13
Kag Istorya Tungor sa Mangunguma nak Nagsasabwag it Binhi
(Markos 4:1-9; Lukas 8:4-8)
1 Katong adlaw rang kato, nagliwas si Hesus sa bayay ag nagpagto sa habig it Ragat it Galileya, ag ruto Sida nag-ingkor.
2 Ingragipunan Sida it karuramong tawo, kada nagsakay Sida sa usang rayapang nak asa piliw, ag ruto Sida nag-ingkor pramas magbisaya sa inra myentras sinra ay nakatulay sa habig it baybay.
3 Ag nagtudlo Sida it maramong bagay parayan sa mga istorya nak ingtatawag nak parabula. Siling Nida:
“Panimati kamo! Usang adlaw, inggwa't usang mangunguma nak nagliwas para magsabwag it binhi sa ida uma.
4 Sa ida pagsabwag, inggwa't ibang binhi nak nagtugpa sa rayan, ag inggwa't mga pispis nak nag-inabot ag ingpangtuktok kali.
5 Kag ibang binhi ay nagtugpa sa mabatong duta, ag dahil manipis yang kag raga ruto ay nagtinubo nak raan kag mga binhi.
6 Ugaling it katong nag-initey kag adlaw, kag mga bag-ong tubo nak tanom ay nagkupos ag nagpangyadong, dahil waya nakaungot it maado kag gamot sa irayom it raga.
7 Kag ibang binhi ray ay nagtugpa sa duta nak inggwa it mga siiton nak hilamunon. Nagtinubo kali, ugaling nagpakagapa kag mga hilamunon ag nayumos kag mga nagtubo nak binhi ruto.
8 Pero kag ibang binhi ay nagtugpa sa maadong duta, ag kali ay nagtubo it maado ag nagpamunga, kada inggwa't natubas. Inggwa't mga binhi nak nagpanubas it katamtaman yang, inggwa ra't nagpanubas it rako, ag inggwa't nagpanubas it bugana.
9 Kamong mga nagpapanimati ay isipa ninro it maado kag inro narunggan!”
Kag Pagtudlo ni Hesus ay Parayan sa mga Istorya
(Markos 4:10-12; Lukas 8:9-10)
10 Marugay-rugay, nagpayungot kang Hesus kag Ida mga manugsunor ag nagpangutana, “Asing Imo ingpaparayan pa sa mga istorya kag Imo pagtudlo sa mga tawo?”
11 Nagsabat si Hesus:
“Dahil kamo yang kag gingtaw-an it pribilehiyo nak maintyendihan kag mga dating tinago nak kaayaman tungor sa paghari it Dios. Pero kag karamuan ay waya gitaw-e, kada kag tanan nak inra narurunggan ay pay mga istorya yang.
12 Kag tawo nak nagpapati sa ida narurunggan ay mas lalong marurugangan pa kag kaayam ag magiging bugana pa. Pero kag tawo nak waya gipapati, aber katong maisot nak pagkaintyendi raha sa ida ay abay-on pa.
13 Kada ngani mga istorya yang kag Ako inggagamit nak parayan sa Ako pagtudlo sa mga tawo,
“dahil aber magpakamuyat man sinra
ay indi gihapon sinra makakita,
ag aber magpakapanimati man
ay indi gihapon sinra makarungog ag makaintyendi.
14 Kada, natumaney sa inra kag ingsiling ni Propeta Isaias it kato nak,
‘Aber magpakapanimati man kamo
ay indi gihapon kamo makaintyendi,
ag aber magpakamuyat man ay
indi ra gihapon ninro mabaoy
kung ni-o kag gustong bisayahon it inro nakikita.
15 Kumo indiey giruytan kag tagipusuon it kaling mga tawo,
nagpapabungoy-bungoy kag inra mga talinga,
ag gingpipilot ninra kag inra mga mata,
sabaling makakita pa matuor sinra,
makarungog pa kag inra mga talinga,
ag makaintyendi pa kag inra tagipusuon.
Waya nak gador sinra it gustong makaintyendi,
sabaling maghinuysoy pa sinra,
ag paaduhon Nako.’ ”
16 “Pero abang buynas kamo, dahil naiintyendihan ninro kag inro nakikita ag narurunggan.
17 Matuor kaling Ako ingsisiling sa inro. Maramong mga propeta ag mga maadong tawo nak nagtutuman sa Ako ay naghahanrom nak makita ra kag inro nakikita, ugaling ay waya ninra nakita. Inghahanrom ra ninrang marunggan kag inro narurunggan, ugaling waya kali ninra narunggi.”
Kag Pagpahadag Tungor sa Mangunguma nak Nagsasabwag it Binhi
(Markos 4:13-20; Lukas 8:11-15)
18 Nagsiling pa si Hesus, “Ngasing, panimati-i ninro kaling Ako ipahadag sa inro it katong Ako ing-istorya tungor sa mangunguma nak nagsasabwag it mga binhi.
19 “Kag natabo sa ibang binhi nak nagtugpa sa rayan ay gingpapatuyar sa mga tawong nakarungog it mensahe tungor sa paghari it Dios, pero waya ninra naintyendihe kag inra narunggan. Nag-abot si Satanas nak imaw kag inghalinan it tanang kayainan, ag ing-agaw nida sa inra isip kag inra mga narunggan.
20 Kag natabo sa ibang binhi nak nagtugpa sa mabatong duta ay gingpapatuyar ray sa mga nakarungog it mensahe it Dios nak masadyang ingbaton nak raan kina,
21 ugaling buko marayom kag ruyot it kali sa inra tagipusuon. Kada waya pa ngani narugay, it katong nag-abot kag mga pagpurba o mga pagpahirap sa inra dahil sa inra pagsunor sa mensahe, ay sa nak raan kag inra pagtu-o ay nagyamig ag nawagit.
22 “Kag natabo ray sa ibang binhi nak nagtugpa sa duta nak inggwa it mga siiton nak hilamunon ay gingpapatuyar sa mga nakarungog it mensahe it Dios, ugaling mas ing-una pa ninra kag pagpangalibog sa kalibutanhong mga butang ag paghanap it manggar nak imaw kag mabulag sa inra, hastang mawar-an it lugar sa inra tagipusuon kag mensahe. Kada kag inra kabuhi ay waya it bunga halin sa inra narunggan.
23 Pero kag natabo sa ibang binhi nak nagtugpa sa maadong duta ay gingpapatuyar sa mga nakarungog it mensahe it Dios ag nakaintyendi. Kada nagkainggwa kali it bunga sa inra kabuhi. Sinra ay tuyar sa duta kung hariin kag mga binhi ay nagpanubas it bugana. Inggwa ra't nagpanubas it rako ag inggwa ra't nagpanubas it katamtaman yang.”
Kag Istorya Tungor sa mga Hilamunon
24 Inggwa ray it ibang istoryang gingsiling si Hesus sa mga tawo. Siling Nida:
“Kag paghari it Dios ay tuyar sa usang tawo nak nagsasabwag it mga maadong binhi sa ida uma.
25 Usang gab-i habang katuyog kag ida mga trabahador, nag-abot kag ida kaaway, ag kag ida triguhan ay ingsabwagan it mga binhi it hilamunon bag-o humalin.
26 Katong nagtuboey kag trigo ag nagburos, rungan nak nagyuaw kag mga hilamunon.
27 “Kada, nagsuor kag mga trabahador sa ida ag nagpangutana, ‘Sir, buko baga maadong binhi kag imo ingpasabwag sa amo sa imo uma? Asing inggwa it hilamunon nak nagtubo rili? Hariin ara kali gihalin?’
28 “Ingsabat nida sinra, ‘Inggwa it kaaway nak naghimo it kali!’
“Pagkarungog it kali, ingpangutana ray sida it mga trabahador, ‘Agabuton baga namo kaling mga hilamunon?’
29 “Sabat nida, ‘Aya anay, sabaling magabot pati kag trigo.
30 Badyang anay raha, sinra magrungan it ragko hastang sa anihon. Pag maaney, asilinggon nako kag mga manug-ani nak, “Tipunon anay kag mga hilamunon ag pangbugkos-bugkuson para sunugon. Ag kag mga trigo ay tipunon sa ako usunan.” ’ ”
Kag Istorya Tungor sa Pinaka-maisot nak Busoy
(Markos 4:30-32; Lukas 13:18-19)
31 Nagbisaya ray si Hesus sa inra it usa pang istorya. Siling Nida:
“Kag paghari it Dios ay tuyar sa pagtubo it usang maisot nak busoy it mustasa nak ingtanom it usang tawo sa ida uma.
32 Kaling busoy kag pinaka-maisot sa tanang klase it busoy it mga tanom dili sa ato. Pero kung kali ay ingtanomey, kali ay marako tuyar sa mababang puno ag mapakagapa. Ag sa mga sanga it kali ay naghuhuman it pugar kag mga pispis.”
Kag Istorya Tungor sa Pangpaalsa
(Lukas 13:20-21)
33 Kali pa kag usa sa mga istorya ni Hesus. Siling Nida:
“Kag paghari it Dios ay tuyar sa rakong epekto it maisot nak pangpaalsa sa paghuman it tinapay. Kag maisot nak pangpaalsa nak gingyakot it usang kabade sa marakong minasang arina ay imaw kag nagpaalsa sa tanang minasa.”
Kag Pagtudlo ni Hesus ay Parayan sa mga Istorya
(Markos 4:33-34)
34 Ingtudlo ni Hesus kaling tanan sa maramong tawo parayan sa mga istorya. Waya ra Sida it gingbisaya nak waya giparayanan sa istorya.
35 Ginghuman Nida kali agor matuman kag ingsiling it Dios parayan sa Ida propeta it kato nak,
“Sa Ako pagbisaya sa inra, mga istorya kag Ako agamiton.
Ako ipahadag sa inra kag mga butang nak waya napahadagan sa inra
tuna tong ingtuga kag kalibutan.”
Kag Pagpahadag it Istorya Tungor sa mga Hilamunon
36 Pagkatapos, ingpahalin ni Hesus kag mga tawo ag nagsuyor sida sa bayay. Nagpayungot sa Ida kag Ida mga manugsunor ag siling sa Ida, “Pahadagan sa amo kag gustong bisayahon it istorya tungor sa hilamunon sa uma.”
37 Siling ni Hesus, “Ako nak dati pa ay ingtatawagey nak Anak it Tawo kag nagsabwag it maadong binhi.
38 Kag uma ay kag kalibutan. Ag kag mga maadong binhi ay kag mga tawong inghaharian it Dios, ag kag mga hilamunon ay kag mga tawong inghaharian ni Satanas nak imaw kag inghalinan it tanang kayainan.
39 Kag kaaway ra nak nagsabwag it hilamunon ay si Satanas. Kag inug-ani ay kag katapusan it kalibutan ag kag mga manug-ani ay kag mga anghel.
40 “Kung paunong ingpangbugkos-bugkos kag mga hilamunon para sunugon, imaw ra kag matatabo sa katapusan it kalibutan.
41 Ako nak dati pa ay ingtatawagey nak Anak it Tawo, ay maparaya it mga anghel para bay-on kag tanang naghihimo it kayainan ag tanang mga suwail.
42 Ipilak sinra it mga anghel sa lugar it kayadong indi nak gador mapayong. Ag hagto sinra matinibaw ag mapangpagot kag inra mga ngisi.
43 Pero kag mga maadong tawo nak nagtutuman sa Dios ay mahadag it pay tuyar sa adlaw sa gingharian it inra Tatay nak Dios. Kamong mga nagpapanimati ay isipa ninro it maado kag inro narunggan!”
Kag Pagiging Sinakupan it Dios ay Mas Mahalaga kisa sa Kamanggaran
44 Nagbisaya ray si Hesus it ibang istorya, “Kag paghari it Dios ay tuyar ra sa tibor nak nakayubong sa usang bukir. Pagkakita rili it usang tawo, abang kasadya nida. Ag gingtabunan nida kali liwat ag pumauli sida. Pagkatapos, binaligya nida kag tanang ida ari-arian ag binakay katong bukir.”
45 Nagsiling pa si Hesus, “Kag paghari it Dios ay tuyar sa usang negosyante nak naghahanap it pinaka-magandang perlas.
46 Katong nakitaey nida kag usang perlas nak abang ganda, pumauli sida ag binaligya kag tanang ida ari-arian ag ingbakay katong perlas.”
Kag Istorya Tungor sa Lambat
47 Nagsiling pa si Hesus, “Kag paghari ra it Dios ay tuyar sa lambat nak ing-iitsa sa ragat ag nakakabaoy it sari-saring isra.
48 Katong punoey kag lambat, hinaas kina patakas, ag nag-ingkor kag mga tawo para hikniton kag mga isra sa lambat. Gingtipon sa kanastro kag mga maado, ag pinamilak kag mga indi makaon.
49 Tuyar ra kag matatabo sa katapusan it kalibutan. Mainabot kag mga anghel ag abuyagon kag mga mayain sa mga maado.
50 Ipilak it mga anghel kag mga naghihimo it kayainan sa lugar it kayadong inding gador mapayong. Ag hagto sinra matinibaw ag mapangpagot kag inra mga ngisi.”
51 Pagkatapos, nagpangutana si Hesus sa Ida mga manugsunor, “Ngasing, naintyendihan baga ninro kaling tanan?”
Nagsabat sinra, “Opo.”
52 Ag nagsiling ray si Hesus, “Kada ngasing, ayamey ra ninrong kag bawat manunudlo it Kasuguan nak nagpasakopey sa paghari it Dios, ay tuyar sa mayaman nak tag-iya it bayay nak inggwa it maramong mga magandang butang. Ag maayam sida kung pauno gamiton kag mga bag-o, pati kag mga yuma.”
Waya Gikilay-a si Hesus it Ida mga Kasimanwa sa Nazaret
(Markos 6:1-6; Lukas 4:16-30)
53 Pagkatapos it kaling pagtudlo ni Hesus parayan sa mga istorya naghalin Sida ruto.
54 Pagkatapos, nagpauli Sida sa Ida sariling banwa kung hariin Sida girako ag nagtudlo sa inra sinagoga. Ag natingaya kag mga nakarungog sa Ida ag napasiling sinra, “Hariin Sida gibaoy it Ida kaayam? Pauno Sida nakakahuman it Ida mga milagro?
55 Buko baga Sida kag anak it panray? Ag kag Ida nanay ay si Maria? Ag sina Santiago, Jose, Simon ag Judas kag Ida mga hali nak kayake?
56 Ag di baga dili ra sa ato nag-iistar kag Ida mga hali nak kabade? Hariin Nida natun-an kinang tanan?”
57 Ag waya nak gador ninra nakilaya Sida.
Pero siling ni Hesus sa inra, “Kag propeta ay ingtatahor aber hariin puyra yang sa ida sariling banwa ag pamilya.”
58 Ag dahil waya sinra it pagtu-o sa Ida, apila yang kag Ida inghumang milagro ruto.