Le Dónbeenì bín-tente vũahṹ na ó o
Matiye
túara
Vũahṹ túaró ɲúhṹ
O Matiye lé o Yeesu nì-kenínia pírú ɲun nì-kéní. O bía mí vũahṹ yi le o Yeesu *Krista lé o kã̀nílo na khíi ɓuen, yìa le Dónbeenì yánkaa dó mí ɲii nɔn le mí ì na ɓa *zúifùwa yi. O mún zéenía bìo ɓa zúifùwa ya-díwá pã́náa o Yeesu.
O Matiye bía a Yeesu teró là a háyónmu bìo. O bía le o Yeesu lé o bɛ́ɛ na wà ɓueé kã̀ní ɓa nùpua mí bè-kora yi (Matiye 1–2). O mún bía bìo ó o Zãn bátízéráa o Yeesu, làa bìo ó o Satãni khàráa wo lora (Matiye 3–4). O zéenía bìo ó o Yeesu sá lè mí tonló ho Kalilee kɔ̃hṹ yi (Matiye 19–28).
O Matiye sankaa o Yeesu kàránló làa cúa-hònú:
1. Ho tũ̀iá poni bèró yi bìo (Matiye 5–7).
2. Le *Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo keníló (Matiye 10).
3. Hã wàhio bìo hèɲun na wee zéení le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo yahó (Matiye 13).
4. Bìo le Dónbeenì nùpua ko ɓa ɓua lè míten (Matiye 18).
5. O Yeesu bĩní ɓuenló bìo (Matiye 24–25).
1
O Yeesu lé o Krista bìo bon
(Luki 3.23-38)
O Yeesu *Krista nɔnkãni lé dìo kà: O Yeesu Krista nɔnkãni can o *Daviide yi, ó o Daviide nɔnkãni ɓɛ̀n can o *Abarahaamu yi. Ó o Abarahaamu lé o *Izaaki ɓàn maá.
Ó o Izaaki za lé o *Zakoobu,
ó o Zakoobu za lé o *Zudaa lè mín zàwa,*
ó o Zudaa zàwa na ó o yú là a Tamaare lé o Farɛɛsi là a Zeraa,
ó o Farɛɛsi za lé o Hɛsiron,
ó o Hɛsiron za lé o Araamu,
ó o Araamu za lé o Aminadaabu,
ó o Aminadaabu za lé o Naasɔ̃n,
ó o Naasɔ̃n za lé o Salamɔn,
ó o Salamɔn za lé o Buaze na ó o yú là a Arahaabu,
ó o Buaze za lé o Obɛɛde na ó o yú là a Uruute,
ó o Obɛɛde za lé o Zesee,
ó o Zesee za lé o bɛ́ɛ Daviide.
Ó o bɛ́ɛ Daviide za lé o *Salomɔn na ó o yú là a Uuri ɓàn hã́a,
ó o Salomɔn za lé o Orobuamu,
ó o Orobuamu za lé o Abia,
ó o Abia za lé o Azaafe,
ó o Azaafe za lé o Zozafaa,
ó o Zozafaa za lé o Zoraamu,
ó o Zoraamu za lé o Oziasi,
ó o Oziasi za lé o Zuataamu,
ó o Zuataamu za lé o Akazaa,
ó o Akazaa za lé o Ezekiasi,
10 ó o Ezekiasi za lé o Manasee,
ó o Manasee za lé o Amɔɔsi,
ó o Amɔɔsi za lé o Zoziasi,
11 ó o Zoziasi za lé o Zekonia lè mín zàwa.
Bṹn wó ká a *Isirayɛɛle nìpomu á ho *Babiloonasa kĩ̀kã́a yi á ɓa vaá wee kàyá ɓa kɔ̃hṹ yi.
12 Bìo ɓa wi ho Babiloona yi mu kàyámu yi
ó o Zekonia ton o Salasiɛle,
ó o Salasiɛle za ɓɛ̀n lé o Zorobabɛɛle,
13 ó o Zorobabɛɛle za lé o Abiyuude,
ó o Abiyuude za lé o Eliakiimu,
ó o Eliakiimu za lé o Azoore,
14 ó o Azoore za lé o Sadooki,
ó o Sadooki za lé o Akiimu,
ó o Akiimu za lé o Eliyuude,
15 ó o Eliyuude za lé o Eliazaare,
ó o Eliazaare za lé o Matan,
ó o Matan za lé o Zakoobu,
16 ó o *Zakoobu za lé o Zozɛɛfu, o Mari ɓàn báa.
O Mari mu lé wón ton o Yeesu na ɓa le *Krista.
17 Á wã́a lá a *Abarahaamu ɲii wán à ɓuee ɓúe o *Daviide yi, á ɓa maáwà na sã̀ mín á yú ho pírú náa. Ó o Daviide ɲii à ɓuee ɓúe ho pã̀ahṹ na ó o *Isirayɛɛle nìpomu á ho Babiloonasa kĩ̀kã́a yi á ɓa vaá wee kàyá ɓa kɔ̃hṹ yi, á maáwà na sã̀ mín á yú ho pírú náa. À ɓɛ̀n lá bìo ɓa wi mu kàyámu yi ɲii wán à ɓuee ɓúe o Krista yi, á maáwà na sã̀ mín á mún yú ho pírú náa.
O Yeesu teró
(Luki 2.1-7)
18 Bìo kà lé bìo ó o Yeesu bìo wóráa á vaá ɓó a teró yi. Ɓàn nu Mari fũaamu hĩ́a bò nɔn o Zozɛɛfu yi. Ká sã́ni ɓa ya mín, à bṹn ò o sù lè sãní lè le Dónbeenì Hácírí pànká. 19 Ɓàn fũaalè Zozɛɛfu fù lée nùpue na térénna. O fù yí wi ò o dé nìyio mín fũaalè Mari yi, ó o wi ò o sànka ɓúe mu fũaamu. 20 Bìo mu wi o sĩi yi kà, ó o Ɲúhṹso Dónbeenì wáayi tonkaro bía làa wo hã kònkórá yi: «*Daviide mɔ̀nmàníi Zozɛɛfu, yí hézɔ̃́n o Mari fé yaró. Le sãní na wi o wán kà ó o sù lè le Dónbeenì Hácírí pànká. 21 O ò te o za báa. Fo ò cé o yèni làa Yeesu. Orɛ́n lé yìa á à kã̀ní mín nìpomu mí bè-kora yi.» 22 Mu ɓúenɓúen wó bèra a na à bìo ó o Ɲúhṹso bía lè mí ɲi-cúa fɛɛro ɲii à yìo lé. 23 O bía:
«Yìa yí zũ báa á à sì le sãní á à te o za,§
á ɓa wé è ve làa Emanuwɛɛle.
Bṹn kúará le: ‹Le Dónbeenì wi làa wɛn›.*»
24 Bìo ó o Zozɛɛfu sĩ̀na, ó o wó bìo le Dónbeenì wáayi tonkaro le o wé. O fó a Mari á yan. 25 Ká a Zozɛɛfu màhã́ yí wó a làa hã́a yí mɔn fúaa bìo ó o ton mí za, ó o Zozɛɛfu mu có a yèni làa Yeesu.
* 1:2 O Zudaa lè mín zàwa lé bìa lé o Isirayɛɛle nìpomu zĩ-ɲúná pírú ɲun ɓàn maáwà. 1:18 Mu lé mu yaamu ká lé bìo ɓa dĩǹ yí páanía le zĩi yi. Ɓa zúifùwa cɔ̃́n ó o hĩ́nzoró hĩ́a wee wé kɛń mín zĩi à yí le lúlú-kùure síi, à lońnáa wo ká a ɲúhṹ térénna. 1:21 O Yeesu yèni kúará le: ‹Le Dónbeenì wee kã̀ní ɓa nùpua.› § 1:23 Mi loń Ezayii vũahṹ 7.14 * 1:23 Mi loń Ezayii vũahṹ 8.8, 10