7
Stiwen ixo tenge köö abo Judeia
1 Io, a sisila raxin möxöbo pris ixo ose e Stiwen, “A lak turunon abo tinenge na?”
2 Stiwen ixo balu bira, “Abo töke mabo tamake, moro ölangen e! A mariris se God ixo ot pösöt a tamana ire, e Abaram, niang ixo xisixis bang ni Mesopotemia ma mesila ixo xisixis suso Aran.
3 Me God ixo tengen te ine, ‘Örö wan pes kalik a lagunon te nöngön ma a nangadi re nöngön, ma örö wan urungan kö xönö pu nang e rabo osen te nöngön.’
4 “Io, ine ixo wan lie a xönö pu möxöbo Kaldian ma ixo kis Aran. Melamu xö minet te tamana, God ixo tile ine urungan kina xönö pu nang nixinen mum mo xisixis im könan.
5 God i kobo tabaa runin e Abaram mere xönö bara rö ine iat, kaim tunon te xönö pu iat te ine. Kalik mon bara kaim e Abaram mere barok ke ine iat kina axana bung niang, e God ixo kubus bara ine arixe mabo tubuno melamu re ine, idi tabo unan sik im ina pu niang.
6 God ixo tengen tö ine bira, ‘Abo tubum tabo kis osee xö lagunon nang kaim bara re idi iat, ma nangadi meringan tabo tile nanin idi xöbo tinörön ma tabo pet ögat idi xö nit ne mar ne awat.’
7 Me God ixo tengen, ‘Ma lamun e rabo ömokorot idi xina öxöno lagunon nang abo tubum tabo rörön tataun könan. Melamu xönan idi tabo wan su xalik a lagunon niang ma tabo lotu wösöt e xö xönö na.’
8 Io, God ixo isik a kunubus se Abaram arixe ma tatalien möxö kuru lewene aine idi, a bung barok suxurno rua uxileng idi kölöme xina kunubus. Me Abaram ixo tata re Aisak ma ixo kuru a lewene aine Aisak kö pitnö ma narun ne bung melamu xö bung nang toxo kip ine xönan. Melamu, e Aisak ixo tata re Jekop, me Jekop ixo tata möxö sangaun ma ninöng ne sisila ne untubuno ire.
9 “Abo sisila ne untubuno ire, idi toxo misik ma tönö idi e Josep bere ine irabo rörön tataun to Isip, möxösa, idi toxo bala kadik sik kö ine. Ma lamun e God ixo kis arixe mine
10 ma ixo balaure ine xalik abo tiip kirip pe ine. God ixo tabaa e Josep ma nanase deek me God ixo eörin e Josep pua öaxanan a king mee Isip. Io, a king ixo bulus ine rua tene sisila xö ina marakörö xirip mee Isip ma bara irabo balaure xirip a könönö gunon taxin te ine bölök.
11 “Io, a irilöng taxin ixo ot ma ixo wan kö boxönö xirip Isip me Kenan, ma sasaxan taxin arixe ixo ot, mabo untubuno ire idi tokoxobo eöt ta susuxun te nien.
12 Io, Jekop ixo ölangen bira, bara nangen a nien to Isip, ine ixo tile abo untubuno ire nang abo barok ke ine xö sisila ne nuan te idi urungan Isip.
13 Ma sese öninöng ne unan baling, Josep ixo tengen köbo tönö bere ine e Josep. Ma a king mee Isip ixo ösöxö xulen im a bunbunarama re Josep.
14 Melamu xönan, Josep ixo tile tinenge ure tamana, nang e Jekop, ma a bung marapun kirip pe ine, idi xirip a pitnö ma ninöng ne sangaun ma pitnö.
15 Io, Jekop mabo untubuno ire toxo wan su uruo Isip. Melamu im, idi toxo met ee.
16 Abo töngön te idi, toxo kip öbaling uruso Sekem ma toxo bulus kölöme xina maöt niang e Abaram ixo kun kalik a bung baroxorok ke Amor tuso Sekem ma oleleng ne tuluwok saxit.
17 “Io, a axana bung ke God ixoro lörörö rua wewet eörin a kunubus sine rue Abaram, ma a xinixos kö nangadi re ire ringan Isip ixo wan kaa pasaxit mon.
18 Io, önga king kabise, ewe niang i koxobo ösöxö runon te laa lamun e Josep, ixo ot xarnang a tene sisila ro Isip.
19 Ine ixo ömamang abo untubuno ire ma ixo wewet ögat idi, ma ixo ölölös idi bara tabo tewe rewe a bung barok madak nang toxo mana kip idi bara idi tabo met.
20 “Xina awat nang toxo kip e Moses, a barok mamaran kö wawara re God. Xö narun ne texe toxo werwere muu ine xö könönö gunon te tamana.
21 Io, melamu nang toxo kip ösu ine xalik a gunon, a balik ke king mee Isip ixo pere wösöt lo ine ma ixo kip lo ine ma ixo ölön ine xarnang a barok söxöt iat te ine.
22 Moses ixo eusu mabo nanase xirip mee Isip, me ine a tödi raxin kölöme xöbo tinenge ma xö tatalien te ine.
23 “Nang e Moses ixo nit ne sangaun ne awat tine, ixo dödöm pa uxileng a nangadi re ine iat a bung Israel.
24 Ine ixo pere önga tödi mee Isip ixo wewet ögat a öng mere idi abo Israel, io, ine ixo tuu arixe mina Israel ma ixo sexomet ina Isip pua babalu ine lamun a lalaa nang ixo pet tö ina Israel.
25 Moses ixo nunu bara a nangadi iat te ine tabo perexulen bara God ixo önan arixe mine ra öro idi, ma lamun kaim idi ra werwere xulen ina na.
26 Xö bung malamu Moses ixo ot pösöt a nine Israel idu toxo erese. Ma ixo mamaa ra bulbulus a malum kaluluonin idu, io, ixo tengen, ‘Nibarok, a narön mon e mu, ruasa mu mo erse baling ke mu?’
27 “Ma lamun önga tödi niang ixo sese ögarin a öng kabise ixo sumen tewe e Moses ma ixo tengen, ‘Kaim pe öng ixo bulus nöngön bara örobo kure e maa!
28 Nöngön u mamaa ra sesexomet e xarnang u sexomet a tödi me Isip, goo?’
29 Nang e Moses ixo ölangen bira, ixo ulo rup uruso Midian, ma ixo kis ee xarnang a osee, ma ixo elolo, me ine ma nine barok suxuruno ringan ee.
30 “Melamu xö nit ne sangaun ne awat ixoro saxit, a angelo ixo ot pösöt e Moses kö kamene ia sösöt ixo bibio kölöme xö uno iaa lik kö xönö tataun lörörö xö puot Sinai.
31 Moses ixo wuwus kina laa nang ixo pere. Ma nang ixo wan lörörö rua werwere, ixo ölangen a inöno a Orong:
32 ‘E mon a God köbo untubum, a God te Abaram, Aisak me Jekop.’ Moses ixo dede ma binuut ma ixo kebeöt ta winara.
33 “Io, a Orong ixo tengen te ine, ‘Kip tewe a sandel kalik a xexem, möxö a xönö pu nang u tuu sik könan, a lak madakdak saxit.
34 Turunon saxit, e xoro pere abo kinadik kö nangadi re e nang te örasen to Isip. E xoro ölangen abo ginee ridi me e re wan su ra ölanglanga idi. Miang im, e rabo tile nöngön baling uruo Isip.’
35 “Ina Moses mon na ewe idi toxo kasen tewe ine arixe mina tinenge bira, ‘Kaim pe öng ixo bulus nöngön bara örobo warkurai.’ Inexalik, God iat mon ixo tile ine bara irabo warkurai, ma irabo ölanglanga idi meringan. Ma ina angelo nang ixo wösö rine xö uno iaa lik, ixo top ine.
36 Moses ixo silien ösu idi mero Isip ma ixo pet abo auxileng lölös mabo lalaa ne auwuwus so Isip, xö Rasi Dadan, ma xö xönö tataun kö nit ne sangaun ne awat.
37 “Ine Moses mon ewe nang ixo tengen köbo nangadi mee Israel bara, ‘God irabo tile ösu urungan te mum a önga propet xarnang e meringan kö nangadi iat te mum.’
38 Moses mon a öng nang ixo kis arixe ma nangadi xirip mee Israel kö xönö tataun, ma ixo kis arixe mabo untubuno ire, ma angelo ixo tabaa ine ma tinenge ruso xö puot Sinai. Ma ixo kip lo ina tinenge nang a to i kis könan tua isik öbaling urungan tö ire.
39 “Xalik mon abo untubuno ire, idi toxo kaim a mamaa ra ölangen a tinenge re Moses. Kawaim arixe. Idi toxo kasen ine ma xö baladi toxo mamaa bara idi tabo baling uruo Isip.
40 Idi toxo tengen te Aron, ‘Örö pet tebo perewuo re mem nang irabo silien ire, möxö ina tödi na e Moses nang ixo silien ösu ire mero Isip, mem kobo ösöxö a lasanene i ot tine!’
41 Xina axana bung niang idi toxo pet a önga perewuo xarnang a bak kö bulmakau. Idi toxo erabaa urungan tine ma arabaa ridi ma toxo pet a luxa ma axanan lamun ina tinörön ne limedi.
42 Ma lamun God ixo tuu talu idi ma ixo ganim idi bara idi tabo lotu wösöt abo tii, a texe, ma xaken meriso lömö xö balana kubu, xarnang toxo geet ösu xö buk kö bung propet:
‘Marakörö mee Israel! Mum korobo pet tö e nang mum moxobo sesexomet abo bulmakau mabo sipsip pö mum pa wewet a arabaa urö e
xö nit ne sangaun ne awat nang mum moxo kis singan kö xönö tataun.
43 Mum moxobo kip öxaa a walpali nang toxo pet ma man kö perewuo Molek.
Me mum moxobo kip öxaa a tii perewuo xö god te mum, e Repan,
idu a nine perewuo nang mum moxo pet tua lolotu wösöt.
Io, arabo tile rewe e mum uruo xö lagunon melamu re Babilon.’
44 “Abo untubuno ire toxo kis arixe ma walpali ne man kö xönö tataun. Ma ina walpali na ixo osen bara God ixo kis arixe me idi. Toxo pet xarnang e God ixoro pet osen te Moses, ma i eöt ma winawara nang Moses ixo pere bie.
45 Io melamu, abo untubuno ire toxo kip lo ina gunon ne man meriso xöbo tamadi. Me idi toxo kip arixin me idi nang toxo arixe me Josua. Idi toxo wan ta xikip lo ina pu möxöbo duöng kabise nang God ixo tile rewe xalik idi. Ma ixo kis singan ot kö axana bung ke Dewit.
46 Me Dewit ixo örasen a abalamu re God ma ixo ose e God bara irabo ömaraxen ine rua wewet te gunon ure God te Jekop.
47 Ma lamun e Solomon im iang ixo uru a gunon kö God.
48 “Ma lamun, a Orong lömö saxit i kara kis kö gunon nang a tödi mon i pet. Xarnang a propet i tengen:
49 ‘Orong ixo tengen, “Watmaep, ine a kinis ne king ke e,
ma öxöno lagunon, ine a xönö tinuu möxö xexeke.
A mangana gunon sa mum morobo uru urö e?
Ma a xönö sa irabo eöt bara e rabo mamas könan?
50 E iat e xo pet abo lalaa na ma limeke.” ’ ”
51 Me Stiwen ixo tengen bölök bira, “Mum abo onwat! Abo bala mum i wöwö ma xödxödö! Mabo talinge mum a lak baa ma i kebeöt ta ölangen a tinenge re God! Mum mo xarnang mon abo untubuno mum. Mum bo kara ölengen a Töxödös ne Tanono.
52 Ewe rebo propet mesila nang abo untubuno mum idi kaim a ögarin? Kaim! Idi toxo sexomet abo tödi mesila nang toxo rengrengen ösila a inot kö Tene Töxödös. Ma na mum moxoro isik ine xö limine a nangadi saban ma toxo sexomet ine.
53 Mum nang moxo ömaraxen lo a warkurai te God kalik abo angelo, inexalik mum kobo muu xönan.”
Toxo teng ömet e Stiwen
54 Io, nang abo kansel toxo ölangen bira, idi toxo laie saban ma toxo engingirenin abo ngisedi.
55 Ma inexalik bere Stiwen ixo wöwö sik ma Töxödös ne Tanono ma ixo wawara kaa uruso lömö xö balana kubu ma ixo pere a mariris se God, ma ixo pere e Jisas ixo tuu sik kö lime tuun te God.
56 Me Stiwen ixo tengen, “Mum moro pere! E pere a balana kubu i tamasawang ma a Barok kö Tödi i tuu sik kö lime tuun te God.”
57 Io, idi toxo kup taxin uruso lömö ma toxo sing pi abo talingedi me idi xirip toxo ulo ot sik ine,
58 ma toxo sat ösu ine xalik a lagunon taxin ma toxo urulo ra reteng ine ma warawat. Me idi nang toxo wupuk ine, idi toxo bulus abo man te idi xö xexene ina guama a esene e Sol.
59 Nang idi toxo reteng ine, Stiwen ixo seseng uruso re God bira, “Jisas, a Orong, örö kip lo a tanoke!”
60 Io, ixo subun kexe ma ixo gee wösö raxin arixe, “Orong, u bele döxömen lo abo magingin saban te idi. Ganim, örö döxömen taun!” Io, nang ine ixo tengen bira, ixo met.