ibolow benebiliw bi ilam de tolokoliw kate, i kelosin elo akokow kesomi, de telinba kesiliw te. Kate mali fukunin ken so biliw waneng seiwel i ilam so, kelosin so, de talsiliw te.
Keko beli, waneng kulomin kunum be fongate telinba kese kasike, seiwel i kiinok ilum sen mak akalsiliw te. Akalbiliwi, kutil mutuk fian demdem kele ding dim bakate, waneng kulomin kunum be telei, mali eso talsiliw kawtiw i gaanomeliw: ‘Waneng kulomin kunum akal talaka o! Fongate akate teineko, em fukun telina o!’, angbiwi, i kilisiliw te. Kilisomi, waneng seiwel bi baba teineko, ikalem ilam kuluko, ailbin memen kesiliw te. Kemiwi, ibolow benebiliw wangel i fukunin ken so wanggel biilo dakalako, bokoyemomeliw: ‘Kae, nawkolon kumel yutaka! Yom kelosin atuk mak nulo yemenina! Num ilam be kelosin banim kelomi, kuanomin keme kasike!’, yangsiliw kate, teingabi fukunin ken so wanggel i yan weng bokoyemomeliw: ‘Babo! Kelosin fong gel kuw aluwbuluw kasike, yukati wemin am elo uneko, wen unina! Kale nukalem ki kuw kasike.’, yangsiliw te. 10 Yangiwi, ibolow benebiliw wanggel i wemin am elo kelosin wem unsiliw te. Im unbiliw ding dim bakate, waneng kulomin kunum be fein teleko, kilele memen kesiliw teingabi kel seiwel waneng biilo am kawtem elo yemde unesomelei, i ka kel kalfong fian mak kesomi, wanin dawol fian fian mak wansiliw te.
Keko beli, weng afak kunum i am yal kitil kuw net ailsiliw te.
11 Keko beli, ibik ete mali ibolow benebiliw teingabi kel seiwel ikati teleko, gaanomeliw: ‘Wee! Kamok a! Kamok kutaka! Nulo akal am yal busuyema!’, dangeko, gaansiliw kate,* 12 e yan weng bokoyemomele: ‘Ne yulo atin kuw gel so akokow te!’, yangse te.*
13 Kame yu kilelbi boliwka! Yu kilelsi kuteko, ding fen boliwka! Nem toloki ding so, beem kaneloke ding em ataan kak em ding so, yu akokow kasike!”, yangse kale.*
Weng Afak Kunum Yemamas kel im Fakam Weng te.
14 Yangeko, iti weng mak bokoyemomele: “Abiil tikin em gawman ding dim em kaneloke fakam weng mali mak kanekote:
Kunum kamok wiin so kunum mak singam aneng unomin memen kesomi, akalem weng afak kunum ilo gaayemei, i teliwi, e akalem mesesem angom alik alik be biim teing dim dako, ‘Yu kilele atenembina!’, yangse te.
15 Wiin so kamok be akalem weng afak biliw kunum biim kitil e kilele kal kese kasike, e mak kunum beem dulum elote ‘Kunum be teingabi kel tausen (5'000) kulomin kunum ete kai!’, angeko, elo beemdiw dulewse te. Dulewsomi, mali kunum beelo ‘Kunum be auk teben kel tausen (2'000) kulomin kunum ete kai!’, angesomi, elo auk teben kel tausen (2'000) dulewse te. Duleweko, iti mali kunum beelo ‘Kunum be auk makmak tausen (1'000) kulomin kunum ete kai!’, angeko, elo auk makmak tausen dulewse te. Duleweko, alik alik ilo duyemsomi, fe e, unse te.
* 16 Keko beli, teingabi kel tausen (5'000) kuluse kunum be kitil keko, aluweko, tum win on kisol teingabi kel tausen (5'000) makso mak kuluse te. 17 Beemdiw, auk teben kel tausen (2'000) kuluse kunum bakati kitil keko, aluwbabomi, iti auk teben kel tausen (2'000) makso mak kuluse te. 18 Kate, auk makmak tausen (1'000) kuluse kunum be akalem kamokim em dulewse on kisol be kuluko, kawin dikeko, sak kawin tem okiw da kolewse te.
19 Keko beli, tiak ding banimse ding dim kabalak e, wiin so kunum kamok be iti teleko, tum win on kisol duyemse kunum biilo yan kiol kelomin weng talse te. 20 Telei, teingabi kel tausen (5'000) kuluse kunum emisik teleko, akalem kamok elo bokolewomele: ‘Kamok kutaka! Ne kom teingabi kel tausen (5'000) dunemselew on kisol be kuluko, kitil keko, aluwsomi, iti teingabi kel tausen (5'000) makso mak kulusi te.’, dangse te. 21 Dangei, e bokolewomele: ‘Ku kunum ken ati te! Fong gel eisneng beso kitil keko, dawtoloko, fian kelewselew kasike, ku kame fian eisneng akati kute kuw atebokolew te! Kame ku neso teleko, bomi, kalfongolewka!’, dangse te.* 22 Dangei, auk teben kel tausen (2'000) kuluse kunum bakati teleko, akalem kamok elo bokolewomele: ‘Kamok a! Kom auk teben kel tausen (2'000) dunemselew bakati, ne beem mutum dawtoloko, auk teben kel tausen (2'000) makso mak kulusi te.’, dangse te. 23 Dangei, kamok be bokolewomele: ‘Ku kunum ken ati te! Fong gel eisneng be kitil keko, dawtolo fian kelewselew kasike, ku kame fian eisneng akati kute kuw atebolewka! Kame ku neso teleko, bomi, kalfongolewka!’, dangse te. 24 Anfel e, auk makmak tausen (1'000) kuluse kunum bakati teleko, akalem kamok beelo bokolewomele: ‘Kamok kutaka! Ne kulo kilele kal kelite: Ku kunum atul nam kebelew kasike, ne kom angan finganbi te. Ku mali kawtiw im eisneng dukubiliwi, iti kulukabelew kunum kute te. Mali kawtiw mak i wanin musun mak kaibiliwi, ku musun be uneko, ‘Kulusiliw tum win em yan e kame dunemina!’, yangakabelew kunum kute te. 25 Kasike, ne finganbomi, kawin dikeko, kom nelo dunemselew on kisol be kawin tem kel dasi te. Kame, kom dunemselew on kisol bakalaka!’, dangse te. 26 Dangei, akalem kamok be elo yan weng bokolewomele: ‘Weng afak kunum wa sel kute te! Ku kal kelewete: Ne mali kawtiw ilo duyemsi eisneng beem iti kulukabi kunum nete te. Ne mali wanin musun kaibiliw kawtiw mak im musun kalo uneko, ‘Nem yulo duyemsi tum win beem yan e kame iti dunemina!’, angbomi, yan beem dulum elote wanin be kulukabi kunum nete te. 27 Kasike, nimtew angom ete, ku nem dukemsi tum win be mali kawtiw im on kisol yetebiliw kunum im teing dim dalinba keselew a? Daselew tewe, tum win be iti fufu fian kese tew te. Kelei, nem iti talsi ding dim kabalak e, ne tum win fian alik alik be iti kuli tew te.’, dangse te.
28 Dangeko, e kawtiw ka biliw biilo bokoyemomele: ‘Yu fongate akate weng afak kunum wa kaleem on kisol be kuluko, mali on kisol dawtoloko, tum win fufu beem anung be iti teingabi kel tausen (5'000) kuluse weng afak kunum beem teing dim elo dulewina! 29 Nimtew angom? Ne mali em so kebiliw kawtiw ilo iti makso duyemii, i banban kelokoliw kate, ne mali em banim kebiliw kawtiw im fong gel eisneng bakati alik alik kulu koyemoki kasike.’, yangse te.* 30 Yangeko, iti bokoyemomele: ‘Kame soson nam kunum beelo fongate akate anbakalalina! Keliw kano, sun kuw betbet deimin abiw ka kel bomi, amebomi, akalem kal wakal dukuko, teing feiwbomi, teing bulung gilkabomi, boke te.’, yangse te.
Kasike, yu kilelbiko, fakam weng beelo kilele ibolow fukunemoliwka!”, yangse kale.*
Kunum Waneng Diwyemeko, Geeyemoke em Sang te.
31 Yangeko, iti weng mak bokoyemomele: “Kawtiw Aul nem wiin fian so toloki ding dim kabalak e, ne kamok keko, auk so kitil so kesomi, Sunbin-Got em yemdakamin finik iso, toloki te. Beem ding dim bakate, Kawtiw Aul ne emisik kamok fian em teinkemin abin ayem wiin so dim ka kel teinoki te.* 32 Beem ding dim bakate, kunum waneng alik alik angom bi nem kiin dim wensanokoliw te. Wensaniwi, ne ilo yetemeko, siwsiw yetebin kunum im siwsiw teing bokoko, mali da mali da koyemkabiliw atew keyemeko, ikati kunum mongom alew mak keyemoki te.* 33 Keyemeko, siwsiw atew kebiliw kunum waneng ilo yuk teing dulum elo keyemsomi, meme atew kebiliw kawtiw ilo awan dulum elo keyemoki te. 34 Keyemeko, kamok fian nem yuk teing dim kel biliw kunum waneng ilo bokoyemomeli: ‘Yu kame telina! Nem Aatim em bamki kuliw kasike! Sua sua kel akate, kawin so abiil so be kailinba bise ding dim kabalak e, nem Aatim e akalem gawman ding dim be yom dulum elo memen keyemse kasike kame, yu ding dim be fan atew kulina! 35 Nimtew angom? Sua kel akate, nem yemen tew so bisi ding kabalak e, yu nelo wanin nemgiyemaliw te. Kesomi, nem ok tew so kebisi ding dim e, yu nelo ok nemgiyemaliw te. Nem kokow kunum atew telebisi ding dim e, yu nelo yukalem am elo nemde unemaliw te.* 36 Nem kal musun bisi ding dim kabalak e, yu nelo ilim dunemiwi, ne kal kasi kemali te. Nem wakamin fian kebisi ding dim bakate, yu nelo kilele kenemaliw te. Nem sok am tem bisi ding dim bakate, yu nelo netebamaliw te.’, yangoki te. 37 Yangii, kiol kuw kukuw kemaliw kunum waneng i nem yangbi weng be kiliko, dakalalomeliw: ‘Kamok kutaka! Ku nal kel yemen tew so kebelewi, nu wanin kamensuluw a? Nalem tit ete ku ok tew so kebelewi, nu ok kamensuluw a? 38 Nalem ding ete ku kokow kunum atew kelewi, nu kulo nukalem am elo kamde unesuluw a? Nalem ding ete ku kal musun kelewi, nu kal kasi kokemsuluw a? 39 Nalem ding ete, ku wakamin so kebelewi, nu kilele kekemsuluw a? Nalem tit ete ku sok am tem belewi, nu katebam telesuluw a?’, nangeko, dakalalokoliw te. 40 Dakalaliwi, kamok fian ne ilo yan weng be bokoyemomeli: ‘Nimin kunum waneng ite mak nem angin wiin banim mak ilo kaneyemaliw tewe, nelo makuw kenemaliw bakate.’, yangoki te.* 41 Yangesomi, ne famdes angeko, teing awan dulum ka biliw kawtiw biilo bokoyemomeli: ‘Sunbin-Got e yulo yamkatiko, koyemkabe kawtiw yutaka! Fongate akate yu nem mit biliw kale koleweko, sunsun be ais dong tem kalo unina! Ais dong tem be Seten-Ataanim so, akalem finik wa so, alik alik biim dulum memen keyemsiliw kasike.* 42 Nimtew angom? Nem wanin tew so kebisi ding kabalak e, yu nelo nemgiyeminba kemaliw te. Nem ok tew so kebisi ding dim e, yu nelo ok nemeninba kemaliw te. 43 Nem kokow kunum kebisi ding dim e, yu nelo yukalem am elo nemde uninba kemaliw te. Nem kal musun kebisi ding dim kabalak e, yu nelo kal kasi koneminba kemaliw te. Nem wakamin fian mak kebisi ding so, nem sok am tem bisi ding so, diwkuw yu nelo kilele neteminba kemaliw te.’, yangoki te. 44 Yangii, ikati nelo dakalalomeliw: ‘Kamok kutaka! Ku nal em tit kete yemen tew so, ok tew so kebelewi, nu kulo ok so wanin so kameninba kesuluw a? Nalem ding ete, ku kokow kunum atew talbelewi, nu kulo nukalem am elo kamde uninba kesuluw a? Nalem ding ete ku kal musun kebelewi, nu kal kasi kokeminba kesuluw a? Nalem ding ete, ku wakamin so kesomi, sok am tem belewi, nu dokokeminba kesuluw a?’, nangokoliw te. 45 Nangiwi, ne ilo ikati yan weng bokoyemomeli: ‘Nimin kunum waneng ite mak nem angin wiin banim mak ilo mesesem mak kaneyeminba kemaliw tewe, i nelo makuw akati keneminba kenemaliw bakate.’, yangoki te. 46 Yangii, kanesiliw kawtiw bi ikalem kanesiliw beem dulum elote betbet fian kulukabiliw abiw kalo uneko, ka kel diwkuw diwkuw bokoliw kate, kiol kuw kukuw kemaliw kawtiw i finik so sunbin bin kulukabiliw abiw kalo uneko, sunsun finik so bokoliw te.”, yangse kale.*
* 25:1 Iluk 12:35; Fitew Dase 19:7 * 25:11 Iluk 13:25-27 * 25:12 Matyu 7:23 * 25:13 Matyu 24:42 * 25:15 Ulom 12:6 * 25:21 Matyu 24:45-47; Iluk 16:10 * 25:29 Matyu 13:12; Mak 4:25; Iluk 8:18 * 25:30 Matyu 8:12; Iluk 13:28 * 25:31 Matyu 16:27; 19:28 * 25:32 Esekiel 34:17; Fitew Dase 20:11-13 * 25:35 Aisaya 58:7 * 25:40 Matyu 10:42; Mak 9:41 * 25:41 Matyu 7:23 * 25:46 Daniel 12:2; Sion 5:29