12
Yesus a Farisi naŋgo kumbra uge qa anjam marej
1 Onaqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi Yesus unqajqa bosib koroosib jujuŋkobaeb. Siŋga waiyosib walwelqa keresai. Deqa tamo qudei na tamo qudei naŋgo siŋga sosetnjroqneb. Bati deqa Yesus a aqa aŋgro naŋgi joqsiqa naŋgi sasalosib a na minjrej, “Niŋgi geregere ŋam atoqniy. Farisi naŋgi gisaŋ tamo. Naŋgi anjam maro aiyelteqnub. Bem tiyeqnu qaji sum Farisi naŋgo bem ti bulyimqa bem dena tiyekritosim tulaŋ kobaqujaqas.
2 Deqa niŋgi quiy. Kumbra kalil kabuejunu qaji di boleq dqas. Anjam kalil uliejunu qaji di tamo naŋgi qusib poinjrqas.
3 Deqa anjam kalil niŋgi ambruq di mareqnub qaji di suwaŋamqa tamo naŋgi quqwab. Anjam kalil niŋgi warum miligiq di mareqnub qaji di tamo naŋgi bijal gogeq di tigelosib palontqab.”
Niŋgi Qotei segi ulaiyiy
4 Osiqa Yesus a olo marej, “O ijo aŋgro, niŋgi quiy. Niŋgi jeu tamo naŋgi ulainjraib. Naŋgi nuŋgo jejamu segi qalsib moiyotqa kere. Naŋgi niŋgi gulbe bei eŋgwa keresai. Deqa niŋgi naŋgi ulainjraib.
5 Tamo niŋgi ulaiyqab qaji agi deqa merŋgwai. Qotei a segi nuŋgo jejamu moiyotosim bunuqna nuŋgo qunuŋ dego ŋamyuwoq waiyqa kere. Deqa niŋgi a segi ulaiyiy.
6 “Niŋgi qalie. Tamo naŋgi qebari sinjir silali kobaquja na awaiyosaieqnub. Silali kiñala na awaiyeqnub. Ariya Qotei na qebari sinjir naŋgi geregere taqatnjreqnu. A na naŋgi uratnjrosaieqnu.
7 Dego kere Qotei a nuŋgo gate baŋga segi segi sisiyoqnsiq geregere taqateqnu. Deqa niŋgi ulaaib. Niŋgi qebari kalil naŋgi tulaŋ buŋnjrejunub.”
Iga Yesus aqa ñam marqajqa jemaigwasai
8 Osiqa Yesus a olo marej, “E Tamo Aŋgro. Niŋgi mandam tamo naŋgo ulatamuq di ijo ñam boleq atsib marqab di mondoŋ e na kamba Qotei aqa laŋ aŋgro naŋgo ulatamuq di nuŋgo ñam boleq atsiy marqai.
9 Ariya niŋgi mandam tamo naŋgo ulatamuq di ijo ñam marqajqa asgiŋgwas di mondoŋ e kamba dego Qotei aqa laŋ aŋgro naŋgo ulatamuq di nuŋgo ñam marqajqa asgibqas.
10 “E Tamo Aŋgro. Tamo bei na e misiliŋbqas une di Qotei na kobotqas. Ariya tamo bei na Mondor Bole misiliŋyqas une di Qotei na kobotqasai.
11 “Bunuqna Juda tamo kokba naŋgi niŋgi ojsib naŋgo Qotei tal miligiq di tigeltŋgosib nenemŋgibqa niŋgi na kamba anjam kiye minjrqajqa deqa are koba qalaib. Rom naŋgo gate ti naŋgo mandor ti naŋgo ulatamuq di dego niŋgi tigeltŋgibqa niŋgi na kamba anjam minjrqajqa ulaaib.
12 Bati deqa Mondor Bole na areqalo eŋgimqa niŋgi anjam marqab.”
Ñoro tamo qa yawo anjam
13 Onaqa tamo uŋgasari koroesoqneb qaji naŋgo ambleq dena tamo bei a tigelosiqa Yesus minjej, “O Qalie Tamo, ni ijo was minjimqa a na gago abu moiyej qaji aqa ñoro kalil ambleq na potosim taqal bei ebqas.”
14 Onaqa Yesus na minjej, “Tamo yai na e giltbqo deqa e nuŋgo gulbe di gereiyqai?”
15 Degsi minjsiqa tamo uŋgasari kalil naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi ñoro koba oqajqa mamaulŋgaiq. Niŋgi ñoro koba ti sqab dena niŋgi ŋambile bole oqa keresai. Niŋgi ijo anjam deqa geregere are qaloqniy.”
16 Osiqa yawo anjam bei endegsi minjrej, “Ñoro tamo bei soqnej. Aqa wauq di iŋgi tulaŋ koba melioqnej.
17 Deqa a endegsi are qalej, ‘E kiyerqai? Ijo iŋgi tulaŋ koba melieleŋqo. Deqa e iŋgi di atqajqa tal keresaiibqo.’
18 Osiqa marej, ‘E endegyqai. E ijo tal kalil koŋeleŋosiy olo tal kokba ateleŋqai. Osiy ijo iŋgi meli kalil tal kokbaq di jugwai. Ijo ñoro kalil dego dia jugeleŋqai.
19 Jugeleŋosiy marqai, “Ijo iŋgi iŋgi tulaŋ koba agi atonum unu. Deqa e aqaratosiy laŋa awesqai. Sosiy iŋgi ti ya ti uyoqnsiy areboleboleiboqnqas. Wausau gargekoba gilqas ijo iŋgi iŋgi di koboqasai.” ’
20 Tamo di a degsi marnaqa Qotei na minjej, ‘Ni nanari tamo. Qolo qujai endeqa e ino qunuŋ yaimitqa ni moiqam. Yimqa iŋgi iŋgi kalil ni na gereiyosim atonum qaji di tamo yai na olo oqas?’ Qotei na degsi minjej.
21 Dego kere tamo naŋgi ñoro koba koroiyejunub qaji naŋgo ñoro qoji padalqab. Naŋgi laŋ qure qa ñoro saiqoji unub deqa naŋgi Qotei aqa ŋamgalaq di sougetesosib moreŋqab.”
Niŋgi bole sqajqa deqa areqalo kobaiyaib
22 Osiqa Yesus na aqa aŋgro naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi mandamq endi bole sqajqa deqa areqalo kobaiyaib. Osib endegsib maraib, ‘Iga iŋgi qabe na osim uyqom? Gara qabe na osim gago jejamu kabutqom?’ Niŋgi degsib maraib.
23 Niŋgi iŋgi uyo na segi ŋambile oqasai. Niŋgi gara jugoqnqab dena segi nuŋgo jejamu bole sqasai.
24 Niŋgi qebari naŋgi unjriy. Naŋgi iŋgi yagosaieqnub. Iŋgi otorosib talq di atosaieqnub. Ariya Qotei na qebari naŋgi iŋgi anainjreqnu. Niŋgi qalie, qebari naŋgi qunuŋ saiqoji. Niŋgi tamo qunuŋ ti. Niŋgi qebari naŋgi tulaŋ buŋnjrejunub.
25 Niŋgi mandamq endi sokobaiyqajqa deqa are koba qalaib. Niŋgi are koba qalqab dena niŋgi nuŋgo segi sqajqa bati olo yala totoryqa keresai. Sai bole sai.
26 Niŋgi wau kiñala deqaji yqa keresai deqa niŋgi kiyaqa iŋgi qudei qa are koba qaleqnub?
27 “Niŋgi ŋam so unjriy. Naŋgo wala kiyersib branteqnub di niŋgi qaliesai. Naŋgi segi wauosaieqnub. Naŋgo segi wala gereiyosaieqnub. Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Nami Solomon a gara wala boledamu jugoqnej. Ariya ŋam so aqa wala dena Solomon aqa wala tulaŋ buŋyejunu.
28 Maŋ laŋaj a bini oqwas nebe tamo naŋgi na giŋgeŋyosib ŋamyuwoq waiyqab. Maŋ laŋaj di Qotei na wala enjreqnu. Deqa niŋgi kiyaqa Qotei qa nuŋgo areqalo siŋgilatqa yonub keresaiiŋgwo? Niŋgi maŋ laŋaj sai. Niŋgi tamo qunuŋ ti. Deqa niŋgi endegsi poiŋgem, Qotei a niŋgi dego gara eŋgoqnqas.
29 Niŋgi areqalo kobaiyosib endegsib maraib, ‘Iga iŋgi ti ya ti qabe na osim uyqom?’ Niŋgi degsib maraib.
30 Tamo uŋgasari Qotei qaliesai qaji naŋgi iŋgi iŋgi deqa are koba qaleqnub. Ariya niŋgi deqa are koba qalaib. Nuŋgo Abu a qalie, niŋgi laŋa sqa keresai. Niŋgi iŋgi iŋgi deqaji oqnsib sqab.
31 Deqa niŋgi Qotei na taqatŋgosim nuŋgo Mandor Koba sqajqa siŋgilaoqniy. Niŋgi degyqab di Qotei na kamba iŋgi uyo ti gara ti dego eŋgoqnqas.”
Niŋgi laŋ qure qa iŋgi iŋgi oqajqa deqa are qaloqniy
32 Osiqa Yesus a olo marej, “O ijo kaja du du niŋgi ulaaib. Nuŋgo Abu a nuŋgo Mandor Koba sosim niŋgi taqatŋgwajqa areareteqnu.
33 Deqa niŋgi kumbra endegyiy. Niŋgi nuŋgo ñoro kalil qariŋyosib silali osib tamo iŋgi iŋgi saiqoji naŋgi di jeisib enjriy. Osib silali jugwajqa quŋ ugeosaieqnu qaji di gereiyosib laŋ qure qa iŋgi iŋgi eleŋosib di jugeleŋoiy. Iŋgi iŋgi di koboqa keresai. Bajiŋ tamo naŋgi bosib oqasai. Sisimbiŋ na ugetqasai. Iŋgi iŋgi di gaigai sqas.
34 Sawa qabia ino ñoro bole unu dia ino are miligi dego siŋgilatim sqas.”
Kaŋgal tamo bole a tal lanja olo bqajqa bati qa tariŋeqnu
35 Osiqa Yesus a olo marej, “Niŋgi nuŋgo gara tigeleŋosib nuŋgo iŋgi iŋgi kalil gereiyosib waŋal qatrentosib ijo bqajqa bati qa tariŋosib soqniy.
36 Tamo bei a goiyo kobaq dena olo bosim aqa talq di brantosim siraŋme kindokindoŋamqa aqa kaŋgal tamo naŋgi a qa tariŋejunub qaji naŋgi siraŋme waqtoqujatqab. Dego kere niŋgi ijo bqajqa bati qa tariŋosib soqniy.
37 Tal lanja aqa kaŋgal tamo naŋgi a qa tariŋosib ŋam atoqnibqa bosim degsi unjrimqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas. Deqa a na naŋgi metnjrim awoeleŋabqa iŋgi anainjroqnqas.
38 A qolo jige kiyo nebeqa laqnimqa kiyo bosim aqa kaŋgal tamo naŋgi a qa tariŋosib ŋam atoqnibqa degsi unjrimqa naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas.
39 “Niŋgi are qaliy. Bati gembu bajiŋ tamo a bosim tal paratqas di tal lanja a qalieqasai. A nami qalieosiq sonaq qamu bajiŋ tamo a bosiq tal paratqa yonaq unsiq wiyej qamu.
40 Dego kere e Tamo Aŋgro bqajqa bati niŋgi qaliesai. E bosiy niŋgi pruqtŋgaim deqa niŋgi geregere ŋam atoqnsib e qa tariŋoqnsib soqniy.”
Tamo yai a wau tamo bole?
41 Onaqa Pita na Yesus minjej, “O Tamo Koba, ni yawo anjam maronum di iga segi quqwajqa kiyo tamo uŋgasari kalil naŋgi dego quqwajqa kiyo?”
42 Onaqa Tamo Koba a na minjej, “Kaŋgal tamo yai a areqalo bole ti sosiqa gaigai wau bole yeqnu? Kaŋgal tamo di tal lanja na endegsi minjqas, ‘Ni na ijo kaŋgal tamo kalil naŋgi geregere taqatnjroqnsimqa naŋgo iŋgi uyqajqa batioqnimqa iŋgi anainjroqne.’
43 Degsi minjsimqa sawa beiq gilsim di sqas. Olo puluosim wau kalil a na aqa kaŋgal tamo yej qaji di kalil keretosim soqnimqa a bosim unimqa kaŋgal tamo di a tulaŋ areboleboleiyqas.
44 Deqa e bole merŋgwai. Kaŋgal tamo di a wau boledamu yej deqa tal lanja na aqa iŋgi iŋgi kalil osim aqa baŋq di atim a na taqatetoqnqas.
45 Ariya kaŋgal tamo di a endegsi are qalqas, ‘Ijo tamo koba a urur bqasai.’ Degsi are qalsimqa a na kaŋgal tamo ti kaŋgal uŋa ti naŋgi laŋa laŋa kumbaiŋnjroqnqas. Osim iŋgi ti wain ti uyoqnsim nanarioqnqas.
46 Aqa tamo koba bqajqa bati a qaliesai deqa a kumbra degsim yoqnimqa aqa tamo koba brantoqujatosim unimqa a tulaŋ prugugetqas. Deqa aqa tamo koba na a qalougetosim tamo naŋgi Qotei qa naŋgo areqalo siŋgilatosaieqnub qaji naŋgo so sawaq waiyim aiqas.
47 “Tal lanja na aqa kaŋgal tamo bei minjqas, ‘Ni wau di ye.’ Yimqa a geregere qusim ariya a olo asgimosim wau di yosaiamqa tal lanja na a kumbaiŋyogargekobatqas.
48 Ariya tal lanja na aqa kaŋgal tamo bei minjqas, ‘Ni wau di ye.’ Yimqa a geregere quosai deqa a wau di yosaiamqa tal lanja na a jiŋga na kumbaiŋyoqujaitqas. Niŋgi quiy. Qotei na tamo bei wau koba yimqa a wau di ojsim olo wau tulaŋ koba dego ojeme. Qotei na tamo bei aqa baŋq di wau koba atimqa a wau di taqatosim olo wau tulaŋ koba dego taqateme.”
Yesus na tamo uŋgasari naŋgi pupoinjrimqa naŋgi jeu jeu sqab
49 Osiqa Yesus a olo marej, “E ŋamyuwo waiyit mandamq aiqas. E deqa bem. Deqa e Qotei endegsi pailyeqnum, ‘O Abu, ŋamyuwo di urur puloŋeme.’
50 Niŋgi quiy. E yanso bei oqai. E yanso di osaiunum deqa e are tulaŋ gulbekobaibeqnu.
51 O ijo aŋgro, niŋgi kiyersib are qalonub? E na qaja kobotitqa tamo uŋgasari naŋgi geregere lawo na sqajqa e deqa bem kiyo? Sai. E na qaja kobotqajqa bosai. E na tamo uŋgasari naŋgi pupoinjritqa naŋgi jeu jeu sqajqa deqa bem.
52 Bini bati endeqa ti bunuq qa ti tamo 5 tal qujaiq di unub qaji naŋgi ijo ñam qa jeu jeu sqab. Tamo qalub naŋgi na tamo aiyel jeutnjroqnqab. Tamo aiyel naŋgi na tamo qalub jeutnjroqnqab.
53 Abu naŋgi na naŋgo segi aŋgro mel naŋgi jeutnjroqnqab. Aŋgro mel naŋgi na naŋgo segi abu naŋgi jeutnjroqnqab. Ai naŋgi na naŋgo segi aŋgro sebiŋ naŋgi jeutnjroqnqab. Aŋgro sebiŋ naŋgi na naŋgo segi ai naŋgi jeutnjroqnqab. Aiŋ qeli naŋgi na naŋgo segi aiŋ yala naŋgi jeutnjroqnqab. Aiŋ yala naŋgi na naŋgo segi aiŋ qeli naŋgi jeutnjroqnqab.”
Kumbra bini branteqnu qaji di tamo naŋgi utru poinjrosaieqnu
54 Osiqa Yesus na tamo uŋgasari kalil naŋgi endegsi minjrej, “Seŋ aiyoq dena laŋbi tigelamqa niŋgi unsib marqab, ‘Awa bqas.’ Degsib marqab awa bqas.
55 Meli jagwa bamqa niŋgi unsib marqab, ‘Sawa kaŋkaŋqas.’ Degsib marqab sawa kaŋkaŋqas.
56 Niŋgi gisaŋ ani. Niŋgi mandam ti laŋ ti unoqnsib geregere pegiyeqnub. Ariya kiyaqa kumbra bini branteqnu qaji di niŋgi unoqnsib utru poiŋgosaieqnu?”
Tamo bei a ni qa anjam soqnimqa niŋgi segi aiyel
anjam urur gereiyoqujatiy
57 Osiqa Yesus a olo marej, “Kumbra bole ti kumbra uge ti di niŋgi kiyaqa geregere pegiyosaieqnub?
58 Tamo bei a ni qa anjam soqnimqa niŋgi ombla walwelosib anjam pegiyo talq giloqnsibqa gamq di niŋgi segi aiyel anjam urur gereiyoqujatiy. Yosib anjam moiyotosib a ni osim anjam pegiyo talq gilqasai. Ariya niŋgi gamq di anjam gereiyqasai di a na ni osi gilsimqa anjam pegiyo tamo aqa ulatamuq di tigeltmimqa anjam pegiyo tamo a ni osim qaja tamo naŋgo baŋq di atqas. Yimqa naŋgi na ni osib tonto talq di waimqab.
59 Deqa e ni mermqai. Ni tonto talq dena olo oqedqasai. Ni mati ino une aqa awai kalil keretimqa di ni uratmib oqedqam.”