17
Tesalonaika naŋgi na Pol Sailas wo ojqa mareb
1 Pol aqa wau qujai naŋgi ti sumsib Amfipolis qureq di brantosib dena walwelosib Apolonia qureq sumeb. Dena tigelosib sumsib Tesalonaika qureq di branteb. Dia Juda naŋgo Qotei tal bei soqnej.
2 Deqa Pol aqa kumbra gaigai yoqnej qaji di dauryosiqa Qotei tal miligiq gilej. Gilsiqa yori bati qalub qa Qotei aqa anjam neŋgreŋq di so qaji di plaltoqnsiqa Juda tamo uŋgasari naŋgi minjroqnej.
3 Pol a anjam geregere plaltosiq endegsi minjroqnej, “Qotei aqa anjam nami neŋgreŋyeb qaji di aqa utru agiende. Kristus a jaqatiŋ koba osim moisim olo subq na tigelqas.” Osiqa minjroqnej, “Yesus agi e niŋgi a qa merŋgeqnum qaji a bole Kristus.”
4 Pol a naŋgi anjam degsi minjreqnaqa tamo uŋgasari qudei naŋgi aqa anjam di qusib poinjrnaqa Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol Sailas wo daurnjreb. Grik tamo gargekoba Qotei qa louoqneb qaji naŋgi ti uŋa kokba qudei ti naŋgi dego Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol Sailas wo daurnjreb.
5 Onaqa Juda naŋgi Pol Sailas wo naŋgi qa minjiŋ oqetnjrnaqa tamo uge qudei iŋgi qariŋyo sawaq dena joqsib tamo uŋgasari kalil naŋgo are ugetetnjreb. Osib Pol Sailas wo ojqa marsib tamo bei aqa ñam Jeson aqa talq gurgur ti gileb. Naŋgi aiyel tal dia ŋereŋoqneb. Gilsib naŋgi aiyel tamo uŋgasari naŋgo ulatamuq di tigeltnjrqa marsib naŋgi aiyel qa ŋamoqneb.
6-7 Ŋamonab ugeinjrnaq naŋgi Jeson laŋa ojsib Yesus aqa tamo uŋgasari qudei dego ojeleŋosib giriŋnjrsib aisib qure deqa gate kokba naŋgo ulatamuq di tigeltnjreb. Tigeltnjrsib leleŋosib endegsib maroqneb, “Pol Sailas wo qure qureq di tamo uŋgasari naŋgo areqalo niñaqyetnjroqnsib laqnub. Agi naŋgi gago qure endeq bonabqa Jeson na naŋgi joqsiqa aqa talq di gereinjrej unub. Tamo aiyel dena gago mandor koba Sisar aqa dal anjam gotraŋyoqnsib mareqnub, ‘Mandor koba bei unu aqa ñam Yesus.’ Naŋgi aiyel degsib mareqnub.”
8 Juda naŋgi na anjam di Pol Sailas wo naŋgo jejamuq di qametnjrnabqa qure deqa gate kokba ti tamo uŋgasari gargekoba ti naŋgi qusibqa naŋgi aiyel qa minjiŋ oqetnjrej.
9 Onaqa qure deqa gate kokba naŋgi na Yesus aqa tamo uŋgasari qudei Jeson a ti minjreb, “Naŋgo aiyel une di niŋgi na awaiyosib silali atibqa iga niŋgi uratŋgnam gilqab.” Onaqa naŋgi silali atnabqa gate kokba naŋgi na naŋgi uratnjrnab gileb.
Pol Sailas wo Beria qureq di Qotei aqa anjam maroqneb
10 Onaqa qolo qujai deqa Yesus aqa tamo uŋgasari Tesalonaika di soqneb qaji naŋgi na Pol Sailas wo qariŋnjrnab walwelosib sumsib Beria qureq di branteb. Di brantosib Juda naŋgo Qotei tal miligiq gilsib Qotei aqa anjam palontosib minjroqneb.
11 Juda tamo uŋgasari Beria di soqneb qaji naŋgo kumbra tulaŋ boledamu. Tesalonaika di soqneb qaji naŋgi bul sai. Naŋgi Qotei aqa anjam quqwajqa tulaŋ areboleboleinjroqnej. Bati gaigai naŋgi Qotei aqa anjam neŋgreŋq di so qaji di geregere peleiyoqneb. Pol Sailas wo naŋgo anjam bole kiyo sai kiyo di naŋgi qalieqa marsib deqa naŋgo aiyel anjam ti Qotei aqa anjam neŋgreŋq di so qaji de ti geregere tenemtoqneb.
12 Deqa qure dia Juda gargekoba naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb. Grik tamo uŋgasari kokba qudei dego Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatoqneb.
13 Onaqa Juda naŋgi Tesalonaika di soqneb qaji naŋgi Pol a Beria qureq sumsiq dia dego Qotei aqa anjam palontoqnej di qusibqa minjiŋ oqetnjrnaqa mareb, “Iga Pol qalqom.” Degsib marsibqa Beria qureq bosib dia tamo uŋgasari naŋgo are ugetetnjreb.
14 Degyonabqa Kristen naŋgi na Pol qariŋyonab alile aiyej. Ariya Sailas Timoti wo naŋgi aiyosai. Naŋgi Beria di soqneb.
15 Tamo naŋgi Pol suweiyeb qaji naŋgi a osib koba na torei Atens qureq sumeb. Sumsib Atens qureq di naŋgi Pol uratosib olo puluqa laqnabqa Pol na minjrej, “Niŋgi oqsib Sailas Timoti wo minjrib ijoq boqujateb.”
Pol a Atens qureq di Yesus aqa anjam plaltoqnej
16 Onaqa Pol a Atens qureq di Sailas Timoti wo naŋgi qa tariŋesosiqa qure ambleq di walweloqnsiqa gisaŋ qotei naŋgo sulum gargekoba unoqnsiqa are tulaŋ gulbekobaiyoqnej.
17 Deqa a bati gaigai Juda naŋgo Qotei tal miligiq giloqnsiqa Juda naŋgi ti Grik naŋgi Qotei qa louoqneb qaji naŋgi ti Yesus aqa anjam plaltosiq minjroqnej. Atens naŋgo koro sawaq di dego a bati gaigai tigeloqnsiqa tamo uŋgasari naŋgi Yesus aqa anjam plaltosiq minjroqnej.
18 Bati bei Grik naŋgo qalie tamo qudei Atens di soqneb qaji naŋgi Pol ombla anjam na qotoqneb. Qudei naŋgi qalie tamo koba Epikurias aqa skulq dena qalie eb. Qudei naŋgi skul bei aqa ñam Stoik dena qalie eb. Pol a naŋgi endegsi minjroqnej, “Yesus a moisiq olo subq na tigelej. Deqa mondoŋ tamo kalil naŋgi dego subq na tigelqab.” Pol a naŋgi degsi minjroqnej deqa naŋgi Pol ombla anjam na qotoqnsib segi segi maroqneb, “Pol a anjam laŋa laŋa mareqnu. A anjam kiyersi mergwajqa bqo?” Qudei naŋgi maroqneb, “Pol a qure bei naŋgo qotei qa mergeqnu kiyo?”
19 Naŋgi degsib maroqnsib Pol osib naŋgo koro sawa aqa ñam Areopagus deq osi gileb. Osi gilsib naŋgo ambleq di tigeltosib minjeb, “Anjam bunuj ni mareqnum qaji di aqa utru geregere mergimqa iga qusim qalieqom.
20 Anjam bunuj ni mareqnum qaji di aqa utru bei. Iga anjam deqaji nami quosaioqnem. Deqa ni na anjam aqa utru geregere mergimqa iga qalieqom.”
21 Bati gaigai Atens naŋgi ti tamo uŋgasari sawa bei beiq na Atens beleŋeb qaji naŋgi ti korooqnsibqa anjam bunu bunuj maroqneb.
22 Deqa Pol a naŋgo koro sawa ambleq di tigelosiqa minjrej, “O Atens tamo uŋgasari, e unonum, niŋgi qotei gargekoba louetnjreqnub.
23 E nuŋgo qure ambleq di walweloqnsimqa nuŋgo louqajqa iŋgi iŋgi kalil uneleŋosim gilsim atra bijal bei unonum. Atra bijal di aqa quraq di anjam endegsi neŋgreŋyonab sonaq unonum, ‘Atra bijal endi qotei bei iga qaliesai qaji aqa atra bijal.’ O Atens tamo uŋgasari niŋgi ijo anjam endi quiy. E Qotei niŋgi qaliesai qaji di ubtosiy merŋgwai. A Qotei bole. Niŋgi a qa qaliesai. Niŋgi a qa laŋa loueqnub.
24 “Qotei di a laŋ ti mandam ti iŋgi iŋgi kalil dego gereiyeleŋej. A segi qujai laŋ qa ti mandam qa ti Tamo Koba. Deqa atra tal tamo na gereiyo qaji Qotei a dia sqasai.
25 Iga mandam tamo unum deqa iga na Qotei aqaryaiyosim iŋgi bei yqa keresai. A iŋgi bei qa truquosaieqnu. A segi iŋgi iŋgi kalil naŋgo utru. A segi na iga ŋambile egeqnu. Iŋgi iŋgi kalil dego a segi na iga egeqnu.
26-27 Qotei dena nami tamo qujai Adam gereiyonaqa aqa moma naŋgi paraosibqa sawa sawa kalil kereteb. Qotei na tamo uŋgasari naŋgo segi segi sqajqa bati ateleŋej. Naŋgo segi segi sqajqa mandam beli dego ateleŋej. A degyej. Di kiyaqa? Tamo uŋgasari naŋgi a qa ŋamosib ŋamosib itqajqa deqa. O Atens tamo uŋgasari niŋgi quiy. Qotei a isaq di sosai. A nuŋgo jojomq di unu.
28 A segi na iga ŋambile egeqnaqa iga bole sosim walweleqnum. Nuŋgo segi powo tamo qudei naŋgi nami deqa are qalsib endegsib mareb, ‘Iga dego Qotei aqa aŋgro.’
29 Di bole. Iga Qotei aqa aŋgro. Deqa niŋgi quiy. Qotei a sulum bul sai. Tamo naŋgi gol na silva na meniŋ na ti sulum gereiyeqnub. Naŋgo segi baŋ na ti qalie na ti sulum di gereiyeqnub. Qotei a sulum deqaji bul unu niŋgi edegaib.
30 “Nami tamo uŋgasari naŋgi nanari soqneb. Naŋgi Qotei qaliesai. Deqa naŋgi gisaŋ qotei naŋgo sulum gereinjroqnsib biŋinjroqneb. Bati di Qotei a naŋgo kumbra di unoqnsiqa unosaibuloqnsiqa naŋgi kambatnjrosaioqnej. Ariya bini Qotei na tamo uŋgasari sawa sawa kalilq di unub qaji naŋgi endegsi minjreqnu, ‘Niŋgi are bulyiy.’
31 Qotei a bati atej unu. Bati di brantimqa a na tamo uŋgasari kalil naŋgo une qa peginjrqas. Aqa segi kumbra bole na ti aqa Ŋiri Yesus Kristus giltej qaji aqa wau na ti naŋgo une qa peginjrqas. Tamo uŋgasari naŋgi degsib qalieqajqa deqa Qotei na Yesus subq na tigeltej.”
32 Onaqa tamo uŋgasari naŋgi subq na tigelo qa anjam di qusibqa naŋgi qudei Pol kikiyeb. Ariya naŋgi qudei na Pol minjeb, “Anjam di bunuqna ni na olo mergim iga quqwom.”
33 Onaqa Pol a naŋgi uratnjrsiqa gilej.
34 Tamo qudei naŋgi Pol aqa anjam di qusib poinjrnaqa Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol dauryeb. Bei aqa ñam Dionisius. A koro sawa deqaji gate koba. Uŋa bei aqa ñam Damaris. Tamo uŋgasari qudei dego naŋgi Yesus qa naŋgo areqalo siŋgilatosib Pol dauryeb.