1 Utaáchich kuraka
Yuwaa kirak Israelchichee Urkareewaa kamanku anoo pakich kamanchintspa
¿Chakaja anoo yandarang?
Israelchich tputs zapan kirakaa yandaranganaya. Anush kamanirangana yuwaa urkareewaa ashirangana anootsi. Zapishsha Babiloniyash taarangsin, kirakaa natstarangusin, washunandari minamari kirakaa yandaranganaya. Itaru, kiraksha kizpur tuwapeeru, chawpishtarangusin, na in tsimbun kirak taariya. Dapiyarini tsiparangu, anumun iwaz yuwaa kurakaam kinarangana anoo ichingaru kamankiya.
¿Chakaama yandarang?
Israelchich tputs waanpatatin mbiztaruneepa atusin, kirakaa yandaranganaya.
¿Mayaamaja yandarang?
Israelchich tputs zapan yutarit taarangana anumand Apanllsha waneerangu, arapich tputs kuseersin, kasiyarusin, Babiloniyap tsap machtaranganaya. Apanlleetsimari chinangtsa. Kurakangaz támararintspa, tápani atusin, kirakaa yandaranganaya.
¿Mayaatseeja kamanik?
Na yuwari kamanku anoo kamanchintspa.
1). Dapiyarinee wip, Salomonarineetsi kamankiya. Kanungasimasi Salomonarini Apanllee itsinsaru chinarangiya. Wanasir tputsee ktsutarangiya. Mishat, Apanlleem pang' kapung kizpur wanasiri pangurangiya. Itaru, arapcheetssha tputsee wip wizanlleem yamarangu, wizanll tamaparee ashiru chinarangu, Apanllee chinamaam kasarangiya. (1 Kurakarini 1—11)
2). Salomonsha tsiparangu, Utaáchichsha tputs Salomonarinee wip Robowama kurakaam ínaranganaya. Robowamsha tputsee mantsir tsiyatarangu, Efrayinchichsha tputsi, Shiyash tachitcheezini. Yaama kurakareemani ínachinipa, tárangusin, waanitam urkareem ínarangusin, tuwanlltarsin taaranganaya. (1 Kurakarini 12)
3). Israelchich kurakawin nda Apanllee tachitaranganaya. Waanshuchee tputs mantsir tayaspatarangusin, tiptsirsha ichingarusin Apanllee kasaranganaya. Apanll tputsee waneerangitaa, kaapa nda mazinaranganaya. Ashiriya, 210 masach tushiychu, Apanll Asiriyashchee kurak wasundururpatari zanganirangu, Israelchichee kasirangana. Tputsee zapan pacharangusin, zapantam muchchureem ínarangusin, waanpee watsapun machtaranganaya. (1 Kurakarini 13—2 Kurakarini 17)
4). Utaáchichsha kurak ashpatam Apanllee itsinsaru tachitarangana. Apanllee kuk natumasamaam payuranganaya. Itaru, tputs uru wand apanllputsee chinaranganaya. Isáysarini tputsee waneerangu, misha Jeremiyasarini waneerangu, ashtaa tputs yutaritshishee kasamaam ngataranganaya. Ashiriya, 345 masach tushiyramchu, Apanll Babiloniyashchee urkar wasundururpa zanganirangu, Utaáchchee izuuru kasiranganaya. Yakat Irusarinaa sumaspat tirooku, Apanlleetstam pang' tirooku sheersin, kasaranganaya. Tputseetstam putayarusin, muchchureem waanpee watsapun machtaranganaya. (1 Kurakarini 13—2 Kurakarini 25)
Utaáchchee urkar ichtaru taarangana anu
1
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa Dapiyarini kizpur wachin tárangu anootsi
Dapiyarini kizpur wachinarangu ndusha waritarangiya. Yuwaam kachizatku, anoom punllupa irpungaktaatssin, itaru nda ksaneerangiya. Ashirucha, anoom muchchurshitisin Dapiyaa: ¿Chakaja shiyaa ksutach? Minum kiz kamasin nachungayaruni, shiyaam ksutamapaneem wayachinipa. Anpatatam maakchush, ksanichpasha, táranganaya.
Tárangusin, ichingarusin ashchiri tsap Israelash nachungarangusin, anush kizaa sur Abisaka paranganaya. Ansha kiz watsapun Sonema. Anootsshat yamayashinusin, kurakaamsha Dapiyarineemi ksutamaam wayaranganaya. Abisaksha kiz kizpur wanasirimuna. Ansha kiz kurakaam Dapiyarineemi wanasir ksutarangiya. Itaru, kuraksha Dapiyarini anpa kizapat nda mantsir mangush chinarangiya; wanasiriri taaranganaya.
Ashiriya, na kamaneena yuwaa Dapiyarini kizpur wachinarangu, anoom ksutamapaneem kizaa kamasina wayarangana anootsi.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa Dapiyarini wip Adoniyas kurakaam kinapi táyaru, tputsee zapan yambirangu anootsi
Yuwash Dapiyarini kizpur wachinarangu, anush wip Adoniyas minshuch wizanll mashingamash Aguit wip kurakaam kinapi táyaru, waparee pachapi átu, zapan kapaachoo pshiyrshinee tapazpanee, mishat sundar kapaachoo kinaku anootstam yushindarangiya. Sundarootstam 50 kuruzeeru, waanaatsi ksutamaam wayarangiya. Wapar wipaa Adoniyasa yuwamandari nllurtarangu anumandari nda waneerangiya, nduntam yuwawa ashku anoo ¿Mayaamshat shiy piy ashiksha? nda tárangiya. Adoniyas yuwamun Absalon nllurtarangu anumun iwaz nllurtarangiya. Zoonll wach ashiritam taarangiya. Anshat, Adoniyas kurakaa Jowabaa Seruyarinee wip, misha apanllpanee urkar Abiyataraa kuruzurangitamta. Ashirangu, anoom tputs zapan istaranganaya. Itaru, minootssha apanllpan urkar Sadoka, misha Benaniyas, Joyadarinee wipa, misha Apanllee kuk kamanimapantam sur Natána, misha Simeetstam, Dapiyarineetstam wamkuri, ashiru ashpa an tputs nda kuruzurangiya. Mishat yuwatamsin sundar kizpureew Dapiyash tachitarangana, antamsin nda Adoniyasash tachitaranganaya.
Anpurshat zar, Adoniyas shambatshisheem kapung wayarangiya. Yuwanung patumbich kapungumash Suhélet taarangu, kungshat sur Rokel kizpur wir shtungataru, annungiri shaniyaranganaya. Tputsee anush zapan kuruzurangu, anoom martamaam opeejaa, misha wakaraatstam yuwaa kapungoowa anoo zapan pacharangiya. Mishat, zoonlleetstam Dapiyarinee wip kuruzurangitamta. Mishat, Utaáchchee urkar yuwaa Dapiyaam ksutarangana anootstam kuruzurangitamta. 10 Itaru, Apanllee kuk kamanimapaneetssha Natána, misha Binaniyas, misha sundarootsitam Dapiyarineetsi ksutaru anootsitam, misha zoonllee Salomona nda kuruzurangiya.
11 Ashirucha, Natánsha mangush chinarangu, Betsabeypa Salomonpa wanir tsiyatarangiya. Mazinanlla; ¿Shiy yasarangish yuwaa Adoniyas kurakaam kinapi átu, zapan tsiyatssee zanganirangu anootsi? ¿Iyaana kurakarini Dapiy yasarangeeja? 12 Natu, nuw shiyaam tsiyatsis wanasir kamanchinllpa. Shaanaatsi taarashish, misha ipareetstamtish Salomonaa taárash tapachindamaam zandkeesha, 13 na mazinanlla; Dapiyap kurakap naayarush napashini. Anush kuseerush, Na kurakaa, mazinanlla. Shiy tsipakchush Salomonshapari iparish kurakaam kinachiya. Shiy kurakaam kinarangish ashtachtamtaya. Itaru, ¿tamaysha Adoniyassha kurakaam kinamaam chinaka? tángcha. 14 Ántarish anush nuwsha kuschima. Yuwaa tsiyatsis shiyaa kamachtakachi anoo nuwsha wanasirinaasha kurakaa kamanchima.
15 Betsabeyaa tárangu, Betsabeysha, yap Dapiyarini taaku amb pangatama átu naatarangiya. Anushsha kusarangu, Dapiyarini wachin taaru, kiz ksutamapan ksutatawu anush kusarangiya. 16 Betsabey kusarangu, kurakaa tasaseeru timuchta tsapumun char tuw ashirangiya. Anootssha kurak parangu, ¿Tamakatsha shiyaa? tárangiya.
17 Kizsha; Na mazinanlla; zurampatari Apanll waana yasaritamta. Shiy tsipakchush, anumun nuwsha ipari Salomon kurakaam kinachiya. Uwsha shiy kurakaam kinarangish ashtachiya. 18 Itaru, natsha in yuwaa Adoniyas zapan tsiyatssee zangan zangan ashirangu, anoo ¿antaati shiy kis kurakaa, mazinakish? Anoo nda shiy yasarangsha. 19 Ashirangu, wakaraa, misha opeejaatstam zapan pacharangiya, tputseem maritamaama. Ipareetstamtish kurakaa, kuruzurangtamta. Ashiritam apanllpanee urkar Apiyatara, misha kurakaatsitam sundaroo urkar Jowabaa kuruzurangiya. Itaru, Salomonaa, misha ichingarusin anshuchee tputs nda kuruzurangiya, yuwaatsinaasha shaanaatsi urutamari istampaneem taarangana anootsinaashta. 20 Watam, na in ichingarusin Israelchich tputs kutakanaya. Ashiri na shiyshat itsinsaru kamaningcha. Shiy chakaatsimasaja inpari kurakaam kinachiya, tákachsha, anootsimarisha kukoo payumaama. 21 Itaru, ndunnaa shiy wazareetsiri kamachtakush, shiy tsiparamchush, anumun ipareetsi Salomonaa, misha nuwaatstam yutaritshishpaneempaz ashiru iyaa pachachinllinaya.
22 Ashiriya, yuwash kiz kurakaa Dapiyarineetsi tsiyatku, ántaru anush Apanlleetssha kuk kamanimapan sur Natán tsiyatssee itsinsaru kamaniti átu kusarangiya. 23 Dapiyaam ksutamapan taakana anshat Natánaa parangu kurakaatsshat kamanirangiya. Anumun Natánshat Dapiyash pshtuyaru, tasaseeru, xiyeeru, timuchta tsapumun much tuw ashirangiya. 24 Anumunsha Dapiyarineetsi masharangiya. ¿Shiy kamachtarangish? ¿Adoniyas kurakaam kinachpa tárangish? 25 Kamapareeja na yuwash shaniyamaam wayarangu anush tputs zapan shaniykanaya. Anoomcha tputseem maritamaam Adoniyas wakaraa, misha opeejaatstam zapan pacharangiya. Anush kurakaa, ipartamtish ichingaru tputsee zapan tushaneeyaru, sundaroowaatstam urkar, misha apanllpaneetstam urkar Apiyataraam yáskiya. Ichingarusin katungkusin, waaktamsin, zamamtaranaya. Anushsha, tsiyatkusin, Waani urutamari kurakaam Adoniyas taachiya kizpuriya, ántaranaya. 26 Itaru, nda nuwaatsshat, mishat apanllpaneetstam urkar Sadokaa kuruzurangiya. Mishat, Binaniyasa Joyadaa wip, misha ipareetsish Salomonaa nduntam kuruzurangiya, Apanllee kuk kamanimapan Natán kurakaa Dapiyarinee kamanku tárangiya. 27 Mishat, ¿antaati shiy anoo kamachtarangish? Kurakaa, ¿mayaamshat nuw shiyaa kapung chinaktaati, itaru shiyshat anoo nda nuwaam kamanirangsha, yuwaa shiyash kurakaam zamuchu anootsee? tárangiya.
Ashiriya, na kamaneena yuwaa Adoniyas kurakaam kinapi táyaru tputsee zapan tushaneerangu anootsi.
Ashiriya, na kamanchintspa yuwaa Dapiyarini wipaa Salomona kurakaam ínarangu anootsi
28 Ashiriya, Dapiyarini Betsabeyaa kuruzumaam muchchuree kamachtarangiya. Kuruzeeru, Betsabeysha kusarangu, kurakaa Dapiya tasaseeru, xiyeeramchu, 29 kuraksha tsiyatarangiya. Na zurampatari Apanllimun sur nuw shiyaa atashina. Apanll nuwaa uru tapachindarangu, 30 Israelchicheetstam kapung chinakiya. Ashiriya, yuwari nuw sirú shiyaa tárangi, anoo na zar tatsameenlliya. Iparini Salomon nuw tsiparamchuri, anumun uwshapari kurakaam kinachiya. Uwsha, ichingarooma tsapuranas Israelaa ksutku taachiya, nuw siyaa tárangina, tárangiya.
31 Betsabeysha anoo mazinarangu, timucheeru, tsapumun much tuw sheeru, Kurakaa Dapiyaa, shiyari kurakish urutamari taangcha, tárangiya.
32 Ashiriya, Dapiyarini muchchuree kamachtarangiya tputsee yamamaama. Kurakaa Sadokaa, misha Apanllee kuk kamanimapanee Natána, misha Binaniyas Joyadaarini wipa. Aship an ichingarusin kurakash kusataranganaya. 33 Anootssha kamachtaku, Ichingarus naayarus, ksutangints. Nee Salomona ipareetsi macheerus, nuwamun kapaachuri tunuxinayarus, Guijónap machingints. Anoo ungirtakus wanasir imarchangtsa. 34 Ashkachus, apanllpanshat urkar Sadok, mishat apanllpantam Natán ashirusin Salomonaa wasina Israelchicheem urkar ipuseersin shambatkusin, opeejash wits puu puu táchinllinpa. Tákchusin anush, tputsshitisin tsiyatkusin, Waani kurak Salomon urutamari taachiya, atusin zapan zamangachinllinpa. 35 Ipareetsi imarchachtaranllus, kurakamun uxinash tunuxinangtsa, yuwamunari uru kurak kuxinku anumuna. Ashiriya, iparshiti uwsha kurakaam taachiya. Nee Israelaa tsapurunas ichingaroom ksutamaama, Utaáchcheetstam tputs ksutku taachiya, tárangiya.
36 Tárangu, anoo Benaniysha mazinarangu, Kurakaa, zuraktishcha. Apanll waana anoo kamachtaranginaariya, kizpurcha wanasiriya. Waani ambiri ashtachiya. 37 Shiyaa Apanll ksutarangu, ambitam Salomonaatssha ashtachiya. Ashkachu, shiyamand aranginasha kasiru tputsee ksutchiya, tárangiya.
38 Anumun apanllpanshat urkar Sadok, Apanllee kuk kamanimapanitam Natána, misha Binaniyas Joyadaarini wip, misha Keretewshuch, misha Peletshuch ashirusin, Salomonaa Dapiyamun kapaachurini tunuxinayarusin, Guijónap machiranganaya. 39 Anush apanllpan urkar Sadok, Apanllish pang' pshtuyaru, wakaraa wits yáyaru, wayungunpashat zaweeru, Salomonaa kurakaam ipusaranganaya. Yuwash ichingarusin tputs shaneerana anush wakaraa wits yarangusin, ichingarusin tputs zamangaranganaya. Waani Salomon urutamari kurak taachiya, táranganaya. 40 Ashiriya, anumun ushimun tachitarusin, tiruchkusin, tputs zapan zamangarangusin, tsapsha zpuzarangu, pátangamaam zandarangiya.
41 Adoniyas, mishat ichingarusin yuw tputs anush ashparitin shaneerana an waarangusin, misha katungam iwaparangusin, anush yuwaa yaktash zapan zamangarangana, anoo mazinaranganaya. Anushshat Jowabshat sundar urkar mazinarangu, uwshat tsiyatku, ¿Mayaamshtaja nish yaktash tputs zapan zamangakanaya? ántar ashirangiya.
42 Yuwash, sundar urkari ántaru anush; apanllpanshat Abiyatar wip, Jonatansha apanllpantam kusarangiya. Kusarangu, anoo Adoniyasaatssha: Pshtungi, Shiy kizpurtishcha wanasirish. Shiy uru tsiyatssee wanasirimshee yushindaksha, tárangiya.
43 Anushsha Jonatan Adoniyasaa kamanirangiya. Mazinantsa; nuw min tsiyatsis yushindarangina. Iyaana Kurakarini Dapiy na Salomonaa kurakaam ínarangiya. 44 Ashirucha, kurak Dapiy kamachtarangu, ichingarusin apanllpan urkar Sadok, mishat Apanllee kuk kamanimapanee Natán, mishat Binaniyas Joyadarini wipa, misha Keretewshuch, misha Peletshuch, ashpisin ipuneersin, Salomonaa kurakaam ínamaam Dapiyamun kapaachurini tunuxinayarusin, machiranganaya. 45 Apanllpantamsin ichingarusin apanllpan urkar Sadok, misha Apanllee kuk kamanimapan Natán ashirusin ngootsip machtayarusin, Guijónash Salomonaa kurakaam ínaranganaya. Sheersin, mang' kapung ksaranganaya. Ashirucha, anush yaseeksin, kapung zamangaranganaya. Anoocha siysa mazinarangatasa, yuwaa Salomonaa kurakaam ínarangusin, zamangarangana anootsiya, tárangiya. 46 Na in Salomon kurakaam kinarangu, wapar kurakamuna na uwsha ashiritam kizpur kuraka. 47 Ichingarusin Dapiyarineetsi sundar ksutarangana an Salomonaa ichingaritam ungirtaranganaya. ¡Waamari kizpur taachiya! Ashiriya, Apanllpari istarangiya. Aranginasha tchitangcha. Shiysha kurakaam kinarangush, ichingaroo tsapoo wanasir ksutangcha, táranganaya. Ántarusin anush Dapiyarinshitini kurak chiyzayaru, yuwash maaku anush pshtuyaru, maashimun kuxineeru, much tuw sheeru Apanllpa tsiyatarangiya. 48 Apaa, ¿shiy tamaru ashiksha? Shiy kizpurtishcha. Na in ichingaroo Israelchicheem tsapurunas ksutamaam shaana nuwachcheetstam ínarangsha. Na nuwsha kizpur wachinataati, kchipti parangina, tárangiya.
49 Yuwsha Adoniyas tputsee zapan kuruzeeru, tushaneerangu, ansha kapung puniranganaya. Ashparitssin chiyzartarangusin, tátat shitangat ashiranganaya. Yapirisha waana zandkana, ambeewarisha suwaranganaya. 50 Adoniyassha yuwaa zoonll Salomon kurakaam kinarangu, anoo puniku, Apanllipsha pang' tapishumchi, táyaranllu, naatarangiya. 51 Anootssha tputs pakeeru, Salomonaatssha kamanirangiya. Adoniyas shiyaa puniku, apanllpanishsha pang' pshtuyaru, yuwanung maacheetsi muchkana annung, Apanllee masharangu, Apaa, kurakareetsi shiyshat watsta pcharinllpa, tángcha nuwaa nda pachamaama, tárangiya.
52 Salomonshat Zurampatari nuw táchintspa. Ashiriya, pachamana pachacheezi ndambaree. Itaru, wandaya mantsiriya taaku, tsipamaam waritakiya. Itaru, nimunarisha wanasir taakchu anoo patatcheezi. Pakchiyam minumtiyam much kxucheeja, tárangiya.
53 Tárangu, Adoniyasaa yamamaam kamachtarangiya. Adoniyassha kuseeru, zoonllee tasaseeru, ungirtaku timuchta ashirangiya. Ashiriya, Salomonsha anuritam, Wanasircha. Ashiri pangipitamtish kanapungsi. Sheerush, ayamtaati pangishish shtunginllpa, tárangiya.
Ashiriya, na kamaneena yuwaa Adoniyas kurakaam kinapi táyaru, itaru Salomonsha kurakaam kinarangu anootsi.