22
Tek ri principali' tak sacerdotes y ri aj tz'iba' xquich'ob yan apo chi niquicamisaj ri Jesús
Y tek xa nakaj chic c'a ri quinimak'ij ri israelitas ri nibix pascua chare, jun nimak'ij tek niquitij caxlan wey ri majun ch'om (levadura) riq'ui, can yac'ari' tek ri principali' tak sacerdotes y ri aj tz'iba' niquich'obola' c'a achique ta rubanic niquiben riche (rixin) chi queri' niquicamisaj ri Jesús.* Queri' niquiben ruma xa quixibin qui' chiquiwech ri winek.
Y ri Judas ri jun chique ri cablajuj rudiscípulos ri Jesús, ri xbix chuka' Iscariote chare, can oconek chic ri Satanás pa ránima. Rumari' ri Judas xbe c'a quiq'ui ri principali' tak sacerdotes y quiq'ui chuka' ri c'o quik'ij chique ri ye chajinel ri chiri' pa rachoch ri Dios, y xch'o quiq'ui chrij chi achique rubanic xtuben riche (rixin) chi nujech ri Jesús pa quik'a'. Y riye' can sibilaj xequicot tek xquic'axaj ri', y xquitzuj (xquisuj) puek chare. Y ri Judas xubij c'a chique chi can xtujech ri Jesús pa quik'a'. Y xuchop c'a ruch'obic chi achique ta rubanic nuben chi xtujech pa quik'a' ri achi'a' ri', y xuch'ob chi nujech tek majun winek quimolon ta qui' riq'ui ri Jesús.
Tek ri Jesús xutiquiriba' ca rubanic ri lok'olaj wa'in, riche (rixin) chi ninatabex ri rucamic
Tek xapon ruk'ijul ri nimak'ij, tek ri israelitas niquitij ri caxlan wey ri majun ch'om (levadura) riq'ui, y tek yecamisex chuka' ri tak carne'l riche (rixin) ri pascua,§ ri Jesús xerutek c'a el ri Pedro y ri Juan, y xubij c'a el chique: Quixbiyin y tibana' ruchojmil ri xtikatij chupan re pascua re'.
Y ri ca'i' discípulos xquic'utuj c'a chare: ¿Acuchi (achique) c'a nawajo' chi nikaben wi ruchojmil? xecha'.
10 Y ri Jesús xubij chique: Tek xquixapon ri pa tinamit Jerusalem, xtitz'et c'a chi c'o jun achi ri ruc'amom pe ya' pa jun cucu'. Titzekelbej c'a el ri achi ri' c'a achique jay xtoc wi. 11 Y tibij c'a chare ri tata'aj chupan ri jay ri': Ri Katijonel rubin c'a pe: ¿Acuchi (achique) c'o wi jun jay ri jamel chare ri awachoch ri utz riche (rixin) chi nben ri wa'in riche (rixin) re pascua ye wachibilan ri nudiscípulos? quixcha' chare. 12 Y ri rajaf ri jay xquixruc'uaj c'a pa jun ruca'n tanaj (wik) chare ri jay. Y chiri' c'o jun nimajay ri chojmirisan chic rupan. Ya ri chiri' tibana' wi ruchojmil ri xtikatij chupan re pascua, xe'uche'ex el.
13 Y ri ca'i' discípulos xebe c'a. Y can achi'el ri rubin el ri Jesús chique, can queri' ri xbanatej. Y riye' can xquiben wi c'a ruchojmil ronojel ri nic'atzin chare ri wa'in chupan ri pascua ri'.
14 Y tek xapon c'a ri hora, ri Jesús y ri cablajuj apóstoles xetz'uye' apo ri pa mesa.* 15 Y ri Jesús xubij c'a chique: Can nrayin pe chi tek c'a ma jane yinapon ta chuwech ri camic, junan nikaben re jun wa'in riche (rixin) re jun pascua re'. 16 Ruma can nbij wi c'a chiwe, chi majun bey xtinben ta chic re wa'in re', c'a ya tek banatajnek chic ronojel pa rajawaren ri Dios ri nuc'ut re jun wa'in re'. Can c'a yac'ari' tek xtinben chic re wa'in re'.
17 Y ri Jesús xuchop c'a jun vaso ri c'o ruya'al uva chupan, y tek rumatioxin chic chare ri Dios, xubij: Tikumu' c'a ca chi'iwonojel. 18 Ruma can nbij wi c'a chiwe, chi can c'a ya tek c'o chic na ri rajawaren ri Dios, can yac'ari' tek xtinkum chic jun bey ri ruya'al uva, xcha'.
19 Y queri' c'a chuka' xuc'om apo jun caxlan wey, y tek rumatioxin chic chare ri Dios, c'ac'ari' xuwech'ela' ri caxlan wey ri' y xuya' chique ri rudiscípulos y xubij: Yac'are' ri nuch'acul ri xtijach pa camic, riche (rixin) chi yixcolotej. Tibana' c'a re' riche (rixin) natabel wuche (wixin) riyin.
20 Y tek ye waynek chic, ri Jesús xuchop c'a chuka' ri vaso ri c'o ruya'al uva chupan, y xubij: Re ruya'al uva re', yac'are' ri nuquiq'uel§ ri xtibiyin tek xquicamisex. Riq'ui c'a ri xtibiyin ri nuquiq'uel, can yac'ari' tek xtic'achoj ri c'ac'ac' trato ri rajowan pe ri Dios chi nuben quiq'ui ri winek. Ri nuquiq'uel ri xtibiyin, iwuma riyix riche (rixin) chi yixcolotej.
21 Y wacami c'a, ri achi ri xquijacho el pa quik'a' ri winek, can c'o c'a pe wuq'ui re pa mesa.* 22 Can tiwac'axaj c'a re nbij chiwe, chi riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, can xquicamisex na wi, ruma can yare' ri ruch'obon pe ri Dios chi nibanatej. Pero juyi' c'a ruwech ri xtijacho el wuche (wixin), xcha' ri Jesús.
23 Y yac'ari' tek ri ye rudiscípulos ri Jesús niquibila' ka chiquiwech chi achique cami ri xtijacho el riche (rixin) ri Jesús.
Ri nrajo' chi nic'oje' ruk'ij, querunimaj querilij ri nic'aj chic
24 Y ri discípulos ri' xquichop c'a yech'ojin pa ruwi' chi achique ri más nim ruk'ij chiquicojol riye'. 25 Yac'a ri Jesús xa xubij chique: Ri aj k'atbel tak tzij riche (rixin) re ruwach'ulef,§ ruma can c'o quik'atbel tzij pa quiwi' ri winek, rumari' can niquina' chi can yec'a riye' ri ye c'ajaf ri winek, y nicajo' chi nibix chique chi ye aj banoy tak utzil. 26 Yac'a ri chicojol riyix jun wi chic. Ruma ri nrajo' chi nic'oje' ruk'ij chicojol, xa tubana' chi ya riya' ri más co'ol que chiquiwech ri nic'aj chic. Y ri nrajo' chi ntoc jun c'amol bey chicojol riyix, xa yari' ri tuch'utinirisaj ri', querunimaj querilij ri nic'aj chic.* 27 Rumac'ari', ¿achique ri más c'o ruk'ij, ya ri tz'uyul pa mesa, o ya ri niya'o apo pa ruwi' mesa ronojel ri nitij? Can ya wi ri tz'uyul pa mesa ri c'o más ruk'ij. Pero riyin ma que ta ri' nben, ruma riyin yinc'o chicojol ri xa yin achi'el jun ri niniman nilin apo pa mesa.
28 Pero riyix can yixc'o pe wuq'ui chupan ri tijoj pokonal ri ye nk'axan pe. 29 Rumac'ari', riyin xtinya' jun k'atbel tzij pan ik'a' riyix, can achi'el ri rubanon ri Nata' Dios wuq'ui riyin, 30 riche (rixin) chi queri' xquixwa' y xquixuc'ya' wuq'ui pa numesa§ ri pa nujawaren. Y riyix xquixtz'uye' na pa tek ch'aquet riche (rixin) chi nik'et tzij pa quiwi' ri cablajuj tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Israel.
Riyit xa xtabij chi ma awetaman ta nuwech, xcha' ri Jesús chare ri Pedro
31 Y ri Ajaf Jesús xubij c'a chuka' chare ri jun rudiscípulo ri nibix Pedro chare: Simón, Simón, nbij c'a chawe chi ri Satanás xixruc'utuj chare ri Dios riche (rixin) chi yixrutojtobej.* Can nrajo' c'a yixruchayuj achi'el nichayux ri trigo chupan jun chuybel. 32 Pero riyin can nbanon wi orar pan awi' riyit, riche (rixin) chi queri' can nacukuba' ac'u'x wuq'ui. Can xcatapon wi pa ruk'a' ri Satanás. Pero tek xtitzolin pe ac'u'x wuq'ui, tabana' chique ri nic'aj chic awach'alal chi can niquicukuba' quic'u'x wuq'ui, xcha' ri Jesús.
33 Y ri Simón xubij: Ajaf, wi riyit xcatuc'uex pa cárcel, yibe awuq'ui. Hasta yibe awuq'ui, wi riyit xcatapon pa camic,§ xcha'.
34 Yac'a ri Jesús xubij chare: Pedro, riyin nbij c'a chawe, chi chupan re jun ak'a' re wacami, c'a ma jane tisiq'uin ta pe ri ec', tek riyit oxi' yan chic mul abin chique ri yec'utun chawe, chi ma awetaman ta nuwech,* xcha' ri Jesús chare ri Pedro.
Ri Jesús c'o ri xubij chique ri ye rudiscípulos tek xa napon yan chuwech ri camic
35 Y ri Jesús xuc'utuj c'a chique ri ye rudiscípulos: Tek xixintek y ma xinwajo' ta chi xic'uaj yabel irajil, ni ya'l, ni jun chic c'ulaj ixajab, ¿la c'o cami ri xiwajo' y man ta xiwil? xcha' chique. Y riye' xquibij: Majun ri man ta xkil, xecha'.
36 Y ri Jesús xubij c'a chique: Yac'a re wacami jun wi chic ri rubanic nrajo' chi niben. Ruma wacami ri c'o yabel rurajil y c'o ruya'l, tuc'uaj. Y ri majun ru'espada, tuc'ayij ri ruchaqueta y c'ac'ari' tulok'o' jun riche (rixin). 37 Y wacami quere' nbij chiwe, ruma c'o chi nibanatej achi'el ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca. Ri chiri' nubij c'a: Can achi'el chuka' jun aj mac xban chare. Queri' ri tz'ibatal ca. Y ri' can xtibanatej na wi wuq'ui riyin. Ronojel c'a ri ye tz'ibatal ca chuwij riyin chupan ri ruch'abel ri Dios, can xquebanatej na wi, xcha' ri Jesús.
38 Y ri discípulos xquibij c'a chare ri Jesús: Ajaf, wawe' c'o ca'i' espada, xecha'. Yac'a ri Jesús xubij chique: Xa riq'ui c'a ri', xcha'.
Tek ri Jesús xuben orar pa Getsemaní
39 Ri Jesús tek elenak chic c'a el chiri', xbe c'a ri acuchi (achique) kas tibe wi. Riya' xbe c'a ri pa juyu' ri Olivos§ rubi'. Y ri rudiscípulos can ye tzeketel wi el chrij. 40 Y tek xe'apon c'a, xubij chique: Tibana' orar y tic'utuj chare ri Dios riche (rixin) chi queri' ma yixtzak ta pa mac* tek yixtojtobex.
41 Y ri Jesús xbiyin chic c'a apo jun ca'i' raken c'an, y c'ac'ari' xxuque' ka chiri', y xuchop c'a rubanic orar. 42 Y nubij c'a ri pa ru'oración: Nata' Dios, wi riyit nawajo', tabana' c'a chi riyin man ta nk'axaj re jun tijoj pokonal re', pero ma taben ta ri xa nuraybel riyin. Tabana' ri araybel riyit, xcha'.
43 Y c'o c'a jun ángel ri petenak chila' chicaj xuc'ut ri' chuwech, riche (rixin) chi xoruya' ka más ruchuk'a' ri Jesús. 44 Y can sibilaj c'a k'axon ri c'o pa ránima Riya'. Rumari' can riq'ui c'a ronojel ránima nuben orar.§ Y ruma chuka' ri k'axon ri', ri ya' ri ntel chrij, xa can achi'el chic nima'k tak tz'uj quic' ri yeka pan ulef.
45 Tek Riya' xbeyacatej pe chare ri oración, xpe c'a quiq'ui ri ye rudiscípulos, pero tek xoka quiq'ui, xa quichapon waran, ruma yebison.
46 Y ri Jesús xubij c'a chique ri ye rudiscípulos ri': ¿Achique ruma tek xa yix warnek? Quixyacatej, tibana' orar y tic'utuj chare ri Dios riche (rixin) chi ma yixtzak ta pa mac tek yixtojtobex, xcha' chique.
Tek xchapatej ri Jesús
47 Y can c'a nich'o na c'a ri Jesús quiq'ui ri ye rudiscípulos, tek c'a xquitz'et xe'apon ye q'uiy winek quiq'ui.* Y can ya c'a jun chique ri ye cablajuj discípulos, ri Judas rubi', ri uc'uayon apo quibey ri winek ri'. Y ri Judas xjel apo riq'ui ri Jesús riche (rixin) chi xutz'umaj (xutz'ubaj) ruchi'. 48 Yac'a ri Jesús xubij chare ri Judas: Judas, ¿la riq'ui jun tz'uban (tz'uman) chi'ij najech el ri C'ajolaxel ri xalex chicojol? xcha' ri Jesús.
49 Y ri discípulos tek xquitz'et ri ntajin nibanatej, xquinabej ri achique ri xtic'ulwachitej. Rumari' xquibij c'a chare: Ajaf, ¿nawajo' chi yojyacatej chiquij riq'ui espada? xecha'.
50 Y jun c'a chique ri ye rudiscípulos xusoc jun rumozo ri nimalaj sacerdote. Can xuchoy ruxquin. Y ri ruxquin ri xuchoy ya ri c'o pa rajquik'a'. 51 Y ri Jesús xubij c'a chique ri ye rudiscípulos: Ma tinek ta, xa tiya' ca. Y xpe ri Jesús xuchop ri ruxquin ri mozo ri' y xuc'achojsaj ca. 52 Y c'ac'ari' ri Jesús xubij chique ri principali' tak sacerdotes, y chique ri achi'a' ri c'o quik'ij chiquicojol ri ye chajinel pa rachoch ri Dios, y chique ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij ri ye benak chuchapic: ¿Achique c'a xich'ob riyix? ¿Xich'ob chi yix petenak chuchapic jun alek'om y rumari' ic'amom pe che' y espada? 53 Riyin can k'ij k'ij c'a xic'oje' iwuq'ui ri pa rachoch ri Dios, y majun achique ta xiben chuwe. Pero c'a ya c'a hora re' ri ya'on chiwe riyix, hora tek nik'alajin ruchuk'a' ri rajawalul ri k'eku'm, xcha' ri Jesús chique.
Tek ri Pedro xubij chi ma retaman ta ruwech ri Jesús
54 Xquichop c'a el ri Jesús, y xquic'uaj§ pa rachoch ri nimalaj sacerdote. Y ri Pedro ye rutzekelben el,* pero c'anej c'o wi ca chiquij. 55 Y ri chiri' pa nic'aj ruwajay, xquibox c'a jun k'ak', y xetz'uye' apo quinojel chuchi'. Y chuka' ri Pedro xtz'uye' apo chiquicojol. 56 Y jun ixok raj ic' ri nimalaj sacerdote, tek xutz'et chi ri Pedro tz'uyul chiri' numek' ri', xutzu' xutzu', y xubij: Re jun achi re' rachibil chuka' ri Jesús, xcha'.
57 Yac'a ri Pedro xa xrewaj c'a y xubij: Riyin ma wetaman ta ruwech ri Jesús, xcha'.
58 Y xa c'a juba' ka ri', tek c'o chic c'a jun ri xtz'eto pe riche (rixin) ri Pedro, y xubij chare: Riyit, yit jun chique ri yec'o riq'ui ri Jesús, xcha'. Y ri Pedro xubij: Táta, kitzij nbij chawe ma yin ta ri', xcha'.
59 Y achi'el xa jun hora tik'ax ka ri', tek c'o chic c'a jun ri xbin: Re achi re', can kitzij wi chi rachibil ri Jesús, ruma can pa Galilea chuka' nipe wi, xcha'.
60 Yac'a ri Pedro xubij chare: Táta, ma nik'ax ta chinuwech achique ruma tek nabij queri' chuwe, xcha' ri Pedro. Y can c'a nich'o na c'a ri Pedro, tek ri ec' xsiq'uin pe. 61 Y ri Ajaf Jesús xtzu'un pe chrij y xutzu' pe ri Pedro. Y ri Pedro can yac'ari' tek xenatej chare ri ch'abel ri bin ca chare ruma ri Ajaf, chi c'a ma jane tisiq'uin ta pe ri ec' tek riyit oxi' yan chic mul abin chique ri yec'utun chawe, chi ma awetaman ta nuwech. 62 Y ri Pedro xel c'a el y xuchop jun nimalaj ok'ej.§
Tek ri chajinel xquitze'ej y xquich'ey ri Jesús
63 Y ri achi'a' ri ye chajiyon c'a riche (rixin) ri Jesús, yetze'en c'a chrij y niquich'ey* c'a. 64 Y xquitz'apij runak' ruwech y xquiyala' k'a' chupalej y niquic'utula' c'a chare: ¿Achique c'a ri xach'eyo? Tabij na c'a chake, yecha' chare ri Jesús.
65 Y c'o c'a q'uiy itzel tak tzij ri xquibila' chare.
Tek ri Jesús xuc'uex chiquiwech ri achi'a' ri pa moc (comon) yek'ato tzij
66 Tek xseker c'a pe, xquimol c'a qui' ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij, ri principali' tak sacerdotes, y chuka' ri aj tz'iba'. Y ri Jesús xuc'uex c'a apo chiquiwech ri achi'a' ri', ri can pa moc (comon) yek'ato tzij. Y xquic'utuj c'a chare ri Jesús: 67 Tabij c'a chake: ¿La yit c'a riyit ri Cristo? xecha'. Yac'a ri Jesús xubij chique: Wi nbij chiwe chi yin c'a riyin ri Cristo, ma yininimaj ta. 68 Y chuka' wi ta c'o ri yenc'utuj apo chiwe, majun xtibij pe chuwe, ni ma xquiniwisk'opij ta el chuka'. 69 Y can xu (xe wi) xtink'axaj re jun tijoj pokonal re', can yac'ari' riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, xquibetz'uye' c'a pa rajquik'a' ri Dios ri nicowin nuben ronojel,§ xcha' ri Jesús.
70 Can yac'ari' tek quinojel xec'utun apo chare ri Jesús: ¿La can yit c'a riyit ri Ruc'ajol ri Dios? xecha'. Ja' (je), queri', can achi'el ri nibij riyix,* xcha' ri Jesús chique.
71 Y riye' xquibij: Ma rajawaxic ta c'a chi noka chic jun ri norubij chake chi re achi re' can aj mac wi. Ruma konojel xkac'axaj ri xa c'ari' xubij ka, xecha'.
* 22:2 Sal. 2.2; Jn. 11.47. 22:5 Zac. 11.12; 1 Ti. 6.10. 22:6 Mt. 26.5; Mr. 14.2. § 22:7 Mt. 26.17; Mr. 14.12. * 22:14 Mt. 26.20. 22:18 Jue. 9.13; Sal. 104.15; Is. 24.9; 25.6; 55.1; Zac. 9.15; Mt. 26.29; Mr. 14.25. 22:19 1 Co. 11.24. § 22:20 1 Co. 10.16. * 22:21 Sal. 41.9; Mr. 14.18; Jn. 13.21, 26. 22:22 Hch. 2.23; 4.28. 22:24 Mr. 9.34; Lc. 9.46. § 22:25 Mt. 20.25. * 22:26 Lc. 9.48; Stg. 4.6; 1 P. 5.3. 22:27 Fil. 2.7. 22:28 He. 2.18. § 22:30 Lc. 14.15. * 22:31 Am. 9.9; 1 P. 5.8. 22:32 Jn. 17.9. 22:32 Sal. 51.13. § 22:33 Jn. 13.37. * 22:34 Mt. 26.34; Jn. 13.38. 22:35 Lc. 9.3; 10.4. 22:37 Is. 53.12; Mr. 15.28; 2 Co. 5.21; Ga. 3.13. § 22:39 Mt. 26.30, 36; Mr. 14.26, 32; Jn. 18.1. * 22:40 Mt. 6.13; Mr. 14.38. 22:42 Jn. 6.38. 22:43 Mt. 4.11. § 22:44 Jn. 12.27; He. 5.7. * 22:47 Mt. 26.47; Mr. 14.43; Jn. 18.3. 22:50 Mt. 26.51; Mr. 14.47; Jn. 18.10; Ro. 12.19; 2 Co. 10.4. 22:53 Gn. 3.15; Jn. 12.27; Hch. 2.23; 4.27, 28. § 22:54 Mt. 26.57; Hch. 8.32. * 22:54 Jn. 18.15. 22:55 Mt. 26.69; Mr. 14.66. 22:61 Mt. 26.75; Mr. 14.72; Jn. 13.38. § 22:62 Is. 66.2; Ez. 7.16; 2 Co. 7.10. * 22:63 Sal. 69.4; Is. 50.6; 52.14; Mt. 26.67, 68; Mr. 14.65. 22:66 Sal. 2.1, 2; 22.12, 16; Mt. 27.1; Hch. 4.26. 22:67 Mt. 26.63; Mr. 14.61. § 22:69 Sal. 110.1; Dn. 7.13, 14; He. 1.3; 8.1. * 22:70 Mt. 26.64; Mr. 14.62. 22:71 Mt. 26.65; Mr. 14.63.